Khả Năng Dự Báo Lo Âu và Căng Thẳng của Các Chiến Lược Ứng Phó Trong Việc Nuôi Con Là Trẻ Tự Kỷ Ở Các Bà Mẹ Tại Thành Phố Hồ Chí Minh

• Tác giả: Bùi Thanh Thuy
• Người hướng dẫn: TS. Lê Thị Mai Liên
• Trường học: Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tâm lý học lâm sàng
• Đề tài: Khả Năng Dự Báo Lo Âu Và Căng Thẳng Của Các Chiến Lược Ứng Phó Trong Việc Nuôi Con Là Trẻ Tự Kỷ Ở Các Bà Mẹ Tại Thành Phố Hồ Chí Minh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: TP Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Các khái niệm công cụ
• 1.2. Chiến lược ứng phó và phân loại chiến lược ứng phó
• 1.3. Tổng quan các công trình nghiên cứu trên thế giới
• 1.4. Tổng quan các công trình nghiên cứu ở Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
• 2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2. Khách thể nghiên cứu
• 2.3. Công cụ nghiên cứu
• 2.4. Quy trình nghiên cứu
• 2.5. Đạo đức nghiên cứu
• 2.6. Kế hoạch phân tích dữ liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Kết quả phân tích các đặc điểm của mẫu nghiên cứu
• 3.2. Kết quả về mức độ căng thẳng, lo âu và các chiến lược ứng phó của các bà mẹ có con tự kỷ
• 3.3. Kết quả tương quan giữa các chiến lược ứng phó và mức độ lo âu, căng thẳng ở các bà mẹ có con tự kỷ
• 3.4. Kết quả dự báo căng thẳng, lo âu của các chiến lược ứng phó ở các bà mẹ có con tự kỷ
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Các biến nhân khẩu với tình trạng lo âu, căng thẳng ở các bà mẹ
• 4.2. Về tương quan giữa chiến lược ứng phó và tình trạng lo âu, căng thẳng
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Dự Báo Lo Âu Căng Thẳng Mẹ Nuôi Con Tự Kỷ

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh tác động của tự kỷ ở trẻ em đối với sự phát triển của trẻ, nhưng ít nghiên cứu tập trung vào trải nghiệm của cha mẹ, đặc biệt là mẹ có con tự kỷ ở Việt Nam. Nghiên cứu này được thực hiện trên 144 bà mẹ đang chăm sóc con được chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ (RLPTK) tại TP.HCM. Mục tiêu là khám phá khả năng dự đoán của các chiến lược ứng phó (CLƯP) đối với mức độ lo âu và căng thẳng ở các bà mẹ này, sau khi kiểm soát các yếu tố như tuổi, trình độ học vấn và thu nhập. Nghiên cứu sử dụng hai mô hình hồi quy phân cấp để phân tích dữ liệu. Kết quả nghiên cứu này sẽ đóng góp vào sự hiểu biết sâu sắc hơn về sức khỏe tâm thần của mẹ có con tự kỷ và cung cấp cơ sở cho việc phát triển các chương trình hỗ trợ phù hợp. Theo Nguyễn Thanh Liêm, ước tính cứ một triệu trẻ tự kỷ thì có tám triệu người bị ảnh hưởng trực tiếp, trong đó có cha mẹ trẻ.

1.1. Tỷ lệ trẻ tự kỷ tại TP Hồ Chí Minh và ảnh hưởng đến gia đình

Số lượng trẻ được chẩn đoán tự kỷ ở TP Hồ Chí Minh đang gia tăng, tạo áp lực lớn lên các gia đình. Các bậc cha mẹ, đặc biệt là người mẹ, phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc chăm sóc, giáo dục và hỗ trợ con cái. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của mẹ có con tự kỷ và sức khỏe tâm thần của họ. Cần có những nghiên cứu sâu hơn để hiểu rõ hơn về tình hình thực tế và cung cấp các giải pháp hỗ trợ kịp thời.

