I. Kịch bản chèo đầu thế kỷ XX
Kịch bản chèo đầu thế kỷ XX đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ của nghệ thuật chèo Việt Nam dưới ảnh hưởng của văn hóa phương Tây. Chèo đầu thế kỷ XX không chỉ là sự kế thừa truyền thống chèo mà còn là quá trình biến đổi chèo để thích nghi với bối cảnh xã hội mới. Luận án tập trung phân tích sự chuyển đổi từ chèo cổ sang chèo cải lương, đặc biệt là vai trò của Nguyễn Đình Nghị trong việc cách tân nghệ thuật chèo. Qua đó, nghiên cứu làm rõ những yếu tố truyền thống và hiện đại trong kịch bản nghệ thuật này.
1.1. Truyền thống chèo
Truyền thống chèo được bảo tồn qua các kịch bản chèo cổ, với đặc trưng là sự khuyết danh, truyền miệng và ứng diễn. Các vở chèo như 'Quan Âm Thị Kính' và 'Lưu Bình - Dương Lễ' là minh chứng cho sự phong phú của văn hóa chèo. Luận án nhấn mạnh việc bảo tồn các giá trị truyền thống trong bối cảnh hiện đại hóa, đồng thời chỉ ra những thách thức khi chèo cổ phải đối mặt với sự thay đổi của xã hội.
1.2. Biến đổi chèo
Biến đổi chèo là quá trình chèo tiếp nhận ảnh hưởng từ văn hóa phương Tây, đặc biệt là sân khấu kịch nói. Nguyễn Đình Nghị là người tiên phong trong việc cách tân kịch bản chèo, tạo ra chèo cải lương với những yếu tố hiện đại như cốt truyện phức tạp, nhân vật đa chiều và ngôn ngữ giàu tính kịch. Luận án phân tích sự thành công và hạn chế của quá trình này, đồng thời đặt ra câu hỏi về việc bảo tồn bản sắc dân tộc trong nghệ thuật chèo.
II. Nghệ thuật chèo và văn hóa chèo
Nghệ thuật chèo không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là một phần quan trọng của văn hóa chèo, phản ánh đời sống tinh thần của người Việt. Luận án khẳng định vai trò của chèo trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Đồng thời, nghiên cứu cũng chỉ ra sự tác động của giao lưu văn hóa Đông - Tây đến sự phát triển của nghệ thuật chèo đầu thế kỷ XX.
2.1. Nghệ thuật chèo truyền thống
Nghệ thuật chèo truyền thống được thể hiện qua các vở diễn mang tính ước lệ, với các yếu tố như hát, múa và diễn xuất. Luận án phân tích các đặc trưng nghệ thuật của chèo cổ, từ cốt truyện đến nhân vật, nhấn mạnh sự độc đáo của loại hình nghệ thuật này. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự ảnh hưởng của nghệ thuật chèo đến đời sống văn hóa và tinh thần của người Việt.
2.2. Văn hóa chèo trong bối cảnh hiện đại
Văn hóa chèo đầu thế kỷ XX chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ văn hóa phương Tây, dẫn đến sự ra đời của chèo cải lương. Luận án phân tích sự thay đổi trong cách tiếp cận và biểu diễn chèo, đồng thời đặt ra câu hỏi về việc bảo tồn các giá trị truyền thống trong bối cảnh hiện đại. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh vai trò của nghệ thuật chèo trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
III. Nghiên cứu chèo và giá trị thực tiễn
Nghiên cứu chèo không chỉ có giá trị học thuật mà còn mang ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. Luận án đóng góp vào việc làm sáng tỏ quá trình phát triển của kịch bản chèo, từ đó rút ra bài học cho việc cách tân các loại hình nghệ thuật truyền thống. Nghiên cứu cũng cung cấp cơ sở lý luận cho việc giảng dạy và sáng tác kịch bản chèo trong bối cảnh hiện đại.
3.1. Giá trị học thuật
Nghiên cứu chèo trong luận án đã khảo sát và phân tích các kịch bản chèo đầu thế kỷ XX, làm rõ sự biến đổi và cách tân trong nghệ thuật chèo. Nghiên cứu cũng đóng góp vào việc xây dựng cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu và giảng dạy văn hóa chèo, đồng thời cung cấp tư liệu quý giá cho các nhà nghiên cứu và nghệ sĩ.
3.2. Giá trị thực tiễn
Luận án không chỉ có giá trị học thuật mà còn mang ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. Nghiên cứu cung cấp những bài học quý giá cho việc cách tân các loại hình nghệ thuật truyền thống, đồng thời khẳng định vai trò của kịch bản chèo trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Đây là nguồn tư liệu quan trọng cho các nhà sáng tác và biểu diễn chèo hiện đại.
