Luận án tiến sĩ kiến trúc: Chuyển đổi không gian kiến trúc làng cổ vùng Đông Nam Bộ

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. PHẦN MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục đích và mục tiêu nghiên cứu

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.4. Phạm vi nghiên cứu

1.5. Phương pháp nghiên cứu

1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

1.7. Ý nghĩa thực tiễn

1.8. Những đóng góp mới của luận án

1.9. Mật sử thuật ngữ sử dụng trong luận án

2. TỔNG QUAN VỀ KHÔNG GIAN KIẾN TRÚC LÀNG CỔ VÙNG ĐÔNG NAM BỘ

2.1. Tổng quan hình thành và phát triển làng cổ vùng Đông Nam Bộ

2.2. Đặc điểm phân bố làng cổ vùng ĐNB

2.3. Đặc điểm cấu trúc không gian làng vùng ĐNB

2.4. Đặc điểm kiến trúc làng vùng ĐNB

2.5. Tổng quan thực trạng phát triển mật sử làng cổ vùng ĐNB

2.6. Các làng tiêu biểu

2.6.1. Làng Hiệp Phước (Đồng Nai)

2.6.2. Làng Tân Thành (Bà Rịa Vũng Tàu)

2.6.3. Làng Thịnh Mỹ (Bà Rịa Vũng Tàu)

2.6.4. Làng Long Hưng (Bà Rịa Vũng Tàu)

2.6.5. Làng Tân Triều (Đồng Nai)

2.6.6. Làng Phú Xuân (TP Hồ Chí Minh)

2.6.7. Làng Bình Tánh (Tây Ninh)

3. CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN

3.1. Các văn bản pháp lý/quy định

3.2. Lý luận và sự chuyển đổi không gian kiến trúc làng cổ vùng Đông Nam Bộ

3.3. Lý thuyết và quy hoạch cải tạo chỉnh trang làng, bảo tồn các giá trị kiến trúc, làng nghề truyền thống

3.4. Lý thuyết và đô thị hóa và xu hướng chuyển đổi làng truyền thống

3.5. Các yếu tố tác động chuyển đổi không gian kiến trúc làng cổ Đông Nam Bộ

3.6. Các yếu tố về môi trường tự nhiên

3.7. Vai trò tham gia của các đáng

3.8. Cơ sở thực tiễn và chuyển đổi không gian kiến trúc làng cổ vùng ĐNB

3.9. Thực tiễn chuyển đổi không gian kiến trúc làng cổ trên thế giới

3.10. Thực tiễn chuyển đổi không gian kiến trúc các làng cổ Việt Nam

3.11. Thực tiễn chuyển đổi các làng cổ vùng ĐNB

3.12. Cơ sở đề xuất tiêu chí phân loại mức độ chuyển đổi không gian kiến trúc làng cổ vùng ĐNB

3.13. Thực trạng bảo tồn làng cổ. Chương trình nông thôn mới

3.14. Khả năng thích ứng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội

4. NHẬN DIỆN XU HƯỚNG CHUYỂN ĐỔI VÀ ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIỂN KHÔNG GIAN KIẾN TRÚC LÀNG CỔ VÙNG ĐÔNG NAM BỘ

