I. Hành động ngôn từ xin lỗi và hồi đáp
Luận án tập trung vào hành động ngôn từ xin lỗi và hồi đáp trong hội thoại tiếng Anh và tiếng Việt. Nghiên cứu này phân tích các chiến lược xin lỗi và phản hồi dựa trên lý thuyết hành động ngôn từ của Searle (1975) và phân tích hội thoại của Schegloff (2007). Kết quả cho thấy sự khác biệt và tương đồng trong cách thức xin lỗi và hồi đáp giữa hai ngôn ngữ, đặc biệt là trong các tình huống giao tiếp cụ thể.
1.1. Chiến lược xin lỗi
Nghiên cứu sử dụng phân loại chiến lược xin lỗi của Trosborg (2011) để phân tích các cách thức xin lỗi trực tiếp và gián tiếp. Trong tiếng Anh, xin lỗi thường đi kèm với lời giải thích rõ ràng, trong khi tiếng Việt thiên về việc thể hiện sự hối lỗi qua ngữ điệu và ngữ cảnh.
1.2. Chiến lược hồi đáp
Chiến lược hồi đáp được phân tích dựa trên phân loại của Holmes (1990, 1995). Kết quả cho thấy người nói tiếng Anh thường chấp nhận lời xin lỗi một cách trực tiếp, trong khi người nói tiếng Việt có xu hướng phản hồi gián tiếp, thể hiện sự thấu hiểu và bao dung.
II. Hành động giao tiếp và ngữ nghĩa
Luận án khám phá hành động giao tiếp trong việc xin lỗi và hồi đáp, tập trung vào yếu tố ngữ nghĩa và ngữ cảnh. Nghiên cứu chỉ ra rằng ngữ nghĩa của lời xin lỗi không chỉ phụ thuộc vào từ ngữ mà còn vào tình huống giao tiếp và mối quan hệ giữa các bên.
2.1. Ngữ nghĩa xin lỗi
Ngữ nghĩa của lời xin lỗi được phân tích qua các tình huống cụ thể trong phim. Kết quả cho thấy tiếng Anh thường sử dụng các cụm từ cố định như 'I’m sorry', trong khi tiếng Việt linh hoạt hơn với các cách diễn đạt như 'Xin lỗi' hoặc 'Tôi rất tiếc'.
2.2. Ngữ cảnh hội thoại
Ngữ cảnh đóng vai trò quan trọng trong việc hiểu và đáp lại lời xin lỗi. Nghiên cứu chỉ ra rằng trong tiếng Việt, ngữ cảnh văn hóa và mối quan hệ xã hội ảnh hưởng lớn đến cách thức xin lỗi và hồi đáp.
III. So sánh hội thoại tiếng Anh và tiếng Việt
Luận án so sánh hội thoại tiếng Anh và hội thoại tiếng Việt trong việc xin lỗi và hồi đáp. Nghiên cứu chỉ ra sự tương đồng và khác biệt trong cách thức giao tiếp, đặc biệt là ảnh hưởng của giới tính và quyền lực xã hội.
3.1. Tương đồng trong chiến lược
Cả hai ngôn ngữ đều sử dụng chiến lược xin lỗi trực tiếp và gián tiếp, nhưng tiếng Việt có xu hướng sử dụng nhiều hơn các chiến lược gián tiếp để duy trì sự hòa hợp xã hội.
3.2. Khác biệt trong phản hồi
Người nói tiếng Anh thường phản hồi lời xin lỗi một cách rõ ràng và thẳng thắn, trong khi người nói tiếng Việt có xu hướng phản hồi gián tiếp, thể hiện sự thấu hiểu và bao dung.
IV. Ứng dụng thực tiễn
Luận án không chỉ có giá trị lý thuyết mà còn mang lại ứng dụng thực tiễn trong việc dạy và học tiếng Anh và tiếng Việt. Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách thức giao tiếp hiệu quả trong các tình huống xin lỗi và hồi đáp.
4.1. Giáo dục ngôn ngữ
Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng trong việc thiết kế chương trình giảng dạy ngôn ngữ, giúp người học hiểu rõ hơn về sự khác biệt văn hóa trong giao tiếp.
4.2. Giao tiếp đa văn hóa
Nghiên cứu cung cấp kiến thức hữu ích cho những người làm việc trong môi trường đa văn hóa, giúp họ tránh được những hiểu lầm trong giao tiếp.
