Các yếu tố kinh tế và phi kinh tế ảnh hưởng đến dòng vốn FDI cấp tỉnh: Bằng chứng từ Đông Nam Bộ Việt Nam

• Tác giả: Tran Truc Quynh
• Người hướng dẫn: Associate Professor Ph.D Nguyen Hong Nga
• Trường học: University of Economics and Law
• Chuyên ngành: Economics
• Đề tài: Economic And Non-Economic Factors Affecting Provincial Fdi Inflows: Evidence From South East Region Vietnam
• Loại tài liệu: Graduation Thesis
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Ho Chi Minh

• THANK YOU SPEECH
• INSTRUCTOR’S COMMENT
• THESIS COMMITTEE’S COMMENT
• TABLE OF CONTENT
• LIST OF TABLES
• LIST OF FIGURES
• LIST OF ABBREVIATIONS
• 1. CHAPTER 1: THEORETICAL BASIS AND RELATED EMPIRICAL STUDIES
• 1.1. The concept of FDI
• 1.2. The provincial FDI in Southeast Vietnam
• 1.3. Determinants of FDI
• 1.4. The concept of PCI
• 1.5. A SUMMARY OF CHAPTER 1
• 2. CHAPTER 2: METHODOLOGY AND RESEARCH MODEL
• 2.1. Research Model and Measurement
• 2.2. A SUMMARY OF CHAPTER 2
• 3. CHAPTER 3: RESEARCH RESULT
• 3.1. Current status of FDI in South East region through panel data
• 3.2. Descriptive Statistic Analysis
• 3.3. Selecting between the FEM and POOLED-OLS models
• 3.4. Heteroskedasticity and autocorrelation test
• 3.5. Generalized least squares (GLS) Model
• 3.6. Discussion of research results
• 3.7. Multi-collinearity test
• 3.8. A SUMMARY OF CHAPTER 3
• 4. CHAPTER 4: CONCLUSION AND RECOMMENDATIONS
• 4.1. A SUMMARY OF CHAPTER 4

I. Tổng Quan Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến FDI Tỉnh Đông Nam Bộ

FDI (Foreign Direct Investment) là nguồn vốn quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hội nhập quốc tế, tạo việc làm, chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực quản lý. Khu vực Đông Nam Bộ đã trở thành điểm đến hấp dẫn FDI nhờ nền kinh tế tư nhân năng động, nguồn nhân lực dồi dào và thu hút vốn từ các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore. Năm 2020, khu vực này dẫn đầu cả nước về thu hút FDI, chiếm 41.1% tổng vốn đầu tư. TP.HCM và Bình Dương là hai địa phương dẫn đầu năm 2022. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết để tăng cường thu hút FDI vào khu vực. Nghiên cứu này tập trung phân tích các yếu tố kinh tế và phi kinh tế tác động đến dòng vốn FDI cấp tỉnh ở khu vực Đông Nam Bộ, từ đó đưa ra các khuyến nghị chính sách hữu ích.

1.1. Tầm Quan Trọng Của FDI Với Sự Phát Triển Kinh Tế Việt Nam

FDI inflows đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm, nâng cao trình độ công nghệ và năng lực quản lý cho các doanh nghiệp Việt Nam. Theo nghiên cứu của Thu (2022), FDI còn góp phần quan trọng vào phát triển cơ sở hạ tầng và chuyển giao công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp. Khu vực Đông Nam Bộ với vị trí địa lý thuận lợi và chính sách thu hút đầu tư hấp dẫn, đã trở thành điểm đến lý tưởng cho các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, để duy trì và tăng cường lợi thế cạnh tranh, cần có những nghiên cứu chuyên sâu về các yếu tố ảnh hưởng đến FDI.

