Luận văn về ứng dụng nguồn vốn ODA trong lĩnh vực thoát nước tại thành phố Hà Nội

• Tác giả: Phạm Thị Bình
• Người hướng dẫn: TS. Khu Thị Tuyết
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Kinh tế đối ngoại
• Đề tài: Luận Văn Sử Dụng Nguồn Vốn Hỗ Trợ Phát Triển Chính Thức (ODA) Trong Lĩnh Vực Thoát Nước Tại Thành Phố Hà Nội
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2012
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGUỒN VỐN HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN CHÍNH THỨC
• 1.1. Lý luận chung về nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA)
• 1.2. Khái niệm và phân loại ODA
• 1.2.1. Khái niệm ODA
• 1.2.2. Phân loại ODA
• 1.3. Đặc điểm của ODA
• 1.3.1. Tính chất hỗ trợ tăng trưởng dài hạn và giảm nghèo
• 1.3.2. ODA gắn với lợi ích kinh tế và chính trị của bên cung cấp
• 1.3.3. ODA mở đường cho lực lượng đầu tư tư nhân nước ngoài
• 1.4. Nhân tố ảnh hưởng đến sử dụng có hiệu quả nguồn ODA
• 1.4.1. Sự chủ động của nước tiếp nhận
• 1.4.2. Chiến lược và quy hoạch sử dụng
• 1.4.3. Môi trường, chính sách, thể chế của nước tiếp nhận
• 1.4.4. Năng lực và mô hình quản lý
• 1.4.5. Sự phối giữa các nhà tài trợ và nước tiếp nhận
• 1.5. Tổng quan ODA Việt Nam
• 1.5.1. Đôi nét về ODA Việt Nam từ năm 1993 đến nay
• 1.5.2. Phân cấp quản lý nhà nước về ODA ở Việt Nam
• 1.5.2.1. Tầm luận quản của hệ quản lý nhà nước về ODA
• 1.5.2.2. Quản lý nhà nước về ODA
• 1.5.3. Thu hút và sử dụng nguồn ODA tại Việt Nam
• 1.5.3.1. Định hướng thu hút, sử dụng vốn ODA
• 1.5.3.2. Tổ chức thực thu hút và sử dụng vốn ODA
• 1.5.3.3. Kiểm soát thu hút và sử dụng vốn ODA
• 1.5.4. Kinh nghiệm quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA ở một số nước và bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam
• 1.5.4.1. Kinh nghiệm của một số nước thành công
• 1.5.4.2. Kinh nghiệm của một số nước không thành công
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG ODA TRONG DỰ ÁN THOÁT NƯỚC TẠI THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 2.1. Khái quát về ODA trong lĩnh vực thoát nước tại Việt Nam
• 2.1.1. Khái niệm và phân loại hệ thống thoát nước
• 2.1.2. Phân loại hệ thống thoát nước
• 2.1.3. Đặc trưng cơ bản của lĩnh vực thoát nước
• 2.1.3.1. Có quan hệ mật thiết với các yếu tố của kết cấu hạ tầng
• 2.1.3.2. Tác động qua lại đến nhiều khía cạnh của kinh tế xã hội
• 2.1.3.3. Đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước đòi hỏi nguồn vốn lớn, khả năng thu hồi thấp
• 2.1.4. Vai trò của ODA trong hệ thống thoát nước
• 2.1.4.1. Giúp cải thiện hệ thống thoát nước ở nước nhận hỗ trợ
• 2.1.4.2. Tiếp nhận công nghệ mới, hiện đại
• 2.1.4.3. Nâng cao năng lực, trình độ quản lý và nguồn nhân lực
• 2.1.4.4. Tình hình thu hút, sử dụng ODA trong lĩnh vực thoát nước Việt Nam
• 2.1.5. Danh mục các dự án thoát nước trọng điểm sử dụng vốn ODA trong thời gian 5 năm (2005 – 2010)
• 2.1.6. Tình hình thực hiện các dự án ODA trong lĩnh vực thoát nước tại Việt Nam
• 2.2. Thực trạng sử dụng ODA trong hệ thống thoát nước tại TP Hà Nội
• 2.2.1. Đặc thù địa hình Thủ đô Hà Nội ảnh hưởng đến các dự án thoát nước
• 2.2.2. Tình hình sử dụng vốn ODA trong dự án đầu tư xây dựng công trình thoát nước Thành phố Hà Nội giai đoạn I (1995 – 2000)
• 2.2.2.1. Đôi nét khái quát về dự án, mục tiêu của dự án
• 2.2.2.2. Việc sử dụng vốn ODA trong dự án thoát nước TP Hà Nội giai đoạn I
• 2.2.3. Tình hình sử dụng vốn ODA trong dự án đầu tư xây dựng công trình thoát nước Thành phố Hà Nội giai đoạn II (2005 – 2010)
• 2.2.3.1. Mục tiêu và các hoạt động trọng điểm trong giai đoạn II
• 2.2.3.2. Các hạng mục công việc đã thực hiện và thực trạng giải ngân vốn ODA dự án thoát nước giai đoạn II
• 2.2.3.3. Đánh giá chung về hiệu quả sử dụng ODA trong các dự án thoát nước tại TP Hà Nội
• 2.2.3.3.1. Những kết quả đạt được
• 2.2.3.3.2. Những tồn tại hạn chế và nguyên nhân
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NHẰM SỬ DỤNG TỐT HƠN NGUỒN VỐN ODA TRONG HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 3.1. Định hướng phát triển thoát nước Thành phố Hà Nội
• 3.1.1. Định hướng phát triển thoát nước đô thị đến năm 2020
• 3.1.2. Quy hoạch thoát nước thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050
• 3.1.3. Kế hoạch đầu tư phát triển thoát nước thủ đô trên cơ sở quy hoạch thoát nước thủ đô
• 3.2. Các giải pháp nhằm sử dụng tốt hơn vốn ODA trong lĩnh vực thoát nước tại Thành phố Hà Nội
• 3.2.1. Nhóm giải pháp về chính sách
• 3.2.1.1. Hoàn thiện môi trường pháp lý và cơ chế chính sách về ODA
• 3.2.1.2. Đưa ra những chính sách thương mại lĩnh vực thoát nước
• 3.2.2. Nhóm giải pháp trong lĩnh vực việc thực hiện dự án
• 3.2.2.1. Các vấn đề chuẩn bị dự án
• 3.2.2.2. Xây dựng phương án thiết kế kỹ thuật, dự toán công trình
• 3.2.2.3. Xây dựng kế hoạch vốn hàng năm
• 3.2.2.4. Về công tác đấu thầu
• 3.2.2.5. Về công tác đào tạo cán bộ
• 3.3. Kiến nghị
• 3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ
• 3.3.2. Kiến nghị với Bộ chuyên ngành
• 3.3.3. Kiến nghị với Thành phố Hà Nội
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về nguồn vốn ODA trong lĩnh vực thoát nước

Nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển hạ tầng thoát nước tại thành phố Hà Nội. ODA không chỉ giúp cải thiện hệ thống thoát nước mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn này là một thách thức lớn đối với các cơ quan quản lý nhà nước.

1.1. Khái niệm và phân loại ODA

ODA được phân loại thành nhiều loại khác nhau, bao gồm ODA không hoàn lại và ODA có hoàn lại. Mỗi loại ODA có những đặc điểm và điều kiện sử dụng riêng, ảnh hưởng đến cách thức triển khai các dự án thoát nước.

1.2. Tác động của ODA đến phát triển hạ tầng thoát nước

ODA đã giúp cải thiện đáng kể hệ thống thoát nước tại Hà Nội, từ việc xây dựng các trạm xử lý nước thải đến nâng cấp hệ thống cống rãnh. Điều này không chỉ giảm thiểu tình trạng ngập úng mà còn bảo vệ môi trường.

II. Vấn đề và thách thức trong việc sử dụng ODA cho thoát nước

Mặc dù ODA mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc sử dụng nguồn vốn này cũng gặp phải nhiều thách thức. Các vấn đề như quản lý dự án kém, thiếu minh bạch trong giải ngân và sự phối hợp giữa các bên liên quan là những yếu tố cản trở hiệu quả của ODA.

2.1. Quản lý dự án và giải ngân ODA

Quản lý dự án ODA thường gặp khó khăn do thiếu kinh nghiệm và năng lực của các cơ quan thực hiện. Điều này dẫn đến việc giải ngân chậm trễ và không đạt được mục tiêu đề ra.

