KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG

• Tác giả: Nguyễn Thị Huế
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Hòa Nhân
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế - Đại Học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
• Đề tài: Kiểm Soát Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Tiêu Dùng Tại Ngân Hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi Nhánh Đà Nẵng
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Đà Nẵng

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.3. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.4. Câu hỏi nghiên cứu
• 0.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.6. Phương pháp nghiên cứu
• 0.7. Bố cục đề tài
• 0.8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 1.1. RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 1.2. Hoạt động cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại
• 1.3. Rủi ro tín dụng trong cho vay của Ngân hàng thương mại
• 1.4. KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 1.4.1. Đặc điểm kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng
• 1.4.2. Nội dung kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng
• 1.4.3. Tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng
• 1.4.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát rủi ro tín dụng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thương mại
• 1.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
• 2.1. TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
• 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
• 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
• 2.1.3. Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
• 2.2. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
• 2.2.1. Mô hình và công cụ kiểm soát rủi ro tín dụng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
• 2.2.2. Mục tiêu kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
• 2.2.3. Thực trạng hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
• 2.2.4. Kết quả hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
• 2.2.4.1. Tỷ lệ nợ xấu cho vay tiêu dùng
• 2.2.4.2. Biến động trong cơ cấu nhóm nợ cho vay
• 2.2.4.3. Tỷ lệ trích lập dự phòng cho vay tiêu dùng
• 2.2.4.4. Tỷ lệ xóa nợ
• 2.2.5. Đánh giá công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
• 2.2.5.1. Những kết quả đạt được
• 2.2.5.2. Những hạn chế và nguyên nhân
• 2.2.6. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: KHUYẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
• 3.1. CĂN CỨ ĐỀ XUẤT KHUYẾN NGHỊ
• 3.2. Định hướng chung hoạt động tín dụng và hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
• 3.3. Định hướng về hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam và Chi nhánh Đà Nẵng
• 3.4. Khuyến nghị hoàn thiện hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
• 3.4.1. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định khách hàng vay vốn
• 3.4.2. Tăng cường hoạt động kiểm tra, kiểm soát trong và sau khi cho vay
• 3.4.3. Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ
• 3.4.4. Nâng cao hiệu quả công tác xử lý nợ giảm thiểu tổn thất
• 3.4.5. Thực hiện các biện pháp phân tán, chuyển giao rủi ro, trích lập và xử lý dự phòng rủi ro tín dụng
• 3.4.6. Nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp của cán bộ quan hệ khách hàng
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Rủi Ro Tín Dụng Vay Tiêu Dùng Vietinbank Đà Nẵng

Nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, kéo theo sự phát triển của ngành ngân hàng. Các NHTM luôn tiên phong trong việc đổi mới, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ. Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh của ngân hàng rất nhạy cảm với các biến động kinh tế - xã hội, đặc biệt là rủi ro tín dụng. Rủi ro tín dụng có tác động lớn đến lợi nhuận, thậm chí có thể dẫn đến phá sản ngân hàng. Nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng, kéo theo sự tăng trưởng trong hoạt động tín dụng, tạo ra thách thức lớn trong việc kiểm soát rủi ro. Do đó, việc nghiên cứu và kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng là vô cùng quan trọng, đặc biệt tại các chi nhánh như Vietinbank Đà Nẵng.

1.1. Tính cấp thiết của kiểm soát rủi ro tín dụng hiện nay

Trong bối cảnh kinh tế chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, nhóm các ngân hàng chịu ảnh hưởng nặng nề. Tình trạng giãn cách xã hội kéo dài, rủi ro từ các phân khúc cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ tăng cao. Theo BCTC được các ngân hàng công bố gần đây cho thấy, tổng số dư nợ xấu đến ngày 30/6/2020 đã tăng hơn 102.000 tỷ đồng, tức là tăng khoảng 20,6% so với cuối năm 2019. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc kiểm soát rủi ro để duy trì sự ổn định và phát triển bền vững.

