Tổng quan nghiên cứu

Huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng, với diện tích tự nhiên 734,89 km², chiếm 74,8% diện tích thành phố, sở hữu tiềm năng du lịch phong phú nhờ địa hình đa dạng, tài nguyên thiên nhiên và di sản văn hóa vật thể, phi vật thể đặc sắc. Dân số năm 2017 đạt khoảng 133.000 người với mật độ 181 người/km², tạo nguồn lực lao động dồi dào cho phát triển kinh tế - xã hội. Giai đoạn 2013-2017, tổng giá trị sản xuất các ngành kinh tế của huyện tăng bình quân 14,1%/năm, trong đó thương mại - dịch vụ tăng 15,6%/năm, cho thấy xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng dịch vụ, trong đó du lịch đóng vai trò ngày càng quan trọng.

Mặc dù có nhiều lợi thế, du lịch Hòa Vang vẫn chưa được khai thác hiệu quả tương xứng với tiềm năng. Các điểm du lịch còn nhỏ lẻ, hoạt động tự phát, sản phẩm du lịch chưa đa dạng, công tác bảo tồn tài nguyên và quản lý môi trường chưa chặt chẽ. Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng phát triển du lịch huyện Hòa Vang giai đoạn 2013-2017, phân tích các nhân tố ảnh hưởng, từ đó đề xuất giải pháp phát triển bền vững, hướng tới mục tiêu đến năm 2020 chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng thương mại - dịch vụ chiếm 55%, công nghiệp 33%, nông nghiệp 12%, tổng giá trị sản xuất tăng bình quân 11-12%/năm và đến năm 2030 du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của huyện.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc khai thác hiệu quả tài nguyên du lịch, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, đồng thời bảo vệ môi trường và phát triển bền vững ngành du lịch huyện Hòa Vang.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình phát triển du lịch bền vững, bao gồm:

  • Khái niệm du lịch theo Luật Du lịch Việt Nam 2017: Du lịch là hoạt động liên quan đến chuyến đi ngoài nơi cư trú thường xuyên không quá 1 năm nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, khám phá tài nguyên du lịch hoặc mục đích hợp pháp khác. Các khái niệm liên quan như khách du lịch, tài nguyên du lịch, sản phẩm du lịch cũng được định nghĩa rõ ràng.

  • Mô hình phát triển du lịch bền vững: Tập trung khai thác có quản lý các giá trị tự nhiên và nhân văn, đảm bảo lợi ích kinh tế dài hạn, bảo tồn tài nguyên, duy trì văn hóa và bảo vệ môi trường.

  • Các tiêu chí đánh giá phát triển du lịch: Gia tăng quy mô du lịch (tăng giá trị kinh doanh, nguồn lực nhân lực, tài chính, cơ sở vật chất), phát triển sản phẩm, loại hình du lịch mới, mở rộng mạng lưới du lịch, bảo tồn và tôn tạo tài nguyên du lịch, bảo vệ môi trường, gia tăng kết quả kinh tế - xã hội.

  • Nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch: Nhóm nhân tố tự nhiên (vị trí địa lý, địa hình, khí hậu, tài nguyên thiên nhiên), nhân tố xã hội (tài nguyên nhân văn, môi trường chính trị xã hội), nhân tố kinh tế (trình độ phát triển kinh tế, cơ sở hạ tầng kỹ thuật và xã hội).

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Sử dụng số liệu thứ cấp từ báo cáo tổng kết năm 2017 của Sở Du lịch Đà Nẵng, UBND huyện Hòa Vang, các văn bản pháp luật, nghị quyết, đề án phát triển du lịch, các tài liệu chuyên ngành, báo chí và internet.

  • Phương pháp thu thập số liệu: Thu thập dữ liệu thứ cấp, kết hợp điều tra ý kiến chuyên gia trong lĩnh vực du lịch tại Đà Nẵng và huyện Hòa Vang.

  • Phương pháp phân tích:

    • Phân tích tổng hợp lý thuyết để xây dựng hệ thống lý luận phù hợp.
    • Thống kê mô tả số liệu kinh tế - xã hội, du lịch qua các năm 2013-2017 bằng công cụ Excel.
    • So sánh các chỉ tiêu qua các năm để đánh giá xu hướng phát triển.
    • Phân tích chuyên gia để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.
    • Kế thừa kết quả nghiên cứu trước đây về phát triển du lịch tại các địa phương tương tự.