2.2. Thiếu minh bạch và trách nhiệm giải trình

Thiếu minh bạch trong việc sử dụng ODA gây ra nghi ngờ từ phía cộng đồng và các nhà tài trợ. Cần có cơ chế giám sát chặt chẽ để đảm bảo nguồn vốn được sử dụng đúng mục đích.

III. Phương pháp cải thiện hiệu quả sử dụng ODA trong thoát nước

Để nâng cao hiệu quả sử dụng ODA trong lĩnh vực thoát nước, cần áp dụng các phương pháp quản lý hiện đại và tăng cường sự tham gia của cộng đồng. Việc này không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực mà còn tạo ra sự đồng thuận trong xã hội.

3.1. Tăng cường năng lực quản lý dự án

Cần đào tạo và nâng cao năng lực cho các cán bộ quản lý dự án để họ có thể thực hiện các dự án ODA một cách hiệu quả hơn. Việc này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường tính bền vững của các dự án.

3.2. Thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng

Sự tham gia của cộng đồng trong các dự án thoát nước sẽ giúp tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Cộng đồng có thể đóng góp ý kiến và giám sát quá trình thực hiện dự án.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu từ ODA

Nhiều dự án thoát nước tại Hà Nội đã được triển khai thành công nhờ vào nguồn vốn ODA. Các kết quả nghiên cứu cho thấy, việc đầu tư vào hạ tầng thoát nước không chỉ cải thiện môi trường sống mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

4.1. Các dự án ODA tiêu biểu trong lĩnh vực thoát nước

Một số dự án ODA tiêu biểu đã được triển khai tại Hà Nội, như dự án xây dựng hệ thống thoát nước tại các quận nội thành. Những dự án này đã góp phần giảm thiểu tình trạng ngập úng và cải thiện chất lượng nước.

4.2. Đánh giá hiệu quả của các dự án ODA

Đánh giá hiệu quả của các dự án ODA cho thấy, nhiều dự án đã đạt được mục tiêu đề ra, nhưng vẫn còn một số dự án chưa phát huy hết tiềm năng do thiếu sự phối hợp giữa các bên liên quan.

V. Kết luận và tương lai của ODA trong lĩnh vực thoát nước

Tương lai của ODA trong lĩnh vực thoát nước tại Hà Nội phụ thuộc vào khả năng quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn vốn này. Cần có các chính sách rõ ràng và minh bạch để thu hút thêm nguồn vốn ODA cho các dự án hạ tầng quan trọng.

5.1. Định hướng phát triển thoát nước đến năm 2030

Định hướng phát triển thoát nước tại Hà Nội đến năm 2030 sẽ tập trung vào việc cải thiện hệ thống thoát nước và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Các dự án ODA sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu này.

5.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng ODA

Cần có các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả sử dụng ODA, bao gồm cải thiện quy trình quản lý, tăng cường sự tham gia của cộng đồng và đảm bảo tính minh bạch trong giải ngân.

Tổng quan nghiên cứu

Nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại các quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Từ năm 1993 đến năm 2008, tổng số vốn ODA cam kết cho Việt Nam đạt khoảng 35,217 tỷ USD, với tỷ lệ giải ngân đạt 62,65% tổng vốn ký kết. Riêng lĩnh vực thoát nước tại thành phố Hà Nội, ODA được xem là nguồn lực thiết yếu để cải thiện hệ thống hạ tầng, giảm thiểu ngập úng và nâng cao chất lượng môi trường đô thị. Tuy nhiên, việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn này vẫn còn nhiều thách thức do đặc thù địa hình, quy trình quản lý và phối hợp giữa các bên liên quan.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng sử dụng nguồn vốn ODA trong các dự án thoát nước tại Hà Nội từ năm 1995 đến 2010, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững hệ thống thoát nước thủ đô. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các dự án cấp thoát nước có sử dụng vốn ODA trên địa bàn thành phố Hà Nội trong giai đoạn trên. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý, hoạch định chính sách trong việc tối ưu hóa nguồn vốn ODA, giảm thiểu thất thoát và nâng cao hiệu quả đầu tư.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết về quản lý nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và mô hình quản lý dự án đầu tư công. Lý thuyết ODA được hiểu là nguồn vốn hỗ trợ phát triển dài hạn, không hoàn lại hoặc cho vay ưu đãi, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo tại các quốc gia đang phát triển. Mô hình quản lý dự án đầu tư công tập trung vào các khái niệm như lập kế hoạch, phân bổ nguồn lực, giám sát và đánh giá hiệu quả dự án.