1.2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu luận văn thạc sĩ

Luận văn này tập trung phân tích thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Vietinbank Đà Nẵng, đánh giá những kết quả đạt được và hạn chế còn tồn tại. Từ đó, luận văn đề xuất các khuyến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động kiểm soát rủi ro này. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm: hệ thống hóa cơ sở lý luận, phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp tăng cường kiểm soát rủi ro tín dụng.

II. Cách Xác Định Rủi Ro Tín Dụng Vay Tiêu Dùng Tại Vietinbank

Rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng là khả năng người vay không trả được nợ gốc và lãi đúng hạn, gây tổn thất cho ngân hàng. Nguyên nhân có thể đến từ nhiều yếu tố như: tình hình tài chính của người vay, biến động kinh tế, chính sách tín dụng của ngân hàng, v.v. Việc xác định và đánh giá đúng mức độ rủi ro là bước quan trọng để ngân hàng có thể đưa ra các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro hiệu quả. Các NHTM cần xây dựng mô hình đánh giá rủi ro phù hợp với đặc điểm hoạt động của mình. Luận văn đi sâu vào phân tích cách xác định và đánh giá rủi ro tại Vietinbank Đà Nẵng.

2.1. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng vay tiêu dùng

Các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng rất đa dạng. Đó là các yếu tố khách quan như tình hình kinh tế vĩ mô (kinh tế Đà Nẵng), biến động thị trường, chính sách của nhà nước, và các yếu tố chủ quan như năng lực quản lý của ngân hàng, phẩm chất của cán bộ tín dụng, và đặc biệt là khả năng trả nợ của khách hàng cá nhân.

2.2. Quy trình đánh giá rủi ro tín dụng và phân loại nợ tại Vietinbank Đà Nẵng

Luận văn phân tích quy trình đánh giá rủi ro tín dụng tại Vietinbank Đà Nẵng, từ khâu thu thập thông tin khách hàng, phân tích tài chính, đến đánh giá khả năng trả nợ và xếp hạng tín dụng. Đồng thời, luận văn cũng đề cập đến quy trình phân loại nợ theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, từ đó xác định mức độ rủi ro và trích lập dự phòng phù hợp.

III. Giải Pháp Kiểm Soát Rủi Ro Tín Dụng Vay Tiêu Dùng Vietinbank

Để kiểm soát rủi ro tín dụng hiệu quả trong cho vay tiêu dùng, Vietinbank Đà Nẵng cần áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp. Các giải pháp này bao gồm: hoàn thiện chính sách tín dụng, nâng cao chất lượng thẩm định khách hàng, tăng cường kiểm soát sau cho vay, và xử lý nợ hiệu quả. Đặc biệt, cần chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý rủi ro. Luận văn đề xuất các giải pháp cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tế của Vietinbank Đà Nẵng.

3.1. Hoàn thiện chính sách tín dụng và quy trình cho vay tiêu dùng

Việc hoàn thiện chính sách tín dụng là yếu tố then chốt để kiểm soát rủi ro. Cần rà soát và điều chỉnh các quy định về điều kiện cho vay, lãi suất, tài sản đảm bảo, và quy trình tín dụng, đảm bảo tính chặt chẽ và phù hợp với từng phân khúc khách hàng. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống cảnh báo sớm để phát hiện kịp thời các dấu hiệu rủi ro.

3.2. Nâng cao năng lực cán bộ tín dụng và tăng cường kiểm tra kiểm soát

Đội ngũ cán bộ tín dụng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát rủi ro. Cần nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, và đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, đặc biệt là kỹ năng thẩm định khách hàng và phát hiện rủi ro. Đồng thời, cần tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ để đảm bảo tuân thủ quy trình và phát hiện sai phạm.

IV. Ứng Dụng Mô Hình Quản Trị Rủi Ro Theo Chuẩn Basel Cho Vietinbank

Việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế như Basel II và Basel III giúp Vietinbank nâng cao năng lực quản trị rủi ro và tăng cường tính minh bạch. Basel II tập trung vào đánh giá rủi ro và yêu cầu ngân hàng trích lập vốn đầy đủ để đảm bảo an toàn. Basel III bổ sung thêm các quy định về vốn và thanh khoản, giúp ngân hàng ứng phó tốt hơn với các cú sốc kinh tế. Luận văn phân tích khả năng áp dụng Basel II/III tại Vietinbank Đà Nẵng.

