Mô Hình Canh Tác Phù Hợp Trên Đất Phèn Nhiễm Mặn Tại Hậu Giang

LỜI CẢM TẠ

LỜI CAM KẾT KẾT QUẢ

1. CHƯƠNG I: Tính cấp thiết của đề tài

1.1. Giả thuyết và câu hỏi nghiên cứu

1.2. Mục tiêu chung

1.3. Mục tiêu cụ thể

1.4. Lược đồ nghiên cứu

1.5. Ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu

1.6. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.7. Những đóng góp mới của nghiên cứu

2. CHƯƠNG II: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn vùng nghiên cứu

2.1.1. Biến đổi khí hậu và vấn đề xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long

2.1.2. Biến đổi khí hậu và vấn đề xâm nhập mặn ở tỉnh Hậu Giang

2.2. Thực trạng các mô hình canh tác trên địa bàn tỉnh Hậu Giang

2.3. Chính sách phát triển vùng đất bị xâm nhiễm mặn của địa phương

2.4. Thực trạng và thách thức trong sử dụng đất tỉnh Hậu Giang

2.5. Những nghiên cứu có liên quan

2.6. Đất phèn và các trở ngại của đất phèn dưới tác động của biến đổi khí hậu

2.6.1. Đất phèn vùng Đồng bằng sông Cửu Long

2.6.2. Một số đặc tính hoá học ở tầng mặt của các nhóm đất phèn

2.6.3. Đất phèn nhiễm mặn tạm thời

2.7. Đất mặn và ảnh hưởng của đất mặn đến cây trồng

2.7.1. Đất mặn, đất sodic và đất mặn sodic

2.7.2. Ảnh hưởng của đất mặn đến tính chất đất và cây trồng

3. CHƯƠNG III: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Khảo sát hiện trạng xâm nhập mặn tại xã Lương Nghĩa, Vĩnh Viễn A và Hỏa Tiến

3.1.1. Khảo sát hiện trạng sản xuất nông nghiệp và xâm nhập mặn tại vùng nghiên cứu

3.1.2. Khảo sát hiện trạng xâm nhập mặn đất, nước tại xã Lương Nghĩa, Vĩnh Viễn A và Hỏa Tiến

3.2. Đánh giá thích nghi đất đai địa bàn nghiên cứu. Xây dựng mô hình canh tác thích hợp trên đất phèn nhiễm mặn

3.2.1. Tiêu chí lựa chọn mô hình canh tác cho địa bàn nghiên cứu

3.2.2. Phương pháp xây dựng mô hình canh tác

3.2.3. Biện pháp rửa mặn kết hợp sử dụng vôi (CaO), gypsum (CaSO4)

3.2.3.1. Thời gian và địa điểm thí nghiệm

3.2.3.2. Phương pháp thí nghiệm

3.3. Phương pháp phân tích các chỉ tiêu mẫu đất, nước

4. CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ THẢO LUẬN

4.1. Hiện trạng sản xuất nông nghiệp, xâm nhập mặn và đánh giá thích nghi đất đai vùng nghiên cứu

4.1.1. Hiện trạng xâm nhập mặn và hiệu quả kinh tế các mô hình canh tác trên địa bàn nghiên cứu

4.1.2. Hiện trạng xâm nhập mặn đất và nước địa bàn nghiên cứu

4.1.3. Đánh giá tính thích nghi đất đai 03 xã vùng nghiên cứu

4.2. Xây dựng mô hình canh tác thích hợp trên đất phèn nhiễm mặn

4.2.1. Đặc tính hóa học đất trên các địa điểm thực hiện mô hình thí nghiệm chuyển đổi hệ thống cây trồng

4.2.2. Diễn biến xâm nhập mặn trong nước, trong đất của các mô hình canh tác và nước kênh theo thời gian ở địa bàn nghiên cứu

4.2.3. Ảnh hưởng của luân canh, bón phân hữu cơ và vôi đến các đặc tính hóa học và hàm lượng N và P hữu dụng trong đất

4.2.4. Ảnh hưởng của luân canh vụ màu đến năng suất lúa của vụ kế tiếp

4.2.5. Hiệu quả kinh tế của các mô hình luân canh lúa – màu trên nền đất lúa tại địa bàn nghiên cứu

4.2.6. Tỷ suất lợi nhuận biên của các mô hình canh tác thử nghiệm so với mô hình đối chứng

4.3. Giải pháp cải thiện tình trạng nhiễm mặn đất trồng lúa bằng biện pháp kết hợp rửa mặn và bón vôi (CaO), gypsum (CaSO4)