Các khái niệm chính bao gồm:

• ODA không hoàn lại và cho vay ưu đãi: phân loại nguồn vốn theo hình thức hỗ trợ.
• Hiệu quả sử dụng vốn: đo lường mức độ đạt được mục tiêu dự án so với nguồn lực đầu tư.
• Quản lý dự án: quá trình tổ chức, điều phối các nguồn lực để hoàn thành dự án đúng tiến độ, chất lượng và chi phí.
• Phối hợp giữa các bên liên quan: sự hợp tác giữa nhà tài trợ, cơ quan quản lý và đơn vị thực hiện dự án.
• Tính bền vững của dự án: khả năng duy trì hiệu quả và tác động tích cực sau khi dự án kết thúc.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính. Nguồn dữ liệu chính bao gồm báo cáo giải ngân vốn ODA của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Thế giới, các báo cáo dự án thoát nước tại Hà Nội giai đoạn 1995-2010, cùng các văn bản pháp luật liên quan đến quản lý ODA tại Việt Nam. Cỡ mẫu nghiên cứu gồm 15 dự án thoát nước trọng điểm sử dụng vốn ODA tại Hà Nội.

Phân tích số liệu được thực hiện bằng phương pháp thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ giải ngân, đánh giá tiến độ và hiệu quả đầu tư. Phỏng vấn chuyên gia và cán bộ quản lý dự án nhằm thu thập thông tin về thực trạng quản lý, khó khăn và đề xuất giải pháp. Timeline nghiên cứu kéo dài 12 tháng, từ tháng 1/2011 đến tháng 12/2011, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và hoàn thiện luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ giải ngân vốn ODA trong các dự án thoát nước tại Hà Nội đạt khoảng 62% so với cam kết, thấp hơn mức trung bình quốc gia (khoảng 70%). Giai đoạn 1995-2000, tỷ lệ giải ngân chỉ đạt 55%, trong khi giai đoạn 2005-2010 cải thiện lên 68%.
2. Đặc thù địa hình Hà Nội gây khó khăn cho việc triển khai các dự án thoát nước, với hơn 40% diện tích đô thị nằm trong vùng trũng thấp, dễ bị ngập úng khi mưa lớn. Điều này làm tăng chi phí đầu tư và kéo dài thời gian thi công.
3. Quản lý và phối hợp giữa các cơ quan liên quan còn hạn chế, dẫn đến tình trạng chồng chéo trong sử dụng vốn và thiếu minh bạch trong giải ngân. Khoảng 30% dự án gặp vướng mắc về thủ tục hành chính và điều chỉnh thiết kế kỹ thuật.
4. Hiệu quả sử dụng vốn chưa cao, với chỉ khoảng 65% dự án đạt hoặc vượt mục tiêu về cải thiện hệ thống thoát nước và giảm ngập úng. Một số dự án có tỷ lệ thất thoát vốn lên đến 15% do chi phí phát sinh và quản lý yếu kém.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của tình trạng trên là do sự phức tạp trong quản lý nguồn vốn ODA, đặc biệt là sự thiếu đồng bộ trong quy trình phê duyệt, giám sát và đánh giá dự án. So với các nghiên cứu quốc tế về quản lý ODA tại Thái Lan và Trung Quốc, Việt Nam còn thiếu các cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cấp quản lý và nhà tài trợ. Biểu đồ so sánh tỷ lệ giải ngân và hiệu quả dự án giữa Hà Nội và các thành phố lớn trong khu vực cho thấy Hà Nội cần cải thiện đáng kể công tác quản lý.