  • Cỡ mẫu và timeline: Nghiên cứu tập trung trên toàn bộ địa bàn huyện Hòa Vang, đánh giá thực trạng giai đoạn 2013-2017, đề xuất giải pháp đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Gia tăng quy mô du lịch:

    • Lượt khách du lịch huyện Hòa Vang tăng đều qua các năm 2013-2017, với tổng doanh thu du lịch tăng từ khoảng 50 tỷ đồng năm 2013 lên gần 150 tỷ đồng năm 2017, tăng gấp 3 lần.
    • Lao động trong ngành du lịch tăng từ khoảng 1.200 người năm 2013 lên 1.800 người năm 2017, chiếm khoảng 2,5% tổng lực lượng lao động huyện.
    • Vốn đầu tư xây dựng cơ bản phục vụ du lịch tăng bình quân 12%/năm trong giai đoạn này.

  2. Phát triển sản phẩm và loại hình du lịch mới:

    • Hòa Vang phát triển các loại hình du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng, du lịch nghỉ dưỡng núi.
    • Số lượng sản phẩm du lịch mới tăng khoảng 15% mỗi năm, tuy nhiên vẫn còn hạn chế về đa dạng và chất lượng sản phẩm.
    • Khu du lịch Bà Nà Hills là điểm sáng với lượng khách quốc tế tăng mạnh, góp phần nâng cao hình ảnh du lịch địa phương.

  3. Mở rộng mạng lưới du lịch:

    • Số lượng điểm du lịch tăng từ 10 điểm năm 2013 lên khoảng 25 điểm năm 2017, bao gồm các điểm di tích lịch sử, làng nghề truyền thống, khu sinh thái.
    • Các tuyến, tour du lịch được mở rộng, kết nối các điểm du lịch trong và ngoài huyện, tạo thành chuỗi sản phẩm hấp dẫn hơn.

  4. Bảo tồn và bảo vệ môi trường:

    • Công tác bảo tồn các di tích lịch sử, làng nghề truyền thống được chú trọng hơn, tuy nhiên vẫn còn nhiều di tích xuống cấp do thiếu kinh phí và quản lý chưa chặt chẽ.
    • Vấn đề ô nhiễm môi trường, xử lý rác thải và nước thải tại các điểm du lịch còn hạn chế, ảnh hưởng đến trải nghiệm du khách và bền vững phát triển du lịch.

Thảo luận kết quả

Sự gia tăng quy mô du lịch và mở rộng mạng lưới điểm đến phản ánh xu hướng phát triển tích cực của ngành du lịch huyện Hòa Vang, phù hợp với định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng dịch vụ. Tuy nhiên, tỷ trọng lao động có trình độ chuyên môn trong ngành du lịch còn thấp (khoảng 22%), ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ và khả năng cạnh tranh. So với các địa phương phát triển du lịch sinh thái như Phong Nha - Kẻ Bàng, Hòa Vang còn hạn chế về đa dạng sản phẩm và quản lý môi trường.

Việc bảo tồn tài nguyên du lịch và bảo vệ môi trường chưa được thực hiện đồng bộ, dẫn đến nguy cơ suy thoái tài nguyên và giảm sức hấp dẫn du lịch. Các số liệu về doanh thu và lượt khách cho thấy tiềm năng phát triển lớn, nhưng cần có chiến lược phát triển bền vững để duy trì và nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng lượt khách, doanh thu du lịch, số lượng điểm du lịch và lao động ngành du lịch qua các năm, giúp minh họa rõ nét xu hướng phát triển và các điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư phát triển hạ tầng du lịch

    • Đẩy mạnh đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật như giao thông, điện, nước, xử lý môi trường tại các điểm du lịch trọng điểm.
    • Mục tiêu nâng cấp ít nhất 5 điểm du lịch chính trong giai đoạn 2019-2022.
    • Chủ thể thực hiện: UBND huyện phối hợp Sở Du lịch và các nhà đầu tư.

  2. Đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch

    • Phát triển các sản phẩm du lịch sinh thái, văn hóa, cộng đồng gắn với bản sắc địa phương.
    • Tổ chức đào tạo nâng cao năng lực cho lao động du lịch, đặc biệt về kỹ năng phục vụ và quản lý.
    • Mục tiêu tăng 20% sản phẩm du lịch mới có chất lượng cao đến năm 2023.
    • Chủ thể: Doanh nghiệp du lịch, các tổ chức đào tạo, chính quyền địa phương.

  3. Tăng cường công tác bảo tồn và quản lý tài nguyên du lịch

    • Xây dựng kế hoạch bảo tồn di tích lịch sử, làng nghề truyền thống, kết hợp với phát triển du lịch bền vững.
    • Thiết lập hệ thống giám sát và xử lý ô nhiễm môi trường tại các điểm du lịch.
    • Mục tiêu hoàn thiện quy hoạch bảo tồn và xử lý môi trường trong 2 năm tới.
    • Chủ thể: Ban quản lý di tích, Sở Văn hóa Thể thao, UBND huyện.

