I. Luận văn thạc sĩ và tư tưởng nhân văn hiện thực
Luận văn thạc sĩ này tập trung phân tích tư tưởng nhân văn hiện thực trong các tác phẩm của Bảo Ninh, đặc biệt là tiểu thuyết và truyện ngắn. Tư tưởng nhân văn được xem là nền tảng, khẳng định giá trị toàn năng của con người và đấu tranh giải phóng con người. Hiện thực trong văn học của Bảo Ninh không chỉ phản ánh sự thật mà còn khơi dậy khát vọng và tôn vinh vẻ đẹp con người. Văn học Việt Nam giai đoạn sau 1975, đặc biệt từ 1986, đã chứng kiến sự đổi mới mạnh mẽ, trong đó Bảo Ninh là một trong những nhà văn tiêu biểu.
1.1. Cơ sở và bản chất của tư tưởng nhân văn
Tư tưởng nhân văn xuất phát từ việc khẳng định giá trị con người, đấu tranh cho sự giải phóng và tự do. Trong văn học hiện đại, tư tưởng này được thể hiện qua sự đồng cảm, chia sẻ với nỗi đau và khát vọng của con người. Bảo Ninh đã khai thác sâu sắc điều này, đặc biệt trong Nỗi buồn chiến tranh, nơi ông lên án chiến tranh và tôn vinh vẻ đẹp nhân văn.
1.2. Biểu hiện của tư tưởng nhân văn hiện thực
Tư tưởng nhân văn hiện thực trong tác phẩm của Bảo Ninh được thể hiện qua tình yêu thương, sự đồng cảm với nỗi đau chiến tranh, và khát vọng hòa giải dân tộc. Nhân vật văn học trong tác phẩm của ông không chỉ là nạn nhân của chiến tranh mà còn là biểu tượng của sự kiên cường và nhân ái.
II. Biểu hiện tư tưởng nhân văn hiện thực trong tiểu thuyết và truyện ngắn của Bảo Ninh
Tiểu thuyết và truyện ngắn của Bảo Ninh là những tác phẩm đi sâu vào nỗi đau và mất mát của con người trong chiến tranh. Nỗi buồn chiến tranh là tác phẩm tiêu biểu, phản ánh sự tàn khốc của chiến tranh và khát vọng hòa bình. Văn học nhân văn của Bảo Ninh không chỉ dừng lại ở việc miêu tả hiện thực mà còn khơi dậy những giá trị nhân văn sâu sắc.
2.1. Tình yêu thương và sự đồng cảm
Bảo Ninh tập trung vào tình yêu thương con người, đặc biệt là sự đồng cảm với những nỗi đau và mất mát. Trong Nỗi buồn chiến tranh, ông lên án chiến tranh và chia sẻ sâu sắc với nỗi đau của nhân vật. Nhân vật văn học của ông không chỉ là nạn nhân mà còn là biểu tượng của sự kiên cường và nhân ái.
2.2. Khát vọng và vẻ đẹp con người
Khát vọng trong tác phẩm của Bảo Ninh là tìm kiếm lối thoát cho nỗi đau và hòa nhập với cuộc sống thời bình. Ông tôn vinh vẻ đẹp con người qua tình yêu đôi lứa, tình người và vẻ đẹp của người lính. Tác phẩm văn học của ông không chỉ phản ánh hiện thực mà còn khơi dậy những giá trị nhân văn sâu sắc.
III. Nghệ thuật biểu hiện tư tưởng nhân văn hiện thực
Nghệ thuật trong tác phẩm của Bảo Ninh được thể hiện qua điểm nhìn trần thuật, giọng văn và lời văn nghệ thuật. Điểm nhìn trần thuật từ bên trong và bên ngoài giúp tác phẩm của ông có chiều sâu tâm lý. Giọng văn lên án, cảm thông và trăn trở tạo nên sự đa dạng trong cách thể hiện. Lời văn hàm súc và giàu tính tạo hình làm nổi bật giá trị nhân văn.
3.1. Điểm nhìn trần thuật
Điểm nhìn trần thuật trong tác phẩm của Bảo Ninh được thể hiện qua sự kết hợp giữa bên trong và bên ngoài. Nhân vật văn học được khắc họa qua góc nhìn đa chiều, tạo nên sự phong phú trong cách thể hiện. Văn học hiện đại của ông không chỉ phản ánh hiện thực mà còn đi sâu vào tâm lý nhân vật.
3.2. Giọng văn và lời văn nghệ thuật
Giọng văn của Bảo Ninh đa dạng, từ lên án, cảm thông đến trăn trở, suy ngẫm. Lời văn của ông hàm súc, giàu tính tạo hình và biểu cảm, làm nổi bật giá trị nhân văn. Tác phẩm văn học của ông không chỉ là câu chuyện về chiến tranh mà còn là bài ca về tình người.
