Tổng quan nghiên cứu

Công trình hồ chứa nước Bản Mòng, tỉnh Sơn La, được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phê duyệt đầu tư từ năm 2009 nhằm đáp ứng quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội lâu dài cho thành phố Sơn La và vùng Tây Bắc. Dự án có vai trò chiến lược trong việc cắt giảm lũ cho hạ du suối Nậm La, cung cấp nước sinh hoạt, công nghiệp và phục vụ phát triển các khu đô thị mới. Tuy nhiên, trong quá trình thi công, dự án gặp nhiều khó khăn về nguồn vật liệu xây dựng, đặc biệt là vật liệu cát vàng truyền thống có giá thành cao và nguồn cung không ổn định, ảnh hưởng đến tiến độ và chi phí xây dựng.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đề xuất giải pháp tiết giảm chi phí xây dựng cho công trình hồ chứa nước Bản Mòng bằng việc thay thế bê tông cát vàng truyền thống bằng bê tông cát nghiền phù hợp với điều kiện cung ứng vật liệu tại địa phương. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào khảo sát, đánh giá chất lượng vật liệu, phân tích chi phí bê tông theo hai phương án sử dụng cát vàng và cát nghiền, đồng thời đề xuất phương án cấp phối bê tông tối ưu cho công trình.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm chi phí đầu tư xây dựng, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình, đồng thời góp phần hoàn thiện cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình thủy lợi tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho các dự án sử dụng bê tông cát nghiền trong khu vực Tây Bắc và các vùng lân cận.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình, bao gồm:

  • Lý thuyết quản lý dự án đầu tư xây dựng: Định nghĩa dự án, các giai đoạn thực hiện dự án (chuẩn bị, thực hiện, kết thúc), và vai trò quản lý chi phí trong từng giai đoạn nhằm đảm bảo hiệu quả đầu tư.
  • Mô hình quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình thủy lợi: Phân loại chi phí đầu tư, quản lý tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng, kiểm soát chi phí trong thiết kế, thi công và nghiệm thu.
  • Khái niệm về vật liệu xây dựng và cấp phối bê tông: Đặc điểm kỹ thuật của cát vàng truyền thống và cát nghiền, ảnh hưởng của vật liệu đến chất lượng bê tông và chi phí xây dựng.

Các khái niệm chính bao gồm: tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng, định mức chi phí, chỉ số giá xây dựng, quản lý chi phí thi công, và các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí như nguồn vật liệu, nhân công, thiết bị thi công.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:

  • Phương pháp điều tra thu thập thông tin: Khảo sát thị trường cung cấp cát vàng và cát nghiền tại Sơn La và các tỉnh lân cận, thu thập giá vật liệu và chi phí vận chuyển.
  • Phương pháp khảo sát thực tế: Kiểm tra chất lượng vật liệu xây dựng, thực hiện thí nghiệm cấp phối bê tông với các loại cát khác nhau để đánh giá tính phù hợp kỹ thuật.
  • Phương pháp phân tích, thống kê và so sánh chi phí: So sánh chi phí bê tông sử dụng cát vàng và cát nghiền dựa trên dữ liệu dự toán và thực tế thi công, phân tích hiệu quả kinh tế.
  • Phương pháp kế thừa và áp dụng văn bản pháp luật: Nghiên cứu các văn bản pháp quy liên quan đến quản lý chi phí đầu tư xây dựng như Luật Xây dựng 50/2014/QH13, Nghị định 32/2015/NĐ-CP, Thông tư 01/2017/TT-BXD.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm các điểm cung cấp vật liệu, nhà thầu thi công, và các tài liệu dự án liên quan. Phương pháp chọn mẫu theo tiêu chí đại diện cho nguồn cung vật liệu và tính khả thi áp dụng trong công trình. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 8/2016 đến tháng 4/2017, phù hợp với tiến độ thi công dự án.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nguồn cung vật liệu cát vàng và cát nghiền: Nguồn cát vàng đáp ứng yêu cầu kỹ thuật nhưng có giá cao và phải vận chuyển từ xa (Tuyên Quang, Điện Biên), dẫn đến chi phí vận chuyển tăng khoảng 15-20% tổng chi phí vật liệu. Trong khi đó, cát nghiền tại các mỏ địa phương có trữ lượng lớn, chất lượng phù hợp với yêu cầu kỹ thuật, chi phí thấp hơn khoảng 25% so với cát vàng.

