Nghiên cứu lịch sử kinh tế Đàng Trong (1558-1777)

LỜI CAM ĐOAN

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

1.1. Nhóm công trình nghiên cứu chung về kinh tế, xã hội Đàng Trong

1.2. Nghiên cứu của các tác giả trong nước

1.3. Nghiên cứu của các tác giả nước ngoài

1.4. Nhóm các công trình nghiên cứu về từng ngành kinh tế ở Đàng Trong

1.5. Nghiên cứu về khẩn hoang và kinh tế nông nghiệp

1.6. Nghiên cứu về thủ công nghiệp

1.7. Nghiên cứu về kinh tế thương nghiệp

1.8. Những vấn đề luận án được kế thừa

1.9. Những vấn đề luận án cần giải quyết

1.10. Chính sách khẩn hoang

1.10.1. Đối với vùng đất Thuận - Quảng

1.10.2. Đối với vùng đồi núi, biên giới phía Tây

1.10.3. Đối với khu vực Nam Bộ

1.10.4. Đối với biển đảo

1.11. Tình hình sở hữu và sử dụng ruộng đất

1.11.1. Ruộng đất ở Thuận - Quảng

1.11.2. Ruộng đất ở Nam Bộ

1.12. Sản xuất nông nghiệp

1.12.1. Nghề trồng trọt

1.12.2. Nghề chăn nuôi

1.12.3. Khai thác lâm thổ sản

1.12.4. Khai thác nguồn lợi sông ngòi, biển đảo

1.12.5. Thuế nông nghiệp

1.13. Tiểu kết chương 2

2. CHƯƠNG 2: THỦ CÔNG NGHIỆP

2.1. Thủ công nghiệp nhà nước

2.2. Tổ chức quan xưởng. Một số nghề tiêu biểu

2.3. Thủ công nghiệp nhân dân

2.4. Các biện pháp khôi phục và phát triển thủ công nghiệp nhân dân

2.5. Một số nghề thủ công tiêu biểu

2.6. Lực lượng sản xuất

2.7. Sản phẩm thủ công nghiệp có sự ảnh hưởng của các dân tộc Việt, Chăm, Hoa

2.8. Thuế đối với các nghề, làng nghề

2.9. Tiểu kết chương 3

3. CHƯƠNG 3: THƯƠNG NGHIỆP

3.1. Yếu tố tác động đến thương nghiệp

3.1.1. Tác động từ bên ngoài

3.1.2. Tác động từ bên trong

3.2. Nội thương

3.3. Chợ và các cảng thị

3.4. Các tuyến thương mại nội địa

3.5. Tiền tệ và phương thức buôn bán

3.6. Ngoại thương

3.6.1. Các tuyến thương mại quốc tế

3.6.2. Hàng xuất khẩu

3.6.3. Hàng nhập khẩu

3.7. Đội ngũ thương nhân

3.7.1. Thương nhân trong nước

3.7.2. Thương nhân nước ngoài

3.8. Thuế thương nghiệp

3.8.1. Thuế nội thương

3.8.2. Thuế ngoại thương

3.9. Tiểu kết chương 4

4. CHƯƠNG 4: ĐẶC ĐIỂM VÀ VAI TRÒ CỦA KINH TẾ ĐÀNG TRONG

4.1. Kinh tế Đàng Trong là nền kinh tế hàng hóa

4.2. Kinh tế Đàng Trong chủ yếu phát triển trong phạm vi nội địa với đặc trưng của nền thương mại đường sông

4.3. Ruộng đất đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế

4.3.1. Đối với đời sống dân cư

4.3.2. Đối với tôn giáo, tín ngưỡng, văn hóa và giáo dục

4.3.3. Đối với an ninh quốc phòng

4.3.4. Đối với bang giao

4.3.5. Hình thành các đô thị

4.4. Tiểu kết chương 5

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ

LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về lịch sử kinh tế Đàng Trong

Nghiên cứu lịch sử kinh tế Đàng Trong từ năm 1558 đến 1777 là một lĩnh vực quan trọng trong việc hiểu rõ sự phát triển của kinh tế Việt Nam trong bối cảnh lịch sử. Thời kỳ này, Đàng Trong dưới sự lãnh đạo của các chúa Nguyễn đã chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ về kinh tế, đặc biệt là trong các lĩnh vực nông nghiệp, thủ công nghiệp, và thương mại. Sự phát triển này không chỉ góp phần vào việc khẳng định chủ quyền lãnh thổ mà còn tạo ra những thay đổi sâu sắc trong đời sống xã hội. Các chính sách kinh tế của chúa Nguyễn đã thúc đẩy quá trình khẩn hoang, mở rộng diện tích canh tác, và phát triển các ngành nghề thủ công, từ đó hình thành nên một nền kinh tế hàng hóa sôi động.

