HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ THUẾ TẠI TỔNG CỤC THUẾ

Theo Quyết định 1129/QĐ-TCT của Tổng cục Thuế, tiền thuế nợ là các khoản thu khác thuộc NSNN do cơ quan thuế quản lý, mà NNT chưa nộp đúng hạn. Các yếu tố quan trọng liên quan đến nợ thuế bao gồm: khoản nợ thuế, số ngày nợ, mức nợ thuế và người nợ thuế. Tiền chậm nộp là khoản phạt được tính trên số tiền thuế nợ. Việc xác định chính xác các yếu tố này là cơ sở để thực hiện các biện pháp QLNT hiệu quả. Thực tế, các khoản nợ thường khác nhau, từ khai sai đến chậm nộp hoặc các khoản viện trợ... Đề phục vụ hoạt động QLT, nhằm bảo đảm. quản hiệu quả các khoản thuế phát Bộ Tài chính (BTC) ban hành danh mục các khoản thu NSNN NNT thực hiện khai hoàn thành nghĩa vụ thuế.

Nợ thuế có đặc điểm là một hành vi trốn tránh nghĩa vụ phổ biến. Bản chất, thuế là một biện pháp điều tiết thu nhập mang tính bắt buộc. Việc phân loại nợ thuế giúp cơ quan thuế có cái nhìn chi tiết hơn về tình hình nợ, từ đó áp dụng các biện pháp QLNT phù hợp. Các tiêu chí phân loại nợ thuế bao gồm: khả năng thu hồi (nợ có khả năng thu, nợ khó thu, nợ không có khả năng thu), tính chất nợ (nợ phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh, nợ do vi phạm pháp luật) và sắc thuế (thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp...). Nhìn chung, không các trường hợp đặc với CỌT càng các khoản thuế nợ và nợ càng ngắn càng Với những khoản nợ quá hạn, ngày nợ của một khoản thuế nợ càng kéo việc thu nợ càng khó và nguy cơ nhà nước càng Do vậy, khái niệm ngày nợ của một khoản thuế nợ một cần trong QLNT một những không thiếu trong phân nợ

Vai trò của thuế biểu hiện chức năng của thuế trong những điều kiện kinh tế nhất định. Trong điều kiện nền kinh tế thị trường, sự can thiệp của Nhà nước vào hoạt động kinh tế đã thay thuế đóng sức quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế xã hội Vai của thuế có được nhìn thấy trong các phương diện Thuế là nguồn chủ yếu của ngân sách nhà nước Thuế có nhiệm vụ phân phối thu nhập quốc dân, do vậy Ngân sách nhà nước được hình thành nhờ thuế. NSNN được thu nhiều nguồn thu nhập khác nhau, nhằm đáp ứng yêu cầu chung cho nhu cầu công cộng. Trong các nguồn, thu NSNN. Đây nguồn ôn định nhất được hoạch định cân thận dựa hoạch phát kinh thuế thường chiếm trọng lớn nhất trong nước và dự báo tiềm năng hàng năm.

Các nguyên nhân khách quan dẫn đến tình trạng nợ đọng thuế tăng cao bao gồm: khó khăn kinh tế vĩ mô, thiên tai, dịch bệnh, biến động thị trường... Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thanh toán nợ thuế của doanh nghiệp. Thức tế là sản xuất, kinh doanh của NNT gặp nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp thua lỗ, phá sản, không có khả năng nộp thuế. Doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn vay, thiếu vốn để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh.

Các yếu tố chủ quan bao gồm: ý thức chấp hành pháp luật của NNT còn kém, trình độ quản lý của doanh nghiệp còn hạn chế, cán bộ thuế còn thiếu kinh nghiệm, năng lực... Nhiều NNT cố tình trốn thuế, gian lận thuế bằng nhiều hình thức tinh vi. Bên cạnh đó, một số cán bộ thuế còn có hành vi tiêu cực, gây khó khăn cho công tác QLNT. Vẫn tồn tại tình trạng thiếu nguồn nhân lực, đặc biệt là cán bộ có trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực QLNT, CCNT

Hành lang pháp lý còn nhiều hạn chế, chưa theo kịp với thực tế. Các quy định về xử lý nợ thuế còn chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe. Quy trình QLNT còn nhiều bất cập, chưa thực sự hiệu quả. Chính sách QLNT còn chưa phù hợp hoặc không theo kịp hình thực Chính vậy, việc phân đánh thực trạng hoạt động quản nợ của ngành bên cạnh đó nghiên cứu kinh nghiệm quản nợ thuế của các nước. trong khu vực đề đó xuất pháp tăng cường quản nợ thuế riêng hoạt động quản thuế chung nhu cầu cấp có nghĩa

Luật Quản lý thuế cần được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tình hình thực tế, khắc phục những bất cập hiện nay. Cần bổ sung các quy định về quản lý rủi ro trong QLNT, quy định về cưỡng chế nợ thuế, quy định về xóa nợ thuế. Cần quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến công tác QLNT.