1.2. Tầm quan trọng của hỗ trợ tâm lý cho mẹ có con tự kỷ

Sức khỏe tâm thần của người mẹ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ tự kỷ. Khi người mẹ cảm thấy lo âu và căng thẳng, khả năng tương tác tích cực với con cái sẽ giảm sút, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển xã hội và ngôn ngữ của trẻ. Do đó, hỗ trợ tâm lý cho các bà mẹ là vô cùng cần thiết để giúp họ vượt qua khó khăn và tạo ra môi trường tốt nhất cho sự phát triển của con.

II. Thách Thức Lo Âu Căng Thẳng Khi Nuôi Dạy Con Tự Kỷ

Nuôi dạy con tự kỷ là một hành trình đầy thách thức đối với các bậc cha mẹ. Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong giao tiếp, tương tác xã hội và có những hành vi lặp đi lặp lại, gây ra nhiều áp lực cho người chăm sóc. Nghiên cứu cho thấy những người chăm sóc trẻ mắc RLPTK có tỷ lệ lo âu, căng thẳng, trầm cảm và các vấn đề sức khỏe tâm thần khác cao hơn so với những người chăm sóc trẻ phát triển bình thường. Mức độ nghiêm trọng của rối loạn tự kỷ của trẻ, thể hiện qua các hành vi thách thức bao gồm đánh, ném đồ vật, các hình thức tự gây thương tích... là chỉ báo quan trọng cho trải nghiệm lo âu căng thẳng với phụ huynh có trẻ tự kỷ.

2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến lo âu ở mẹ có con tự kỷ

Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến mức độ lo âu của các bà mẹ, bao gồm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng tự kỷ ở trẻ, gánh nặng chăm sóc, thiếu sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội, và các vấn đề tài chính. Môi trường gia đình căng thẳng, thiếu sự chia sẻ và hỗ trợ từ người thân cũng góp phần làm tăng căng thẳng và lo âu ở người mẹ.

2.2. Mối liên hệ giữa gánh nặng chăm sóc con tự kỷ và trầm cảm ở mẹ

Gánh nặng chăm sóc con tự kỷ có mối liên hệ mật thiết với trầm cảm ở mẹ. Việc phải liên tục đối mặt với những khó khăn trong việc chăm sóc con cái, thiếu thời gian cho bản thân và những áp lực từ xã hội có thể dẫn đến tình trạng kiệt sức, trầm cảm và lo âu kéo dài. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần và chất lượng cuộc sống của người mẹ.

III. Phương Pháp Dự Báo Lo Âu Căng Thẳng Qua Chiến Lược Ứng Phó

Nghiên cứu này sử dụng hai mô hình hồi quy phân cấp để kiểm tra khả năng dự báo lo âu và căng thẳng của bốn CLƯP khác nhau. Các CLƯP được xem xét bao gồm: xao nhãng, rút lui, tích cực và tìm kiếm sự hỗ trợ xã hội. Nghiên cứu được thực hiện trên 144 bà mẹ đang chăm sóc và nuôi con được chẩn đoán là có RLPTK và hiện đang sinh sống tại Tp HCM, đồng thời kiểm soát các biến liên quan đến tuổi, trình độ học vấn và thu nhập. Kết quả cho thấy rằng mô hình kết hợp, bao gồm cả các CLƯP và biến kiểm soát, có thể giải thích được trên 36% và 30% sự biến thiên của mức độ stress và lo lắng, tương ứng.

3.1. Chiến lược ứng phó Xao nhãng và Rút lui ảnh hưởng đến căng thẳng

Trong số các CLƯP được xem xét, "xao nhãng" và "rút lui" đã được xác định là những yếu tố dự báo đáng kể đối với mức độ căng thẳng. Các bà mẹ sử dụng CLƯP xao nhãng (ví dụ: xem TV, ăn uống) hoặc rút lui (ví dụ: tránh né các vấn đề) có xu hướng trải qua căng thẳng cao hơn. Điều này cho thấy rằng những CLƯP này có thể không hiệu quả trong việc giải quyết các vấn đề gốc rễ gây ra căng thẳng.

