I. Tổng quan về đề tài và mục đích nghiên cứu
Luận án "Định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp cho sinh viên các học viện công an nhân dân" xuất phát từ tầm quan trọng của đạo đức nghề nghiệp trong bối cảnh xã hội hiện nay, đặc biệt là đối với lực lượng công an nhân dân. Đạo đức nghề nghiệp không chỉ là giá trị cốt lõi định hướng hành vi cho mỗi người lao động mà còn là phẩm chất đạo đức cách mạng cần được trau dồi và rèn luyện ngay từ giai đoạn đào tạo. Luận án nhấn mạnh vai trò của việc giáo dục, đào tạo sinh viên các học viện CAND trong việc lựa chọn và thực hiện các giá trị, chuẩn mực đạo đức phù hợp với nghề nghiệp, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của lực lượng CAND, đồng thời thích ứng với sự phát triển của xã hội hiện đại.
1.1. Lý do chọn đề tài xuất phát từ thực tế hiện nay, công tác định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp cho sinh viên CAND vẫn còn một số hạn chế. Một bộ phận sinh viên nhận thức chưa đầy đủ về giá trị đạo đức nghề nghiệp, dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tiêu cực trong xã hội. Hơn nữa, những sai phạm của một số cá nhân trong ngành cũng ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân. Vì vậy, việc nghiên cứu và đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục, định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp cho sinh viên CAND là vô cùng cần thiết.
1.2. Mục đích nghiên cứu của luận án là nghiên cứu lý luận và thực tiễn về định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp của sinh viên CAND, từ đó đề xuất các biện pháp tâm lý - sư phạm nhằm phát triển định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của các học viện, trường đại học CAND. Luận án tập trung vào việc làm rõ các mặt biểu hiện, mức độ định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp, cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển phẩm chất này ở sinh viên.
II. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
2.1. Về mặt lý luận, luận án dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin về đạo đức, đạo đức nghề nghiệp, giá trị và định hướng giá trị; quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác giáo dục đạo đức nghề nghiệp; tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng và đạo đức nghề nghiệp CAND; các chỉ thị, nghị quyết của Đảng ủy Công an Trung ương về công tác giáo dục, đào tạo. Ngoài ra, luận án cũng vận dụng các nguyên tắc của Tâm lý học như nguyên tắc quyết định luận duy vật các hiện tượng tâm lý, nguyên tắc thống nhất giữa tâm lý, ý thức và hoạt động, tiếp cận phát triển, tiếp cận hệ thống và tiếp cận giá trị - nhân cách.
2.2. Về phương pháp nghiên cứu, luận án sử dụng phương pháp tổng hợp các phương pháp nghiên cứu trong tâm lý học, bao gồm: nghiên cứu tài liệu, xin ý kiến chuyên gia, điều tra bằng bảng hỏi, quan sát, phỏng vấn sâu, nghiên cứu sản phẩm hoạt động, phân tích chân dung tâm lý, xử lý và phân tích số liệu bằng thống kê toán học (SPSS 20). Việc kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu giúp đảm bảo tính khách quan và toàn diện của kết quả nghiên cứu.
III. Nội dung nghiên cứu và kết quả đạt được
3.1. Luận án tập trung nghiên cứu các khía cạnh then chốt của định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp sinh viên CAND, bao gồm: các khái niệm cơ bản, đặc điểm hoạt động nghề nghiệp CAND, biểu hiện và mức độ định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp, cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của nó. Luận án đã xác định được 4 đặc điểm hoạt động nghề nghiệp CAND và 48 biểu hiện định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp trên các mặt nhận thức, thái độ và hành động.
3.2. Kết quả nghiên cứu thực tiễn cho thấy định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp của sinh viên CAND hiện nay đang ở mức độ cao nhưng chưa đồng đều ở các mặt biểu hiện. Mặt hành động còn ở mức độ thấp hơn so với nhận thức và thái độ. Nghiên cứu cũng chỉ ra mối tương quan giữa các yếu tố ảnh hưởng và định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp, trong đó nhu cầu, động cơ học tập, rèn luyện và vai trò nêu gương, điển hình trong CAND có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất. Đặc biệt, luận án đã phân tích được chân dung tâm lý điển hình của sinh viên CAND về định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp.
IV. Đóng góp và ý nghĩa của luận án
4.1. Về lý luận, luận án bổ sung và phát triển lý luận về giá trị đạo đức nghề nghiệp CAND, cũng như lý luận của Tâm lý học nhân cách. Việc làm rõ các đặc điểm hoạt động nghề nghiệp CAND, biểu hiện, mức độ và các yếu tố ảnh hưởng đến định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp của sinh viên là một đóng góp quan trọng cho lĩnh vực nghiên cứu này.
4.2. Về thực tiễn, luận án cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng và triển khai các biện pháp phát triển định hướng giá trị đạo đức nghề nghiệp cho sinh viên CAND. Các biện pháp được đề xuất bao gồm: tuyên truyền, giáo dục giá trị đạo đức nghề nghiệp; phát huy tính tích cực của sinh viên trong tự định hướng; tổ chức hoạt động học tập chủ động; xây dựng mô hình "Tập thể lớp học kiểu mẫu, sinh viên gương mẫu". Những kết quả nghiên cứu này có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, góp phần xây dựng lực lượng CAND vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
