Luận án tiến sĩ: Đào tạo nghề cho thanh niên dân tộc thiểu số tại tỉnh Hòa Bình

• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Kim Hoa
• Chuyên ngành: Đào tạo nghề
• Đề tài: Đào tạo nghề cho thanh niên dân tộc thiểu số tại tỉnh Hòa Bình
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Ý nghĩa của nghiên cứu
• 1.3. Đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu
• 1.4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.5. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.6. Bố cục của Luận án
• 2. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Thanh niên và thanh niên dân tộc thiểu số với vấn đề thất nghiệp và thiếu việc làm
• 2.2. Tác động kinh tế - xã hội của đào tạo nghề với thanh niên nói chung và thanh niên dân tộc thiểu số nói riêng
• 2.3. Hệ thống chính sách và dịch vụ đào tạo nghề ở các quốc gia
• 2.4. Vai trò của Công tác xã hội trong hỗ trợ đào tạo nghề cho thanh niên dân tộc thiểu số
• 3. CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Các khái niệm công cụ
• 3.2. Dân tộc thiểu số
• 3.3. Thanh niên dân tộc thiểu số ở Việt Nam
• 3.4. Đào tạo nghề
• 3.5. Đào tạo nghề cho thanh niên dân tộc thiểu số
• 3.6. Chính sách xã hội
• 3.7. Dịch vụ xã hội
• 3.8. Các lý thuyết và khung phân tích
• 3.9. Các lý thuyết vận dụng. Khung phân tích
• 3.10. Tóm tắt về điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội tỉnh Hòa Bình
• 3.11. Phương pháp nghiên cứu
• 3.11.1. Phân tích tài liệu
• 3.11.2. Thảo luận nhóm
• 3.11.3. Phỏng vấn sâu. Trưng cầu ý kiến
• 4. CHƯƠNG 3: NHU CẦU ĐÀO TẠO NGHỀ CỦA THANH NIÊN DÂN TỘC THIỂU SỐ TỈNH HÒA BÌNH
• 4.1. Tính hữu ích của học nghề theo đánh giá của thanh niên dân tộc thiểu số
• 4.2. Nhu cầu về lĩnh vực học nghề
• 4.3. Nhu cầu về trình độ đào tạo
• 4.4. Nhu cầu về địa điểm đào tạo và cơ sở đào tạo
• 4.5. Nhu cầu hỗ trợ khi tham gia học nghề
• 5. HỆ THỐNG CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ KẾT QUẢ THỰC THI TẠI HÒA BÌNH
• 5.1. Hệ thống chính sách đào tạo nghề cho thanh niên dân tộc thiểu số. Thực tế triển khai chính sách đào tạo nghề cho thanh niên dân tộc thiểu số tỉnh Hòa Bình. Những thành tựu của chính sách đào tạo nghề. Những hạn chế của đào tạo nghề
• 6. NGUYÊN NHÂN CỦA CÁC HẠN CHẾ VÀ VAI TRÒ CỦA CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG NÂNG CAO HIÊU QUẢ THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI TỈNH HÒA BÌNH
• 6.1. Nguyên nhân của những hạn chế trong thực thi chính sách đào tạo nghề cho thanh niên dân tộc thiểu số tỉnh Hòa Bình
• 6.2. Quy trình (Process)
• 6.3. Vai trò và mô hình Công tác xã hội trong hỗ trợ thanh niên dân tộc thiểu số học nghề
• 6.4. Vai trò cụ thể của Công tác xã hội trong thực thi chính sách đào tạo nghề cho thanh niên dân tộc thiểu số
• 6.5. Mô hình Công tác xã hội trong hỗ trợ thanh niên dân tộc thiểu số tỉnh Hòa Bình học nghề
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu và bối cảnh nghiên cứu

Luận án tiến sĩ về đào tạo nghề cho thanh niên dân tộc thiểu số tại Hòa Bình tập trung vào việc phân tích nhu cầu và hiệu quả của các chương trình đào tạo nghề dành cho nhóm đối tượng này. Nghiên cứu được thực hiện tại tỉnh Hòa Bình, nơi có tỷ lệ cao người dân tộc thiểu số như Mường, Tày, Thái, Mông. Bối cảnh kinh tế - xã hội của Hòa Bình đặt ra yêu cầu cấp thiết về phát triển nguồn nhân lực thông qua đào tạo nghề, nhằm giảm nghèo và thúc đẩy phát triển cộng đồng. Đào tạo nghề được xem là giải pháp quan trọng để cải thiện cơ hội việc làm và nâng cao chất lượng cuộc sống cho thanh niên dân tộc thiểu số.

1.1. Lý do chọn đề tài

Nghiên cứu này xuất phát từ thực trạng nghèo đói và thiếu việc làm phổ biến trong cộng đồng dân tộc thiểu số tại Việt Nam. Theo báo cáo của World Bank, tỷ lệ nghèo của người dân tộc thiểu số chiếm 47% vào năm 2010, mặc dù tỷ lệ nghèo chung của cả nước giảm đáng kể. Thanh niên dân tộc thiểu số đối mặt với nhiều thách thức trong việc tiếp cận giáo dục và đào tạo nghề, dẫn đến hạn chế cơ hội việc làm. Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu nguyên nhân và đề xuất giải pháp để nâng cao hiệu quả của các chương trình đào tạo nghề tại Hòa Bình.

1.2. Ý nghĩa của nghiên cứu

Nghiên cứu mang lại giá trị khoa học và thực tiễn. Về mặt khoa học, nghiên cứu áp dụng các lý thuyết liên ngành như lý thuyết các bên liên quan và khung phân tích ROCCIPI để đánh giá chính sách. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc thực thi các chính sách đào tạo nghề, đồng thời đề xuất các mô hình hỗ trợ hiệu quả từ góc độ công tác xã hội.

II. Nhu cầu đào tạo nghề của thanh niên dân tộc thiểu số

Nghiên cứu chỉ ra rằng thanh niên dân tộc thiểu số tại Hòa Bình có nhu cầu lớn về đào tạo nghề, đặc biệt trong các lĩnh vực nông nghiệp, thủ công và dịch vụ. Tuy nhiên, việc tiếp cận các chương trình đào tạo còn hạn chế do thiếu thông tin, khoảng cách địa lý và điều kiện kinh tế khó khăn. Chương trình đào tạo hiện tại chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu của nhóm đối tượng này, dẫn đến hiệu quả thấp trong việc tạo việc làm và phát triển nghề nghiệp.

2.1. Nhu cầu về lĩnh vực học nghề

Thanh niên dân tộc thiểu số tại Hòa Bình ưu tiên các lĩnh vực nghề nghiệp phù hợp với điều kiện địa phương như nông nghiệp, chăn nuôi và thủ công mỹ nghệ. Tuy nhiên, các chương trình đào tạo hiện tại chưa tập trung vào các lĩnh vực này, dẫn đến sự thiếu hụt kỹ năng cần thiết cho thị trường lao động địa phương.

2.2. Nhu cầu hỗ trợ khi tham gia học nghề

Nghiên cứu chỉ ra rằng thanh niên dân tộc thiểu số cần sự hỗ trợ về tài chính, phương tiện đi lại và thông tin về các chương trình đào tạo. Việc thiếu các hỗ trợ này là rào cản lớn trong việc tiếp cận và hoàn thành các khóa học nghề.

III. Hệ thống chính sách và thực thi đào tạo nghề

Hệ thống chính sách đào tạo nghề tại Hòa Bình bao gồm nhiều chương trình hỗ trợ như Đề án 1956 và Quyết định 53/2015. Tuy nhiên, việc thực thi các chính sách này còn nhiều hạn chế, dẫn đến hiệu quả thấp. Nghiên cứu chỉ ra rằng sự thiếu phối hợp giữa các cơ quan quản lý và cơ sở đào tạo là nguyên nhân chính dẫn đến sự kém hiệu quả của các chương trình đào tạo nghề.

3.1. Thành tựu của chính sách đào tạo nghề

Các chính sách đào tạo nghề đã giúp một bộ phận thanh niên dân tộc thiểu số tiếp cận được với các khóa học nghề, từ đó cải thiện kỹ năng và tìm kiếm việc làm. Tuy nhiên, số lượng người hưởng lợi còn hạn chế so với nhu cầu thực tế.

3.2. Hạn chế của đào tạo nghề

Nghiên cứu chỉ ra rằng các chính sách đào tạo nghề chưa phù hợp với nhu cầu thực tế của thanh niên dân tộc thiểu số. Sự thiếu thông tin và hỗ trợ tài chính là những rào cản lớn trong việc thực thi chính sách.

IV. Vai trò của công tác xã hội trong đào tạo nghề

Nghiên cứu nhấn mạnh vai trò của công tác xã hội trong việc hỗ trợ thanh niên dân tộc thiểu số tiếp cận và tham gia các chương trình đào tạo nghề. Các mô hình công tác xã hội được đề xuất nhằm tăng cường sự tham gia của cộng đồng và các bên liên quan trong việc thực thi chính sách đào tạo nghề.

4.1. Mô hình công tác xã hội trong hỗ trợ học nghề

Nghiên cứu đề xuất mô hình công tác xã hội dựa trên sự hợp tác giữa các cơ sở đào tạo, chính quyền địa phương và cộng đồng. Mô hình này nhằm tăng cường sự tham gia của thanh niên dân tộc thiểu số trong các chương trình đào tạo nghề và nâng cao hiệu quả thực thi chính sách.

4.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo nghề

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp như tăng cường thông tin, hỗ trợ tài chính và cải thiện chất lượng đào tạo để nâng cao hiệu quả của các chương trình đào tạo nghề tại Hòa Bình.