Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty TNHH MTV Du lịch Dịch vụ Dầu Khí Việt Nam

Quá trình phát triển của KSNB trải qua bốn giai đoạn: sơ khai, hình thành, phát triển và hiện đại. Giai đoạn sơ khai và hình thành xuất hiện các quan điểm khác nhau về KSNB. Giai đoạn phát triển và hiện đại nổi bật với sự ra đời của Ủy ban COSO vào năm 1985. Sau nhiều nỗ lực, Ủy ban COSO đã ban hành báo cáo COSO 1992. Sau báo cáo COSO 1992 thì nhiều nghiên cứu phát triển về KSNB trong nhiều lĩnh vực khác nhau ra đời. Năm 1996, Hiệp hội về kiểm soát và kiểm toán hệ thống thông tin (ISACA) ban hành Bản tiêu chuẩn có tên “Các mục tiêu kiểm soát trong công nghệ thông tin và các lĩnh vực liên quan” (COBIT).

Mặc dù COSO 2004 và COSO 2013 có nội dung tổng quát hơn, chúng vẫn dựa trên nền tảng của COSO 1992. COSO 2004 nhấn mạnh đến quản trị rủi ro, nhưng vẫn căn cứ vào các luận điểm cơ bản của COSO 1992. COSO 2013 đưa ra 17 nguyên tắc để đánh giá một hệ thống kiểm soát nội bộ hữu hiệu. Tuy nhiên, COSO 1992 vẫn là tài liệu đầu tiên nghiên cứu và định nghĩa về KSNB một cách đầy đủ và có hệ thống, cung cấp một tầm nhìn rộng và mang tính quản trị.

Công ty TNHH MTV Du lịch Dịch vụ Dầu khí Việt Nam (OSC Việt Nam) là một doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong lĩnh vực du lịch và dịch vụ dầu khí. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty gắn liền với sự phát triển của ngành dầu khí Việt Nam. Cơ cấu tổ chức của công ty bao gồm Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc, Ban kiểm soát và các phòng ban chức năng.

Môi trường kiểm soát tại PVTS chưa thực sự mạnh mẽ. Sự tham gia của các cấp quản lý vào hoạt động kiểm soát còn hạn chế. Chưa có cơ chế rõ ràng để đánh giá và kiểm soát việc thực hiện các quy định đã ban hành. Văn hóa kiểm soát chưa được xây dựng một cách bài bản và sâu rộng trong toàn công ty.

Công tác đánh giá rủi ro tại PVTS chưa được thực hiện một cách đầy đủ và hệ thống. Các hoạt động kiểm soát còn mang tính hình thức và chưa thực sự hiệu quả. Hệ thống thông tin và truyền thông chưa đáp ứng được yêu cầu của hoạt động kiểm soát. Việc giám sát và đánh giá hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ còn nhiều hạn chế.

Cần tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức về KSNB cho tất cả các cấp quản lý và nhân viên. Xây dựng một văn hóa kiểm soát mạnh mẽ, trong đó mọi người đều ý thức được tầm quan trọng của việc tuân thủ các quy định và kiểm soát rủi ro. Thiết lập một hệ thống khen thưởng và kỷ luật rõ ràng để khuyến khích và đảm bảo tuân thủ.

Thực hiện đánh giá rủi ro định kỳ và toàn diện, bao gồm cả rủi ro tài chính, rủi ro hoạt động và rủi ro tuân thủ. Xây dựng kế hoạch ứng phó với các rủi ro đã được xác định, bao gồm các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu và chuyển giao rủi ro. Thường xuyên cập nhật và điều chỉnh kế hoạch ứng phó rủi ro để phù hợp với sự thay đổi của môi trường kinh doanh.

Rà soát và cải thiện các hoạt động kiểm soát hiện tại, đảm bảo chúng được thiết kế hiệu quả và thực hiện đầy đủ. Xây dựng một hệ thống thông tin và truyền thông hiệu quả, đảm bảo thông tin được thu thập, xử lý và truyền tải kịp thời và chính xác. Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động kiểm soát để nâng cao hiệu quả và giảm thiểu rủi ro.

Xây dựng một môi trường kiểm soát mạnh mẽ, bao gồm sự cam kết của ban lãnh đạo, một cơ cấu tổ chức rõ ràng, và một văn hóa kiểm soát tích cực. Đảm bảo rằng tất cả các nhân viên đều hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong hệ thống KSNB. Thiết lập một hệ thống đạo đức kinh doanh và tuân thủ pháp luật.

Thực hiện đánh giá rủi ro định kỳ và toàn diện, xác định các rủi ro tiềm ẩn và đánh giá mức độ ảnh hưởng của chúng. Thiết kế và thực hiện các hoạt động kiểm soát phù hợp để giảm thiểu rủi ro. Đảm bảo rằng các hoạt động kiểm soát được thực hiện một cách hiệu quả và tuân thủ.

Xây dựng một hệ thống thông tin và truyền thông hiệu quả, đảm bảo thông tin được thu thập, xử lý và truyền tải kịp thời và chính xác. Đảm bảo rằng tất cả các nhân viên đều có quyền truy cập vào thông tin cần thiết để thực hiện công việc của mình. Thiết lập một kênh truyền thông hai chiều để khuyến khích phản hồi và cải thiện.

Thiết kế một chương trình đào tạo chuyên sâu về KSNB, bao gồm các chủ đề như mô hình COSO, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, và hệ thống thông tin. Mời các chuyên gia trong lĩnh vực KSNB để giảng dạy và chia sẻ kinh nghiệm. Tổ chức các khóa đào tạo trực tuyến và trực tiếp để đáp ứng nhu cầu của nhân viên.

Phát triển các kỹ năng mềm cho nhân viên kiểm soát nội bộ, bao gồm kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, và kỹ năng giải quyết vấn đề. Cung cấp các khóa đào tạo về kỹ năng chuyên môn, như kỹ năng phân tích dữ liệu, kỹ năng kiểm toán, và kỹ năng quản lý rủi ro. Khuyến khích nhân viên tham gia các khóa học và chứng chỉ chuyên nghiệp.

Tạo cơ hội phát triển nghề nghiệp cho nhân viên kiểm soát nội bộ, bao gồm cơ hội thăng tiến, cơ hội tham gia các dự án quan trọng, và cơ hội học hỏi từ các đồng nghiệp. Xây dựng một lộ trình phát triển nghề nghiệp rõ ràng cho nhân viên kiểm soát nội bộ. Khuyến khích nhân viên tham gia các hoạt động chuyên môn và đóng góp vào sự phát triển của hệ thống KSNB.

Thiết lập một quy trình giám sát và đánh giá định kỳ, bao gồm cả tự đánh giá và đánh giá độc lập. Xác định các chỉ số hiệu suất chính (KPIs) để đo lường hiệu quả của hệ thống KSNB. Thực hiện đánh giá định kỳ và báo cáo kết quả cho ban lãnh đạo.

Sử dụng kết quả đánh giá để xác định các điểm yếu và các cơ hội cải thiện trong hệ thống KSNB. Xây dựng kế hoạch hành động để khắc phục các điểm yếu và tận dụng các cơ hội cải thiện. Theo dõi tiến độ thực hiện kế hoạch hành động và đánh giá hiệu quả của các biện pháp cải thiện.

Báo cáo kết quả giám sát và đánh giá cho ban lãnh đạo và các bên liên quan. Truyền thông kết quả giám sát và đánh giá cho tất cả các nhân viên để nâng cao nhận thức và khuyến khích sự tham gia. Sử dụng kết quả giám sát và đánh giá để cải thiện hệ thống KSNB và đạt được các mục tiêu kinh doanh.