Luận văn thạc sĩ về nghiên cứu xuất khẩu hàng công nghệ cao của Việt Nam

• Tác giả: Đỗ Đình Mỹ
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Nhuận Kiên
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Nghiên Cứu Xuất Khẩu Hàng Công Nghệ Cao Của Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài Luận án
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.2.1. Mục tiêu chung
• 0.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 0.3. Đối tượng nghiên cứu
• 0.4. Phạm vi nghiên cứu
• 0.5. Đóng góp mới của luận án
• 0.6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài luận án
• 0.7. Kết cấu của luận án
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ XUẤT KHẨU HÀNG CÔNG NGHỆ CAO
• 1.1. Các nghiên cứu ngoài nước về xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 1.2. Các nghiên cứu về xuất khẩu hàng công nghệ cao tại Việt Nam
• 1.3. Khoảng trống nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ XUẤT KHẨU HÀNG CÔNG NGHỆ CAO
• 2.1. Cơ sở lý luận về xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 2.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài luận án
• 2.3. Vai trò của xuất khẩu
• 2.4. Vai trò của xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 2.5. Các loại sản phẩm công nghệ cao
• 2.6. Một số lý thuyết về xuất khẩu hàng hoá
• 2.7. Đặc điểm của xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 2.8. Nội dung nghiên cứu về xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 2.9. Các yếu tố ảnh hưởng đến xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 2.10. Cơ sở thực tiễn về xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 2.11. Kinh nghiệm xuất khẩu hàng công nghệ cao của một số nước trên thế giới
• 2.12. Một số bài học kinh nghiệm đối với xuất khẩu hàng công nghệ cao đối với Việt Nam
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 3.2. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp tiếp cận và khung phân tích
• 3.4. Phương pháp thu thập số liệu
• 3.5. Phương pháp tổng hợp số liệu
• 3.6. Phương pháp phân tích số liệu
• 3.7. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu
• 4. CHƯƠNG 4: THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU HÀNG CÔNG NGHỆ CAO CỦA VIỆT NAM
• 4.1. Tình hình xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam
• 4.2. Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam
• 4.3. Quy mô và tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa
• 4.4. Thị trường xuất khẩu hàng hóa
• 4.5. Cơ cấu sản phẩm xuất khẩu hàng hóa
• 4.6. Thực trạng xuất khẩu hàng công nghệ cao của Việt Nam
• 4.7. Quy mô và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 4.8. Thị trường xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 4.9. Cơ cấu xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 4.10. Khả năng cạnh tranh của hàng công nghệ cao
• 4.11. Các yếu tố ảnh hưởng đến xuất khẩu hàng công nghệ cao của Việt Nam
• 4.12. Đánh giá về xuất khẩu hàng công nghệ cao của Việt Nam
• 5. CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN XUẤT KHẨU HÀNG CÔNG NGHỆ CAO CỦA VIỆT NAM
• 5.1. Quan điểm, định hướng
• 5.2. Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu hàng công nghệ cao của Việt Nam
• 5.2.1. Nhóm giải pháp về cơ chế chính sách cho xuất khẩu hàng công nghệ cao
• 5.2.2. Nhóm giải pháp về tổ chức thực hiện
• 5.2.3. Nhóm giải pháp hỗ trợ cho xuất khẩu hàng công nghệ cao
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về xuất khẩu hàng công nghệ cao của Việt Nam

Xuất khẩu hàng công nghệ cao đã trở thành một phần quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế của Việt Nam. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc nâng cao chất lượng hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt là hàng công nghệ cao, là một yếu tố quyết định cho sự phát triển bền vững. Theo nghiên cứu của Đỗ Đình Mỹ (2020), tỷ trọng hàng công nghệ cao trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng từ dưới 10% lên trên 35% trong giai đoạn 2000-2017. Điều này cho thấy sự chuyển biến tích cực trong cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam.

