I. Cơ sở lý luận và tổng quan nghiên cứu
Luận án Nghệ thuật trang trí ở lăng Thiệu Trị - Huế bắt đầu bằng việc xác định cơ sở lý luận và tổng quan tình hình nghiên cứu. Tác giả sử dụng lý thuyết phân vùng văn hóa để phân tích đặc trưng văn hóa xứ Huế, nơi lăng Thiệu Trị tọa lạc. Nghệ thuật trang trí được xem như một hiện tượng văn hóa, phản ánh sự tương tác giữa mỹ thuật và kiến trúc. Luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu di sản văn hóa thời Nguyễn, đặc biệt là các giá trị nghệ thuật độc đáo tại lăng Thiệu Trị.
1.1. Lý thuyết phân vùng văn hóa
Luận án dựa trên lý thuyết phân vùng văn hóa của các học giả như Trần Quốc Vượng và Ngô Đức Thịnh. Huế được xem là một tiểu vùng văn hóa độc đáo, nơi hội tụ các yếu tố địa lý, lịch sử và văn hóa. Nghệ thuật trang trí tại lăng Thiệu Trị phản ánh sự giao thoa giữa văn hóa Việt Nam và ảnh hưởng từ văn hóa Champa.
1.2. Tổng quan nghiên cứu
Luận án tổng hợp các nghiên cứu trước đây về mỹ thuật thời Nguyễn và nghệ thuật trang trí tại Huế. Tác giả chỉ ra rằng, mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về lăng tẩm triều Nguyễn, nhưng lăng Thiệu Trị vẫn chưa được khám phá đầy đủ về giá trị nghệ thuật trang trí.
II. Nhận diện nghệ thuật trang trí tại lăng Thiệu Trị
Luận án đi sâu vào việc nhận diện nghệ thuật trang trí tại lăng Thiệu Trị thông qua các yếu tố như đề tài, hình thức thể hiện và chất liệu. Tác giả phân tích các mô típ trang trí như Nhất thi, nhất họa và Nhất tự, nhất họa, đồng thời khám phá sự đa dạng trong việc sử dụng các chất liệu như gỗ, đá và pháp lam.
2.1. Đề tài và hình thức thể hiện
Luận án nhấn mạnh sự độc đáo của các đề tài trang trí tại lăng Thiệu Trị, phản ánh tư tưởng Nho giáo, Phật giáo và ảnh hưởng từ văn hóa Champa. Các hình thức thể hiện như bố cục hài hòa và họa tiết tinh xảo được phân tích chi tiết.
2.2. Chất liệu và kỹ thuật
Tác giả khám phá sự đa dạng trong việc sử dụng các chất liệu như gỗ, đá và pháp lam. Kỹ thuật chạm khắc và tạo hình được đánh giá cao về tính thẩm mỹ và kỹ thuật, phản ánh tài năng của các nghệ nhân thời Nguyễn.
III. Đặc điểm và giá trị nghệ thuật trang trí
Luận án phân tích các đặc điểm và giá trị nghệ thuật trang trí tại lăng Thiệu Trị, bao gồm sự dung hợp giữa yếu tố dân gian và ảnh hưởng từ Phật giáo, Champa. Tác giả cũng đánh giá mối quan hệ giữa chức năng thẩm mỹ và thực dụng trong nghệ thuật trang trí.
3.1. Sự dung hợp văn hóa
Luận án chỉ ra sự dung hợp giữa yếu tố dân gian và ảnh hưởng từ Phật giáo, Champa trong nghệ thuật trang trí tại lăng Thiệu Trị. Điều này tạo nên nét độc đáo và phong phú trong phong cách trang trí.
3.2. Giá trị thẩm mỹ và thực dụng
Tác giả đánh giá mối quan hệ giữa chức năng thẩm mỹ và thực dụng trong nghệ thuật trang trí. Các họa tiết và bố cục không chỉ mang tính trang trí mà còn phản ánh tư tưởng và triết lý sâu sắc.
