Giải Pháp Hoàn Thiện Sử Dụng Các Công Cụ Chính Sách Tiền Tệ Ở Việt Nam

CSTT là tổng hòa các phương thức mà Ngân hàng Nhà nước (NHTW) tác động đến khối lượng tiền trong lưu thông, nhằm phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội của đất nước trong một thời kỳ nhất định. Việc xây dựng và điều hành CSTT phụ thuộc vào mô hình tổ chức của Ngân hàng Nhà nước. Ở Việt Nam, NHTW xây dựng đề án CSTT để Chính phủ xem xét trình Quốc hội quyết định và tổ chức điều hành CSTT. CSTT là một trong những chính sách kinh tế vĩ mô, trong đó NHTW thông qua các công cụ của mình thực hiện và kiểm soát khối lượng tiền cung ứng, trên cơ sở căn cứ vào nhu cầu tiền tệ của nền kinh tế, nhằm đạt được mục tiêu cuối cùng của CSTT. Từ đó, NHTW điều hành CSTT thực hiện theo một trong hai hướng: chính sách mở rộng tiền tệ và chính sách thắt chặt tiền tệ.

Mục tiêu của CSTT thống nhất ở các nước: Sự điều chỉnh lượng tiền cung ứng nhằm đạt mục tiêu trước hết là ổn định giá trị tiền tệ; từ đó góp phần tăng trưởng kinh tế; tạo việc làm. Tùy thuộc vào điều kiện, tình hình kinh tế ở mỗi nước trong từng thời kỳ mà NHTW đưa ra số lượng các mục tiêu khác nhau cho CSTT. Ổn định sức mua tiền tệ, thể hiện qua việc kiểm soát lạm phát và ổn định tỷ giá hối đoái. Các nhà kinh tế đã cho rằng, lạm phát là căn bệnh kinh niên của nền sản xuất hàng hoá, nhất là đối với nền kinh tế thị trường. Do vậy, kiểm soát và duy trì một mức giá cả ổn định và lạm phát ở mức có thể chấp nhận được là một mục tiêu được đặt ra của CSTT.

Quá trình vận dụng các công cụ CSTT còn nhiều bất cập chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn. Việc nắm chắc những vấn đề cơ bản về các công cụ CSTT là yêu cầu thiết yếu để điều hành CSTT thông qua việc sử dụng và vận hành các công cụ đó vào từng điều kiện, hoàn cảnh cụ thể phù hợp với thực tế, nhằm đạt mục tiêu cuối cùng của CSTT. Hệ thống ngân hàng chuyển sang hoạt động theo mô hình 2 cấp, việc vận hành các công cụ CSTT có hiệu quả càng có ý nghĩa trong điều kiện nền kinh tế nước ta phát triển còn ở mức thấp. Nhằm đạt tới các mục tiêu đặt ra trong điều hành CSTT, điều cần thiết là phải đảm bảo có được tính chủ động, linh hoạt trên cơ sở hoàn thiện các công cụ CSTT.

Một nước muốn phát triển trong điều kiện kinh tế thị trường phát triển ở trình độ cao thì không phải chỉ có các yếu tố kinh tế nội bộ nước đó mà còn lệ thuộc vào xu thế phát triển của nền kinh tế quốc tế. Do vậy, xu hướng phát triển nền kinh tế mở đã mang tính phổ biến trong thời đại ngày nay; khi đó hệ thống tài chính tiền tệ của mỗi nước hội nhập vào tài chính quốc tế rất nhanh. Tác động của hệ thống tài chính quốc gia vượt ra khỏi ranh giới quốc gia để tác động đến hoạt động của các nền kinh tế khác. Sự tác động này nhiều hay ít phụ thuộc vào nền kinh tế nước đó “mở” nhiều hay ít.

Cần hoàn thiện sử dụng các công cụ của chính sách tiền tệ, trong đó chú trọng đến nghiệp vụ thị trường mở. Cần thực hiện quản lý vốn khả dụng, nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát, thanh tra các tổ chức tín dụng của Ngân hàng Nhà nước. Cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ công nghệ ngân hàng theo hướng hiện đại hoá và từng bước quốc tế hoá. Cần tăng cường công tác đào tạo, quản lý và sử dụng hợp lý đội ngũ cán bộ. Đồng thời, cần nhận thức đầy đủ về vai trò của từng công cụ trong mối quan hệ với thực thi chính sách tiền tệ

Cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ công nghệ ngân hàng theo hướng hiện đại hoá và từng bước quốc tế hoá. Tăng cường công tác đào tạo, quản lý và sử dụng hợp lý đội ngũ cán bộ. Một số kiến nghị để thực hiện các giải pháp hoàn thiện sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ ở Việt Nam thời gian tới là tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý. Nâng cao khả năng hoạt động hệ thống Ngân hàng Việt Nam. Cần nhận thức đầy đủ về vai trò của từng công cụ trong mối quan hệ với thực thi chính sách tiền tệ.

Một trong những ví dụ điển hình là kinh nghiệm của Mỹ, Đức và Nhật Bản. Các nước này đã sử dụng linh hoạt các công cụ CSTT, bao gồm điều chỉnh lãi suất, thị trường mở và dự trữ bắt buộc, để ứng phó với các cuộc khủng hoảng kinh tế và duy trì ổn định kinh tế vĩ mô. Việc nghiên cứu kinh nghiệm của các quốc gia này giúp Việt Nam có thêm thông tin để có những quyết sách đúng đắn.

Việc nghiên cứu và phân tích thực trạng kinh tế hiện tại của Việt Nam là rất quan trọng. Từ đó, đưa ra các đề xuất chính sách tiền tệ phù hợp với tình hình thực tế. Các kiến nghị chính sách này phải dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn, có tính khả thi cao và phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước và các chuyên gia kinh tế để đảm bảo tính hiệu quả của chính sách.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, CSTT của Việt Nam cần hướng đến sự linh hoạt, minh bạch và hiệu quả. Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nâng cao năng lực cạnh tranh của hệ thống ngân hàng và tăng cường hợp tác quốc tế là những yếu tố then chốt để đảm bảo sự thành công của CSTT trong tương lai.

Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy phát triển bền vững. Việc duy trì ổn định giá trị đồng tiền, kiểm soát lạm phát và tạo công ăn việc làm là những mục tiêu quan trọng của chính sách tiền tệ trong tương lai.

Việc nghiên cứu sâu rộng và áp dụng các mô hình kinh tế hiện đại là rất quan trọng để đưa ra những quyết định chính sách chính xác và kịp thời. Các đề xuất và kiến nghị chính sách cần dựa trên cơ sở khoa học, thực tiễn và phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, các chuyên gia kinh tế và các doanh nghiệp để đảm bảo tính hiệu quả của chính sách tiền tệ. Việc tăng cường truyền thông và giáo dục về chính sách tiền tệ cũng rất quan trọng để tạo sự đồng thuận và ủng hộ từ phía công chúng.