I. Tổng quan nghiên cứu
Phần này giới thiệu khái niệm về sinh kế và khung sinh kế bền vững. Sinh kế được định nghĩa là tập hợp các nguồn lực và hoạt động mà con người sử dụng để kiếm sống và đạt được mục tiêu cá nhân. Khung sinh kế bền vững bao gồm các yếu tố như vốn con người, vốn xã hội, vốn tự nhiên, vốn vật chất, và vốn tài chính. Các yếu tố này tương tác với nhau để tạo ra sinh kế bền vững, đặc biệt trong bối cảnh nông thôn miền núi như huyện Trùng Khánh, Cao Bằng.
1.1. Khái niệm về sinh kế
Sinh kế bao gồm các nguồn lực và hoạt động cần thiết để kiếm sống. Theo Scoones (1998), sinh kế liên quan đến năng lực tiềm tàng, tài sản, và các hoạt động kinh tế. DFID định nghĩa sinh kế là tập hợp các nguồn lực và khả năng mà con người có được, kết hợp với các quyết định và hoạt động để kiếm sống. Các nguồn lực này bao gồm vốn con người, vốn xã hội, vốn tự nhiên, vốn vật chất, và vốn tài chính.
1.2. Khung sinh kế bền vững
Khung sinh kế bền vững tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến sinh kế và mối quan hệ giữa chúng. Nó nhấn mạnh sự tương tác phức tạp giữa các nhân tố như hoàn cảnh dễ bị tổn thương, tài sản sinh kế, và các loại nguồn vốn. Khung này giúp đánh giá và lên kế hoạch cho các hoạt động phát triển sinh kế bền vững, đặc biệt trong bối cảnh nông thôn miền núi.
II. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Phần này xác định đối tượng nghiên cứu là người dân huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, và phương pháp nghiên cứu bao gồm phân tích các nguồn lực sinh kế, hoạt động kinh tế, và thu nhập của người dân. Mục tiêu là đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp cải thiện sinh kế.
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là các hộ gia đình tại huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Nghiên cứu tập trung vào các nguồn lực sinh kế như vốn tự nhiên, vốn con người, vốn xã hội, vốn vật chất, và vốn tài chính.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu bao gồm thu thập và phân tích dữ liệu từ các hộ gia đình, đánh giá thực trạng các hoạt động sinh kế, và đề xuất giải pháp phát triển. Các phương pháp cụ thể bao gồm phỏng vấn, khảo sát, và phân tích số liệu.
III. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Phần này trình bày kết quả nghiên cứu về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, và các hoạt động sinh kế tại huyện Trùng Khánh. Nghiên cứu chỉ ra rằng người dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp, nhưng hiệu quả kinh tế thấp do hạn chế về kỹ thuật và cơ sở hạ tầng.
3.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội
Điều kiện tự nhiên tại huyện Trùng Khánh bao gồm đất đai màu mỡ nhưng bị bỏ hoang nhiều. Điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, dân trí thấp, và cơ sở hạ tầng yếu kém. Điều này ảnh hưởng lớn đến hiệu quả các hoạt động sinh kế của người dân.
3.2. Hoạt động sinh kế và thu nhập
Hoạt động sinh kế chủ yếu là trồng lúa, ngô, và chăn nuôi gia súc. Tuy nhiên, năng suất thấp do thiếu kỹ thuật và nguồn nước. Thu nhập của người dân chủ yếu từ nông nghiệp, với mức sống còn thấp và tỷ lệ hộ nghèo cao.
IV. Giải pháp phát triển sinh kế
Phần này đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện và phát triển sinh kế bền vững tại huyện Trùng Khánh. Các giải pháp bao gồm nâng cao kỹ thuật sản xuất, cải thiện cơ sở hạ tầng, và đa dạng hóa các hoạt động kinh tế.
4.1. Giải pháp chung
Giải pháp chung bao gồm đào tạo kỹ thuật nông nghiệp, hỗ trợ vốn đầu tư, và cải thiện cơ sở hạ tầng. Các giải pháp này nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và tăng thu nhập cho người dân.
4.2. Giải pháp cụ thể
Giải pháp cụ thể tập trung vào việc phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững, khuyến khích chăn nuôi quy mô nhỏ, và hỗ trợ các hoạt động phi nông nghiệp như dịch vụ và thương mại.