1.2. Mục Tiêu Và Phạm Vi Nghiên Cứu Về FDI Ở Đông Nam Bộ

Nghiên cứu này hướng đến việc xác định các yếu tố kinh tế và phi kinh tế ảnh hưởng đến dòng vốn FDI cấp tỉnh tại khu vực Đông Nam Bộ. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các yếu tố quyết định FDI, từ năm 2013 đến 2020. Nghiên cứu sử dụng cả phương pháp định tính và định lượng, phân tích dữ liệu thứ cấp từ Tổng cục Thống kê (GSO) và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI). Các mô hình hồi quy Pooled-OLS, FEM, REM và GLS được sử dụng để đánh giá tác động của các yếu tố đến FDI inflows. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách thu hút FDI hiệu quả hơn.

II. Thách Thức Khó Khăn Trong Thu Hút Vốn FDI Cấp Tỉnh Hiện Nay

Mặc dù Đông Nam Bộ là khu vực thu hút FDI lớn nhất cả nước, vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết. Các vấn đề về cơ sở hạ tầng quá tải, thủ tục hành chính phức tạp, chi phí không chính thức và chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu là những rào cản đối với nhà đầu tư. Nghiên cứu của VCCI cho thấy các doanh nghiệp nhỏ gặp nhiều khó khăn trong thủ tục xây dựng và tuân thủ quy định pháp luật. Ngoài ra, sự cạnh tranh thu hút FDI từ các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á cũng gây áp lực lên các tỉnh thành. Để duy trì vị thế dẫn đầu, cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả.

2.1. Cơ Sở Hạ Tầng Quá Tải Ở Các Tỉnh Đông Nam Bộ

Theo Tienphong.vn (2023), tuyến đường DT 743 và đường Mỹ Phước-Tân Vạn, huyết mạch giao thông qua các khu công nghiệp ở Bình Dương và kết nối với TP.HCM, Đồng Nai thường xuyên bị quá tải, đặc biệt là xe container chở hàng. Tại TP.HCM, cơ sở hạ tầng giao thông chưa theo kịp tốc độ phát triển kinh tế, gây ra tình trạng ùn tắc giao thông nghiêm trọng, đặc biệt là khu vực cảng. Sự thiếu đồng bộ và kết nối giữa các phương thức vận tải là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Infrastructure development là yếu tố quan trọng để thu hút FDI nhưng hiện tại đang là điểm nghẽn của khu vực.

2.2. Rào Cản Về Thủ Tục Hành Chính Và Chi Phí Không Chính Thức

Khảo sát của VCCI chỉ ra rằng các chính quyền địa phương cần cải thiện thủ tục hành chính để giảm thiểu gánh nặng cho doanh nghiệp. Nhiều thủ tục còn rườm rà, chồng chéo gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Các doanh nghiệp nhỏ đặc biệt gặp khó khăn trong thủ tục xây dựng. Rào cản lớn nhất đến từ quy định pháp luật và chi phí không chính thức. Các vấn đề này đã được đề cập trong nhiều báo cáo về cải cách hành chính và môi trường kinh doanh của Việt Nam trong 10 năm qua. Điều này cho thấy sự cải thiện trong một số lĩnh vực như thuế và phá sản doanh nghiệp còn chậm chạp. Administrative efficiency cần được cải thiện để nâng cao Investment climate.

III. Phương Pháp Các Yếu Tố Kinh Tế Ảnh Hưởng Dòng Vốn FDI Tỉnh

Nghiên cứu trước đây thường tập trung vào bốn nhóm yếu tố ảnh hưởng đến FDI: kinh tế, xã hội, văn hóa và chính trị (Agarwal, 1980). Tuy nhiên, do thiếu dữ liệu chính xác, các nghiên cứu về yếu tố xã hội và chính trị còn hạn chế. Phần lớn các nghiên cứu về determinants of FDI tập trung vào yếu tố kinh tế. Nghiên cứu của Hailu (2014) xem xét các yếu tố từ cả quốc gia chủ nhà và quốc gia đầu tư, trong khi Dung et al. (2018) nghiên cứu FDI inflows từ các khu vực lân cận. Nghiên cứu này phân tích các yếu tố kinh tế như quy mô thị trường, cơ sở hạ tầng, lực lượng lao động, chi phí lao động và chất lượng thể chế.

