Luận án tiến sĩ Hán Nôm: Nghiên cứu văn chương Nôm của dòng họ Nguyễn ở Tiên Điền, Hà Tĩnh

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

1.1. Khảo về một số khái niệm then chốt sử dụng trong đề tài

1.2. Nguồn cội và phả hệ dòng họ Nguyễn Tiên Điền

1.3. Lược thuật nghiên cứu về văn chương Nôm của họ Nguyễn Tiên Điền

1.4. Hướng triển khai đề tài luận án

1.5. Tiểu kết Chương 1

2. CHƯƠNG 2: DÒNG HỌ NGUYỄN TIÊN ĐIỀN TRONG BỐI CẢNH LỊCH SỬ XÃ HỘI ĐƯƠNG THỜI

2.1. Tiên Điền văn phái trong bối cảnh lịch sử và hoàn cảnh địa lý đương thời

2.2. Hoàn cảnh địa lý: từ Hồng Sơn đến Thăng Long

2.3. Những đóng góp của dòng họ Nguyễn Tiên Điền ngoài văn học Nôm

2.4. Đời thứ 6 họ Nguyễn Tiên Điền

2.5. Đời thứ 7 họ Nguyễn Tiên Điền

2.6. Đời thứ 8 họ Nguyễn Tiên Điền

2.7. Một số đặc điểm về họ tên, tự hiệu họ Nguyễn Tiên Điền

2.8. Mối quan hệ của họ Nguyễn Tiên Điền với các dòng họ đương thời

2.9. Tiểu kết Chương 2

3. CHƯƠNG 3: NGHIÊN CỨU VĂN BẢN CÁC TÁC PHẨM NÔM

3.1. Tình hình văn bản tác phẩm Nôm của các tác giả họ Nguyễn Tiên Điền

3.2. Tình hình văn bản các tác phẩm của Nguyễn Nghiễm (1708-1775)

3.3. Tình hình văn bản các tác phẩm của Nguyễn Khan (1734-1786)

3.4. Tình hình văn bản các tác phẩm của Nguyễn Du (1765-1820)

3.5. Tình hình văn bản tác phẩm của Nguyễn Nghỉ (1773-1845)

3.6. Tình hình văn bản tác phẩm của Nguyễn Thị Đài (1752-1819)

3.7. Tình hình văn bản tác phẩm của Nguyễn Thiện (1763-1818)

3.8. Tình hình văn bản tác phẩm Nguyễn Hành (Đàm, Viêm) (1771-1824)

3.9. Tình hình văn bản tác phẩm của Nguyễn Cảnh (1784 - 1858)

3.10. Nhận xét chung về văn bản tác phẩm thơ văn Nôm họ Nguyễn Tiên Điền

3.11. Tiểu kết Chương 3

4. CHƯƠNG 4: NGHIÊN CỨU SO SÁNH THƠ VĂN NÔM CỦA TIÊN ĐIỀN VĂN PHÁI

4.1. Văn chương Nôm trong tổng thể di văn của dòng họ Nguyễn Tiên Điền

4.2. So sánh hai thành phần tác Hán và Nôm

4.3. So sánh về ngôn ngữ

4.4. So sánh về chủ đề, đề tài

4.5. So sánh về nội dung, nghệ thuật

4.6. So sánh về độc giả của hai mảng sáng tác Hán Nôm

4.7. So sánh với một số vọng tộc đương thời

4.8. So sánh với dòng Ngô Thì và Phan Huy Sài SƠI

4.9. So sánh với họ Nguyễn Huy Trường Lưu

4.10. Tiểu kết Chương 4

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

Phụ lục 1: So sánh bản VNb.1 và bản Tiên Điền tác phẩm Không tử mộng Chu công

Phụ lục 2: So sánh bản AB.1: Khổng tử mộng Chu công phú

Phụ lục 3: So sánh bản Tiên Điền và AB.184: Khổng tử mộng Chu công phú

Phụ lục 4: So sánh bản Tiền Điền với bản Lê Thước: Không tử mộng Chu công

Phụ lục 5: So sánh văn bản bài Họa đáp chúa Trinh Sâm

Phụ lục 6: So sánh Chinh phụ ngâm diễn nghĩa bản R.1674 với bản HXH

Phụ lục 7: Thuật hoài phú - Quốc âm phú AB

Phụ lục 8: Bản chữ Nôm và bản phiên tác phẩm Đan thy thiết khoán phú

Phụ lục 9: Bảng gỗ và bản phiên bài Vinh đền

Phụ lục 10: Họa thơ Nguyễn Huy Oánh

Phụ lục 11: Văn bản và bản phiên bài Bát như nhàn

Phụ lục 12: Bài Termi nhân

Phụ lục 13: Ảnh chụp bài Văn tế Trần Bá Trí

Phụ lục 14: So sánh Tế cô hồn văn R.1713 và bản Ứng phó dư biên tổng tập

Phụ lục 15: So sánh Tế cô hồn văn ở bản kí hiệu R.

