I. Tổng quan về luận án tiến sĩ
Luận án tiến sĩ 'Thủ tục phá sản tổ chức tín dụng theo pháp luật Việt Nam' tập trung vào việc phân tích và đánh giá các quy định pháp luật liên quan đến thủ tục phá sản các tổ chức tín dụng (TCTD) tại Việt Nam. Nghiên cứu này nhằm làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của tính đặc thù trong thủ tục phá sản TCTD, so sánh với các quy định phá sản doanh nghiệp thông thường. Luận án cũng đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật để đáp ứng nhu cầu phát triển ổn định và bền vững của hệ thống TCTD.
1.1. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích chính của luận án là làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của tính đặc thù trong thủ tục phá sản TCTD. Nghiên cứu này hệ thống hóa và phân tích các quy định pháp luật hiện hành, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Nhiệm vụ cụ thể bao gồm: làm rõ cơ sở lý luận, so sánh kinh nghiệm quốc tế, đánh giá thực trạng pháp luật Việt Nam, và đề xuất các giải pháp hoàn thiện.
1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là các quy định pháp luật Việt Nam về thủ tục phá sản TCTD. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các quy định can thiệp khi TCTD có dấu hiệu mất khả năng thanh toán, không bao gồm các vấn đề giám sát và bảo đảm an toàn TCTD. Luận án cũng so sánh với kinh nghiệm của các quốc gia như Hoa Kỳ, Anh, và Nga.
II. Cơ sở lý luận và thực tiễn về phá sản TCTD
Luận án phân tích các khái niệm cơ bản về phá sản và thủ tục phá sản, đặc biệt là sự khác biệt giữa phá sản TCTD và phá sản doanh nghiệp thông thường. Nghiên cứu nhấn mạnh tính đặc thù của TCTD trong nền kinh tế, với vai trò là trung tâm trung chuyển vốn và ảnh hưởng lớn đến an ninh tài chính quốc gia.
2.1. Khái niệm và đặc điểm của TCTD
TCTD là các định chế tài chính trung gian, hoạt động như doanh nghiệp cung cấp dịch vụ đặc biệt. Đặc điểm của TCTD bao gồm việc nhận tiền gửi, cho vay, và cung cấp dịch vụ thanh toán. Sự mất khả năng thanh toán của TCTD có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế.
2.2. Khái niệm phá sản và thủ tục phá sản TCTD
Phá sản TCTD được hiểu là quá trình giải quyết tình trạng mất khả năng thanh toán. Thủ tục phá sản TCTD cần có các quy định đặc thù, khác biệt so với phá sản doanh nghiệp thông thường, do tính chất đặc biệt của TCTD trong nền kinh tế.
III. Thực trạng pháp luật Việt Nam về phá sản TCTD
Luận án đánh giá thực trạng pháp luật Việt Nam về thủ tục phá sản TCTD, chỉ ra các hạn chế và bất cập. Nghiên cứu nhấn mạnh sự thiếu đồng bộ giữa các quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng, đặc biệt trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế và nợ xấu gia tăng.
3.1. Quy định đặc thù về thủ tục phá sản TCTD
Pháp luật Việt Nam quy định các thủ tục đặc thù cho phá sản TCTD, bao gồm việc nộp đơn, thụ lý, và quản lý tài sản phá sản. Tuy nhiên, các quy định này còn thiếu chi tiết và chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn.
3.2. Hạn chế và bất cập trong pháp luật hiện hành
Một số hạn chế bao gồm thiếu quy định cụ thể về thủ tục rút gọn, quản lý tài sản phá sản, và thứ tự thanh toán. Ngoài ra, việc áp dụng pháp luật còn gặp nhiều khó khăn do thiếu kinh nghiệm và năng lực của các cơ quan thực thi.
IV. Kinh nghiệm quốc tế và đề xuất hoàn thiện pháp luật
Luận án so sánh kinh nghiệm của các quốc gia như Hoa Kỳ, Anh, và Nga trong việc xử lý phá sản TCTD. Từ đó, nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật Việt Nam, bao gồm việc xây dựng mô hình pháp lý phù hợp và tăng cường năng lực thực thi.
4.1. Kinh nghiệm quốc tế về phá sản TCTD
Các quốc gia như Hoa Kỳ và Anh có hệ thống pháp luật phá sản TCTD khá hoàn thiện, với các quy định rõ ràng về thủ tục phục hồi và thanh lý. Nga, với nền kinh tế chuyển đổi, cũng có nhiều bài học kinh nghiệm trong việc xử lý phá sản TCTD.
4.2. Đề xuất hoàn thiện pháp luật Việt Nam
Luận án đề xuất hoàn thiện mô hình pháp lý, tăng cường quy định về thủ tục rút gọn, và cải thiện năng lực của các cơ quan thực thi. Ngoài ra, cần xây dựng các quy định đặc thù để xử lý tình trạng mất khả năng thanh toán của TCTD một cách hiệu quả.
