Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh đã trở thành ngôn ngữ quốc tế quan trọng, đặc biệt tại Việt Nam, nơi tiếng Anh được giảng dạy rộng rãi từ bậc phổ thông đến đại học. Tuy nhiên, kỹ năng nói tiếng Anh vẫn là thách thức lớn đối với nhiều sinh viên, đặc biệt tại các vùng khó khăn như Tây Nguyên. Tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Kon Tum (KTEC), mặc dù tiếng Anh là môn học bắt buộc, việc dạy và học kỹ năng nói còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào ngữ pháp và từ vựng, không có bài kiểm tra nói trong kỳ thi cuối khóa. Nghiên cứu được thực hiện với sự tham gia của 12 giáo viên và 100 sinh viên nhằm khảo sát nhận thức và thách thức trong việc dạy và học kỹ năng nói tiếng Anh tại KTEC. Mục tiêu chính là đánh giá nhận thức của giáo viên và sinh viên về vai trò của kỹ năng nói, xác định các khó khăn gặp phải và đề xuất giải pháp cải thiện. Nghiên cứu tập trung trong phạm vi KTEC, với dữ liệu thu thập trong khoảng thời gian gần đây, nhằm góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh, đặc biệt kỹ năng nói, qua đó hỗ trợ sinh viên phát triển năng lực giao tiếp hiệu quả trong môi trường học thuật và nghề nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về kỹ năng nói tiếng Anh, bao gồm định nghĩa và các thành phần cấu thành kỹ năng nói như ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp, khả năng hiểu và sự lưu loát. Theo Hornby (1995), nói là kỹ năng truyền đạt thông tin qua lời nói, được đánh giá cao trong giao tiếp thực tế. Các thành phần chính của kỹ năng nói gồm:

  • Ngữ âm (Pronunciation): Cách phát âm chuẩn giúp người nghe hiểu rõ.
  • Từ vựng (Vocabulary): Kho từ phong phú giúp biểu đạt ý tưởng dễ dàng.
  • Ngữ pháp (Grammar): Cấu trúc câu đúng giúp truyền đạt chính xác.
  • Khả năng hiểu (Comprehension): Hiểu ngữ cảnh và ý nghĩa trong giao tiếp.
  • Sự lưu loát (Fluency): Khả năng nói tự nhiên, mạch lạc, ít ngập ngừng.

Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng các nguyên tắc giảng dạy kỹ năng nói của Nunan (2003), nhấn mạnh việc cân bằng giữa độ chính xác và lưu loát, sử dụng hoạt động nhóm, cặp đôi để tăng thời gian thực hành, và tích hợp kỹ năng nói với các kỹ năng giao tiếp khác nhằm tạo môi trường học tập thực tế và hiệu quả.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu được thu thập qua hai bảng câu hỏi khảo sát dành cho 12 giáo viên và 100 sinh viên tại KTEC, được chọn ngẫu nhiên từ các khoa Kinh tế và Lâm nghiệp. Cỡ mẫu đảm bảo tính đại diện cho đối tượng nghiên cứu trong phạm vi trường. Bảng câu hỏi gồm ba phần: nhận thức về kỹ năng nói, các thách thức trong dạy và học kỹ năng nói, và các giải pháp đề xuất. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm Excel, phân tích thống kê mô tả và trình bày qua bảng biểu, biểu đồ để minh họa các kết quả chính. Thời gian nghiên cứu tập trung trong một học kỳ, đảm bảo thu thập dữ liệu đầy đủ và chính xác.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức về vai trò kỹ năng nói:

    • 83,3% giáo viên và 85% sinh viên đồng ý rằng cả bốn kỹ năng tiếng Anh (nghe, nói, đọc, viết) đều cần được học tại KTEC.
    • 83,3% giáo viên và 62% sinh viên đánh giá kỹ năng nói là rất quan trọng trong việc học tiếng Anh.
  2. Các yếu tố cần thiết để nói tốt:

    • 100% giáo viên và 98% sinh viên cho rằng từ vựng là yếu tố quan trọng nhất.
    • 75% giáo viên và 77% sinh viên nhấn mạnh vai trò của phát âm.
    • 66,7% giáo viên và 80% sinh viên đánh giá ngữ pháp cần thiết cho kỹ năng nói.
  3. Thách thức trong giảng dạy và học tập:

    • 75% giáo viên và 83% sinh viên cho rằng sinh viên gặp khó khăn trong phát âm.
    • 75% giáo viên và 72% sinh viên thừa nhận sinh viên không thể xây dựng câu đơn giản chính xác khi nói.
    • 91,7% giáo viên và 81% sinh viên cho biết thiếu từ vựng là rào cản lớn.
    • 83,3% giáo viên và 77% sinh viên đồng ý sinh viên lo lắng khi tham gia hoạt động nói.
    • 100% giáo viên và sinh viên cho rằng quy mô lớp học lớn (trên 35 học sinh) là thách thức lớn.
  4. Thách thức về năng lực giáo viên và cơ sở vật chất:

    • 75% giáo viên thừa nhận họ chưa đạt trình độ nói C1 theo chuẩn CEFR.
    • 75% giáo viên và 95% sinh viên cho rằng phòng học thiếu trang thiết bị hỗ trợ như bảng phát âm, máy chiếu, phòng tiếng Anh.
    • 91,7% giáo viên và 86% sinh viên cho biết thời gian thực hành nói trong lớp còn hạn chế.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy nhận thức tích cực của cả giáo viên và sinh viên về tầm quan trọng của kỹ năng nói, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về nhu cầu phát triển kỹ năng giao tiếp trong tiếng Anh tại Việt Nam. Tuy nhiên, các thách thức về năng lực giảng dạy, đặc biệt là trình độ nói của giáo viên chưa đạt chuẩn C1, cùng với việc thiếu trang thiết bị và thời gian thực hành hạn chế, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả dạy và học kỹ năng nói. Lớp học đông với đa dạng trình độ cũng làm giảm cơ hội thực hành và tương tác của sinh viên. Các khó khăn về phát âm, từ vựng và ngữ pháp phản ánh sự thiếu hụt trong phương pháp giảng dạy tích hợp và thực hành giao tiếp thực tế. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, những thách thức này là phổ biến ở các trường đại học và cao đẳng tại các vùng khó khăn, nhấn mạnh nhu cầu cải tiến chương trình và phương pháp giảng dạy. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đồng thuận của giáo viên và sinh viên về từng thách thức, giúp minh họa rõ ràng mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao năng lực giảng dạy của giáo viên:

    • Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nói và phương pháp giảng dạy tích hợp cho giáo viên trong vòng 6-12 tháng.
    • Khuyến khích giáo viên tham gia các hội thảo, tập huấn về chuẩn CEFR và đánh giá kỹ năng nói.
  2. Cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị:

    • Đầu tư trang bị phòng học tiếng Anh chuyên biệt, trang bị máy chiếu, bảng phát âm, thiết bị nghe nhìn trong 1 năm tới.
    • Thiết lập “Góc tiếng Anh” với tài liệu tham khảo, thiết bị hỗ trợ tự học cho sinh viên.
  3. Tăng thời gian và cơ hội thực hành nói:

    • Tích hợp các hoạt động nói vào tất cả các môn học tiếng Anh, tăng thời lượng thực hành nói lên ít nhất 30% tổng thời gian học.
    • Khuyến khích tổ chức các câu lạc bộ tiếng Anh, hoạt động ngoại khóa giao tiếp hàng tuần.
  4. Quản lý lớp học hiệu quả:

    • Áp dụng phương pháp phân nhóm theo trình độ để tăng hiệu quả giảng dạy và thực hành.
    • Giảm sĩ số lớp học hoặc tổ chức lớp học phụ trợ cho sinh viên yếu kém trong vòng 2 năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên tiếng Anh tại các trường cao đẳng, đại học:

    • Hiểu rõ các thách thức trong giảng dạy kỹ năng nói và áp dụng các giải pháp thực tiễn để nâng cao chất lượng giảng dạy.
  2. Nhà quản lý giáo dục và ban giám hiệu các trường:

    • Đánh giá và cải thiện chính sách đào tạo, đầu tư cơ sở vật chất, tổ chức lớp học phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo tiếng Anh.
  3. Sinh viên ngành sư phạm tiếng Anh và các ngành liên quan:

    • Nắm bắt thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến việc học kỹ năng nói, từ đó chuẩn bị tốt hơn cho công tác giảng dạy tương lai.
  4. Các nhà nghiên cứu và chuyên gia giáo dục ngôn ngữ:

    • Tham khảo dữ liệu thực nghiệm về thách thức trong dạy và học kỹ năng nói tại vùng khó khăn, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao kỹ năng nói lại quan trọng trong học tiếng Anh?
    Kỹ năng nói giúp người học giao tiếp hiệu quả trong thực tế, thể hiện khả năng sử dụng ngôn ngữ linh hoạt và tự nhiên, là tiêu chí đánh giá khả năng ngôn ngữ toàn diện.

  2. Những khó khăn chính sinh viên gặp phải khi học nói tiếng Anh tại KTEC là gì?
    Sinh viên gặp khó khăn về phát âm, thiếu từ vựng, ngữ pháp chưa vững, lo lắng khi tham gia hoạt động nói và thiếu động lực học tập.

  3. Giáo viên tại KTEC có đủ năng lực để dạy kỹ năng nói không?
    Phần lớn giáo viên chưa đạt trình độ nói C1 theo chuẩn CEFR, thiếu kinh nghiệm đánh giá và tổ chức hoạt động nói tích hợp, cần được đào tạo thêm.

  4. Cơ sở vật chất ảnh hưởng thế nào đến việc học kỹ năng nói?
    Thiếu thiết bị hỗ trợ như phòng học chuyên biệt, máy chiếu, tài liệu nghe nhìn làm giảm cơ hội thực hành và hứng thú học tập của sinh viên.

  5. Làm thế nào để cải thiện kỹ năng nói cho sinh viên trong điều kiện lớp học đông?
    Áp dụng phương pháp phân nhóm theo trình độ, tăng hoạt động nhóm, cặp đôi, tổ chức câu lạc bộ tiếng Anh và tăng thời gian thực hành nói trong chương trình học.

Kết luận

  • Kỹ năng nói được đánh giá là rất quan trọng bởi cả giáo viên và sinh viên tại KTEC, tuy nhiên việc dạy và học còn nhiều thách thức.
  • Các khó khăn chính bao gồm năng lực giảng dạy của giáo viên, hạn chế về cơ sở vật chất, quy mô lớp học lớn và sự thiếu hụt về từ vựng, phát âm của sinh viên.
  • Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực giáo viên, cải thiện trang thiết bị, tăng thời gian thực hành và quản lý lớp học hiệu quả.
  • Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng để cải thiện chất lượng dạy và học tiếng Anh tại các trường cao đẳng, đại học ở vùng khó khăn.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai đào tạo giáo viên, đầu tư cơ sở vật chất và theo dõi đánh giá hiệu quả các giải pháp trong vòng 1-2 năm tới.

Hành động ngay: Các nhà quản lý và giáo viên tại KTEC nên phối hợp triển khai các đề xuất nhằm nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho sinh viên, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.