Luận án tiến sĩ luật học: Hình phạt chính không giam giữ trong luật hình sự Việt Nam

• Chuyên ngành: Luật hình sự
• Đề tài: Hình phạt không giam giữ trong luật hình sự Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ

• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ HÌNH PHẠT CHÍNH KHÔNG GIAM GIỮ
• 1.1. Khái niệm, đặc trưng, mục đích và phân loại hình phạt
• 1.1.1. Khái niệm, các đặc trưng của hình phạt
• 1.1.2. Các đặc trưng của hình phạt
• 1.1.3. Mục đích của hình phạt
• 1.1.4. Phân loại hình phạt
• 1.2. Khái niệm, đặc điểm và cơ sở của hình phạt chính không giam giữ
• 1.2.1. Khái niệm hình phạt chính không giam giữ
• 1.2.2. Đặc điểm của hình phạt chính không giam giữ
• 1.2.3. Cơ sở của hình phạt chính không giam giữ
• 1.3. Vai trò, vị trí và ý nghĩa của hình phạt chính không giam giữ
• 1.4. Hình thức của hình phạt chính không giam giữ và phân biệt các hình phạt chính không giam giữ với các biện pháp cưỡng chế khác
• 1.4.1. Hình thức của hình phạt chính không giam giữ
• 1.4.2. Phân biệt các hình phạt chính không giam giữ với các biện pháp cưỡng chế khác
• 1.5. Kết luận Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG CÁC HÌNH PHẠT CHÍNH KHÔNG GIAM GIỮ
• 2.1. Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về các hình phạt chính không giam giữ
• 2.1.1. Sự phát triển trong quy định của pháp luật hình sự Việt Nam đến trước khi ban hành BLHS 2015 về các hình phạt chính không giam giữ
• 2.1.1.1. Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam thời kỳ Phong kiến
• 2.1.1.2. Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam trong giai đoạn từ năm 1945 đến trước khi ban hành BLHS năm 1985
• 2.1.1.3. Quy định của BLHS năm 1985
• 2.1.1.4. Quy định của BLHS năm 1999
• 2.1.2. Quy định của BLHS năm 2015 về các hình phạt chính không giam giữ
• 2.1.2.1. Quy định Phần chung BLHS năm 2015 về các hình phạt chính không giam giữ
• 2.1.2.2. Quy định của Phần các tội phạm BLHS năm 2015 về các hình phạt chính không giam giữ
• 2.1.2.3. Các hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế trong quy định của BLHS năm 2015 về các hình phạt chính không giam giữ
• 2.2. Thực tiễn áp dụng các hình phạt chính không giam giữ
• 2.2.1. Thực tiễn áp dụng các hình phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ và trục xuất
• 2.2.1.1. Thực tiễn áp dụng hình phạt cảnh cáo
• 2.2.1.2. Thực tiễn áp dụng hình phạt tiền
• 2.2.1.3. Thực tiễn áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ
• 2.2.1.4. Thực tiễn áp dụng hình phạt trục xuất
• 2.2.2. Các hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế trong thực tiễn áp dụng các hình phạt chính không giam giữ
• 2.3. Kết luận Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: KINH NGHIỆM CỦA PHÁP LUẬT HÌNH SỰ QUỐC TẾ VÀ MỘT SỐ NƯỚC VỀ HÌNH PHẠT CHÍNH KHÔNG GIAM GIỮ
• 3.1. Kinh nghiệm của pháp luật hình sự quốc tế về hình phạt chính không giam giữ
• 3.1.1. Những vấn đề chung về hình phạt chính không giam giữ trong pháp luật hình sự quốc tế
• 3.1.2. Kinh nghiệm của pháp luật hình sự quốc tế về quy định nguyên tắc và biện pháp bảo đảm áp dụng hình phạt chính không giam giữ
• 3.1.3. Kinh nghiệm của pháp luật hình sự quốc tế về quy định các hình phạt chính không giam giữ cụ thể
• 3.2. Kinh nghiệm của pháp luật hình sự một số nước về các hình phạt chính không giam giữ
• 3.2.1. Kinh nghiệm của pháp luật hình sự Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ
• 3.2.2. Kinh nghiệm của pháp luật hình sự Cộng hòa Pháp
• 3.2.3. Kinh nghiệm của pháp luật hình sự Liên bang Nga
• 3.3. Kết luận Chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG CÁC HÌNH PHẠT CHÍNH KHÔNG GIAM GIỮ
• 4.1. Cải cách tư pháp và định hướng hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả của các hình phạt chính không giam giữ
• 4.2. Các kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả của hình phạt chính không giam giữ
• 4.2.1. Kiến nghị hoàn thiện lý luận về hình phạt chính không giam giữ
• 4.2.2. Kiến nghị hoàn thiện quy định của pháp luật hình sự về các hình phạt chính không giam giữ
• 4.2.3. Kiến nghị nhằm nâng cao nhận thức và biện pháp bảo đảm thi hành các hình phạt chính không giam giữ
• 4.3. Kiến nghị những hướng nghiên cứu tiếp theo
• 4.4. Kết luận Chương 4
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN NỘI DUNG LUẬN ÁN
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• KẾT LUẬN

