Nghiên Cứu Giải Pháp Giảm Nghèo Bền Vững Theo Tiêu Chí Đa Chiều Tại Huyện Phú Lương, Tỉnh Thái Nguyên

Khái niệm nghèo đa chiều ra đời, xác định rõ nghèo không chỉ là đói ăn, thiếu uống. Nghèo còn do các rào cản xã hội ngăn chặn cá nhân, cộng đồng tiếp cận sức khỏe, giáo dục, mức sống. Việt Nam lần đầu tiên áp dụng chuẩn nghèo đa chiều theo Quyết định 59/2015/QĐ-TTg. Đây là dấu mốc quan trọng để chương trình giảm nghèo tiếp cận với thế giới. Phú Lương cần chương trình thoát nghèo khoa học, xem nghèo là hiện tượng đa khía cạnh, phức tạp. Cần chuyển đổi phương pháp đo lường nghèo từ đơn chiều sang đa chiều để tăng độ bao phủ chính sách.

Nghiên cứu này nhằm đánh giá thực trạng nghèo theo tiêu chí nghèo đa chiều. Từ đó, đề xuất giải pháp giảm nghèo bền vững tại Phú Lương. Mục tiêu cụ thể bao gồm: Hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về giảm nghèo bền vững theo tiêu chí nghèo đa chiều. Đánh giá thực trạng nghèo và các giải pháp giảm nghèo tại Phú Lương. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến nghèo đa chiều. Đề xuất các giải pháp giảm nghèo bền vững theo tiêu chí nghèo đa chiều cho Phú Lương trong thời gian tới.

Nghiên cứu thực trạng về giảm nghèo tại huyện Phú Lương cho thấy tỷ lệ hộ nghèo giảm liên tục. Tuy nhiên, theo tiêu chí nghèo đa chiều, tỷ lệ này vẫn cao hơn so với bình quân tỉnh Thái Nguyên. Cụ thể, năm 2016, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều ở Phú Lương là 13,54%, cao hơn 0,14 điểm phần trăm so với mức trung bình của tỉnh. Điều này cho thấy, dù đã có nhiều nỗ lực, công tác giảm nghèo ở Phú Lương vẫn còn nhiều thách thức.

Trong 10 chỉ số về mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản, thiếu hụt về diện tích nhà ở và hố xí hợp vệ sinh chiếm tỷ lệ cao nhất. Cụ thể, 36% hộ nghèo thiếu diện tích nhà ở, và 37,97% thiếu hố xí hợp vệ sinh. Ngược lại, tỷ lệ thiếu hụt về tiếp cận dịch vụ y tế và tình trạng đi học của trẻ em lại thấp hơn, lần lượt là 1,82% và 2,22%. Điều này cho thấy, cần tập trung vào cải thiện nhà ở và điều kiện vệ sinh để giảm nghèo đa chiều hiệu quả.

Cơ chế chính sách giảm nghèo đóng vai trò quan trọng nhất trong việc giảm nghèo bền vững tại Phú Lương. Chính sách cần tạo động lực cho người dân thoát nghèo, đồng thời đảm bảo tính công bằng, minh bạch. Cần rà soát, điều chỉnh các chính sách hiện hành để phù hợp với thực tế địa phương. Bên cạnh đó, cần tăng cường giám sát, đánh giá hiệu quả của các chính sách để kịp thời điều chỉnh.

Lao động, đất đai và cơ sở hạ tầng cũng là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến nghèo đa chiều. Cần nâng cao chất lượng nguồn lao động thông qua đào tạo nghề, tạo việc làm. Cần tạo điều kiện cho người dân tiếp cận đất đai để phát triển sản xuất. Cần đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là giao thông, thủy lợi, để tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội.

Nhóm giải pháp về chính sách đóng vai trò quan trọng nhất trong việc giảm nghèo cho huyện. Cần tăng cường hiệu quả các chính sách tín dụng ưu đãi cho hộ nghèo, chính sách tín dụng của Ngân hàng chính sách xã hội. Cần có chính sách hỗ trợ về nhà ở, đất ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt. Cần đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng xã nghèo, chính sách trợ giúp pháp lý cho người nghèo. Cần nhân rộng các mô hình giảm nghèo hiệu quả.

Cần có giải pháp riêng cho từng nhóm hộ: hộ nghèo, hộ cận nghèo. Đối với hộ nghèo, cần có giải pháp riêng cho nhóm hộ nghèo cùng cực, nhóm hộ nghèo về thu nhập và nhóm hộ không nghèo về thu nhập nhưng thiếu hụt đa chiều. Cần có chính sách hỗ trợ phù hợp để giúp các hộ này thoát nghèo bền vững. Đối với hộ cận nghèo, cần có giải pháp để ngăn ngừa tái nghèo. Đối với hộ đã thoát nghèo, cần có giải pháp để duy trì và nâng cao mức sống.

Phát triển nông nghiệp bền vững là một trong những giải pháp quan trọng để giảm nghèo tại Phú Lương. Cần hỗ trợ người dân áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Cần xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ để đảm bảo đầu ra cho sản phẩm. Cần phát triển các sản phẩm OCOP, các sản phẩm đặc sản của địa phương.

Đào tạo nghề, tạo việc làm là giải pháp quan trọng để giúp người nghèo có thu nhập ổn định. Cần đào tạo các nghề phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động. Cần tạo điều kiện cho người nghèo tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi để khởi nghiệp. Cần khuyến khích các doanh nghiệp tạo việc làm cho người nghèo.

Để thực hiện thành công chương trình giảm nghèo, cần tăng cường nguồn lực tài chính, nhân lực. Cần huy động các nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, các tổ chức quốc tế, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm. Cần nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo.

Cần có cơ chế giám sát, đánh giá hiệu quả chương trình giảm nghèo một cách thường xuyên, định kỳ. Cần có các chỉ số đánh giá cụ thể, rõ ràng. Cần có sự tham gia của cộng đồng vào quá trình giám sát, đánh giá. Kết quả giám sát, đánh giá cần được công khai, minh bạch.