1.1. Định nghĩa và phân loại hàng công nghệ cao

Hàng công nghệ cao được định nghĩa là những sản phẩm có hàm lượng công nghệ và giá trị gia tăng cao. Các sản phẩm này thường bao gồm thiết bị điện tử, máy móc công nghiệp, và phần mềm. Việc phân loại hàng công nghệ cao giúp xác định rõ ràng các lĩnh vực cần tập trung phát triển.

1.2. Vai trò của xuất khẩu hàng công nghệ cao trong nền kinh tế

Xuất khẩu hàng công nghệ cao đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng GDP và cải thiện cán cân thương mại. Theo Ekananda và Parlinggoman (2017), các quốc gia có tỷ trọng xuất khẩu hàng công nghệ cao lớn thường có mức độ phát triển kinh tế cao hơn.

II. Thách thức trong xuất khẩu hàng công nghệ cao của Việt Nam

Mặc dù có nhiều thành tựu, xuất khẩu hàng công nghệ cao của Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Giá trị gia tăng trong xuất khẩu còn thấp, và sự phụ thuộc vào doanh nghiệp FDI là một vấn đề lớn. Nhiều sản phẩm công nghệ cao chưa có lợi thế cạnh tranh rõ ràng trên thị trường quốc tế.

2.1. Vấn đề về chất lượng sản phẩm

Chất lượng sản phẩm công nghệ cao của Việt Nam chưa đáp ứng được yêu cầu của các thị trường khó tính như EU và Hoa Kỳ. Điều này ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh và sự phát triển bền vững của ngành xuất khẩu.

2.2. Sự phụ thuộc vào doanh nghiệp FDI

Xuất khẩu hàng công nghệ cao của Việt Nam chủ yếu phụ thuộc vào các doanh nghiệp FDI, chiếm hơn 60% tổng kim ngạch xuất khẩu. Điều này tạo ra rủi ro lớn cho nền kinh tế khi các doanh nghiệp này có thể thay đổi chiến lược đầu tư bất cứ lúc nào.

III. Phương pháp phát triển xuất khẩu hàng công nghệ cao tại Việt Nam

Để phát triển xuất khẩu hàng công nghệ cao, Việt Nam cần áp dụng các phương pháp và giải pháp đồng bộ. Việc cải thiện cơ chế chính sách và tăng cường hỗ trợ cho doanh nghiệp là rất cần thiết.

3.1. Cải cách chính sách xuất khẩu

Cần có các chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) để nâng cao chất lượng sản phẩm. Chính phủ cũng cần tạo ra môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước.

3.2. Tăng cường hợp tác quốc tế

Việt Nam cần mở rộng hợp tác với các quốc gia phát triển trong lĩnh vực công nghệ cao. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận công nghệ tiên tiến.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu xuất khẩu hàng công nghệ cao

Nghiên cứu cho thấy rằng việc phát triển xuất khẩu hàng công nghệ cao đã mang lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế Việt Nam. Các sản phẩm công nghệ cao đã được xuất khẩu đến nhiều thị trường lớn, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ thương mại quốc tế.

4.1. Kết quả đạt được trong xuất khẩu hàng công nghệ cao

Từ năm 2000 đến 2017, kim ngạch xuất khẩu hàng công nghệ cao của Việt Nam đã tăng trưởng mạnh mẽ, cho thấy sự chuyển biến tích cực trong cơ cấu hàng hóa xuất khẩu.

4.2. Các thị trường xuất khẩu chính

Hàng công nghệ cao của Việt Nam đã được xuất khẩu đến nhiều thị trường khó tính như Hoa Kỳ, EU và Nhật Bản. Điều này cho thấy khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

V. Kết luận và tương lai của xuất khẩu hàng công nghệ cao tại Việt Nam

Xuất khẩu hàng công nghệ cao là một trong những mục tiêu chiến lược của Việt Nam trong thời gian tới. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự đồng bộ trong các chính sách và giải pháp phát triển.

5.1. Định hướng phát triển trong tương lai

Việt Nam cần tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường khả năng cạnh tranh.

5.2. Tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo

Đổi mới sáng tạo là yếu tố then chốt trong việc phát triển xuất khẩu hàng công nghệ cao. Các doanh nghiệp cần đầu tư vào R&D để tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn.