Nghiên Cứu Kỹ Thuật Học Sâu Để Phân Vùng Polyp Trên Ảnh Nội Soi Đại Tràng

• Tác giả: Lê Thị Thu Hồng
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Chí Thành
• Trường học: Viện Khoa Học Và Công Nghệ Quân Sự
• Chuyên ngành: Toán Học
• Đề tài: Nghiên Cứu, Phát Triển Một Số Kỹ Thuật Học Sâu Áp Dụng Cho Phân Vùng Polyp Trên Ảnh Nội Soi Đại Tràng
• Loại tài liệu: Luận Án Tiến Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ BÀI TOÁN PHÂN VÙNG POLYP TRÊN ẢNH NỘI SOI ĐẠI TRÀNG
• 1.1. Bài toán tự động phân vùng polyp trên ảnh nội soi đại tràng
• 1.2. Giới thiệu bài toán
• 1.3. Các bộ dữ liệu ảnh nội soi đại tràng chuẩn đã được công bố
• 1.4. Kỹ thuật học sâu cho phân vùng đối tượng trên ảnh
• 1.4.1. Kỹ thuật học sâu
• 1.4.2. Kỹ thuật học chuyển giao
• 1.4.3. Mạng học sâu phân vùng đối tượng trên ảnh
• 1.5. Đánh giá phương pháp phân vùng đối tượng trên ảnh
• 1.6. Tăng cường dữ liệu cho hệ thống học sâu
• 1.6.1. Mạng sinh dữ liệu có điều kiện CGAN
• 1.7. Phương pháp học tự giám sát các đặc trưng thị giác của ảnh
• 1.8. Tình hình nghiên cứu bài toán phân tích ảnh nội soi đại tràng
• 1.8.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
• 1.8.2. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.9. Những vấn đề còn tồn tại
• 1.10. Những vấn đề luận án tập trung giải quyết
• 1.11. Kết luận Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: MÔ HÌNH PHÂN VÙNG POLYP ĐẠI TRÀNG DỰA TRÊN MẠNG UNET CẢI TIẾN VÀ HÀM MẤT MÁT BẤT ĐỐI XỨNG KẾT HỢP
• 2.1. Phương pháp đề xuất
• 2.2. Kiến trúc mô hình học sâu đề xuất cho phân vùng polyp trên ảnh nội soi đại tràng
• 2.3. Mạng UNet điều chỉnh cho phân vùng polyp trên ảnh nội soi đại tràng
• 2.4. Tích hợp lớp CRF-RNN vào mạng UNet
• 2.5. Hàm mất mát bất đối xứng kết hợp AsymCE
• 2.6. Phương pháp học chuyển giao cho huấn luyện mô hình đề xuất
• 2.7. Thử nghiệm và đánh giá các kết quả
• 2.7.1. Các bộ dữ liệu thử nghiệm và các phương pháp tăng cường dữ liệu huấn luyện
• 2.7.2. Môi trường cài đặt huấn luyện mô hình và các độ đo đánh giá mô hình
• 2.7.3. Đánh giá hiệu quả của từng kỹ thuật trong phương pháp đề xuất (Ablation study)
• 2.7.4. Đánh giá độ phức tạp của mô hình đề xuất
• 2.7.5. So sánh, đánh giá kết quả của phương pháp đề xuất với các phương pháp mới được công bố gần đây
• 2.8. Kết luận Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP HỌC TỰ GIÁM SÁT ĐẶC TRƯNG THỊ GIÁC CỦA ẢNH NỘI SOI ĐẠI TRÀNG CHO PHÂN VÙNG
• 3.1. Phương pháp đề xuất
• 3.2. Mô hình hệ thống học tự giám sát các đặc trưng thị giác cho phân vùng polyp trên ảnh nội soi đại tràng
• 3.3. Mạng tái tạo ảnh nội soi đại tràng
• 3.4. Phân vùng polyp sử dụng chuyển giao tri thức đã học từ mạng tái tạo ảnh nội soi đại tràng
• 3.5. Thử nghiệm và đánh giá các kết quả
• 3.5.1. Các bộ dữ liệu thử nghiệm
• 3.5.2. Cài đặt các mô hình
• 3.5.3. Kết quả tái tạo ảnh
• 3.5.4. Kết quả phân vùng polyp
• 3.5.5. So sánh độ chính xác phân vùng polyp của phương pháp đề xuất với các phương pháp mới hiện nay
• 3.6. Kết luận Chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: PHƯƠNG PHÁP SINH DỮ LIỆU ẢNH NỘI SOI ĐẠI TRÀNG CÓ NHÃN PHÂN VÙNG POLYP
• 4.1. Phương pháp đề xuất
• 4.2. Mạng sinh ảnh nội soi đại tràng chứa polyp PolypGenPix2Pix
• 4.3. Kỹ thuật sinh điều kiện đầu vào cho mạng sinh ảnh
• 4.4. Thử nghiệm và đánh giá các kết quả
• 4.4.1. Các bộ dữ liệu thử nghiệm
• 4.4.2. Môi trường cài đặt huấn luyện mô hình và các độ đo đánh giá mô hình
• 4.4.3. Kết quả sinh ảnh nội soi chứa polyp của mô hình PolypGenPix2Pix
• 4.4.4. Đánh giá hiệu quả của kỹ thuật sinh điều kiện đầu vào cho mạng sinh ảnh nội soi
• 4.4.5. So sánh độ chính xác của mô hình học sâu phân vùng polyp được tăng cường dữ liệu bởi mô hình sinh ảnh
• 4.5. Kết luận Chương 4
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Kỹ Thuật Học Sâu Phân Vùng Polyp

Kỹ thuật học sâu đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc phân tích ảnh y tế, đặc biệt là trong việc phát hiện và phân vùng polyp trong ảnh nội soi đại tràng. Việc áp dụng các mô hình học sâu giúp cải thiện độ chính xác và hiệu suất trong chẩn đoán bệnh. Nghiên cứu này sẽ tập trung vào các phương pháp học sâu hiện đại, từ đó đưa ra các giải pháp hiệu quả cho bài toán phân vùng polyp.

1.1. Khái Niệm Về Phân Vùng Polyp Trong Ảnh Nội Soi

Phân vùng polyp là quá trình xác định và phân loại các vùng có chứa polyp trong ảnh nội soi. Điều này giúp bác sĩ dễ dàng nhận diện và chẩn đoán các bất thường trong đại tràng.

1.2. Tầm Quan Trọng Của Phân Vùng Polyp

Việc phát hiện sớm polyp có thể ngăn ngừa ung thư đại tràng. Do đó, việc áp dụng kỹ thuật học sâu trong phân vùng polyp là rất cần thiết để nâng cao chất lượng chẩn đoán.

II. Thách Thức Trong Phân Vùng Polyp Trên Ảnh Nội Soi

Mặc dù có nhiều tiến bộ trong công nghệ học sâu, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức trong việc phân vùng polyp. Các vấn đề như sự biến đổi hình dạng, kích thước và chất lượng hình ảnh gây khó khăn cho việc phát hiện chính xác.

2.1. Sự Biến Đổi Hình Dạng Và Kích Thước Polyp

Polyp có thể có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, điều này làm cho việc phân vùng trở nên khó khăn hơn. Các mô hình học sâu cần phải được huấn luyện với dữ liệu đa dạng để cải thiện khả năng nhận diện.

2.2. Chất Lượng Hình Ảnh Nội Soi

Chất lượng hình ảnh nội soi có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như thiết bị và kỹ thuật nội soi. Điều này có thể dẫn đến việc giảm độ chính xác trong phân vùng polyp.

III. Phương Pháp Học Sâu Để Phân Vùng Polyp

Các phương pháp học sâu hiện đại như mạng nơ-ron tích chập (CNN) và mạng UNet đã được áp dụng để phân vùng polyp. Những mô hình này cho phép tự động hóa quá trình phân tích ảnh và nâng cao độ chính xác.

3.1. Mạng Nơ Ron Tích Chập CNN

CNN là một trong những mô hình phổ biến nhất trong học sâu, cho phép nhận diện các đặc trưng trong ảnh một cách hiệu quả. Việc áp dụng CNN trong phân vùng polyp đã cho thấy nhiều kết quả khả quan.

3.2. Mạng UNet Cho Phân Vùng Polyp

Mạng UNet được thiết kế đặc biệt cho các bài toán phân vùng, giúp cải thiện độ chính xác trong việc xác định các vùng polyp trong ảnh nội soi.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Kỹ Thuật Học Sâu Trong Phân Vùng Polyp

Kỹ thuật học sâu không chỉ giúp nâng cao độ chính xác trong phân vùng polyp mà còn có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau trong y tế. Các ứng dụng này có thể giúp bác sĩ tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả chẩn đoán.

4.1. Hỗ Trợ Chẩn Đoán Bệnh

Các mô hình học sâu có thể hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán bệnh bằng cách tự động phân tích và phát hiện polyp trong ảnh nội soi.

4.2. Nâng Cao Hiệu Suất Làm Việc Của Bác Sĩ

Việc sử dụng công nghệ học sâu giúp giảm thiểu thời gian phân tích ảnh, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc của bác sĩ trong quá trình chẩn đoán.

V. Kết Luận Về Kỹ Thuật Học Sâu Phân Vùng Polyp

Kỹ thuật học sâu đã mở ra nhiều cơ hội mới trong việc phân tích ảnh nội soi đại tràng. Việc phát triển các mô hình học sâu hiệu quả sẽ giúp nâng cao chất lượng chẩn đoán và phát hiện sớm ung thư đại tràng.

5.1. Tương Lai Của Nghiên Cứu

Nghiên cứu trong lĩnh vực này sẽ tiếp tục phát triển, với mục tiêu cải thiện độ chính xác và khả năng tổng quát của các mô hình học sâu.

5.2. Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo

Cần nghiên cứu thêm về các phương pháp học bán giám sát và không giám sát để tận dụng dữ liệu không gán nhãn, từ đó nâng cao hiệu quả phân vùng polyp.