I. Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý thuyết
Chương này tập trung vào việc khái quát các công trình nghiên cứu liên quan đến pháp luật đầu tư công và hoàn thiện pháp luật đầu tư công. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào vai trò của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường, đặc biệt là trong lĩnh vực tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, nâng cao hiệu quả chi tiêu công và ổn định khu vực tài chính. Những nghiên cứu này đã đặt nền tảng cho việc xác định mối quan hệ giữa Nhà nước và đầu tư công, đồng thời chỉ ra các lĩnh vực cần ưu tiên để phát triển kinh tế.
1.1. Khái quát công trình nghiên cứu
Các công trình nghiên cứu về pháp luật đầu tư công và hoàn thiện pháp luật đầu tư công chưa thực sự phong phú. Tuy nhiên, các nghiên cứu như 'Vietnam Development Report 2012' của Ngân hàng Thế giới đã chỉ ra vai trò quan trọng của Nhà nước trong việc thúc đẩy nền kinh tế thị trường. Các nghiên cứu này nhấn mạnh sự cần thiết của việc tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, nâng cao hiệu quả chi tiêu công và ổn định khu vực tài chính.
II. Những vấn đề lý luận về hoàn thiện pháp luật đầu tư công
Chương này đi sâu vào các vấn đề lý luận liên quan đến hoàn thiện pháp luật đầu tư công. Nghiên cứu sinh đã hệ thống hóa và làm rõ các khái niệm, nguyên tắc cơ bản của đầu tư công, đồng thời phân tích các nội dung điều chỉnh chủ yếu của pháp luật đầu tư công. Các nguyên tắc như công khai, minh bạch, ổn định và khả năng tiên liệu được nhấn mạnh như là kim chỉ nam cho việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật.
2.1. Khái niệm và nguyên tắc đầu tư công
Đầu tư công được định nghĩa là hoạt động đầu tư sử dụng nguồn vốn do Nhà nước quản lý, nhằm mục đích phát triển kinh tế - xã hội. Các nguyên tắc cơ bản bao gồm công khai, minh bạch, ổn định và khả năng tiên liệu. Những nguyên tắc này không chỉ chi phối quá trình xây dựng pháp luật mà còn đảm bảo tính hiệu quả của các dự án đầu tư công.
III. Thực trạng pháp luật đầu tư công ở Việt Nam
Chương này phân tích thực trạng pháp luật đầu tư công tại Việt Nam, từ việc ban hành Luật Đầu tư công năm 2014 đến các sửa đổi, bổ sung năm 2019 và 2022. Nghiên cứu chỉ ra những hạn chế trong quy định về đối tượng, nguồn vốn và trình tự, thủ tục đầu tư công. Đặc biệt, các quy định về thẩm định độc lập dự án và quyết định chủ trương đầu tư còn nhiều bất cập, ảnh hưởng đến hiệu quả của hoạt động đầu tư công.
3.1. Thực trạng pháp luật đầu tư công
Luật Đầu tư công năm 2014 đã tạo ra hành lang pháp lý cho hoạt động đầu tư công, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Các quy định về đối tượng, nguồn vốn và trình tự, thủ tục đầu tư công chưa thực sự hiệu quả. Luật Đầu tư công năm 2019 đã khắc phục một số vấn đề, nhưng vẫn chưa thể hiện sự thay đổi rõ rệt trong tư duy pháp lý về đầu tư công.
IV. Định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật đầu tư công
Chương này đề xuất các định hướng và giải pháp để tiếp tục hoàn thiện pháp luật đầu tư công tại Việt Nam. Nghiên cứu sinh nhấn mạnh sự cần thiết của việc thu hẹp và chuẩn hóa đối tượng đầu tư công, cải thiện quy trình thẩm định dự án và nâng cao vai trò của Kiểm toán Nhà nước. Các giải pháp này nhằm đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất và khả thi của pháp luật đầu tư công, đồng thời thúc đẩy hiệu quả hoạt động đầu tư công trong tương lai.
4.1. Định hướng hoàn thiện pháp luật
Để hoàn thiện pháp luật đầu tư công, cần thu hẹp và chuẩn hóa đối tượng đầu tư công, cải thiện quy trình thẩm định dự án và nâng cao vai trò của Kiểm toán Nhà nước. Các giải pháp này phải phù hợp với đường lối và chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời kế thừa và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm lập pháp từ các quốc gia khác.
