I. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Luận án tập trung vào việc phân tích truyện ngắn nữ Việt Nam giai đoạn 2000-2015 từ góc nhìn phê bình nữ quyền. Phần tổng quan nghiên cứu đã khái quát tình hình nghiên cứu lý thuyết nữ quyền trên thế giới và ở Việt Nam. Các công trình nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào lý thuyết nữ quyền và phê bình văn học nữ quyền, nhưng chưa có nhiều nghiên cứu chuyên sâu về truyện ngắn nữ Việt Nam. Luận án này nhằm lấp đầy khoảng trống đó bằng cách áp dụng lý thuyết phê bình nữ quyền vào phân tích các tác phẩm truyện ngắn nữ tiêu biểu.
1.1. Tình hình nghiên cứu lý thuyết nữ quyền trên thế giới
Nghiên cứu về lý thuyết nữ quyền trên thế giới đã có bề dày lịch sử, bắt đầu từ các tác phẩm kinh điển như 'Giới thứ hai' của Simone de Beauvoir và 'Một căn phòng riêng' của Virginia Woolf. Các học thuyết phân tâm học của Freud và Lacan cũng đóng góp vào việc phân tích đặc trưng giới tính. Các phong trào nữ quyền từ thế kỷ XIX đến nay đã thúc đẩy sự bình đẳng giới trong xã hội và văn học.
1.2. Tình hình nghiên cứu lý thuyết nữ quyền ở Việt Nam
Ở Việt Nam, nghiên cứu về nữ quyền và phê bình văn học nữ quyền còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào các tác giả và tác phẩm riêng lẻ. Luận án này kế thừa và phát triển các nghiên cứu trước đó, đồng thời mở rộng phạm vi nghiên cứu sang truyện ngắn nữ giai đoạn 2000-2015.
II. Lý thuyết nữ quyền và phê bình văn học nữ quyền
Luận án đi sâu vào phân tích lý thuyết nữ quyền và phê bình văn học nữ quyền, đặc biệt là sự gắn kết giữa lý thuyết này với văn học hiện đại Việt Nam. Các khái niệm cơ bản về nữ quyền, nguồn gốc và sự phát triển của chủ nghĩa nữ quyền được làm rõ. Luận án cũng khẳng định vai trò của phê bình văn học nữ quyền trong việc giải mã các tác phẩm văn học từ góc nhìn giới tính.
2.1. Vấn đề nữ quyền và sự xuất hiện chủ nghĩa nữ quyền
Nữ quyền là một phong trào đấu tranh cho quyền bình đẳng giới, bắt nguồn từ thời kỳ Khai sáng và phát triển mạnh mẽ từ thế kỷ XIX. Chủ nghĩa nữ quyền ra đời như một hệ quả tất yếu của các phong trào cách mạng tư sản, đòi hỏi sự công nhận quyền lợi của phụ nữ trong xã hội và văn học.
2.2. Lý thuyết nữ quyền và phê bình văn học nữ quyền
Phê bình văn học nữ quyền là một phương pháp nghiên cứu văn học dựa trên lý thuyết nữ quyền, nhằm phân tích và đánh giá các tác phẩm từ góc nhìn giới tính. Phương pháp này giúp làm rõ ý thức nữ quyền trong văn học, đặc biệt là trong các tác phẩm của các nhà văn nữ.
III. Các kiểu nhân vật nữ trong truyện ngắn nữ Việt Nam 2000 2015
Luận án phân tích các kiểu nhân vật nữ trong truyện ngắn nữ Việt Nam giai đoạn 2000-2015, bao gồm nhân vật tranh đấu cho quyền sống, quyền tự do, thiên tính làm mẹ, khát vọng tình yêu, và nhu cầu giải phóng tính dục. Các nhân vật này phản ánh ý thức nữ quyền mạnh mẽ trong văn học hiện đại Việt Nam.
3.1. Nhân vật nữ với sự tranh đấu cho quyền sống và quyền tự do
Các nhân vật nữ trong truyện ngắn thường phải đối mặt với những thách thức trong cuộc sống, từ đó thể hiện sự đấu tranh cho quyền sống và quyền tự do. Đây là một trong những chủ đề nổi bật trong văn học nữ quyền.
3.2. Nhân vật nữ với thiên tính làm mẹ và khát vọng tình yêu
Thiên tính làm mẹ và khát vọng tình yêu là những đặc trưng quan trọng của nhân vật nữ trong truyện ngắn. Các nhân vật này không chỉ phản ánh vai trò truyền thống của phụ nữ mà còn thể hiện sự đổi mới trong cách nhìn nhận về giới tính.
IV. Phương thức nghệ thuật trong truyện ngắn nữ Việt Nam 2000 2015
Luận án phân tích các phương thức nghệ thuật được sử dụng trong truyện ngắn nữ Việt Nam giai đoạn 2000-2015, bao gồm điểm nhìn trần thuật, giọng điệu nghệ thuật, và diễn ngôn mang ý thức giới. Các yếu tố này góp phần tạo nên sự độc đáo và sáng tạo trong lối viết của các nhà văn nữ.
4.1. Điểm nhìn trần thuật
Điểm nhìn trần thuật trong truyện ngắn nữ thường được thể hiện qua góc nhìn của nhân vật nữ, giúp làm rõ ý thức nữ quyền và sự tự nhận thức về giới tính.
4.2. Giọng điệu nghệ thuật
Giọng điệu nghệ thuật trong truyện ngắn nữ thường mang tính xót xa, thương cảm, hoặc triết luận, chiêm nghiệm, phản ánh sâu sắc tâm trạng và suy nghĩ của nhân vật nữ.