Luận án tiến sĩ: Phân tích tiểu thuyết Việt Nam đương đại từ góc nhìn lý thuyết liên văn bản

Tính liên văn bản là một thuộc tính cố hữu của mọi văn bản nghệ thuật, thể hiện qua mối quan hệ giữa các văn bản. Theo Julia Kristeva, mọi văn bản đều là sự hấp thu và biến đổi từ các văn bản khác. Khái niệm này mở ra cách tiếp cận mới trong nghiên cứu văn học, đặc biệt là trong tiểu thuyết đương đại, nơi các tác phẩm thường xuyên tham chiếu đến các văn bản văn hóa, lịch sử, và xã hội.

Liên văn bản không chỉ là mối quan hệ giữa các văn bản mà còn là cách thức văn bản được kiến tạo. Kristeva sử dụng phép ẩn dụ về bức tranh khảm để mô tả sự tương tác giữa các yếu tố trong văn bản. Trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại, điều này thể hiện qua việc các tác giả sử dụng các trích dẫn, giễu nhại, và viết lại để tạo nên những tác phẩm đa tầng nghĩa.

Tiểu thuyết hậu hiện đại ở Việt Nam đã phá vỡ các quy ước truyền thống, sử dụng các thủ pháp như giễu nhại, trích dẫn, và viết lại để tạo nên những tác phẩm mang tính đối thoại cao. Các tác giả như Nguyễn Việt Hà và Hồ Anh Thái đã khai thác sâu sắc các vấn đề xã hội và văn hóa, tạo nên những tác phẩm phản ánh hiện thực một cách đa chiều.

Tiểu thuyết lịch sử trong giai đoạn đương đại cũng có sự đổi mới đáng kể. Các tác giả như Nguyễn Xuân Khánh và Nguyễn Mộng Giác đã sử dụng lý thuyết liên văn bản để viết lại lịch sử, tạo nên những tác phẩm vừa mang tính truyền thống vừa có sự cách tân. Điều này thể hiện qua việc họ kết hợp các yếu tố văn hóa, tôn giáo, và lịch sử để tạo nên những câu chuyện đa tầng nghĩa.

Trích dẫn nhại là một hình thức giễu nhại phổ biến, nơi các tác giả sử dụng các trích dẫn từ các văn bản khác để tạo nên sự đối thoại hoặc phản biện. Trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại, điều này thể hiện qua việc các tác giả nhại lại các văn bản văn hóa, lịch sử, và chính trị, tạo nên những tác phẩm mang tính chất phản ánh và phê phán.

Viện dẫn nhại là một hình thức khác của giễu nhại, nơi các tác giả sử dụng các yếu tố từ các văn bản khác để tạo nên sự đối thoại hoặc phản biện. Trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại, điều này thể hiện qua việc các tác giả viện dẫn các yếu tố văn hóa, lịch sử, và chính trị để tạo nên những tác phẩm mang tính chất phản ánh và phê phán.

Viết lại lịch sử là một thủ pháp quan trọng trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại, nơi các tác giả sử dụng các yếu tố lịch sử để tạo nên những câu chuyện mới. Điều này thể hiện qua việc các tác giả như Nguyễn Xuân Khánh và Nguyễn Mộng Giác sử dụng các yếu tố lịch sử để tạo nên những tác phẩm mang tính chất phản ánh và phê phán.

Tương tác thể loại là một thủ pháp khác trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại, nơi các tác giả kết hợp các yếu tố từ các thể loại khác nhau để tạo nên những tác phẩm đa dạng. Điều này thể hiện qua việc các tác giả sử dụng các yếu tố từ thơ ca, truyện ngắn, và các thể loại khác để tạo nên những tác phẩm mang tính chất đa tầng nghĩa.