Luận án tiến sĩ nghiên cứu lịch sử chợ miền Đông Nam Bộ giai đoạn 1975 - 2010

• Tác giả: Lê Quang Cần
• Người hướng dẫn: Nguyễn Quang Hồng
• Trường học: Trường Đại học Vinh
• Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
• Đề tài: Chợ ở miền Đông Nam Bộ từ năm 1975 đến năm 2010
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Nghệ An

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
• 1.1. Khái niệm về chợ sử dụng trong luận án
• 1.2. Nhóm công trình nghiên cứu về chợ ở Việt Nam
• 1.3. Những nghiên cứu về chợ ở Việt Nam của tác giả trong nước
• 1.4. Những nghiên cứu về chợ ở Việt Nam của tác giả nước ngoài
• 1.5. Nhóm công trình nghiên cứu riêng về chợ ở miền Đông Nam Bộ
• 1.6. Những nghiên cứu riêng về chợ ở miền Đông Nam Bộ của tác giả trong nước
• 1.7. Những nghiên cứu riêng về chợ ở miền Đông Nam Bộ của tác giả nước ngoài
• 1.8. Nhận xét tình hình nghiên cứu và nhiệm vụ khoa học của luận án
• 1.9. Một số nhận xét về tình hình nghiên cứu của đề tài
• 1.10. Những vấn đề cần giải quyết của luận án
• 2. CHƯƠNG 2: CHỢ Ở MIỀN ĐÔNG NAM BỘ TRONG CƠ CHẾ QUẢN LÝ BAO CẤP (1975-1985)
• 2.1. Các nhân tố tác động đến hoạt động của chợ ở miền Đông Nam Bộ
• 2.2. Điều kiện tự nhiên và dân cư
• 2.3. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 2.4. Chợ ở miền Đông Nam Bộ giai đoạn 1975-1985
• 2.5. Quá trình thành lập chợ ở miền Đông Nam Bộ
• 2.6. Bối cảnh lịch sử và hệ thống chợ ở miền Đông Nam Bộ sau năm 1975
• 2.7. Hoạt động của chợ ở miền Đông Nam Bộ
• 2.8. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: CHỢ Ở MIỀN ĐÔNG NAM BỘ TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI VÀ HỘI NHẬP (1986-2010)
• 3.1. Chợ ở miền Đông Nam Bộ trong giai đoạn đầu của thời kỳ đổi mới (1986-1995)
• 3.2. Đại hội Đảng lần thứ VI và đường lối đổi mới về kinh tế thương mại
• 3.3. Cơ chế quản lý và sự phát triển hệ thống chợ ở miền Đông Nam Bộ
• 3.4. Hoạt động của chợ ở miền Đông Nam Bộ trong giai đoạn 1986-1995
• 3.5. Chợ ở miền Đông Nam Bộ trong thời kỳ hội nhập
• 3.6. Hệ thống chợ ở miền Đông Nam Bộ từ năm 1995 đến năm 2010
• 3.7. Hoạt động của chợ ở miền Đông Nam Bộ trong thời kỳ hội nhập
• 3.8. Tiểu kết chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: VAI TRÒ TÁC ĐỘNG CỦA CHỢ Ở MIỀN ĐÔNG NAM BỘ ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG KINH TẾ - XÃ HỘI
• 4.1. Tác động của chợ đối với đời sống kinh tế
• 4.1.1. Trên lĩnh vực nông nghiệp
• 4.1.2. Trên lĩnh vực công nghiệp
• 4.1.3. Trên lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp
• 4.1.4. Trên lĩnh vực thương nghiệp
• 4.1.5. Đóng góp đối với nguồn thu ngân sách địa phương
• 4.2. Tác động của chợ đối với đời sống văn hóa-xã hội
• 4.2.1. Giải quyết sinh kế người dân
• 4.2.2. Góp phần phát triển tầng lớp tiểu thương mới ở nông thôn và thành thị
• 4.2.3. Góp phần tạo ra bộ mặt xã hội mới ở các địa phương Đông Nam Bộ
• 4.2.4. Một số đặc điểm
• 4.3. Tiểu kết chương 4
• Danh mục các công trình của tác giả đã công bố liên quan đến đề tài
• Tài liệu tham khảo
• Danh mục phụ lục

I. Lịch sử chợ miền Đông Nam Bộ

Lịch sử chợ miền Đông Nam Bộ từ năm 1975 đến 2010 là một chủ đề quan trọng trong nghiên cứu lịch sử kinh tế và văn hóa. Luận án này tập trung vào việc tái hiện diện mạo và hoạt động của chợ truyền thống trong khu vực, đồng thời phân tích sự tác động của chợ đối với đời sống kinh tế - xã hội. Chợ miền Đông Nam Bộ không chỉ là nơi giao thương hàng hóa mà còn là trung tâm văn hóa, nơi hội tụ các giá trị truyền thống và hiện đại.