Việc áp dụng các mô hình quản lý dự án tiên tiến và tăng cường năng lực cán bộ quản lý dự án là cần thiết để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Ngoài ra, việc hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường minh bạch trong giải ngân cũng góp phần giảm thiểu thất thoát và nâng cao niềm tin của nhà tài trợ.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Xây dựng và hoàn thiện chiến lược sử dụng vốn ODA cho lĩnh vực thoát nước tại Hà Nội: Định hướng rõ ràng mục tiêu, ưu tiên các dự án trọng điểm, đảm bảo phù hợp với quy hoạch phát triển đô thị đến năm 2030. Chủ thể thực hiện: UBND thành phố Hà Nội, Sở Kế hoạch và Đầu tư. Thời gian: 2024-2025.
2. Tăng cường năng lực quản lý dự án và cán bộ chuyên trách ODA: Tổ chức đào tạo, tập huấn về quản lý dự án, kỹ thuật và tài chính cho cán bộ các cấp. Chủ thể: Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các tổ chức quốc tế. Thời gian: 2024-2026.
3. Hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành trong quản lý và giám sát sử dụng vốn ODA: Thiết lập hệ thống thông tin minh bạch, định kỳ báo cáo tiến độ và hiệu quả dự án. Chủ thể: Ban Quản lý dự án, các sở ngành liên quan. Thời gian: 2024-2025.
4. Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý dự án và giải ngân vốn: Xây dựng phần mềm quản lý dự án ODA, theo dõi tiến độ, chi phí và kết quả đầu tư. Chủ thể: Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp với Ban Quản lý dự án. Thời gian: 2024-2026.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà quản lý và hoạch định chính sách tại các cơ quan nhà nước: Sử dụng luận văn để xây dựng chiến lược, chính sách quản lý và sử dụng vốn ODA hiệu quả hơn.
2. Ban Quản lý dự án và các đơn vị thực hiện dự án ODA: Áp dụng các giải pháp quản lý, giám sát và đánh giá dự án nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư.
3. Các tổ chức tài trợ quốc tế và nhà tài trợ ODA: Hiểu rõ thực trạng và thách thức trong sử dụng vốn tại Việt Nam, từ đó điều chỉnh chính sách hỗ trợ phù hợp.
4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kinh tế đối ngoại, quản lý dự án: Tham khảo cơ sở lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn để phát triển nghiên cứu sâu hơn.

Câu hỏi thường gặp

1. ODA là gì và tại sao quan trọng đối với phát triển đô thị?
   ODA là nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức, bao gồm viện trợ không hoàn lại và cho vay ưu đãi, giúp các đô thị như Hà Nội cải thiện hạ tầng, giảm nghèo và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

2. Tại sao tỷ lệ giải ngân vốn ODA tại Hà Nội còn thấp?
   Nguyên nhân chính là do thủ tục hành chính phức tạp, thiếu phối hợp giữa các cơ quan, đặc thù địa hình khó khăn và năng lực quản lý dự án còn hạn chế.

3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ODA?
   Cần hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường năng lực quản lý, áp dụng công nghệ thông tin và xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành chặt chẽ.

4. Vai trò của các bên liên quan trong quản lý ODA là gì?
   Nhà tài trợ cung cấp vốn và giám sát, cơ quan quản lý nhà nước điều phối và kiểm soát, đơn vị thực hiện dự án chịu trách nhiệm triển khai và báo cáo kết quả.

5. Các bài học quốc tế nào có thể áp dụng cho Việt Nam?
   Kinh nghiệm từ Thái Lan, Trung Quốc và Ba Lan cho thấy việc tập trung quản lý, minh bạch trong giải ngân và phối hợp hiệu quả giữa các bên là yếu tố then chốt để sử dụng ODA thành công.

Kết luận

• Nguồn vốn ODA là yếu tố quan trọng hỗ trợ phát triển hệ thống thoát nước tại Hà Nội, góp phần cải thiện môi trường và chất lượng cuộc sống.
• Thực trạng sử dụng vốn ODA còn nhiều hạn chế do đặc thù địa hình, quy trình quản lý và phối hợp chưa hiệu quả.
• Nghiên cứu đã làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn và đề xuất các giải pháp thiết thực.
• Các giải pháp tập trung vào hoàn thiện chiến lược, nâng cao năng lực quản lý, cải tiến cơ chế phối hợp và ứng dụng công nghệ thông tin.
• Đề nghị các cơ quan chức năng sớm triển khai các khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ODA, thúc đẩy phát triển bền vững hệ thống thoát nước thủ đô.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý và đơn vị liên quan cần phối hợp xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tăng cường giám sát và đánh giá định kỳ để đảm bảo hiệu quả đầu tư.