Nghiên cứu quy mô hợp lý trạm bơm tiêu Yên Nghĩa và Liên Mạc tại lưu vực sông Nhuệ

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN LƯU VỰC SÔNG NHUỆ NẰM PHÍA THƯỢNG LƯU CỐNG ĐIỀU TIẾT HÀ ĐÔNG

1.1. TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG THỦY LỢI SÔNG NHUỆ

1.1.1. Thời kỳ phong kiến

1.1.2. Thời kỳ thuộc Pháp

1.1.3. Thời kỳ từ năm 2007 đến nay

1.2. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN CỦA LƯU VỰC SÔNG NHUỆ NẰM PHÍA THƯỢNG LƯU CỐNG ĐIỀU TIẾT HÀ ĐÔNG

1.2.1. Vị trí địa lý

1.2.2. Đặc điểm địa hình

1.2.3. Đặc điểm cấu tạo địa chất

1.2.4. Đặc điểm thổ nhưỡng

1.2.5. Đặc điểm khí tượng, khí hậu

1.2.6. Đặc điểm sông ngòi

1.3. HIỆN TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT VÀ QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT

1.3.1. Hiện trạng sử dụng đất

1.3.2. Định hướng và dự báo sử dụng đất đến năm 2020

1.4. HIỆN TRẠNG TIÊU NƯỚC VÀ QUY HOẠCH TIÊU NƯỚC

1.4.1. Hướng tiêu và biện pháp tiêu

1.4.2. Các quy hoạch tiêu nước đã đề xuất

1.4.3. Các vấn đề cần quan tâm khi nghiên cứu đề xuất giải pháp tiêu nước cho lưu vực nghiên cứu

1.5. NHẬN XÉT VÀ KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

2. CHƯƠNG 2: TÍNH TOÁN HỆ SỐ TIÊU THIẾT KẾ CHO LƯU VỰC SÔNG NHUỆ NẰM PHÍA THƯỢNG LƯU CỐNG ĐIỀU TIẾT HÀ ĐÔNG

2.1. CÁC SỐ LIỆU ĐẦU VÀO DÙNG ĐỂ TÍNH TOÁN

2.1.1. Mô hình mưa tiêu

2.1.2. Cơ cấu sử dụng đất

2.1.3. Hệ số dòng chảy C

2.1.4. Khả năng chịu ngập của lúa

2.1.5. Tổn thất nước

2.1.6. Các tài liệu đầu vào khác

2.2. TÍNH TOÁN HỆ SỐ TIÊU

2.2.1. Tính toán hệ số tiêu cho lúa

2.2.2. Tính toán hệ số tiêu cho các đối tượng tiêu nước khác

2.2.3. Tính toán hệ số tiêu cho hệ thống

2.3. NHẬN XÉT VÀ KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

3. CHƯƠNG 3: CƠ SỞ KHOA HỌC XÁC ĐỊNH QUY MÔ HỢP LÝ CỦA TRẠM BƠM YÊN NGHĨA VÀ TRẠM BƠM LIÊN MẠC

3.1. PHƯƠNG ÁN TIÊU NƯỚC CHO LƯU VỰC SÔNG NHUỆ NẰM PHÍA THƯỢNG LƯU CỐNG ĐIỀU TIẾT HÀ ĐÔNG

3.1.1. Nguyên tắc chung đề xuất phương án

3.1.2. Lựa chọn vị trí xây dựng trạm bơm tiêu nước ra sông Hồng và sông Đáy

3.1.3. Cơ sở khoa học lựa chọn vị trí xây dựng các trạm bơm tiêu nước ra sông ngoài

3.1.4. Xác định mực nước yêu cầu tiêu và cơ sở khoa học xác định mực nước yêu cầu tiêu

3.1.5. Nghiên cứu phân vùng tiêu cho các trạm bơm

3.2. NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH QUY MÔ HỢP LÝ CỦA TRẠM BƠM TIÊU YÊN NGHĨA

3.2.1. Cơ sở khoa học

3.2.2. Tính toán thủy lực để xác định lưu lượng thiết kế hợp lý và quy mô hợp lý của trạm bơm Yên Nghĩa

3.2.3. Xác định nhiệm vụ trạm bơm Yên Nghĩa

3.2.4. Các hạng mục công trình chính của trạm bơm Yên Nghĩa

3.3. NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH QUY MÔ HỢP LÝ CỦA TRẠM BƠM TIÊU LIÊN MẠC

3.3.1. Cơ sở khoa học

3.3.2. Xác định lưu lượng thiết kế và quy mô hợp lý của trạm bơm tiêu Liên Mạc

3.3.3. Nghiên cứu phân chia tạm thời lưu vực tiêu của hai trạm bơm Yên Nghĩa và Liên Mạc

3.3.4. Xác định mực nước thiết kế tại bể hút của trạm bơm Liên Mạc

3.3.5. Xác định nhiệm vụ của trạm bơm Liên Mạc

3.3.6. Các hạng mục công trình chính của trạm bơm Liên Mạc

3.4. YÊU CẦU CHUNG ĐỐI VỚI CÁC TRẠM BƠM TIÊU YÊN NGHĨA VÀ LIÊN MẠC

3.5. NHẬN XÉT VÀ KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về hệ thống thủy lợi sông Nhuệ

Hệ thống thủy lợi sông Nhuệ có vai trò quan trọng trong lịch sử phát triển của Hà Nội và khu vực lân cận. Từ thời phong kiến, người dân đã xây dựng các tuyến đê dọc sông Hồng và sông Đáy để phòng chống lũ lụt. Thời kỳ thuộc Pháp, hệ thống thủy lợi Liên Mạc - Phủ Lý được hình thành, với sông Hồng là nguồn cung cấp nước tưới và sông Đáy là nơi tiêu nước. Các công trình thủy lợi lớn như đập Đáy và các cống tiêu được xây dựng để đáp ứng nhu cầu tiêu nước và phòng chống lũ.