1.1. Khái niệm và phân loại chợ

Luận án định nghĩa chợ là nơi tập trung mua bán hàng hóa, dịch vụ, được hình thành từ nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của cộng đồng. Chợ truyền thống được phân loại theo địa bàn, thời gian, loại hàng hóa và quy mô. Ví dụ, chợ làng xã, chợ đô thị, chợ phiên là những hình thức phổ biến. Định nghĩa này giúp làm rõ vai trò và đặc điểm của chợ trong bối cảnh lịch sử và kinh tế.

1.2. Bối cảnh lịch sử

Sau năm 1975, chợ miền Đông Nam Bộ chịu ảnh hưởng lớn từ cơ chế quản lý bao cấp. Giai đoạn này, chợ hoạt động dưới sự kiểm soát của nhà nước, với sự xuất hiện của các cửa hàng thương nghiệp quốc doanh. Từ năm 1986, với chính sách đổi mới, chợ bắt đầu phát triển mạnh mẽ, trở thành động lực thúc đẩy kinh tế miền Đông Nam Bộ.

II. Phát triển chợ miền Đông Nam Bộ

Luận án phân tích sự phát triển của chợ miền Đông Nam Bộ qua hai giai đoạn chính: 1975-1985 và 1986-2010. Giai đoạn đầu, chợ hoạt động trong cơ chế bao cấp, với sự hạn chế về quy mô và hàng hóa. Giai đoạn sau, chợ phát triển nhanh chóng, trở thành trung tâm thương mại quan trọng, đóng góp lớn vào phát triển kinh tế và văn hóa xã hội.

2.1. Giai đoạn 1975 1985

Trong giai đoạn này, chợ miền Đông Nam Bộ chịu ảnh hưởng nặng nề từ cơ chế quản lý bao cấp. Hệ thống chợ được quản lý chặt chẽ, với sự xuất hiện của các cửa hàng thương nghiệp quốc doanh. Hoạt động chợ bị hạn chế, hàng hóa khan hiếm, và phương thức thanh toán chủ yếu là hiện vật.

2.2. Giai đoạn 1986 2010

Từ năm 1986, với chính sách đổi mới, chợ miền Đông Nam Bộ bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ. Số lượng chợ tăng nhanh, quy mô mở rộng, và hàng hóa đa dạng hơn. Chợ không chỉ là nơi giao thương mà còn là trung tâm văn hóa, góp phần giải quyết việc làm và tăng thu ngân sách địa phương.

III. Vai trò của chợ miền Đông Nam Bộ

Luận án đánh giá vai trò của chợ miền Đông Nam Bộ đối với đời sống kinh tế - xã hội. Chợ không chỉ thúc đẩy thương mại miền Đông Nam Bộ mà còn góp phần phát triển văn hóa và xã hội. Chợ là nơi giải quyết sinh kế, tạo việc làm, và thúc đẩy giao lưu văn hóa giữa các vùng miền.

3.1. Tác động kinh tế

Chợ miền Đông Nam Bộ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp. Chợ là nơi tiêu thụ hàng hóa, tạo nguồn thu cho ngân sách địa phương, và góp phần phát triển kinh tế miền Đông Nam Bộ.

3.2. Tác động văn hóa xã hội

Chợ không chỉ là nơi giao thương mà còn là trung tâm văn hóa, nơi giao lưu và trao đổi văn hóa giữa các cộng đồng. Chợ góp phần hình thành tầng lớp tiểu thương, giải quyết việc làm, và tạo nên bộ mặt xã hội mới cho các địa phương.

IV. Kết luận và đóng góp

Luận án là công trình nghiên cứu đầu tiên về lịch sử chợ miền Đông Nam Bộ từ năm 1975 đến 2010. Kết quả nghiên cứu không chỉ khỏa lấp khoảng trống trong nghiên cứu lịch sử mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho việc phát triển hệ thống chợ trong bối cảnh hội nhập. Luận án là tài liệu hữu ích cho việc biên soạn lịch sử địa phương và xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.

4.1. Đóng góp khoa học

Luận án cung cấp cái nhìn toàn diện về lịch sử chợ miền Đông Nam Bộ, từ quá trình hình thành, phát triển đến vai trò tác động. Nghiên cứu này góp phần làm phong phú thêm nguồn tư liệu về lịch sử và văn hóa miền Đông Nam Bộ.

4.2. Ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu của luận án có thể được ứng dụng trong việc xây dựng chiến lược phát triển hệ thống chợ, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Luận án cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho việc giảng dạy và nghiên cứu lịch sử địa phương.