4.1. So sánh lợi ích và thách thức khi áp dụng Basel II III tại Vietinbank

Việc áp dụng Basel II/III mang lại nhiều lợi ích như: nâng cao chất lượng quản trị rủi ro, tăng cường tính minh bạch, và tạo dựng uy tín trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, cũng có những thách thức như: chi phí đầu tư lớn, yêu cầu cao về nguồn nhân lực, và sự phức tạp trong quy trình triển khai. Luận văn so sánh các lợi ích và thách thức này để đưa ra đánh giá khách quan.

4.2. Đề xuất lộ trình và giải pháp triển khai Basel II III hiệu quả

Để triển khai Basel II/III hiệu quả, Vietinbank cần xây dựng lộ trình cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tế của mình. Cần chú trọng đến việc đào tạo cán bộ, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, và xây dựng cơ sở dữ liệu rủi ro đầy đủ. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận trong ngân hàng.

V. Đánh Giá Hiệu Quả Kiểm Soát Rủi Ro Tín Dụng Tại Vietinbank Đà Nẵng

Đánh giá hiệu quả kiểm soát rủi ro tín dụng là bước quan trọng để xác định những điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất các giải pháp cải thiện. Các chỉ số đánh giá bao gồm: tỷ lệ nợ xấu, tỷ lệ trích lập dự phòng, và khả năng thu hồi nợ. Luận văn phân tích các chỉ số này tại Vietinbank Đà Nẵng trong giai đoạn 2019-2021 và đưa ra nhận xét về hiệu quả kiểm soát rủi ro.

5.1. Phân tích tỷ lệ nợ xấu và cơ cấu nợ cho vay tiêu dùng

Tỷ lệ nợ xấu là chỉ số quan trọng phản ánh chất lượng tín dụng. Cần phân tích tỷ lệ nợ xấu theo từng phân khúc khách hàng và theo thời gian để xác định nguyên nhân và xu hướng. Đồng thời, cần phân tích cơ cấu nợ để đánh giá mức độ tập trung rủi ro.

5.2. Đánh giá hiệu quả công tác trích lập dự phòng và xử lý nợ xấu

Việc trích lập dự phòng đầy đủ và kịp thời giúp ngân hàng giảm thiểu tổn thất khi rủi ro xảy ra. Cần đánh giá hiệu quả công tác trích lập dự phòng, đảm bảo tuân thủ quy định của Ngân hàng Nhà nước. Đồng thời, cần đánh giá hiệu quả công tác xử lý nợ xấu, bao gồm bán nợ, phát mại tài sản đảm bảo, và khởi kiện.

VI. Triển Vọng và Giải Pháp Nâng Cao Kiểm Soát Rủi Ro Tín Dụng

Thị trường cho vay tiêu dùng tại Đà Nẵng còn nhiều tiềm năng phát triển, nhưng cũng đi kèm với nhiều thách thức về rủi ro tín dụng. Để kiểm soát rủi ro hiệu quả, Vietinbank Đà Nẵng cần tiếp tục hoàn thiện chính sách tín dụng, nâng cao năng lực quản trị rủi ro, và ứng dụng công nghệ thông tin. Đồng thời, cần chủ động hợp tác với các tổ chức tài chính khác để chia sẻ thông tin và kinh nghiệm.

6.1. Dự báo xu hướng thị trường cho vay tiêu dùng và ảnh hưởng đến rủi ro

Cần dự báo xu hướng thị trường cho vay tiêu dùng trong tương lai để chủ động ứng phó với các thách thức về rủi ro. Các yếu tố cần xem xét bao gồm: tăng trưởng kinh tế, thu nhập của người dân, và sự phát triển của công nghệ tài chính.