4.3.1. Kết quả tạo độ mặn nhân tạo cho đất làm thí nghiệm

4.3.2. Độ dẫn điện (EC), hàm lượng Na+ và Ca2+ trong dung dịch rửa sau khi thực hiện các biện pháp rửa mặn

4.3.3. Ảnh hưởng của thời gian ngâm đất kết hợp bón CaO và CaSO4 đến hàm lượng Na+ hòa tan trong dung dịch đất

4.3.4. Ảnh hưởng của thời gian ngâm đất kết hợp bón CaO và CaSO4 đến sự thay đổi đặc tính hóa học đất sau khi thực hiện các biện pháp rửa mặn

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu

Nghiên cứu về mô hình canh tác trên đất phèn nhiễm mặn tại tỉnh Hậu Giang là một vấn đề cấp thiết trong bối cảnh biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn ngày càng gia tăng. Tình hình nông nghiệp bền vững tại khu vực này đang bị đe dọa bởi sự thay đổi của môi trường, đặc biệt là sự gia tăng độ mặn trong đất và nước. Đề tài này nhằm mục tiêu xác định hiện trạng đất phèn, đánh giá các giải pháp cải tạo đất và đề xuất các kiểu sử dụng đất phù hợp. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho việc phát triển nông thôn và quản lý nước hiệu quả hơn.

II. Tình hình xâm nhập mặn và ảnh hưởng đến nông nghiệp

Tình trạng xâm nhập mặn tại Hậu Giang đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp. Kết quả khảo sát cho thấy độ mặn của nước kênh tăng cao vào cuối mùa khô, với giá trị EC đạt từ 5,6 đến 7,5 mS/cm. Điều này dẫn đến sự thay đổi trong đặc tính hóa học của đất, làm giảm khả năng sản xuất của các loại cây trồng. Các biện pháp quản lý nước và cải tạo đất cần thiết được đề xuất để giảm thiểu tác động của nhiễm mặn. Việc áp dụng các kỹ thuật canh tác phù hợp sẽ giúp cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp.

III. Đánh giá hiện trạng đất và nước

Nghiên cứu đã tiến hành thu thập mẫu đất và nước tại ba xã Lương Nghĩa, Vĩnh Viễn A và Hỏa Tiến. Kết quả cho thấy đất phèn chủ yếu xuất hiện ở tầng nông và có sự biến động về độ mặn giữa các năm. Đặc biệt, hàm lượng Na+ trong đất và nước có sự khác biệt rõ rệt, ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của cây trồng. Việc đánh giá tình hình nông nghiệp và điều kiện khí hậu là rất quan trọng để xây dựng các mô hình canh tác thích hợp, nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm thiểu rủi ro do xâm nhập mặn.

IV. Xây dựng mô hình canh tác thích hợp

Dựa trên kết quả đánh giá, nghiên cứu đã xây dựng bốn mô hình canh tác thực nghiệm, bao gồm luân canh giữa các loại cây trồng như đậu xanh, dưa hấu và bắp nếp. Các mô hình này được thiết kế để thích ứng với điều kiện đất phèn nhiễm mặn và nhằm tối ưu hóa năng suất. Kết quả cho thấy các mô hình này không chỉ cải thiện năng suất mà còn tăng cường khả năng chống chịu với xâm nhập mặn. Việc áp dụng kỹ thuật canh tác này sẽ giúp nông dân ổn định thu nhập và phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

V. Giải pháp cải tạo đất nhiễm mặn

Nghiên cứu cũng đã thử nghiệm các biện pháp cải tạo đất nhiễm mặn, bao gồm rửa mặn kết hợp với bón vôi (CaO) và gypsum (CaSO4). Kết quả cho thấy việc bón CaO và CaSO4 có hiệu quả trong việc cải thiện chất lượng đất. Thời gian ngâm đất cũng ảnh hưởng đến hiệu quả rửa mặn, tuy nhiên, không có sự khác biệt rõ rệt giữa các thời gian ngâm khác nhau. Các biện pháp này không chỉ giúp cải thiện chất lượng đất mà còn nâng cao khả năng sản xuất nông nghiệp trong điều kiện nhiễm mặn.

Luận Án Tiến Sĩ Về Mô Hình Canh Tác Trên Đất Phèn Nhiễm Mặn Tại Hậu Giang