I. Giới thiệu và tính cấp thiết của đề tài
Luận án tiến sĩ về quản lý chi ngân sách nhà nước tại tỉnh Viêng Chăn, Lào tập trung vào việc nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách địa phương trong bối cảnh nền kinh tế Lào đang phát triển. Ngân sách nhà nước (NSNN) là công cụ quan trọng để điều tiết kinh tế và giải quyết các vấn đề xã hội. Tuy nhiên, nguồn thu NSNN của Lào còn hạn chế, đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ và hiệu quả. Viêng Chăn, với vị trí địa lý thuận lợi, đã có nhiều nỗ lực trong quản lý chi ngân sách, nhưng vẫn tồn tại những hạn chế như phân bổ ngân sách chưa gắn kết chặt chẽ với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Luận án này có ý nghĩa khoa học và thực tiễn, góp phần hoàn thiện quản lý chi ngân sách tại Viêng Chăn và Lào nói chung.
1.1. Tổng quan nghiên cứu liên quan
Các nghiên cứu về quản lý chi NSNN tập trung vào hai hướng chính: (1) Nghiên cứu chi NSNN và phân bổ chi NSNN; (2) Nghiên cứu thực tiễn quản lý chi NSNN tại các địa phương. Các nghiên cứu quốc tế như của Mabel Waker (1930) và Martin et al (1996) đã chỉ ra tầm quan trọng của việc quản lý chi NSNN hiệu quả để ổn định kinh tế. Tại Lào, các nghiên cứu về quản lý chi ngân sách địa phương còn hạn chế, đặc biệt là trong điều kiện đặc thù như tỉnh Viêng Chăn. Luận án này kế thừa và phát triển các nghiên cứu trước đó, đồng thời bổ sung những khoảng trống trong lý luận và thực tiễn.
II. Lý luận cơ bản về quản lý chi ngân sách địa phương
Chương này trình bày các khái niệm cơ bản về chi ngân sách địa phương và quản lý chi ngân sách địa phương. Chi ngân sách địa phương bao gồm các khoản chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển, được phân loại theo mục đích và lĩnh vực. Quản lý chi ngân sách địa phương liên quan đến việc lập kế hoạch, phân bổ, kiểm soát và đánh giá hiệu quả chi tiêu. Các nguyên tắc quản lý bao gồm minh bạch, hiệu quả và công bằng. Phương thức quản lý chi ngân sách địa phương cần được điều chỉnh phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của từng địa phương.
2.1. Kinh nghiệm quản lý chi ngân sách tại Việt Nam và Lào
Luận án đã phân tích kinh nghiệm quản lý chi ngân sách tại một số địa phương ở Việt Nam và Lào. Tại Việt Nam, các tỉnh như Quảng Ninh và An Giang đã áp dụng các mô hình quản lý chi ngân sách hiệu quả, tập trung vào kết quả đầu ra và khuôn khổ chi tiêu trung hạn. Tại Lào, mặc dù đã có những nỗ lực trong phân cấp quản lý ngân sách, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế trong việc gắn kết chi tiêu với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Những bài học kinh nghiệm từ Việt Nam có thể được áp dụng để hoàn thiện quản lý chi ngân sách tại Viêng Chăn.
III. Thực trạng quản lý chi ngân sách tại tỉnh Viêng Chăn
Chương này phân tích thực trạng quản lý chi ngân sách tại tỉnh Viêng Chăn giai đoạn 2016 - 2020. Viêng Chăn đã có những tiến bộ trong việc lập dự toán và chấp hành ngân sách, nhưng vẫn tồn tại những hạn chế như phân bổ ngân sách chưa hiệu quả, chi tiêu lãng phí và thiếu minh bạch. Các nguyên nhân chính bao gồm thiếu nguồn lực, cơ chế quản lý chưa hoàn thiện và thiếu sự giám sát chặt chẽ. Luận án đã đánh giá những kết quả đạt được và đề xuất các giải pháp để khắc phục những hạn chế này.
3.1. Đánh giá hiệu quả quản lý chi ngân sách
Luận án đã sử dụng các tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý chi ngân sách như tính minh bạch, hiệu quả sử dụng nguồn lực và mức độ đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Kết quả cho thấy, mặc dù Viêng Chăn đã có những tiến bộ trong quản lý chi ngân sách, nhưng vẫn cần cải thiện trong việc gắn kết chi tiêu với kế hoạch phát triển và tăng cường giám sát, kiểm tra.
IV. Giải pháp hoàn thiện quản lý chi ngân sách tại Viêng Chăn
Chương này đề xuất các giải pháp để hoàn thiện quản lý chi ngân sách tại tỉnh Viêng Chăn. Các giải pháp bao gồm hoàn thiện thể chế, cơ chế quản lý, tăng cường phân cấp quản lý ngân sách và áp dụng các mô hình quản lý chi tiêu hiệu quả như khuôn khổ chi tiêu trung hạn và quản lý theo kết quả đầu ra. Luận án cũng đề xuất các kiến nghị với Quốc hội Lào, Chính phủ Lào và UBND tỉnh Viêng Chăn để tăng cường hiệu quả quản lý chi ngân sách.
4.1. Kiến nghị với các cơ quan quản lý
Luận án đề xuất các kiến nghị cụ thể với Quốc hội Lào và Chính phủ Lào về việc hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến quản lý ngân sách. Đối với UBND tỉnh Viêng Chăn, luận án khuyến nghị tăng cường giám sát, kiểm tra và đánh giá hiệu quả chi tiêu ngân sách, đồng thời áp dụng các mô hình quản lý chi tiêu hiện đại để nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực.