1.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu

Nghiên cứu về kinh tế Đàng Trong không chỉ giúp hiểu rõ về sự phát triển của các ngành kinh tế mà còn chỉ ra mối liên hệ giữa kinh tế và các vấn đề xã hội, văn hóa, và chính trị. Việc phân tích các chính sách kinh tế của chúa Nguyễn cho thấy sự nhạy bén trong việc ứng phó với các thách thức của thời đại, từ đó rút ra bài học cho hiện tại. Đặc biệt, sự phát triển của thương mại và nông nghiệp đã tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của vùng đất này.

II. Các ngành kinh tế chủ yếu

Trong giai đoạn này, nông nghiệp là ngành kinh tế chủ đạo, với các hoạt động như trồng trọt, chăn nuôi, và khai thác lâm sản. Chính sách khẩn hoang của chúa Nguyễn đã khuyến khích người dân mở rộng diện tích canh tác, từ đó tăng sản lượng nông sản. Bên cạnh đó, thủ công nghiệp cũng phát triển mạnh mẽ, với nhiều nghề truyền thống được hình thành và phát triển. Các sản phẩm thủ công không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn được xuất khẩu ra nước ngoài, góp phần vào sự phát triển của thương mại. Thương mại nội địa và ngoại thương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các vùng miền, thúc đẩy giao lưu văn hóa và kinh tế.

2.1. Nông nghiệp

Nông nghiệp ở Đàng Trong trong thời kỳ này chủ yếu tập trung vào việc khai thác tiềm năng đất đai. Các chính sách kinh tế khuyến khích việc trồng trọt các loại cây lương thực như lúa, ngô, và các loại cây ăn quả. Sự phát triển của nông nghiệp không chỉ đảm bảo nguồn lương thực cho dân cư mà còn tạo ra nguồn thu cho chính quyền thông qua thuế nông nghiệp. Hệ thống ruộng đất được quản lý chặt chẽ, với các quy định rõ ràng về quyền sở hữu và sử dụng đất, từ đó tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của ngành này.

2.2. Thủ công nghiệp

Thủ công nghiệp ở Đàng Trong phát triển mạnh mẽ với nhiều nghề truyền thống như dệt, gốm, và chế biến thực phẩm. Các nghề thủ công này không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn xuất khẩu ra nước ngoài, tạo ra nguồn thu ngoại tệ cho chính quyền. Chính sách hỗ trợ từ chính quyền đã giúp các làng nghề phát triển, đồng thời tạo ra việc làm cho người dân. Sự kết hợp giữa thủ công nghiệp và nông nghiệp đã tạo ra một nền kinh tế đa dạng và phong phú.

III. Tác động của kinh tế đến xã hội

Sự phát triển của kinh tế Đàng Trong đã có những tác động sâu sắc đến đời sống xã hội. Việc mở rộng sản xuất nông nghiệp và phát triển thương mại đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm, nâng cao đời sống của người dân. Đồng thời, sự giao lưu văn hóa giữa các cộng đồng dân cư khác nhau cũng được thúc đẩy, tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng và phong phú. Các chính sách kinh tế của chúa Nguyễn không chỉ tập trung vào phát triển kinh tế mà còn chú trọng đến việc ổn định đời sống dân cư, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.

3.1. Tác động đến đời sống dân cư

Sự phát triển của kinh tế đã giúp cải thiện đời sống của người dân, từ việc tăng thu nhập đến nâng cao chất lượng cuộc sống. Các chính sách kinh tế đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm, giúp người dân có thể ổn định cuộc sống. Hệ thống thương mại phát triển cũng giúp người dân dễ dàng tiếp cận với hàng hóa và dịch vụ, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống. Sự giao lưu văn hóa giữa các cộng đồng dân cư cũng được thúc đẩy, tạo nên một xã hội đa dạng và phong phú.

IV. Kết luận

Nghiên cứu lịch sử kinh tế Đàng Trong từ năm 1558 đến 1777 không chỉ giúp hiểu rõ về sự phát triển của kinh tế Việt Nam mà còn chỉ ra mối liên hệ giữa kinh tế và các vấn đề xã hội, văn hóa, và chính trị. Các chính sách kinh tế của chúa Nguyễn đã tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của vùng đất này. Việc nghiên cứu này không chỉ có giá trị về mặt lịch sử mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc xây dựng các chính sách phát triển kinh tế hiện nay.

4.1. Ý nghĩa của nghiên cứu

Nghiên cứu về kinh tế Đàng Trong không chỉ giúp hiểu rõ về quá trình phát triển của các ngành kinh tế mà còn chỉ ra những bài học quý giá cho hiện tại. Việc phân tích các chính sách kinh tế của chúa Nguyễn cho thấy sự nhạy bén trong việc ứng phó với các thách thức của thời đại, từ đó rút ra bài học cho hiện tại. Đặc biệt, sự phát triển của thương mại và nông nghiệp đã tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của vùng đất này.

Luận án tiến sĩ về lịch sử kinh tế Đàng Trong từ 1558 đến 1777