Cần ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Quản lý thuế, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong quá trình thực hiện. Các văn bản hướng dẫn cần quy định rõ về quy trình QLNT, quy trình cưỡng chế nợ thuế, quy trình xóa nợ thuế.

Cần nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý thuế, đảm bảo có đủ trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Cần có chính sách đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên cho cán bộ thuế, cập nhật kiến thức mới về pháp luật thuế, về nghiệp vụ QLNT.Cần có cơ chế kiểm tra, giám sát hoạt động của cán bộ thuế, kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm.

Hệ thống thông tin QLNT cần được xây dựng trên nền tảng công nghệ hiện đại, đáp ứng yêu cầu về tính bảo mật, tính ổn định, tính linh hoạt và khả năng mở rộng. Hệ thống cần tích hợp các chức năng: thu thập thông tin, phân tích rủi ro, cảnh báo nợ thuế, đôn đốc nợ thuế, cưỡng chế nợ thuế, báo cáo thống kê.

Cần phát triển các ứng dụng hỗ trợ QLNT trên các thiết bị di động, giúp NNT dễ dàng tra cứu thông tin nợ thuế, nộp thuế trực tuyến. Cần phát triển các ứng dụng phân tích dữ liệu, giúp cơ quan thuế phát hiện sớm các hành vi trốn thuế, gian lận thuế.

Cần tăng cường bảo mật thông tin, tránh xảy ra tình trạng mất mát, rò rỉ thông tin. Cần có các biện pháp kiểm soát truy cập, mã hóa dữ liệu, sao lưu dữ liệu thường xuyên. Cần có quy trình xử lý sự cố khi xảy ra mất mát, rò rỉ thông tin.

Nghiên cứu và học hỏi kinh nghiệm quản lý nợ thuế từ các quốc gia có nền hành chính thuế phát triển là một việc cần thiết. Các quốc gia như Úc, Canada, Singapore đã có nhiều thành công trong việc QLNT, đáng để chúng ta học hỏi. Cần nghiên cứu các mô hình tổ chức, quy trình nghiệp vụ, ứng dụng CNTT của họ, từ đó vận dụng vào điều kiện thực tế của Việt Nam.

Nghiên cứu và học hỏi kinh nghiệm quản lý nợ thuế từ các quốc gia có nền hành chính thuế phát triển là một việc cần thiết. Các quốc gia như Úc, Canada, Singapore đã có nhiều thành công trong việc QLNT, đáng để chúng ta học hỏi. Cần nghiên cứu các mô hình tổ chức, quy trình nghiệp vụ, ứng dụng CNTT của họ, từ đó vận dụng vào điều kiện thực tế của Việt Nam.

Tổng quan tình hình nợ thuế hiện nay được tổng cục thuế báo cáo. Qua đó ta có thể thấy được hoạt động của NNT trong tình hình hiện tại. Đánh giá đúng thực trạng để có thể đưa ra những giải pháp hiệu quả, phù hợp với tình hình hiện tại.

Các tiêu chí đánh giá hiệu quả QLNT cần cụ thể, định lượng, dễ đo lường. Ví dụ: tỷ lệ nợ đọng thuế trên tổng thu ngân sách, tỷ lệ thu hồi nợ thuế trên tổng số nợ thuế, chi phí QLNT trên tổng số thu ngân sách. Cần có hệ thống theo dõi, đánh giá hiệu quả QLNT thường xuyên, định kỳ.

Định hướng hoàn thiện QLNT cần phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, phù hợp với xu hướng hội nhập quốc tế. Cần tập trung vào việc xây dựng hệ thống thuế hiện đại, hiệu quả, công bằng, minh bạch. Cần tăng cường ứng dụng CNTT vào tất cả các khâu của quy trình QLT.

Nêu ra những kiến nghị để cơ quan chức năng phối hợp và thực hiện tốt công tác quản lý thuế. Nâng cao hiệu quả quản lý thuế một cách tốt nhất.