Quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk

An toàn thực phẩm không chỉ là vấn đề sức khỏe cá nhân mà còn là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của cộng đồng và xã hội. Việc đảm bảo nguồn cung thực phẩm an toàn, chất lượng giúp nâng cao sức khỏe người dân, giảm thiểu chi phí y tế và tăng cường năng suất lao động. Đồng thời, nông sản an toàn Krông Bông còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, tạo dựng uy tín cho sản phẩm và thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp sạch. Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu phòng chống ung thư Việt Nam, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến căn bệnh ung thư là do các loại hóa chất độc hại có trong thức ăn hàng ngày khiến cho Việt Nam là nước có bệnh nhân ung thư nhiều nhất trên thế giới.

Tình trạng vi phạm ATTP gia tăng dẫn đến các bệnh truyền qua thực phẩm và ngộ độc thực phẩm diễn biến phức tạp. Hàng năm, Việt Nam ghi nhận hàng trăm vụ ngộ độc thực phẩm với hàng nghìn nạn nhân. Theo số liệu thống kê của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Đắk Lắk, năm 2019 toàn tỉnh xảy ra 06 vụ ngộ độc thực phẩm với 23 người mắc (trong đó 21 người nhập viện và 05 người tử vong), trong đó tại huyện Krông Bông có 01 vụ với 05 người nhập viện. Năm 2020, toàn tỉnh xảy ra 10 vụ với 256 người mắc, 188 người nhập viện, 06 trường hợp tử vong), trong đó tại huyện Krông Bông có 01 vụ, với 43 người mắc, 11 người nhập viện. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tăng cường kiểm tra an toàn thực phẩm Krông Bông.

Hệ thống quản lý ATTP tại Krông Bông còn nhiều bất cập, từ việc phân công trách nhiệm giữa các cơ quan chức năng đến việc triển khai các biện pháp kiểm soát và xử lý vi phạm. Sự phối hợp giữa các ban ngành còn thiếu chặt chẽ, dẫn đến tình trạng chồng chéo hoặc bỏ sót các khâu quan trọng trong chuỗi cung ứng thực phẩm. Bên cạnh đó, nguồn lực đầu tư cho công tác quản lý ATTP còn hạn chế, đặc biệt là trang thiết bị kiểm nghiệm và đội ngũ cán bộ chuyên trách. Chính vì thế công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm cần phải được các đơn vị trên địa bàn huyện chú trọng, thường xuyên giám sát và phổ biến tới người dân, các hộ tiểu thương kinh doanh và công chức, viên chức làm công tác an toàn thực phẩm tại địa phương.

Nguồn nhân lực và cơ sở vật chất đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo hiệu quả quản lý ATTP. Tuy nhiên, tại Krông Bông, nguồn nhân lực còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng, chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý. Hệ thống kiểm nghiệm còn thiếu trang thiết bị hiện đại, gây khó khăn cho việc phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm. Việc đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và đào tạo nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực quản lý ATTP tại địa phương.

Nâng cao năng lực quản lý nhà nước là yếu tố then chốt để đảm bảo ATTP. Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về ATTP, phân công trách nhiệm rõ ràng cho các cơ quan chức năng, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý, đầu tư trang thiết bị kiểm nghiệm hiện đại. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống thông tin ATTP hiệu quả để theo dõi, giám sát và cảnh báo nguy cơ.

Nâng cao nhận thức cộng đồng về ATTP là yếu tố quan trọng để tạo ra một môi trường tiêu dùng an toàn. Cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục về ATTP trên các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo cho người sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng. Đồng thời, cần khuyến khích người dân tham gia giám sát và phản ánh các hành vi vi phạm ATTP.

Hỗ trợ sản xuất thực phẩm an toàn là giải pháp căn cơ để đảm bảo nguồn cung thực phẩm chất lượng. Cần khuyến khích áp dụng các quy trình sản xuất tiên tiến, như VietGAP, GlobalGAP, HACCP, ISO 22000. Đồng thời, cần hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm và tiếp cận thị trường. Theo hướng nghiên cứu này có các tác giả: Nguyễn Đức Lượng (2005), chủ biên Giáo trình Vệ sinh và an toàn thực phẩm [23]; Lê Thị Hồng Ánh (2017), chủ biên Giáo trình Vệ sinh và an toàn thực phẩm [1]. Qua các công trình khoa học nêu trên, các tác giả đã có những đóng góp nhất định để bổ sung, hoàn thiện lý luận về quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm .

Xây dựng chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn là giải pháp hiệu quả để kiểm soát chất lượng từ khâu sản xuất đến tiêu dùng. Cần thiết lập các liên kết giữa người sản xuất, doanh nghiệp chế biến, phân phối và người tiêu dùng. Đồng thời, cần áp dụng các tiêu chuẩn ATTP nghiêm ngặt trong suốt chuỗi cung ứng và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Phát triển vùng sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn VietGAP là giải pháp quan trọng để đảm bảo chất lượng nông sản. Cần hỗ trợ nông dân áp dụng các quy trình sản xuất an toàn, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hợp lý, kiểm soát dư lượng hóa chất và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Đồng thời, cần xây dựng thương hiệu cho nông sản VietGAP Krông Bông.

Việc đánh giá hiệu quả các giải pháp ATTP là cần thiết để điều chỉnh và hoàn thiện. Cần thu thập thông tin, phân tích dữ liệu và đánh giá tác động của các giải pháp đến sức khỏe người dân, kinh tế địa phương và môi trường. Đồng thời, cần lắng nghe ý kiến phản hồi từ người dân, doanh nghiệp và các cơ quan chức năng.

Dựa trên kết quả đánh giá và tình hình thực tế, cần đề xuất các giải pháp ATTP mới để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Các giải pháp này có thể là ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ATTP, phát triển các sản phẩm thực phẩm chức năng, hoặc tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực ATTP.