Giám sát, Phản biện Xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trên địa bàn tỉnh Hòa Bình

MTTQVN là một bộ phận cấu thành hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân. Điều này xuất phát từ thực tiễn và yêu cầu khách quan của sự nghiệp cách mạng, xuất phát từ thể chế chính trị: nước ta là nước dân chủ, mọi quyền lực thuộc về Nhân dân. Đây còn là vấn đề lịch sử, từ khi có Đảng là có Mặt trận.

Mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và Mặt trận là mối quan hệ hữu cơ, tác động lẫn nhau, vì mục tiêu chung. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ sở quần chúng của Đảng, góp phần phát huy sức mạnh bộ máy tổ chức Đảng, tăng cường mối liên hệ chặt chẽ giữa Đảng và Nhân dân. Mặt trận phối hợp hành động của các tổ chức thành viên thực hiện tốt chủ trương, nghị quyết của Đảng; vận động Nhân dân phát huy tính tích cực chính trị trong xây dựng và bảo vệ Đảng; giám sát hoạt động của cấp ủy Đảng và đảng viên; góp phần xây dựng các chủ trương, nghị quyết của Đảng, đảm bảo tính đúng đắn, hiệu quả thực tiễn trong chủ trương, chính sách của Đảng thông qua hoạt động phản biện.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã chủ động bám sát tình hình thực tế tại địa phương, những vấn đề bức xúc của Nhân dân, của cử tri để kịp thời kiến nghị, xây dựng kế hoạch giám sát theo chức năng, nhiệm vụ. Các hoạt động giám sát được triển khai đồng bộ và bước đầu đã đạt được những kết quả nhất định, tạo dấu ấn sâu sắc trong Nhân dân.

Đối với công tác phản biện, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp chủ trì, phối hợp các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, các hội đồng tư vấn thực hiện việc phản biện xã hội đối với các dự thảo văn bản của cấp ủy và chính quyền theo nội dung, trình tự thủ tục quy định, nhiều ý kiến phản biện xã hội đã phát huy hiệu quả, giúp cấp ủy, chính quyền quyết định các vấn đề quan trọng trong lãnh đạo, điều hành.

Trong quá trình tổ chức thực hiện hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trên địa bàn tỉnh Hoà Bình trong những năm qua cho thấy còn nhiều mặt hạn chế như: còn lúng túng về nội dung, phương pháp thực hiện dẫn đến hiệu quả chưa cao, chưa ngang tầm vị trí pháp lý – chính trị của mình. Cụ thể: còn lúng túng trong công tác tham mưu, đề xuất, lựa chọn nội dung và tổ chức giám sát, phản biện xã hội; số lượng, chất lượng giám sát, phản biện xã hội ở nhiều nơi chưa đáp ứng yêu cầu; một số hội nghị phản biện xã hội được tổ chức nhưng vẫn mang nặng tính chất góp ý xây dựng văn bản, chưa rõ về phương pháp, cách thức thực hiện để tạo nên hiệu quả và dấu ấn rõ rệt của việc phản biện.

Cần tăng cường công tác tham mưu, đề xuất, lựa chọn nội dung và phương pháp thực hiện giám sát, phản biện xã hội. Đồng thời, cần nâng cao số lượng và chất lượng các hoạt động này, đảm bảo đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Cần chú trọng đến việc xây dựng cơ chế để các ý kiến phản biện được chính quyền các cấp quan tâm xem xét, giải quyết và phản hồi thỏa đáng. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở một số nơi dường như mới chỉ dừng lại ở việc giám sát và nêu kiến nghị của người dân đến các cơ quan chức năng, chưa có cơ chế đòi hỏi các cơ quan phải thực thi, giải quyết nhanh chóng các bức xúc của Nhân dân. điều đó, dẫn đến sức lan tỏa, hiệu quả mang tính chiều sâu của giám sát, phản biện xã hội chưa như mong đợi.

Cần xác định rõ đối tượng, nội dung, phạm vi giám sát, phản biện. Các hình thức giám sát, phản biện cần đa dạng và phù hợp với từng tình huống cụ thể.

Mối quan hệ giữa giám sát và phản biện xã hội cần được hiểu rõ để đảm bảo tính hiệu quả của hoạt động. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan để đảm bảo tính khách quan, trung thực và công khai của quá trình giám sát, phản biện.

Yếu tố chính trị và pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và tạo hành lang pháp lý cho hoạt động giám sát, phản biện xã hội. Cần đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng và tuân thủ pháp luật trong quá trình thực hiện.

Yếu tố văn hóa – xã hội và nguồn lực có ảnh hưởng đến sự tham gia và hiệu quả của hoạt động giám sát, phản biện xã hội. Cần tạo môi trường thuận lợi và đảm bảo nguồn lực cần thiết để khuyến khích sự tham gia của cộng đồng.

Yếu tố nhận thức đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát, phản biện xã hội. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vai trò và ý nghĩa của hoạt động này.

Cần có các tiêu chí đánh giá cụ thể, khách quan và minh bạch. Các tiêu chí này cần phản ánh được các khía cạnh khác nhau của hoạt động giám sát, phản biện xã hội, bao gồm tính hiệu quả, tính khả thi và tính bền vững.

Kết quả đánh giá cần được công khai và sử dụng để điều chỉnh hoạt động. Cần có cơ chế phản hồi để đảm bảo rằng các ý kiến đóng góp được xem xét và áp dụng vào thực tế.