  2. Chất lượng bê tông sử dụng cát nghiền: Thí nghiệm cấp phối bê tông với cát nghiền cho thấy bê tông đạt các chỉ tiêu cơ lý như cường độ chịu nén, độ bền, và khả năng chống thấm tương đương hoặc vượt trội so với bê tông sử dụng cát vàng. Tỷ lệ xi măng sử dụng trong bê tông cát nghiền giảm khoảng 10%, góp phần tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu.

  3. So sánh chi phí bê tông theo hai phương án: Chi phí bê tông sử dụng cát nghiền thấp hơn từ 18-22% so với bê tông cát vàng truyền thống, tương đương tiết kiệm khoảng 1,2 tỷ đồng trên tổng chi phí bê tông của dự án. Việc sử dụng cát nghiền không làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công và chất lượng công trình.

  4. Ảnh hưởng của việc thay thế vật liệu đến tổng mức đầu tư: Dự kiến tổng mức đầu tư xây dựng công trình có thể giảm khoảng 5-7% nếu áp dụng bê tông cát nghiền thay thế cát vàng, đồng thời giảm thiểu rủi ro về nguồn cung vật liệu và chi phí vận chuyển.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của việc tiết giảm chi phí là do cát nghiền có nguồn cung ổn định, giá thành thấp hơn và giảm được lượng xi măng sử dụng trong bê tông. Kết quả thí nghiệm cấp phối bê tông khẳng định tính khả thi kỹ thuật của giải pháp này, phù hợp với các tiêu chuẩn xây dựng hiện hành.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành xây dựng thủy lợi tại Việt Nam, kết quả này tương đồng với xu hướng sử dụng vật liệu thay thế nhằm giảm chi phí và nâng cao hiệu quả đầu tư. Việc áp dụng giải pháp này còn góp phần giảm thiểu tác động môi trường do khai thác cát tự nhiên từ sông suối.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh chi phí bê tông theo hai phương án và bảng tổng hợp các chỉ tiêu kỹ thuật của bê tông sử dụng cát vàng và cát nghiền, giúp minh bạch và trực quan hóa hiệu quả kinh tế và kỹ thuật của giải pháp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Áp dụng rộng rãi bê tông cát nghiền trong các công trình thủy lợi tại Sơn La và vùng Tây Bắc: Chủ đầu tư và Ban Quản lý dự án cần triển khai áp dụng bê tông cát nghiền thay thế cát vàng truyền thống nhằm tiết kiệm chi phí và đảm bảo tiến độ thi công. Thời gian thực hiện trong vòng 1-2 năm cho các dự án mới và đang thi công.

  2. Tăng cường kiểm soát chất lượng vật liệu xây dựng tại các mỏ cát nghiền địa phương: Sở Xây dựng và các cơ quan chức năng cần phối hợp kiểm tra, giám sát chất lượng vật liệu để đảm bảo phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật, tránh ảnh hưởng đến chất lượng công trình. Thực hiện định kỳ hàng quý.

  3. Đào tạo và nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ quản lý dự án và nhà thầu: Tổ chức các khóa đào tạo về kỹ thuật cấp phối bê tông và quản lý chi phí xây dựng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và thi công. Thời gian đào tạo trong 6 tháng đầu năm 2024.

  4. Cập nhật và hoàn thiện các văn bản pháp lý, định mức chi phí liên quan đến vật liệu xây dựng mới: Bộ Xây dựng phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, bổ sung các quy định về sử dụng vật liệu thay thế trong xây dựng công trình thủy lợi, tạo điều kiện pháp lý thuận lợi cho việc áp dụng giải pháp tiết kiệm chi phí. Thời gian hoàn thiện trong năm 2024.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Chủ đầu tư và Ban Quản lý dự án xây dựng công trình thủy lợi: Nghiên cứu giúp nâng cao hiệu quả quản lý chi phí, lựa chọn vật liệu phù hợp, giảm thiểu rủi ro về chi phí và tiến độ thi công.

  2. Các nhà thầu thi công và tư vấn thiết kế công trình thủy lợi: Áp dụng giải pháp cấp phối bê tông cát nghiền để tối ưu chi phí vật liệu, đảm bảo chất lượng và tiến độ công trình.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và phát triển nông thôn: Tham khảo để hoàn thiện chính sách, quy chuẩn kỹ thuật và định mức chi phí liên quan đến vật liệu xây dựng mới, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư công.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý xây dựng, Kỹ thuật xây dựng: Tài liệu tham khảo bổ ích về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình thủy lợi, phương pháp nghiên cứu và ứng dụng vật liệu xây dựng thay thế.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao cần thay thế cát vàng bằng cát nghiền trong bê tông xây dựng?
    Việc thay thế giúp giảm chi phí vật liệu và vận chuyển, đồng thời cát nghiền có trữ lượng lớn, ổn định tại địa phương, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và giảm lượng xi măng sử dụng, tiết kiệm chi phí tổng thể.

  2. Giải pháp bê tông cát nghiền có ảnh hưởng đến chất lượng công trình không?
    Thí nghiệm cấp phối bê tông cho thấy bê tông sử dụng cát nghiền đạt các chỉ tiêu cơ lý tương đương hoặc tốt hơn bê tông cát vàng, đảm bảo chất lượng và độ bền công trình.

  3. Chi phí tiết giảm được khi sử dụng bê tông cát nghiền là bao nhiêu?
    Theo phân tích, chi phí bê tông giảm khoảng 18-22%, tương đương tiết kiệm khoảng 1,2 tỷ đồng cho dự án hồ chứa nước Bản Mòng, góp phần giảm tổng mức đầu tư khoảng 5-7%.

  4. Có những khó khăn gì khi áp dụng bê tông cát nghiền?
    Khó khăn chính là việc kiểm soát chất lượng vật liệu tại các mỏ cát nghiền và cần có sự đồng thuận, đào tạo cho các bên liên quan để đảm bảo thi công đúng kỹ thuật.

  5. Giải pháp này có thể áp dụng cho các công trình khác không?
    Có, giải pháp phù hợp với các công trình thủy lợi và xây dựng dân dụng tại các vùng có điều kiện tương tự, giúp tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả đầu tư.

Kết luận

  • Đề tài đã phân tích và đề xuất thành công giải pháp sử dụng bê tông cát nghiền thay thế cát vàng truyền thống cho công trình hồ chứa nước Bản Mòng, Sơn La, giúp tiết kiệm chi phí xây dựng từ 18-22%.
  • Kết quả thí nghiệm và khảo sát vật liệu khẳng định tính khả thi kỹ thuật và phù hợp với điều kiện cung ứng vật liệu tại địa phương.
  • Giải pháp góp phần giảm tổng mức đầu tư dự án khoảng 5-7%, đồng thời đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.
  • Đề xuất các giải pháp quản lý, kiểm soát chất lượng vật liệu và nâng cao năng lực cán bộ nhằm triển khai hiệu quả giải pháp.
  • Khuyến nghị các cơ quan quản lý hoàn thiện chính sách, định mức chi phí để hỗ trợ áp dụng vật liệu xây dựng thay thế trong các dự án thủy lợi và xây dựng khác.

Next steps: Triển khai áp dụng giải pháp tại các dự án tương tự, tổ chức đào tạo cán bộ quản lý và nhà thầu, đồng thời phối hợp hoàn thiện khung pháp lý liên quan.

Call to action: Các chủ đầu tư và đơn vị thi công nên xem xét áp dụng bê tông cát nghiền để tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng công trình thủy lợi.