4.1. Quan điểm và mục tiêu

4.2. Nhận diện xu hướng chuyển đổi KGKT làng cổ vùng Đông Nam Bộ

4.3. Xây dựng hệ tiêu chí phân loại mức độ chuyển đổi không gian kiến trúc làng cổ vùng ĐNB

4.4. Nhận diện xu hướng chuyển đổi cấu trúc không gian

4.5. Nhận diện chuyển đổi công trình kiến trúc nhà ở truyền thống

4.6. Đề xuất cấu trúc không gian làng cổ vùng ĐNB

4.7. Cấu trúc làng dạng cải tạo, chỉnh trang và mở rộng làng cổ

4.8. Cấu trúc làng dạng bảo tồn và phát huy giá trị

4.9. Đề xuất giữ gìn và phát triển kiến trúc làng cổ vùng ĐNB

4.10. Đánh giá giữ gìn và phát triển kiến trúc tôn giáo tín ngưỡng truyền thống

4.11. Đánh giá giữ gìn và phát triển kiến trúc nhà ở truyền thống

4.12. Đánh giá phát triển kiến trúc xây mới

4.13. Nghiên cứu trường hợp làng Phú Hái

4.13.1. Lịch sử phát triển làng Phú Hái

4.13.2. Hiện trạng không gian kiến trúc làng cổ Phú Hái

4.13.3. Nhận diện quá trình chuyển đổi làng Phú Hái

4.13.4. Đánh giá giá trị không gian kiến trúc làng cổ Phú Hái

4.13.5. Các giải pháp tổ chức không gian làng cổ Phú Hái

4.13.6. Bàn luận kết quả nghiên cứu

5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tính Cấp Thiết Của Đề Tài

Quá trình hình thành và phát triển của các làng cổ tại Đông Nam Bộ đã diễn ra từ thế kỷ 16. Sự hình thành này không chỉ phản ánh sự phát triển của nền văn minh mà còn thể hiện sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc. Đặc biệt, không gian kiến trúc của các làng cổ này mang trong mình những giá trị văn hóa và lịch sử quý báu. Việc nghiên cứu chuyển đổi không gian trong kiến trúc làng cổ không chỉ giúp bảo tồn di sản văn hóa mà còn tạo ra những giải pháp phát triển bền vững cho các làng cổ. Theo đó, việc bảo tồn và phát triển không gian kiến trúc làng cổ cần được thực hiện một cách đồng bộ và có kế hoạch. "Chuyển đổi không gian kiến trúc làng cổ không chỉ là việc thay đổi hình thức bên ngoài mà còn là việc gìn giữ bản sắc văn hóa và lịch sử của cộng đồng."

1.1. Mục Đích và Mục Tiêu Nghiên Cứu

Mục đích của nghiên cứu này là phân tích và đánh giá quá trình chuyển đổi không gian kiến trúc của các làng cổ tại Đông Nam Bộ. Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự chuyển đổi này, từ đó đề xuất các giải pháp bảo tồn và phát triển bền vững. "Mục tiêu chính là tạo ra một khung lý thuyết vững chắc cho việc bảo tồn và phát triển không gian kiến trúc làng cổ, đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị văn hóa của các di sản này."

II. Tổng Quan Về Không Gian Kiến Trúc Làng Cổ Vùng Đông Nam Bộ

Không gian kiến trúc của các làng cổ tại Đông Nam Bộ có những đặc điểm riêng biệt, phản ánh sự đa dạng văn hóa và lịch sử của khu vực. Các làng cổ thường được xây dựng theo mô hình truyền thống, với các công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn văn hóa địa phương. "Đặc điểm cấu trúc không gian làng cổ không chỉ thể hiện qua hình thức kiến trúc mà còn qua cách tổ chức không gian sống của cộng đồng." Việc nghiên cứu tổng quan về không gian kiến trúc làng cổ sẽ giúp nhận diện được những giá trị văn hóa, lịch sử và nghệ thuật trong kiến trúc truyền thống. Đồng thời, việc này cũng giúp xác định các yếu tố cần thiết để bảo tồn và phát triển không gian kiến trúc một cách bền vững.

2.1. Đặc Điểm Phân Bố Làng Cổ Vùng Đông Nam Bộ

Các làng cổ tại Đông Nam Bộ thường phân bố dọc theo các tuyến đường giao thông quan trọng, gần các nguồn nước và đất canh tác màu mỡ. Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế mà còn hình thành nên các mối quan hệ xã hội chặt chẽ trong cộng đồng. "Đặc điểm phân bố này không chỉ phản ánh sự phát triển kinh tế mà còn thể hiện sự gắn kết văn hóa giữa các thế hệ trong cộng đồng làng." Việc nghiên cứu đặc điểm phân bố của các làng cổ sẽ giúp xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển và bảo tồn không gian kiến trúc của chúng.

III. Các Nghiên Cứu Liên Quan

Nghiên cứu về chuyển đổi không gian kiến trúc làng cổ đã được thực hiện qua nhiều công trình nghiên cứu khác nhau. Các nghiên cứu này thường tập trung vào việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự chuyển đổi không gian, từ đó đề xuất các giải pháp bảo tồn và phát triển. "Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, việc bảo tồn không gian kiến trúc làng cổ không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà còn là của cộng đồng." Việc tổng hợp các nghiên cứu liên quan sẽ giúp tạo ra một cái nhìn tổng quát về tình hình hiện tại của các làng cổ, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp cho việc bảo tồn và phát triển không gian kiến trúc.

3.1. Các Văn Bản Pháp Lý Quy Định

Các văn bản pháp lý và quy định liên quan đến việc bảo tồn di sản văn hóa, trong đó có không gian kiến trúc làng cổ, đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng các hoạt động bảo tồn. "Việc thực hiện các quy định này không chỉ giúp bảo tồn các giá trị văn hóa mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của các làng cổ." Nghiên cứu các văn bản pháp lý sẽ giúp xác định được các chính sách và quy định cần thiết để bảo tồn không gian kiến trúc làng cổ một cách hiệu quả.

Luận án tiến sĩ kiến trúc: Nghiên cứu chuyển đổi không gian kiến trúc làng cổ vùng Đông Nam Bộ