6.2. Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả kiểm soát rủi ro trong tương lai

Luận văn đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả kiểm soát rủi ro trong tương lai, bao gồm: tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng hệ thống cảnh báo sớm, và phát triển các sản phẩm cho vay phù hợp với từng phân khúc khách hàng. Đồng thời, cần chú trọng đến việc đào tạo và phát triển đội ngũ cán bộ quản trị rủi ro.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam phát triển mạnh mẽ và hội nhập toàn cầu, hoạt động tín dụng của các ngân hàng thương mại (NHTM) ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế. Tín dụng tiêu dùng tại Việt Nam đã tăng trưởng 12,68% tính đến cuối năm 2021 so với năm trước, tuy nhiên, tỷ lệ nợ xấu cũng gia tăng đáng kể, gây áp lực lớn lên công tác kiểm soát rủi ro tín dụng (RRTD). Đặc biệt, tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng (VietinBank Đà Nẵng), dư nợ cho vay tiêu dùng năm 2020 đạt 2.913 tỷ đồng, chiếm 9,21% tổng dư nợ, với tỷ lệ nợ xấu tăng cao trong giai đoạn 2019-2021.

Vấn đề nghiên cứu tập trung vào việc phân tích thực trạng kiểm soát RRTD trong cho vay tiêu dùng tại VietinBank Đà Nẵng, nhằm đánh giá hiệu quả công tác kiểm soát, nhận diện những hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2019-2021, tại các phòng ban liên quan trong chi nhánh, với mục tiêu nâng cao hiệu quả kiểm soát rủi ro, giảm thiểu tổn thất và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngân hàng. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ ngân hàng nâng cao năng lực quản trị rủi ro, góp phần ổn định hoạt động tín dụng và tăng cường niềm tin của khách hàng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị rủi ro tín dụng trong ngân hàng, trong đó nổi bật là:

• Lý thuyết rủi ro tín dụng (Credit Risk Theory): Định nghĩa rủi ro tín dụng là khả năng mất mát do khách hàng không trả được nợ gốc và lãi đúng hạn, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và an toàn tài chính của ngân hàng.
• Mô hình CAMELS: Phân tích 6 nhóm chỉ tiêu gồm vốn, chất lượng tài sản, quản lý, lợi nhuận, thanh khoản và nhạy cảm với rủi ro thị trường, làm cơ sở đánh giá hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng.
• Khái niệm kiểm soát rủi ro tín dụng: Bao gồm các biện pháp né tránh, ngăn ngừa, giảm thiểu tổn thất và chuyển giao rủi ro nhằm đảm bảo an toàn tín dụng trong hoạt động cho vay tiêu dùng.
• Các khái niệm chính: Cho vay tiêu dùng, rủi ro tín dụng, nợ xấu, dự phòng rủi ro, tài sản đảm bảo, kiểm soát nội bộ, phân loại nợ.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Sử dụng dữ liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính, bảng cân đối kế toán, báo cáo hoạt động kinh doanh của VietinBank Đà Nẵng giai đoạn 2019-2021; các văn bản pháp luật, quy định liên quan đến tín dụng và rủi ro tín dụng; đồng thời thu thập dữ liệu sơ cấp qua phỏng vấn sâu cán bộ quan hệ khách hàng, cán bộ kiểm soát nội bộ tại chi nhánh.
• Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn mẫu phỏng vấn gồm các cán bộ tín dụng, kiểm soát nội bộ và quản lý rủi ro có kinh nghiệm trực tiếp tham gia công tác cho vay tiêu dùng và kiểm soát rủi ro.
• Phương pháp phân tích: Thống kê mô tả, so sánh biến động các chỉ tiêu nợ xấu, dự phòng rủi ro, tỷ lệ trích lập dự phòng; phân tích định tính qua phỏng vấn để đánh giá thực trạng, nguyên nhân và đề xuất giải pháp.
• Timeline nghiên cứu: Tập trung phân tích dữ liệu và thực trạng trong giai đoạn 2019-2021, với các bước thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu được thực hiện liên tục trong năm 2022 và đầu năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ nợ xấu cho vay tiêu dùng tăng: Tỷ lệ nợ xấu tại VietinBank Đà Nẵng giai đoạn 2019-2021 có xu hướng tăng, với mức tăng 47,7% về giá trị nợ xấu, đặc biệt nợ nhóm 3 và 4 tăng lần lượt 250% và 85% so với cuối năm 2019. Điều này cho thấy rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng đang gia tăng đáng kể.

2. Tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro chưa tương xứng: Mức trích lập dự phòng rủi ro cho các khoản vay tiêu dùng chưa phản ánh đầy đủ mức độ rủi ro thực tế, với tỷ lệ trích lập dự phòng chung chỉ khoảng 0,75% tổng dư nợ, trong khi tỷ lệ nợ xấu tăng cao. Điều này tiềm ẩn nguy cơ tổn thất tài chính cho ngân hàng.

3. Cơ cấu nhóm nợ có sự biến động tiêu cực: Tỷ trọng các nhóm nợ có rủi ro cao (nhóm 3, 4, 5) tăng lên, chiếm khoảng 20% tổng dư nợ cho vay tiêu dùng, cho thấy công tác kiểm soát rủi ro chưa hiệu quả, đặc biệt trong việc giám sát và thu hồi nợ.

4. Hạn chế trong công tác kiểm soát rủi ro: Qua phỏng vấn, các cán bộ tín dụng và kiểm soát nội bộ cho biết công tác thẩm định khách hàng còn thiếu chặt chẽ, quy trình kiểm soát chưa đồng bộ, chi phí kiểm soát cao và khó khăn trong việc thu thập thông tin khách hàng do tính chất bất đối xứng thông tin trong cho vay tiêu dùng.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của việc gia tăng rủi ro tín dụng là do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 khiến thu nhập khách hàng giảm sút, khả năng trả nợ bị ảnh hưởng. So với các nghiên cứu tại các chi nhánh ngân hàng khác, VietinBank Đà Nẵng có tỷ lệ nợ xấu cao hơn trung bình ngành, phản ánh sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả kiểm soát rủi ro. Việc trích lập dự phòng chưa tương xứng với mức độ rủi ro thực tế có thể làm giảm khả năng bù đắp tổn thất, ảnh hưởng đến lợi nhuận và an toàn vốn của ngân hàng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ biến động tỷ lệ nợ xấu, bảng phân loại nhóm nợ và tỷ lệ trích lập dự phòng qua các năm để minh họa rõ ràng xu hướng và mức độ rủi ro. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện quy trình thẩm định, tăng cường giám sát sau cho vay và áp dụng các công cụ quản lý rủi ro hiện đại nhằm giảm thiểu tổn thất.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao chất lượng thẩm định khách hàng: Áp dụng các tiêu chí đánh giá chặt chẽ hơn về thu nhập, lịch sử tín dụng và khả năng trả nợ; sử dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn để đánh giá rủi ro khách hàng. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; Chủ thể: Phòng tín dụng và quản lý rủi ro.

2. Tăng cường kiểm tra, giám sát sau cho vay: Thiết lập hệ thống giám sát tự động cảnh báo sớm các khoản vay có dấu hiệu rủi ro, tăng cường kiểm tra định kỳ và đột xuất. Thời gian: 12 tháng; Chủ thể: Phòng kiểm soát nội bộ và phòng quản lý rủi ro.

3. Hoàn thiện quy trình kiểm soát nội bộ: Xây dựng quy trình kiểm soát rủi ro đồng bộ, rõ ràng, phân cấp phê duyệt theo mức độ rủi ro, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm. Thời gian: 9 tháng; Chủ thể: Ban lãnh đạo chi nhánh và phòng pháp chế.

4. Nâng cao năng lực cán bộ tín dụng: Tổ chức đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ thẩm định, quản lý rủi ro và đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ tín dụng và kiểm soát. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Phòng nhân sự và đào tạo.

5. Áp dụng các biện pháp tài chính phòng ngừa rủi ro: Tăng tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro phù hợp với mức độ rủi ro thực tế, áp dụng lãi suất theo mức độ rủi ro, sử dụng bảo hiểm tín dụng và chuyển giao rủi ro qua bán nợ. Thời gian: 6-12 tháng; Chủ thể: Ban quản lý tài chính và phòng tín dụng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý ngân hàng: Giúp hiểu rõ về các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng, từ đó xây dựng chính sách và quy trình kiểm soát phù hợp.