I. Lý luận về hình phạt chính không giam giữ

Chương này tập trung phân tích khái niệm, đặc trưng, mục đích và phân loại của hình phạt chính không giam giữ. Hình phạt chính không giam giữ được định nghĩa là các biện pháp xử lý hình sự không liên quan đến việc tước tự do của người phạm tội. Các đặc trưng bao gồm tính nhân đạo, tính linh hoạt và khả năng tái hòa nhập xã hội. Mục đích chính của hình phạt này là răn đe, giáo dục và phòng ngừa tội phạm. Phân loại hình phạt chính không giam giữ gồm cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ và trục xuất.

1.1. Khái niệm và đặc trưng của hình phạt

Khái niệm hình phạt được xác định dựa trên các học thuyết hình sự và quy định pháp luật. Hình phạt chính không giam giữ có đặc trưng là không tước tự do, tập trung vào giáo dục và cải tạo. Các đặc trưng này phù hợp với xu hướng hiện đại của pháp luật hình sự, hướng đến nhân đạo hóa hình phạt.

1.2. Mục đích và phân loại hình phạt

Mục đích hình phạt bao gồm răn đe, giáo dục và phòng ngừa tội phạm. Phân loại hình phạt chính không giam giữ gồm cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ và trục xuất. Mỗi loại hình phạt có vai trò và ý nghĩa riêng trong hệ thống pháp luật hình sự.

II. Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam và thực tiễn áp dụng

Chương này đánh giá quy định pháp luật hình sự Việt Nam về hình phạt chính không giam giữ, từ thời kỳ phong kiến đến BLHS 2015. Các quy định này phản ánh sự phát triển của pháp luật hình sự, từ đơn giản đến phức tạp. Thực tiễn áp dụng các hình phạt này cũng được phân tích, chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân.

2.1. Quy định pháp luật hình sự Việt Nam

Quy định pháp luật hình sự Việt Nam về hình phạt chính không giam giữ đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển. Từ thời kỳ phong kiến đến BLHS 2015, các quy định ngày càng hoàn thiện, phù hợp với yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế.

2.2. Thực tiễn áp dụng

Thực tiễn áp dụng các hình phạt chính không giam giữ cho thấy nhiều hạn chế, như thiếu đồng bộ trong quy định và khó khăn trong thi hành. Nguyên nhân chính là do nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của các hình phạt này.

III. Kinh nghiệm quốc tế và kiến nghị hoàn thiện

Chương này nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về hình phạt chính không giam giữ, đặc biệt từ pháp luật Hoa Kỳ, Pháp và Nga. Các kinh nghiệm này được đúc kết để đề xuất kiến nghị hoàn thiện pháp luật hình sự Việt Nam, nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng các hình phạt chính không giam giữ.

3.1. Kinh nghiệm quốc tế

Kinh nghiệm quốc tế về hình phạt chính không giam giữ được rút ra từ pháp luật Hoa Kỳ, Pháp và Nga. Các quốc gia này đã áp dụng hiệu quả các hình phạt này, góp phần giảm tải hệ thống nhà tù và tăng cường tái hòa nhập xã hội.

3.2. Kiến nghị hoàn thiện

Dựa trên kinh nghiệm quốc tế, các kiến nghị hoàn thiện pháp luật hình sự Việt Nam bao gồm cải cách quy định, nâng cao nhận thức và tăng cường biện pháp bảo đảm thi hành các hình phạt chính không giam giữ.