Phụ lục 16: Ảnh chụp bản phiên bài thơ Nguyễn Du trả lời Nguyễn Huy Quỳnh (Thác lời trai phường nón Tiên Điền)

Phụ lục 17: So sánh văn bản Tế Trường Lưu nhị nữ văn

Phụ lục 18: Trang Lý triều Quốc sử Thánh tổ kệ dẫn và phiên âm

Phụ lục 19: Phiên chú một số trang tác phẩm Trung quân đối ca

I. Tổng quan về luận án tiến sĩ Hán Nôm Văn chương Nôm họ Nguyễn

Luận án tiến sĩ Hán Nôm của Nguyễn Thị Hoa Lê tập trung vào việc nghiên cứu văn chương Nôm của dòng họ Nguyễn ở Tiên Điền, Hà Tĩnh. Đây là một đề tài quan trọng, không chỉ vì sự nổi bật của dòng họ Nguyễn trong lịch sử văn học Việt Nam mà còn vì những đóng góp của họ cho nền văn học Nôm. Luận án này nhằm làm sáng tỏ vị trí và vai trò của dòng họ Nguyễn trong bối cảnh văn học trung đại Việt Nam.

1.1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu văn chương Nôm

Dòng họ Nguyễn Tiên Điền có vai trò quan trọng trong lịch sử văn học Việt Nam. Việc nghiên cứu văn chương Nôm của họ không chỉ giúp hiểu rõ hơn về di sản văn hóa mà còn làm nổi bật những giá trị văn học đặc sắc của dòng họ này.

1.2. Mục đích và đối tượng nghiên cứu của luận án

Luận án nhằm sưu tầm, hệ thống hóa các tác giả và tác phẩm Nôm của dòng họ Nguyễn Tiên Điền. Đối tượng nghiên cứu bao gồm các tác phẩm mà các tác giả họ Nguyễn đóng vai trò sáng tác, từ đó xác định vị thế của họ trong nền văn học Nôm.

II. Thách thức trong nghiên cứu văn chương Nôm của dòng họ Nguyễn

Nghiên cứu văn chương Nôm của dòng họ Nguyễn Tiên Điền gặp nhiều thách thức. Một trong những vấn đề lớn là sự thiếu hụt tài liệu và thông tin về các tác giả và tác phẩm. Nhiều tác phẩm đã bị thất lạc hoặc không được ghi chép đầy đủ, dẫn đến khó khăn trong việc xác định tác giả và niên đại sáng tác.

2.1. Thiếu hụt tài liệu và thông tin

Nhiều tác phẩm Nôm của dòng họ Nguyễn chưa được sưu tầm và công bố. Điều này gây khó khăn cho việc nghiên cứu và đánh giá đúng giá trị của các tác phẩm này.

2.2. Vấn đề xác định tác giả và niên đại

Việc xác định tác giả và niên đại của các tác phẩm Nôm là một thách thức lớn. Nhiều tác phẩm không có thông tin rõ ràng về tác giả, dẫn đến sự nhầm lẫn và khó khăn trong việc phân loại.

III. Phương pháp nghiên cứu văn chương Nôm của dòng họ Nguyễn

Luận án sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau để phân tích văn chương Nôm của dòng họ Nguyễn. Các phương pháp này bao gồm phương pháp văn bản học, ngữ văn học, và nghiên cứu liên ngành. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm riêng, giúp làm rõ hơn về các tác phẩm và tác giả.

3.1. Phương pháp văn bản học Hán Nôm

Phương pháp này được sử dụng để giám định niên đại, tác giả và tác phẩm. Các thao tác khảo tả văn bản và khảo sát nội dung văn bản giúp xác định rõ hơn về các tác phẩm Nôm.

3.2. Phương pháp nghiên cứu ngữ văn học

Phương pháp này giúp tìm hiểu về văn học gia tộc và phân tích các đặc điểm ngôn ngữ trong các tác phẩm Nôm của dòng họ Nguyễn.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu văn chương Nôm

Luận án đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong việc nghiên cứu văn chương Nôm của dòng họ Nguyễn Tiên Điền. Những phát hiện mới về tác giả và tác phẩm đã làm phong phú thêm di sản văn học Nôm của dòng họ này. Các kết quả nghiên cứu cũng góp phần làm rõ hơn những tồn tại về tác giả trong sáng tác Nôm.

4.1. Phát hiện mới về tác giả và tác phẩm

Luận án đã phát hiện thêm nhiều văn bản và tác phẩm của các tác giả họ Nguyễn, từ đó làm phong phú thêm di sản văn chương Nôm.

4.2. Đóng góp vào nghiên cứu văn học Nôm

Kết quả nghiên cứu không chỉ làm rõ hơn về tác giả mà còn giúp xác định vị thế của dòng họ Nguyễn trong nền văn học Nôm Việt Nam.

V. Kết luận và tương lai của nghiên cứu văn chương Nôm

Luận án đã mở ra hướng nghiên cứu mới cho văn chương Nôm của dòng họ Nguyễn Tiên Điền. Những kết quả đạt được sẽ là cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về văn học Nôm và văn hóa gia tộc ở Việt Nam. Tương lai của nghiên cứu này hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển và làm sáng tỏ hơn nữa những giá trị văn hóa của dòng họ Nguyễn.

5.1. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Nghiên cứu văn chương Nôm cần tiếp tục được mở rộng để khám phá thêm nhiều tác phẩm và tác giả chưa được biết đến.

5.2. Giá trị văn hóa của dòng họ Nguyễn

Giá trị văn hóa của dòng họ Nguyễn Tiên Điền cần được bảo tồn và phát huy, góp phần vào việc gìn giữ di sản văn hóa dân tộc.

Luận án tiến sĩ Hán Nôm: Khám phá văn chương Nôm của dòng họ Nguyễn tại Tiên Điền, Hà Tĩnh