3.1. Tác Động Của Quy Mô Thị Trường Đến FDI Ở Đông Nam Bộ

Quy mô thị trường lớn mang lại nhiều lợi ích cho người dân địa phương. Nhu cầu tiêu dùng lớn thúc đẩy doanh số bán hàng, dịch vụ và nâng cao mức sống. Hầu hết các nghiên cứu đều kết luận rằng quy mô thị trường có ảnh hưởng đáng kể đến FDI inflows. Các nghiên cứu của Dung et al. (2018), Deichmann et al. (2003) và Mishra & Jena (2018) đều nhận thấy đây là một yếu tố quan trọng trong thu hút FDI ở Việt Nam. Thomas (2015) cũng xác định quy mô thị trường là một yếu tố quyết định FDI trong nghiên cứu kinh tế lượng về Đài Loan. Market size là yếu tố quan trọng thu hút Foreign Direct Investment.

3.2. Vai Trò Của Cơ Sở Hạ Tầng Trong Quyết Định Đầu Tư FDI

Cơ sở hạ tầng là một trong những yếu tố quan trọng mà nhà đầu tư cân nhắc trước khi quyết định đầu tư. Một hệ thống cơ sở hạ tầng tốt giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và tăng doanh thu (Ha et al, 2022). Hệ thống cơ sở hạ tầng và mạng lưới viễn thông rộng khắp là bàn đạp để thúc đẩy tiềm năng thị trường và địa điểm sản xuất. Nguyen & Le (2022) đánh giá cơ sở hạ tầng qua các yếu tố như điện, giao thông, ngân hàng và hệ thống nước và cho thấy đây là yếu tố quan trọng giúp nhà đầu tư giảm chi phí. Infrastructure development đóng vai trò then chốt thu hút FDI inflows.

IV. Giải Pháp Yếu Tố Phi Kinh Tế Tác Động Đến Dòng Vốn FDI Tỉnh

Ngoài các yếu tố kinh tế, các yếu tố phi kinh tế như chất lượng thể chế, chính sách, môi trường pháp lý, political stability và mức độ tham nhũng cũng ảnh hưởng đến FDI inflows. Các nhà đầu tư thường ưu tiên các quốc gia có môi trường kinh doanh minh bạch, hệ thống pháp luật ổn định và ít rủi ro chính trị. Nghiên cứu của Mishra & Jena (2018) cho thấy các yếu tố thể chế khuyến khích đầu tư nước ngoài từ các nước phát triển vào các nước châu Á. Sabir et al (2019) cũng có kết quả tương tự trong nghiên cứu về các nước phát triển và đang phát triển.

4.1. Ảnh Hưởng Của Chất Lượng Thể Chế Đến FDI Tại Đông Nam Bộ

Chất lượng thể chế và chính sách đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một môi trường đầu tư bền vững. Khi FDI trở thành một trong những đóng góp lớn nhất vào GDP, các chính phủ bắt đầu tập trung vào nguồn vốn này. Do đó, việc cải thiện hệ thống khung pháp lý để tạo ra một môi trường đầu tư minh bạch đang được xem xét (Tho & Vien, 2022). Institutional quality là yếu tố quan trọng thu hút FDI.

4.2. Tác Động Của Chính Sách Và Môi Trường Pháp Lý Đến FDI

Các doanh nghiệp ở những địa điểm có môi trường thể chế tốt hơn có thể phải đối mặt với áp lực thể chế lớn hơn, áp lực cạnh tranh gia tăng và ít bất ổn hơn (Li & Ramanathan, 2020), trong khi các nghiên cứu khác cho thấy chất lượng thể chế thấp có thể mang lại lợi ích cho FDI inflows do lợi thế về chính sách thuế. Legal framework ổn định và minh bạch là yếu tố quan trọng để nhà đầu tư quyết định đầu tư FDI.

