Nghiên Cứu Biến Đổi Văn Hóa Làng Ở Bắc Ninh Qua Làng Đại Lâm Và Làng Bất Lự

• Người hướng dẫn: Nguyễn Thị Phương Châm
• Trường học: Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Văn hóa học
• Đề tài: Biến Đổi Văn Hóa Làng Ở Bắc Ninh: Nghiên Cứu Trường Hợp Làng Đại Lâm Và Làng Bất Lự
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.2. Cơ sở lý luận về biến đổi văn hóa làng
• 2. CHƯƠNG 2: BỐI CẢNH CÔNG NGHIỆP HÓA, ĐÔ THỊ HÓA Ở BẮC NINH VÀ SỰ BIẾN ĐỔI KINH TẾ, XÃ HỘI Ở LÀNG ĐỒI LÂM VÀ LÀNG BẤT LÃ
• 2.1. Bối cảnh công nghiệp hóa, đô thị hóa ở Bắc Ninh
• 2.2. Biến đổi kinh tế - xã hội ở làng Đồi Lâm và làng Bất Lã
• 3. CHƯƠNG 3: BIẾN ĐỔI VĂN HÓA Ở LÀNG ĐỒI LÂM VÀ LÀNG BẤT LÃ TRONG QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HÓA, ĐÔ THỊ HÓA
• 3.1. Biến đổi không gian, cảnh quan làng
• 3.2. Biến đổi quan hệ gia đình, họ hàng, làng xã
• 3.3. Biến đổi di tích, tín ngưỡng, lễ hội và các phong tục, tập quán
• 3.4. Biến đổi lối sống, tiếp cận thông tin và các hoạt động giải trí
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN ĐỀI VỀ VĂN HÓA LÀNG ĐỒI LÂM VÀ BẤT LÃ: XU HƯỚNG, SỰ THÍCH ỨNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA
• 4.1. Một số xu hướng cơ bản của quá trình biến đổi văn hóa ở hai làng
• 4.2. Sự thích ứng văn hóa của cộng đồng dân cư hai làng trong bối cảnh chuyển đổi
• 4.3. Một số vấn đề đặt ra từ sự biến đổi văn hóa ở hai làng
• 4.4. Kiến nghị và đề xuất
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về biến đổi văn hóa làng ở Bắc Ninh

Biến đổi văn hóa làng ở Bắc Ninh là một chủ đề quan trọng trong nghiên cứu văn hóa hiện nay. Tình hình công nghiệp hóa và đô thị hóa đã tạo ra những thay đổi sâu sắc trong đời sống văn hóa của các làng quê. Đặc biệt, làng Đại Lâm và làng Bất Lự là hai ví dụ điển hình cho sự chuyển mình này. Nghiên cứu văn hóa làng không chỉ giúp nhận diện những biến đổi trong các phong tục tập quán, mà còn phản ánh sự thay đổi trong cấu trúc xã hội và kinh tế. Theo đó, việc bảo tồn di sản văn hóa làng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. "Văn hóa làng là nền tảng của bản sắc dân tộc, và việc bảo tồn nó là trách nhiệm của mỗi thế hệ".

1.1. Tình hình nghiên cứu văn hóa làng

Tình hình nghiên cứu văn hóa làng ở Bắc Ninh đã có nhiều tiến bộ trong những năm gần đây. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu những nghiên cứu chuyên sâu về biến đổi văn hóa trong bối cảnh công nghiệp hóa. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào các khía cạnh kinh tế, trong khi văn hóa lại ít được chú trọng. "Nghiên cứu văn hóa làng cần phải được thực hiện một cách toàn diện, từ lịch sử đến hiện tại, để có cái nhìn sâu sắc hơn".

II. Tác động của công nghiệp hóa và đô thị hóa đến văn hóa làng

Công nghiệp hóa và đô thị hóa đã tác động mạnh mẽ đến văn hóa làng ở Bắc Ninh. Sự chuyển đổi từ nền kinh tế nông nghiệp sang nền kinh tế công nghiệp đã làm thay đổi không chỉ cách thức sản xuất mà còn cả các giá trị văn hóa. Làng Đại Lâm và Bất Lự đã chứng kiến sự thay đổi trong cấu trúc gia đình, quan hệ xã hội và các phong tục tập quán. "Sự thay đổi này không chỉ là sự mất mát, mà còn là cơ hội để phát triển và làm mới văn hóa". Việc nghiên cứu các tác động này giúp nhận diện rõ hơn những thách thức và cơ hội trong việc bảo tồn văn hóa làng.

2.1. Biến đổi không gian và cảnh quan làng

Không gian và cảnh quan làng đã có sự thay đổi đáng kể do quá trình đô thị hóa. Nhiều diện tích đất nông nghiệp đã bị thu hẹp để phục vụ cho các khu công nghiệp và đô thị mới. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống kinh tế mà còn làm thay đổi cách thức sinh hoạt văn hóa của người dân. "Không gian sống là một phần quan trọng trong văn hóa, và sự thay đổi này cần được ghi nhận và bảo tồn".

2.2. Biến đổi trong quan hệ gia đình và làng xã

Quan hệ gia đình và làng xã cũng đã có sự thay đổi lớn. Sự gia tăng của các gia đình hạt nhân và sự giảm sút của các gia đình mở rộng đã làm thay đổi cách thức tương tác xã hội. Các phong tục tập quán như cưới hỏi, tang ma cũng đã có sự thay đổi để phù hợp với bối cảnh mới. "Việc duy trì các giá trị truyền thống trong bối cảnh hiện đại là một thách thức lớn".

III. Xu hướng và thách thức trong bảo tồn văn hóa làng

Trong bối cảnh biến đổi văn hóa, việc bảo tồn các giá trị văn hóa làng trở nên cấp thiết. Các xu hướng hiện nay cho thấy sự cần thiết phải kết hợp giữa bảo tồn và phát triển. Làng Đại Lâm và Bất Lự cần có những chính sách phù hợp để bảo tồn di sản văn hóa trong khi vẫn phát triển kinh tế. "Bảo tồn văn hóa không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà còn là của mỗi người dân". Việc nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa làng sẽ giúp cộng đồng tự tin hơn trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa.

3.1. Đề xuất giải pháp bảo tồn văn hóa

Để bảo tồn văn hóa làng, cần có những giải pháp cụ thể như tổ chức các hoạt động văn hóa, giáo dục cộng đồng về giá trị văn hóa truyền thống. Các chương trình du lịch văn hóa cũng có thể được phát triển để tạo nguồn thu cho cộng đồng và nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa. "Giá trị văn hóa là tài sản quý giá, và việc bảo tồn nó là trách nhiệm của tất cả chúng ta".