1.1. Thời kỳ phong kiến

Từ thế kỷ 13, các triều đại phong kiến đã chú trọng xây dựng đê điều để chống lũ. Năm 1248, vua Trần Thái Tông ra sắc chỉ đắp đê từ đầu nguồn đến hạ du. Các sắc lệnh tiếp theo vào các năm 1664, 1708, 1711, 1755, và 1767 đã củng cố hệ thống đê điều, tạo nền tảng cho việc quản lý nước và phòng chống lũ lụt.

1.2. Thời kỳ thuộc Pháp

Năm 1932, người Pháp lập quy hoạch xây dựng hệ thống thủy lợi Liên Mạc - Phủ Lý, bao gồm các công trình như đập Đáy và các cống tiêu. Hệ thống này được thiết kế để tiêu nước tự chảy với lưu lượng 165 m³/s, chia đều cho các sông nhánh như sông La Khê, sông Vân Đình, và sông Nhuệ.

II. Hiện trạng sử dụng đất và quy hoạch tiêu nước

Hiện trạng sử dụng đất trong lưu vực sông Nhuệ đã thay đổi đáng kể từ năm 2007 đến nay. Quy hoạch tiêu nước được điều chỉnh để phù hợp với sự phát triển đô thị và nông nghiệp. Các trạm bơm tiêu như Yên Nghĩa và Liên Mạc được xây dựng để đáp ứng nhu cầu tiêu nước cho các khu vực phía tây sông Tô Lịch.

2.1. Hiện trạng sử dụng đất

Theo số liệu năm 2010, diện tích đất canh tác trong lưu vực sông Nhuệ chiếm khoảng 19.438 ha, bao gồm các huyện Đan Phượng, Hoài Đức, và một phần quận Hà Đông. Dự báo đến năm 2020, diện tích đất đô thị sẽ tăng lên, đòi hỏi quy hoạch tiêu nước phải được điều chỉnh phù hợp.

2.2. Quy hoạch tiêu nước

Quy hoạch tiêu nước được phê duyệt năm 2007 và 2009 đã xác định các trạm bơm tiêu như Yên Nghĩa và Liên Mạc với công suất lần lượt là 120 m³/s và 170 m³/s. Các trạm bơm này được thiết kế để tiêu nước ra sông Đáy và sông Hồng, đảm bảo thoát nước hiệu quả cho khu vực phía tây sông Tô Lịch.

III. Cơ sở khoa học xác định quy mô hợp lý của trạm bơm

Việc xác định quy mô hợp lý của các trạm bơm tiêu Yên Nghĩa và Liên Mạc dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn. Các yếu tố như lưu lượng tiêu, đặc điểm địa hình, và hiện trạng sử dụng đất được phân tích để đưa ra quyết định chính xác.

3.1. Tính toán lưu lượng tiêu

Lưu lượng tiêu được tính toán dựa trên hệ số tiêu thiết kế và diện tích tiêu nước. Các mô hình mưa tiêu và cơ cấu sử dụng đất được sử dụng để xác định lưu lượng cần thiết cho các trạm bơm. Kết quả tính toán cho thấy, trạm bơm Yên Nghĩa cần đạt lưu lượng 120 m³/s để đáp ứng nhu cầu tiêu nước cho 6.300 ha.

3.2. Phân vùng tiêu nước

Lưu vực tiêu nước được phân chia thành các khu vực nhỏ để đảm bảo hiệu quả tiêu nước. Trạm bơm Yên Nghĩa phụ trách tiêu nước ra sông Đáy, trong khi trạm bơm Liên Mạc tiêu nước ra sông Hồng. Việc phân vùng này giúp tối ưu hóa hiệu suất của các trạm bơm và giảm thiểu nguy cơ ngập lụt.

IV. Đánh giá tác động môi trường và phát triển bền vững

Các trạm bơm tiêu Yên Nghĩa và Liên Mạc không chỉ đảm bảo thoát nước hiệu quả mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Việc xử lý nước thải và quản lý tài nguyên nước được chú trọng để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

4.1. Xử lý nước thải

Các công nghệ xử lý nước thải hiện đại được áp dụng để đảm bảo nước thải từ các khu đô thị và công nghiệp không gây ô nhiễm cho sông Nhuệ. Các trạm bơm tiêu cũng được thiết kế để hạn chế tác động đến hệ sinh thái sông ngòi.

4.2. Quản lý tài nguyên nước

Quản lý tài nguyên nước trong lưu vực sông Nhuệ được thực hiện thông qua các biện pháp như điều tiết nước, giám sát chất lượng nước, và nâng cao nhận thức cộng đồng. Các biện pháp này giúp đảm bảo nguồn nước sạch và bền vững cho tương lai.

Nghiên cứu cơ sở khoa học xác định quy mô hợp lý của trạm bơm tiêu Yên Nghĩa và Liên Mạc trong lưu vực sông Nhuệ