  4. Đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến du lịch và hợp tác liên vùng

    • Tăng cường truyền thông, quảng bá hình ảnh du lịch Hòa Vang trên các kênh truyền thông trong và ngoài nước.
    • Phát triển các tour liên kết với các điểm du lịch trong thành phố Đà Nẵng và các tỉnh lân cận.
    • Mục tiêu tăng lượt khách quốc tế và nội địa ít nhất 15% mỗi năm.
    • Chủ thể: Sở Du lịch, các doanh nghiệp lữ hành, UBND huyện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch

    • Lợi ích: Cung cấp cơ sở dữ liệu, phân tích thực trạng và đề xuất chính sách phát triển du lịch bền vững.
    • Use case: Xây dựng kế hoạch phát triển du lịch huyện Hòa Vang giai đoạn 2020-2030.

  2. Doanh nghiệp du lịch và nhà đầu tư

    • Lợi ích: Hiểu rõ tiềm năng, xu hướng phát triển và các điểm mạnh, hạn chế của du lịch địa phương để đầu tư hiệu quả.
    • Use case: Lập dự án đầu tư khu nghỉ dưỡng sinh thái hoặc phát triển sản phẩm du lịch mới.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành kinh tế, du lịch

    • Lợi ích: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, khung lý thuyết và số liệu thực tiễn về phát triển du lịch vùng nông thôn.
    • Use case: Tham khảo để thực hiện các đề tài nghiên cứu liên quan hoặc luận văn tốt nghiệp.

  4. Cộng đồng địa phương và các tổ chức xã hội

    • Lợi ích: Nâng cao nhận thức về vai trò của du lịch, bảo tồn văn hóa, môi trường và tham gia phát triển du lịch cộng đồng.
    • Use case: Tham gia các chương trình phát triển du lịch sinh thái, bảo tồn di tích và quảng bá văn hóa địa phương.

Câu hỏi thường gặp

  1. Du lịch Hòa Vang có những tiềm năng gì nổi bật?
    Hòa Vang sở hữu địa hình đa dạng, tài nguyên rừng phong phú, nhiều di tích lịch sử cấp quốc gia, làng nghề truyền thống và cảnh quan thiên nhiên đẹp như Bà Nà, sông Cu Đê, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch sinh thái, văn hóa và nghỉ dưỡng.

  2. Những hạn chế chính trong phát triển du lịch Hòa Vang hiện nay là gì?
    Các hạn chế gồm sản phẩm du lịch chưa đa dạng, quy mô nhỏ lẻ, công tác bảo tồn tài nguyên và quản lý môi trường chưa hiệu quả, nguồn nhân lực du lịch thiếu chuyên môn, hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ.

  3. Làm thế nào để phát triển du lịch bền vững tại Hòa Vang?
    Cần kết hợp khai thác tài nguyên có quản lý, bảo tồn di tích, nâng cao chất lượng dịch vụ, đa dạng sản phẩm, tăng cường đào tạo nhân lực, đầu tư hạ tầng và quản lý môi trường nghiêm ngặt.

  4. Vai trò của cộng đồng địa phương trong phát triển du lịch là gì?
    Cộng đồng địa phương là chủ thể sở hữu tài nguyên du lịch, tham gia trực tiếp vào hoạt động du lịch cộng đồng, bảo vệ môi trường, giữ gìn văn hóa truyền thống và hưởng lợi từ phát triển du lịch.

  5. Các giải pháp chính để thu hút đầu tư vào du lịch Hòa Vang?
    Cần hoàn thiện cơ chế chính sách, minh bạch trong quản lý đất đai, tạo môi trường đầu tư thuận lợi, xúc tiến quảng bá, phát triển hạ tầng kỹ thuật và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Kết luận

  • Hòa Vang có tiềm năng du lịch đa dạng với tài nguyên thiên nhiên và văn hóa phong phú, là nền tảng phát triển ngành kinh tế mũi nhọn trong tương lai.
  • Giai đoạn 2013-2017, du lịch huyện có sự tăng trưởng rõ rệt về lượt khách, doanh thu và quy mô lao động, tuy nhiên còn nhiều hạn chế về sản phẩm, quản lý và bảo tồn.
  • Nghiên cứu đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm đầu tư hạ tầng, đa dạng hóa sản phẩm, bảo tồn tài nguyên và tăng cường quảng bá xúc tiến.
  • Cần sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng để phát triển du lịch bền vững, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương.
  • Tiếp tục nghiên cứu, cập nhật số liệu và đánh giá hiệu quả các giải pháp trong giai đoạn 2020-2030 nhằm hoàn thiện chiến lược phát triển du lịch huyện Hòa Vang.

Hãy cùng chung tay phát triển du lịch Hòa Vang trở thành điểm đến hấp dẫn, bền vững và góp phần nâng cao đời sống người dân địa phương!