Luận án tiến sĩ nghiên cứu về hội quán người Hoa tại Nam Bộ từ cuối thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XX

• Tác giả: Lê Thụy Hồng Yến
• Người hướng dẫn: Ngô Minh Oanh
• Trường học: Học viện Khoa học Xã hội
• Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
• Đề tài: Hội quán người Hoa ở Nam Bộ từ cuối thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XX
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ MỘT SỐ KHÁI NIỆM, THUẬT NGỮ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.2. Đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
• 1.3. Thuật ngữ liên quan đến đề tài
• 2. CHƯƠNG 2: KHÁI QUÁT VỀ VÙNG ĐẤT, CON NGƯỜI NAM BỘ VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN CỦA HỘI QUÁN NGƯỜI HOA Ở NAM BỘ
• 2.1. Khái quát về vùng đất, con người Nam Bộ
• 2.2. Quá trình di cư của người Hoa đến Nam Bộ. Sự hình thành và phát triển của hội quán người Hoa ở Nam Bộ
• 3. CHƯƠNG 3: HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI QUÁN NGƯỜI HOA Ở NAM BỘ TỪ CUỐI THẾ KỶ XVIII ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XX
• 3.1. Hoạt động của hội quán người Hoa ở Nam Bộ từ cuối thế kỷ XVIII đến năm 1945
• 3.2. Hoạt động của hội quán người Hoa ở Nam Bộ từ năm 1945 đến năm 1963
• 4. CHƯƠNG 4: ĐẶC ĐIỂM, TÍNH CHẤT, VAI TRÒ CỦA HỘI QUÁN ĐỐI VỚI CỘNG ĐỒNG NGƯỜI HOA Ở NAM BỘ
• 4.1. Đặc điểm, tính chất của hội quán người Hoa ở Nam Bộ
• 4.2. Vai trò của hội quán đối với cộng đồng người Hoa ở Nam Bộ
• CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan tình hình nghiên cứu và khái niệm liên quan

Luận án tập trung vào việc tổng hợp và đánh giá các công trình nghiên cứu liên quan đến Hội quán người Hoa ở Nam Bộ từ cuối thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XX. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào các khía cạnh như lịch sử người Hoa, văn hóa người Hoa, và kiến trúc Hội quán, nhưng chưa có công trình nào đi sâu vào vai trò và hoạt động của Hội quán trong cộng đồng người Hoa. Luận án này nhằm lấp đầy khoảng trống đó bằng cách hệ thống hóa các tư liệu và đưa ra cái nhìn toàn diện về Hội quán như một di sản văn hóa và di tích lịch sử.

1.1. Tổng quan nghiên cứu

Các nghiên cứu trước đây về người Hoa ở Nam Bộ chủ yếu tập trung vào các khía cạnh như tôn giáo người Hoa, kinh tế người Hoa, và xã hội người Hoa. Tuy nhiên, các công trình này thường thiếu tính hệ thống và chưa đi sâu vào vai trò của Hội quán. Luận án này kế thừa và phát triển các nghiên cứu trước, đồng thời bổ sung thêm các tư liệu mới về Hội quán như một trung tâm văn hóa và xã hội của cộng đồng người Hoa.

1.2. Khái niệm liên quan

Luận án làm rõ các khái niệm như Hội quán, cộng đồng người Hoa, và giao lưu văn hóa. Hội quán được định nghĩa là nơi tập trung các hoạt động văn hóa, tôn giáo, và xã hội của người Hoa, đồng thời là nơi gìn giữ các giá trị truyền thống. Cộng đồng người Hoa được xem xét trong bối cảnh lịch sử Nam Bộ, nơi họ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế và văn hóa của khu vực.

II. Khái quát về vùng đất Nam Bộ và sự hình thành Hội quán

Luận án khái quát về vùng đất Nam Bộ và quá trình di cư của người Hoa đến đây từ cuối thế kỷ XVIII. Nam Bộ là nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi, thu hút người Hoa đến định cư và lập nghiệp. Hội quán được hình thành như một nhu cầu tất yếu của cộng đồng người Hoa, nhằm hỗ trợ nhau trong cuộc sống và gìn giữ bản sắc văn hóa.

2.1. Vùng đất Nam Bộ

Nam Bộ là vùng đất giàu tiềm năng kinh tế và văn hóa, nơi diễn ra sự giao thoa giữa các nền văn hóa khác nhau. Người Hoa đến đây từ cuối thế kỷ XVIII, mang theo những giá trị văn hóa và kinh nghiệm thương mại, góp phần vào sự phát triển của khu vực.

2.2. Sự hình thành Hội quán

Hội quán được thành lập như một tổ chức tự quản của người Hoa, nhằm hỗ trợ các thành viên trong cộng đồng. Các Hội quán thường được xây dựng theo phong cách kiến trúc Hội quán truyền thống, phản ánh bản sắc văn hóa của người Hoa.

III. Hoạt động của Hội quán từ cuối thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XX

Luận án phân tích các hoạt động của Hội quán từ cuối thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XX, bao gồm các hoạt động văn hóa, tôn giáo, và xã hội. Hội quán không chỉ là nơi sinh hoạt cộng đồng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển các giá trị truyền thống của người Hoa.

3.1. Hoạt động văn hóa và tôn giáo

Hội quán là nơi tổ chức các lễ hội, nghi lễ tôn giáo, và các hoạt động văn hóa truyền thống. Các hoạt động này không chỉ góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa mà còn tạo sự gắn kết trong cộng đồng người Hoa.

3.2. Hoạt động xã hội và kinh tế

Hội quán còn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các thành viên trong cộng đồng về mặt kinh tế và xã hội. Các hoạt động từ thiện, hỗ trợ người nghèo, và tạo việc làm là những đóng góp thiết thực của Hội quán đối với cộng đồng.

IV. Đặc điểm tính chất và vai trò của Hội quán

Luận án làm rõ các đặc điểm, tính chất, và vai trò của Hội quán đối với cộng đồng người Hoa ở Nam Bộ. Hội quán không chỉ là một tổ chức xã hội mà còn là một di sản văn hóa, phản ánh sự phát triển và thích nghi của người Hoa trong bối cảnh lịch sử và văn hóa của Nam Bộ.

4.1. Đặc điểm và tính chất

Hội quán có những đặc điểm riêng biệt về tổ chức và hoạt động, phản ánh bản sắc văn hóa của người Hoa. Tính chất tự quản và cộng đồng là những yếu tố nổi bật của Hội quán.

4.2. Vai trò đối với cộng đồng

Hội quán đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự đoàn kết và phát triển của cộng đồng người Hoa. Các hoạt động của Hội quán góp phần vào sự ổn định và phát triển kinh tế - xã hội của khu vực.