V. Ứng Dụng Kết Quả Nghiên Cứu Về FDI Ở Đông Nam Bộ Giai Đoạn 2013 2020

Nghiên cứu này sử dụng dữ liệu từ năm 2013 đến 2020 để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến provincial FDI. Kết quả nghiên cứu cho thấy quy mô thị trường, cơ sở hạ tầng, chất lượng thể chế và nguồn nhân lực có tác động đáng kể đến FDI inflows ở khu vực Đông Nam Bộ. Chi phí lao động có tác động tiêu cực đến FDI, cho thấy khu vực này đang dần chuyển dịch sang các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao hơn. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các tỉnh thành có chất lượng thể chế tốt hơn thường thu hút được nhiều FDI hơn.

5.1. Phân Tích Tác Động Của Các Yếu Tố Kinh Tế Đến FDI Cấp Tỉnh

Kết quả nghiên cứu cho thấy quy mô thị trường (được đo bằng GDP của tỉnh) có tác động tích cực và đáng kể đến FDI inflows. Điều này cho thấy các nhà đầu tư có xu hướng đầu tư vào các tỉnh thành có thị trường tiêu thụ lớn và tiềm năng tăng trưởng cao. Cơ sở hạ tầng (được đo bằng số lượng đường giao thông và công suất điện) cũng có tác động tích cực đến FDI, cho thấy tầm quan trọng của việc phát triển cơ sở hạ tầng để thu hút đầu tư. GDP growth là yếu tố quan trọng thu hút Foreign Direct Investment.

5.2. Đánh Giá Tác Động Của Các Yếu Tố Phi Kinh Tế Đến FDI

Chất lượng thể chế (được đo bằng chỉ số PCI) có tác động tích cực và đáng kể đến FDI inflows. Điều này cho thấy các nhà đầu tư đánh giá cao môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và hiệu quả. Nguồn nhân lực (được đo bằng tỷ lệ lao động qua đào tạo) cũng có tác động tích cực đến FDI, cho thấy tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư. Human capital có vai trò quan trọng thu hút FDI inflows.

VI. Kết Luận Giải Pháp Và Hướng Nghiên Cứu Về FDI Ở Đông Nam Bộ

Nghiên cứu này đã cung cấp bằng chứng thực nghiệm về tác động của các yếu tố kinh tế và phi kinh tế đến FDI inflows ở khu vực Đông Nam Bộ. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hoạch định chính sách thu hút FDI hiệu quả hơn. Các tỉnh thành cần tập trung vào việc cải thiện cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải cách thủ tục hành chính và tăng cường chất lượng thể chế. Nghiên cứu cũng đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo để có cái nhìn toàn diện hơn về FDI.

6.1. Gợi Ý Chính Sách Để Thu Hút FDI Hiệu Quả Hơn Cho Các Tỉnh

Để thu hút FDI hiệu quả hơn, các tỉnh thành cần tập trung vào việc cải thiện cơ sở hạ tầng (giao thông, điện, nước, viễn thông), nâng cao chất lượng nguồn nhân lực (đào tạo nghề, kỹ năng mềm), cải cách thủ tục hành chính (giảm thời gian, chi phí, minh bạch) và tăng cường chất lượng thể chế (môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, hiệu quả). Investment incentives đóng vai trò then chốt trong thu hút FDI inflows.

6.2. Các Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về FDI Trong Tương Lai

Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc phân tích tác động của các yếu tố khác như mở cửa thương mại, tăng trưởng kinh tế, công nghiệp hóa, chuyển giao công nghệ và thị trường chứng khoán. Ngoài ra, cần có phân tích sâu hơn về tác động của cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực ở các khu vực lân cận như Đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nam Bộ. Nghiên cứu cũng nên xem xét các yếu tố từ phía cung của FDI như cơ chế chu kỳ sản phẩm và khả năng tiếp cận thị trường chứng khoán. Emerging markets cần nghiên cứu kỹ lưỡng để tận dụng tốt nguồn vốn FDI.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, chuyển giao công nghệ và tạo việc làm. Khu vực Đông Nam Bộ Việt Nam, với dân số hơn 20 triệu người và nền kinh tế năng động, đã trở thành điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI. Theo số liệu từ năm 2013 đến 2020, tổng vốn FDI đăng ký mới tại khu vực này đạt khoảng 12 tỷ USD, chiếm hơn 40% tổng vốn FDI cả nước. Tuy nhiên, sự phân bổ FDI không đồng đều giữa các tỉnh, gây ra những thách thức trong việc tối ưu hóa nguồn lực và phát triển bền vững.

Luận văn tập trung nghiên cứu các yếu tố kinh tế và phi kinh tế ảnh hưởng đến dòng vốn FDI cấp tỉnh tại khu vực Đông Nam Bộ trong giai đoạn 2013-2020. Mục tiêu chính là xác định các nhân tố tác động đến thu hút FDI, từ đó đề xuất các chính sách cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh của các địa phương. Phạm vi nghiên cứu bao gồm sáu tỉnh, thành phố trọng điểm: TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Phước và Tây Ninh. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở dữ liệu cập nhật, chi tiết và thực tiễn cho các nhà hoạch định chính sách và nhà đầu tư, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và cả nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về đầu tư trực tiếp nước ngoài, bao gồm:

• Lý thuyết về FDI: Định nghĩa của IMF, OECD và UNCTAD về FDI nhấn mạnh vai trò của vốn đầu tư dài hạn và ảnh hưởng quản lý của nhà đầu tư nước ngoài tại doanh nghiệp tiếp nhận.
• Mô hình các nhân tố tác động đến FDI: Bao gồm các yếu tố kinh tế như quy mô thị trường, cơ sở hạ tầng, lực lượng lao động, chi phí lao động và các yếu tố phi kinh tế như chất lượng thể chế, chính sách và môi trường kinh doanh được đo lường qua Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI).
• Khái niệm PCI: PCI gồm 10 chỉ số thành phần như chi phí gia nhập thị trường, tiếp cận đất đai, minh bạch thông tin, chi phí thời gian, chi phí không chính thức, thiên vị chính sách, sự chủ động của lãnh đạo, dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp, đào tạo lao động và thể chế pháp lý.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ Tổng cục Thống kê Việt Nam (GSO) và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho giai đoạn 2013-2020. Cỡ mẫu gồm 6 tỉnh, thành phố thuộc khu vực Đông Nam Bộ với dữ liệu bảng cân bằng.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm Stata với các bước:

• Phân tích thống kê mô tả để hiểu đặc điểm biến.
• Kiểm định lựa chọn mô hình phù hợp giữa Pooled-OLS, Fixed Effects Model (FEM), Random Effects Model (REM) qua các kiểm định F-test và Hausman test.
• Kiểm tra hiện tượng phương sai không đồng nhất và tự tương quan bằng các kiểm định Breusch-Pagan và Wooldridge.
• Áp dụng mô hình Hồi quy Tổng bình phương nhỏ nhất Tổng quát (GLS) để khắc phục các vấn đề về tự tương quan và phương sai không đồng nhất.
• Mô hình nghiên cứu bao gồm biến phụ thuộc là logarit vốn FDI đăng ký mới và các biến độc lập gồm quy mô thị trường, cơ sở hạ tầng, lực lượng lao động, chi phí lao động, PCI và 10 chỉ số thành phần của PCI.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Quy mô thị trường có ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ đến dòng vốn FDI cấp tỉnh với hệ số tương quan đạt 0.83, cho thấy các tỉnh có thị trường tiêu thụ lớn thu hút nhiều vốn đầu tư hơn. Ví dụ, TP. Hồ Chí Minh và Bình Dương có quy mô thị trường lớn nhất và cũng là hai địa phương dẫn đầu về vốn FDI đăng ký mới, lần lượt đạt 5,2 tỷ USD và 1,89 tỷ USD năm 2020.

2. Cơ sở hạ tầng được đo bằng khối lượng hàng hóa vận chuyển trên đầu người cũng có tác động tích cực đến FDI. Bình Dương và Đồng Nai có chỉ số vận tải lần lượt là 22,1 và 15,6 tấn/người, hỗ trợ mạnh mẽ cho hoạt động sản xuất và logistics, góp phần thu hút đầu tư.

3. Lực lượng lao động chiếm tỷ lệ trung bình khoảng 50-65% dân số trong độ tuổi lao động, là lợi thế lớn cho các tỉnh trong việc thu hút FDI vào ngành sản xuất. Tuy nhiên, nhu cầu về lao động có kỹ năng ngày càng tăng khi các dự án FDI chuyển hướng sang công nghệ cao.

4. Chi phí lao động có tác động phức tạp: mức lương trung bình dao động từ 4,7 đến 12 triệu đồng/tháng, trong đó chi phí lao động thấp là lợi thế thu hút FDI trong giai đoạn trước, nhưng hiện nay các tỉnh như TP. Hồ Chí Minh vẫn thu hút được vốn lớn dù chi phí lao động cao hơn.

5. Chất lượng thể chế và chính sách (PCI) có ảnh hưởng đa chiều. Điểm PCI trung bình của khu vực là 61,9/100, trong đó các chỉ số như chi phí gia nhập thị trường và chi phí thời gian được đánh giá cao (gần 7/10), nhưng các chỉ số về chi phí không chính thức, thiên vị chính sách và sự chủ động của lãnh đạo còn thấp (dưới 6/10). Ví dụ, chỉ số chủ động của lãnh đạo tại TP. Hồ Chí Minh chỉ đạt dưới 5 điểm, cho thấy cần cải thiện trong việc hỗ trợ doanh nghiệp.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với nhiều nghiên cứu trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của quy mô thị trường và cơ sở hạ tầng trong thu hút FDI. Sự khác biệt về tác động của chi phí lao động phản ánh xu hướng chuyển dịch đầu tư từ lợi thế chi phí sang lợi thế chất lượng lao động và công nghệ. Chất lượng thể chế và chính sách vẫn là yếu tố then chốt nhưng chưa đồng đều giữa các tỉnh, ảnh hưởng đến sự hấp dẫn của môi trường đầu tư.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ đường thể hiện xu hướng vốn FDI đăng ký mới theo từng tỉnh qua các năm, bảng so sánh điểm PCI và các chỉ số thành phần giữa các địa phương, cũng như biểu đồ cột thể hiện mối tương quan giữa các biến độc lập và vốn FDI.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường phát triển quy mô thị trường nội địa bằng cách thúc đẩy tiêu dùng và mở rộng các ngành dịch vụ, nhằm tạo sức hút bền vững cho nhà đầu tư nước ngoài. Chủ thể thực hiện: chính quyền các tỉnh, thời gian: 3-5 năm.

2. Nâng cấp và đồng bộ cơ sở hạ tầng giao thông và logistics, đặc biệt là các tuyến đường kết nối các khu công nghiệp và cảng biển để giảm chi phí vận chuyển và tăng hiệu quả sản xuất. Chủ thể thực hiện: Bộ Giao thông Vận tải phối hợp với địa phương, thời gian: 2-4 năm.

3. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào kỹ năng công nghệ và quản lý để đáp ứng yêu cầu của các dự án FDI công nghệ cao. Chủ thể thực hiện: Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, các trường đại học, thời gian: liên tục.

4. Cải thiện chất lượng thể chế và môi trường kinh doanh, giảm thiểu chi phí không chính thức, tăng tính minh bạch và nâng cao sự chủ động của chính quyền địa phương trong hỗ trợ doanh nghiệp. Chủ thể thực hiện: Ủy ban nhân dân các tỉnh, VCCI, thời gian: 1-3 năm.

5. Xây dựng chính sách ưu đãi linh hoạt và minh bạch, đặc biệt chú trọng đến các dự án công nghệ cao và thân thiện môi trường để thu hút đầu tư có chất lượng. Chủ thể thực hiện: Bộ Kế hoạch và Đầu tư, thời gian: 2 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước: Sử dụng kết quả nghiên cứu để thiết kế chính sách thu hút FDI phù hợp với đặc thù từng địa phương, nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế vùng.

2. Các nhà đầu tư trong và ngoài nước: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường đầu tư tại các tỉnh Đông Nam Bộ, từ đó đưa ra quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả hơn.

3. Các nhà nghiên cứu và học giả kinh tế: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, dữ liệu cập nhật và kết quả phân tích để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về FDI và phát triển kinh tế địa phương.

4. Doanh nghiệp trong nước: Nắm bắt xu hướng thu hút FDI và các yếu tố cạnh tranh để nâng cao năng lực hợp tác, liên kết với các doanh nghiệp FDI, tận dụng cơ hội phát triển.

Câu hỏi thường gặp

1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến dòng vốn FDI cấp tỉnh tại Đông Nam Bộ?
   Quy mô thị trường được xác định là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất với hệ số tương quan khoảng 0.83, cho thấy các tỉnh có thị trường tiêu thụ lớn thu hút nhiều vốn đầu tư hơn.

2. Cơ sở hạ tầng được đo lường như thế nào trong nghiên cứu này?
   Cơ sở hạ tầng được đo bằng tỷ lệ khối lượng hàng hóa vận chuyển trên đầu người, phản ánh hiệu quả hệ thống logistics và giao thông của từng tỉnh.

3. Tại sao chi phí lao động không luôn là yếu tố thu hút FDI?
   Mặc dù chi phí lao động thấp từng là lợi thế, nhưng hiện nay các dự án FDI chuyển hướng sang công nghệ cao, đòi hỏi lao động có kỹ năng, nên chi phí lao động không còn là yếu tố quyết định duy nhất.

4. Chỉ số PCI có vai trò gì trong thu hút FDI?
   PCI đo lường chất lượng thể chế và môi trường kinh doanh, ảnh hưởng đến chi phí và rủi ro đầu tư. Các chỉ số thành phần như chi phí gia nhập, minh bạch thông tin và sự chủ động của lãnh đạo có tác động trực tiếp đến quyết định đầu tư.

5. Nghiên cứu có giới hạn gì và hướng phát triển tiếp theo?
   Nghiên cứu chỉ sử dụng vốn FDI đăng ký mới làm biến phụ thuộc, chưa xem xét các yếu tố cung cấp như tăng trưởng kinh tế hay mở cửa thương mại. Nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi và phân tích tác động vùng lân cận để có cái nhìn toàn diện hơn.

Kết luận

• Quy mô thị trường và cơ sở hạ tầng là hai yếu tố kinh tế chủ chốt ảnh hưởng tích cực đến dòng vốn FDI cấp tỉnh tại khu vực Đông Nam Bộ.
• Lực lượng lao động dồi dào là lợi thế, nhưng chi phí lao động có tác động phức tạp do xu hướng chuyển dịch đầu tư sang công nghệ cao.
• Chất lượng thể chế và chính sách (đo bằng PCI) có ảnh hưởng đa chiều, cần cải thiện các chỉ số về chi phí không chính thức, sự chủ động và thiên vị chính sách.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở dữ liệu cập nhật, chi tiết cho các nhà hoạch định chính sách và nhà đầu tư nhằm nâng cao hiệu quả thu hút FDI.
• Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng nghiên cứu sang các yếu tố cung cấp FDI, phân tích tác động vùng lân cận và đề xuất chính sách cụ thể cho từng địa phương.

Hành động ngay hôm nay: Các cơ quan quản lý và nhà đầu tư nên phối hợp triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng môi trường đầu tư, đồng thời theo dõi sát sao các chỉ số PCI để cải thiện liên tục, góp phần phát triển kinh tế bền vững khu vực Đông Nam Bộ.