2. Nhân viên tín dụng và kiểm soát nội bộ: Nâng cao nhận thức và kỹ năng trong thẩm định, giám sát và xử lý rủi ro tín dụng, áp dụng các biện pháp kiểm soát hiệu quả.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành tài chính-ngân hàng: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về quản trị rủi ro tín dụng, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.

4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức tín dụng: Hỗ trợ trong việc hoàn thiện khung pháp lý, chính sách quản lý rủi ro tín dụng, góp phần nâng cao an toàn hệ thống ngân hàng.

Câu hỏi thường gặp

1. Rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng là gì?
   Rủi ro tín dụng là khả năng khách hàng không trả được nợ gốc và lãi đúng hạn, gây tổn thất cho ngân hàng. Ví dụ, khách hàng mất việc làm hoặc gặp khó khăn tài chính dẫn đến không thể trả nợ.

2. Tại sao tỷ lệ nợ xấu trong cho vay tiêu dùng lại tăng?
   Do ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế như dịch bệnh, suy thoái kinh tế, thu nhập khách hàng giảm sút, cùng với việc kiểm soát rủi ro chưa chặt chẽ. Ví dụ, trong giai đoạn Covid-19, nhiều khách hàng gặp khó khăn trong trả nợ.

3. Các biện pháp kiểm soát rủi ro tín dụng hiệu quả là gì?
   Bao gồm thẩm định khách hàng kỹ lưỡng, giám sát sau cho vay, trích lập dự phòng rủi ro phù hợp, áp dụng lãi suất theo mức độ rủi ro và chuyển giao rủi ro qua bảo hiểm hoặc bán nợ.

4. Vai trò của tài sản đảm bảo trong kiểm soát rủi ro tín dụng?
   Tài sản đảm bảo giúp giảm thiểu tổn thất khi khách hàng không trả nợ, vì ngân hàng có thể thu hồi vốn qua việc xử lý tài sản. Tuy nhiên, việc định giá và quản lý tài sản phải chính xác và minh bạch.

5. Làm thế nào để nâng cao năng lực cán bộ tín dụng?
   Thông qua đào tạo chuyên môn, nâng cao đạo đức nghề nghiệp, áp dụng công nghệ hỗ trợ thẩm định và quản lý rủi ro, đồng thời xây dựng môi trường làm việc minh bạch và trách nhiệm.

Kết luận

• Hoạt động cho vay tiêu dùng tại VietinBank Đà Nẵng tăng trưởng mạnh nhưng đi kèm với rủi ro tín dụng gia tăng, đặc biệt là tỷ lệ nợ xấu tăng cao trong giai đoạn 2019-2021.
• Công tác kiểm soát rủi ro tín dụng hiện còn nhiều hạn chế, bao gồm quy trình thẩm định chưa chặt chẽ, giám sát sau cho vay chưa hiệu quả và chi phí kiểm soát cao.
• Việc trích lập dự phòng rủi ro chưa tương xứng với mức độ rủi ro thực tế, tiềm ẩn nguy cơ tổn thất tài chính cho ngân hàng.
• Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định, tăng cường giám sát, hoàn thiện quy trình kiểm soát và nâng cao năng lực cán bộ nhằm giảm thiểu rủi ro và tổn thất.
• Tiếp tục nghiên cứu và áp dụng công nghệ quản lý rủi ro hiện đại là bước đi cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững của hoạt động cho vay tiêu dùng tại VietinBank Đà Nẵng.

Hành động tiếp theo: VietinBank Đà Nẵng cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất trong vòng 12 tháng tới, đồng thời xây dựng kế hoạch đào tạo và nâng cấp hệ thống quản lý rủi ro để thích ứng với biến động thị trường. Để biết thêm chi tiết và hỗ trợ triển khai, liên hệ phòng quản lý rủi ro của chi nhánh.