3.2. Chiến lược ứng phó Rút lui và mức độ lo âu ở các bà mẹ

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chỉ có CLƯP "rút lui" được tìm thấy có khả năng dự báo đáng kể về mức độ lo lắng được báo cáo bởi các người tham gia nghiên cứu. Điều này cho thấy rằng việc tránh né các vấn đề có thể làm gia tăng cảm giác bất an và lo sợ, dẫn đến mức độ lo âu cao hơn.

IV. Nghiên Cứu Mối Tương Quan Giữa CLƯP Lo Âu Căng Thẳng

Nghiên cứu này nhằm đóng góp thêm kiến thức về kinh nghiệm của phụ huynh và các CLƯP của họ trong quá trình chăm sóc và nuôi dưỡng con Tự kỷ tại Việt Nam. Từ đó, cung cấp thêm cơ sở cho các chuyên gia y tế, chuyên viên can thiệp và các nhà hoạch định chính sách để phát triển các biện pháp can thiệp và hệ thống hỗ trợ nhằm đáp ứng các nhu cầu của phụ huynh. Nghiên cứu “Tìm hiểu khả năng dự báo lo âu và căng thẳng của các CLƯP của các bà mẹ có con tự kỷ tại Tp HCM” hướng đến việc giúp các nhà trị liệu tâm lý lâm sàng có thể hiểu rõ hơn nguy cơ lo âu và căng thẳng ở nhóm này.

4.1. Kết quả phân tích đặc điểm mẫu nghiên cứu về nuôi dạy con tự kỷ

Nghiên cứu tiến hành phân tích các đặc điểm của mẫu nghiên cứu, bao gồm tuổi, trình độ học vấn, thu nhập, tình trạng hôn nhân và người hỗ trợ chăm sóc trẻ. Kết quả cho thấy có sự khác biệt đáng kể về mức độ lo âu và căng thẳng giữa các nhóm có đặc điểm khác nhau. Ví dụ, những bà mẹ có thu nhập thấp hơn hoặc thiếu sự hỗ trợ từ gia đình có xu hướng trải qua lo âu và căng thẳng cao hơn.

4.2. Tương quan giữa các CLƯP và mức độ lo âu căng thẳng

Nghiên cứu đã tìm thấy một số tương quan đáng kể giữa các CLƯP và mức độ lo âu, căng thẳng. Ví dụ, những bà mẹ sử dụng CLƯP tích cực (ví dụ: tìm kiếm sự hỗ trợ xã hội, giải quyết vấn đề) có xu hướng có mức độ lo âu và căng thẳng thấp hơn. Ngược lại, những bà mẹ sử dụng CLƯP tiêu cực (ví dụ: xao nhãng, rút lui) có xu hướng có mức độ lo âu và căng thẳng cao hơn.

V. Ứng dụng Can Thiệp Giảm Lo Âu Căng Thẳng Cho Mẹ Tự Kỷ

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc can thiệp giảm lo âu và căng thẳng cho các bà mẹ nuôi dạy con tự kỷ là rất quan trọng. Việc hiểu rõ các CLƯP mà các bà mẹ đang sử dụng có thể giúp các chuyên gia xây dựng các chương trình hỗ trợ phù hợp và hiệu quả hơn. Các chương trình này có thể tập trung vào việc giúp các bà mẹ phát triển các CLƯP tích cực, giảm thiểu việc sử dụng các CLƯP tiêu cực và tăng cường sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội.

5.1. Xây dựng chương trình hỗ trợ tâm lý và giáo dục kỹ năng

Các chương trình hỗ trợ tâm lý có thể giúp các bà mẹ đối phó với căng thẳng, lo âu và trầm cảm. Các chương trình này có thể bao gồm các buổi tư vấn cá nhân hoặc nhóm, các khóa học về quản lý căng thẳng và các hoạt động thư giãn. Các chương trình giáo dục kỹ năng có thể giúp các bà mẹ học cách chăm sóc con cái một cách hiệu quả hơn, giải quyết các vấn đề hành vi và cải thiện giao tiếp với con cái.

5.2. Tăng cường sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng

Sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm căng thẳng và lo âu cho các bà mẹ. Gia đình có thể giúp đỡ trong việc chăm sóc con cái, chia sẻ gánh nặng và cung cấp sự hỗ trợ tinh thần. Cộng đồng có thể cung cấp các dịch vụ hỗ trợ như các nhóm hỗ trợ, các trung tâm chăm sóc ban ngày và các chương trình can thiệp sớm.

VI. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Về Mẹ Tự Kỷ Trong Tương Lai

Nghiên cứu này đã cung cấp những bằng chứng quan trọng về mối liên hệ giữa các CLƯP và mức độ lo âu, căng thẳng ở các bà mẹ nuôi dạy con tự kỷ tại TP.HCM. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi cần được giải đáp trong các nghiên cứu tương lai. Cần có những nghiên cứu sâu hơn để khám phá các yếu tố văn hóa và xã hội ảnh hưởng đến kinh nghiệm của mẹ tự kỷ ở Việt Nam, cũng như để đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp khác nhau.

6.1. Nghiên cứu định tính về trải nghiệm của mẹ có con tự kỷ

Các nghiên cứu định tính có thể giúp chúng ta hiểu sâu hơn về trải nghiệm của mẹ có con tự kỷ, những khó khăn mà họ phải đối mặt và những nguồn lực mà họ sử dụng để vượt qua khó khăn. Các nghiên cứu này có thể sử dụng các phương pháp như phỏng vấn sâu, quan sát tham gia và phân tích tài liệu cá nhân.

6.2. Phát triển các công cụ đánh giá mức độ tự kỷ phù hợp với văn hóa Việt Nam

Việc phát triển các công cụ đánh giá mức độ tự kỷ phù hợp với văn hóa Việt Nam là rất quan trọng để đảm bảo rằng trẻ em được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Các công cụ này cần được thiết kế để phù hợp với các giá trị, niềm tin và thực tiễn văn hóa của Việt Nam.

Tổng quan nghiên cứu

Rối loạn phổ tự kỷ (RLPTK) là một rối loạn phát triển thần kinh kéo dài suốt đời, ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và tương tác xã hội của trẻ, đồng thời gây ra các hành vi lặp đi lặp lại và sở thích hạn chế. Tại Việt Nam, tỷ lệ trẻ mắc RLPTK được ước tính khoảng 7,5‰, với sự gia tăng nhận thức và quan tâm trong những năm gần đây. Việc nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ tự kỷ đặt ra nhiều thách thức cho các bậc phụ huynh, đặc biệt là các bà mẹ, khi họ phải đối mặt với mức độ căng thẳng và lo âu cao hơn so với phụ huynh có con phát triển bình thường.

Nghiên cứu được thực hiện trên 144 bà mẹ đang nuôi con được chẩn đoán mắc RLPTK tại Thành phố Hồ Chí Minh nhằm mục tiêu khảo sát thực trạng mức độ lo âu và căng thẳng, so sánh việc sử dụng các chiến lược ứng phó (CLƯP) giữa các nhóm bà mẹ có mức độ căng thẳng và lo âu khác nhau, đồng thời khám phá khả năng dự báo của các CLƯP đối với tình trạng lo âu và căng thẳng. Thời gian thu thập dữ liệu kéo dài từ tháng 8/2022 đến tháng 2/2023, với phạm vi nghiên cứu tập trung tại Tp. HCM.

Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp cơ sở khoa học cho các chuyên gia tâm lý, nhà can thiệp và hoạch định chính sách trong việc phát triển các chương trình hỗ trợ phù hợp, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe tinh thần cho các bà mẹ có con tự kỷ, đồng thời góp phần cải thiện hiệu quả chăm sóc và giáo dục trẻ tự kỷ tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết về căng thẳng và ứng phó của Lazarus & Folkman (1984): Căng thẳng được định nghĩa là phản ứng sinh lý và tâm lý của cá nhân khi đối mặt với các tình huống đe dọa hoặc gây áp lực, trong đó các chiến lược ứng phó được sử dụng để giảm thiểu tác động tiêu cực của stress.

• Mô hình phân loại chiến lược ứng phó của Benson (2010): Phân chia CLƯP thành bốn nhóm chính gồm: dấn thân (engagement), xao nhãng (distraction), rút lui (disengagement), và đặt lại vấn đề (cognitive reframing). Mô hình này giúp nhận diện rõ hơn các hành vi ứng phó có thể ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến sức khỏe tâm thần của phụ huynh.

• Khái niệm về RLPTK theo ICD-10 và DSM-5: Định nghĩa trẻ tự kỷ với các đặc điểm chính như hạn chế giao tiếp xã hội, hành vi lặp lại và sở thích hạn chế, làm cơ sở cho việc lựa chọn đối tượng nghiên cứu.

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: căng thẳng (stress), lo âu (anxiety), và chiến lược ứng phó (coping strategies). Các khái niệm này được đo lường bằng các thang đo chuẩn hóa như DASS-21 và Brief-COPE.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang, sử dụng phương pháp định lượng để khảo sát mối quan hệ giữa các CLƯP và mức độ lo âu, căng thẳng ở các bà mẹ có con tự kỷ.

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu được thu thập từ 144 bà mẹ đang nuôi con được chẩn đoán RLPTK tại Tp. HCM, thông qua bảng khảo sát trực tuyến và trực tiếp tại các trung tâm can thiệp trẻ đặc biệt.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Mẫu thuận tiện với cỡ mẫu tối thiểu 85 người theo phân tích độ mạnh thống kê, thực tế thu thập được 144 người, đảm bảo độ tin cậy và khả năng tổng quát hóa kết quả.

• Công cụ nghiên cứu:

  • Thang đo Brief-COPE (phiên bản rút gọn) để đánh giá 4 nhóm chiến lược ứng phó.
  • Thang đo DASS-21 để đo mức độ lo âu và căng thẳng, tập trung vào hai tiểu thang DASS-A (lo âu) và DASS-S (căng thẳng).

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS phiên bản 25 để phân tích dữ liệu. Phân tích mô tả các biến nhân khẩu và biến nghiên cứu chính, kiểm tra giả định phân phối chuẩn, tương quan tuyến tính và đa cộng tuyến. Áp dụng hồi quy tuyến tính đa bậc để kiểm tra khả năng dự báo của các CLƯP đối với mức độ lo âu và căng thẳng, sau khi kiểm soát các biến nhân khẩu như tuổi, trình độ học vấn và thu nhập.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu từ tháng 8/2022 đến tháng 2/2023, phân tích và báo cáo kết quả trong năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ lo âu và căng thẳng của các bà mẹ: Kết quả cho thấy trên 36% sự biến thiên của mức độ căng thẳng và 30% sự biến thiên của mức độ lo âu được giải thích bởi mô hình kết hợp các CLƯP và biến kiểm soát. Điểm trung bình của các tiểu thang DASS-A và DASS-S đều ở mức cao, phản ánh tình trạng sức khỏe tâm thần đáng quan ngại.

2. Sự khác biệt trong sử dụng CLƯP: Các bà mẹ có mức căng thẳng và lo âu cao có xu hướng sử dụng nhiều hơn các chiến lược xao nhãng và rút lui so với nhóm có mức thấp. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê, cho thấy các CLƯP kém thích ứng liên quan đến tình trạng sức khỏe tâm thần xấu hơn.

3. Khả năng dự báo của các CLƯP: Trong số bốn nhóm CLƯP, chiến lược xao nhãng và rút lui được xác định là những yếu tố dự báo đáng kể cho mức độ căng thẳng, trong khi chỉ có chiến lược rút lui dự báo có ý nghĩa đối với mức độ lo âu. Chiến lược dấn thân và đặt lại vấn đề không có tác động dự báo rõ ràng trong mô hình.

4. Ảnh hưởng của biến nhân khẩu: Tuổi, trình độ học vấn và thu nhập có vai trò kiểm soát trong mô hình hồi quy, tuy nhiên các CLƯP vẫn giữ được ý nghĩa dự báo độc lập đối với lo âu và căng thẳng.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu quốc tế cho thấy phụ huynh có con tự kỷ thường trải qua mức độ căng thẳng và lo âu cao hơn so với nhóm phụ huynh khác. Việc sử dụng các chiến lược ứng phó kém thích ứng như xao nhãng và rút lui có thể làm gia tăng nguy cơ sức khỏe tâm thần tiêu cực. Điều này được lý giải bởi các hành vi né tránh hoặc chối bỏ thực tế khó khăn trong việc chăm sóc con tự kỷ, dẫn đến sự tích tụ căng thẳng và lo âu.

So sánh với các nghiên cứu tại các quốc gia khác, kết quả cũng phản ánh đặc điểm văn hóa Á Đông, nơi mà sự ngại ngùng, sĩ diện và hạn chế tìm kiếm hỗ trợ xã hội có thể làm gia tăng việc sử dụng các CLƯP thụ động. Mô hình hồi quy cho thấy các CLƯP vẫn có khả năng dự báo đáng kể sau khi kiểm soát các biến nhân khẩu, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc can thiệp nhằm thay đổi các chiến lược ứng phó tiêu cực.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thanh thể hiện mức độ sử dụng các nhóm CLƯP theo mức độ căng thẳng và lo âu, cũng như bảng hồi quy đa bậc minh họa các hệ số dự báo và ý nghĩa thống kê của từng biến.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Phát triển chương trình đào tạo kỹ năng ứng phó tích cực: Tổ chức các khóa huấn luyện dành cho các bà mẹ có con tự kỷ nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng sử dụng các chiến lược dấn thân và đặt lại vấn đề, giảm thiểu việc sử dụng các chiến lược xao nhãng và rút lui. Thời gian thực hiện trong 6-12 tháng, do các trung tâm can thiệp phối hợp thực hiện.

2. Tăng cường hỗ trợ tâm lý và tư vấn cá nhân: Cung cấp dịch vụ tư vấn tâm lý chuyên sâu cho các bà mẹ nhằm giúp họ nhận diện và điều chỉnh các CLƯP tiêu cực, đồng thời hỗ trợ quản lý căng thẳng và lo âu. Thời gian triển khai liên tục, ưu tiên các trường hợp có mức độ căng thẳng cao.

3. Xây dựng mạng lưới hỗ trợ xã hội và nhóm đồng đẳng: Thiết lập các câu lạc bộ phụ huynh có con tự kỷ để tạo môi trường chia sẻ, hỗ trợ cảm xúc và trao đổi kinh nghiệm, giúp giảm cảm giác cô lập và tăng cường sự gắn kết xã hội. Chủ thể thực hiện là các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng địa phương, triển khai trong vòng 12 tháng.

4. Chính sách hỗ trợ tài chính và chăm sóc sức khỏe: Đề xuất các chính sách hỗ trợ tài chính cho gia đình có con tự kỷ, đồng thời tăng cường các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần miễn phí hoặc chi phí thấp cho phụ huynh. Thời gian thực hiện dài hạn, phối hợp giữa các cơ quan y tế và chính quyền địa phương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Chuyên gia tâm lý học lâm sàng: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực nghiệm về mối liên hệ giữa các chiến lược ứng phó và sức khỏe tâm thần của phụ huynh, giúp chuyên gia thiết kế các can thiệp phù hợp.

2. Nhà hoạch định chính sách y tế và xã hội: Thông tin về nhu cầu và khó khăn của phụ huynh có con tự kỷ hỗ trợ xây dựng các chính sách hỗ trợ tài chính, chăm sóc sức khỏe và phát triển dịch vụ cộng đồng.

3. Các trung tâm can thiệp và giáo dục trẻ tự kỷ: Kết quả nghiên cứu giúp các trung tâm hiểu rõ hơn về tâm lý và cách ứng phó của phụ huynh, từ đó cải thiện chương trình hỗ trợ và tư vấn.

4. Phụ huynh có con tự kỷ: Luận văn cung cấp kiến thức về các chiến lược ứng phó hiệu quả, giúp họ nhận diện và điều chỉnh cách thức đối mặt với căng thẳng và lo âu trong quá trình nuôi dưỡng con.

Câu hỏi thường gặp

1. Chiến lược ứng phó nào ảnh hưởng nhiều nhất đến căng thẳng của các bà mẹ?
   Chiến lược xao nhãng và rút lui được xác định là những yếu tố dự báo đáng kể cho mức độ căng thẳng, do chúng thường liên quan đến việc né tránh hoặc chối bỏ thực tế khó khăn.

2. Tại sao chỉ có chiến lược rút lui dự báo được mức độ lo âu?
   Rút lui thể hiện sự chối bỏ hoặc bỏ cuộc, làm gia tăng cảm giác bất an và lo lắng kéo dài, trong khi các chiến lược khác như dấn thân không có tác động dự báo rõ ràng trong nghiên cứu này.

3. Làm thế nào để các bà mẹ có thể thay đổi chiến lược ứng phó tiêu cực?
   Thông qua các chương trình đào tạo kỹ năng ứng phó tích cực, tư vấn tâm lý và hỗ trợ xã hội, các bà mẹ có thể học cách nhận diện và điều chỉnh các hành vi né tránh, tăng cường sự chủ động và chấp nhận.

4. Nghiên cứu có áp dụng được cho các vùng khác ngoài Tp. HCM không?
   Mặc dù nghiên cứu tập trung tại Tp. HCM, các kết quả có thể tham khảo cho các vùng đô thị khác tại Việt Nam, tuy nhiên cần nghiên cứu bổ sung để đánh giá sự khác biệt văn hóa và điều kiện địa phương.

5. Các biến nhân khẩu như tuổi và thu nhập ảnh hưởng thế nào đến kết quả?
   Tuổi, trình độ học vấn và thu nhập được kiểm soát trong mô hình hồi quy và vẫn giữ được ý nghĩa dự báo của các CLƯP, cho thấy các chiến lược ứng phó có ảnh hưởng độc lập đến sức khỏe tâm thần.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định mức độ lo âu và căng thẳng cao ở các bà mẹ có con tự kỷ tại Tp. HCM, với hơn 36% và 30% sự biến thiên được giải thích bởi các chiến lược ứng phó và biến nhân khẩu.
• Chiến lược xao nhãng và rút lui là những yếu tố dự báo quan trọng cho căng thẳng, trong khi rút lui dự báo lo âu.
• Các kết quả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển các chương trình hỗ trợ nhằm thay đổi các chiến lược ứng phó tiêu cực.
• Nghiên cứu góp phần bổ sung kiến thức về trải nghiệm của phụ huynh trẻ tự kỷ tại Việt Nam, làm cơ sở cho các can thiệp tâm lý và chính sách hỗ trợ.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, mở rộng nghiên cứu tại các vùng khác và đánh giá hiệu quả can thiệp trong thực tế.

Hành động ngay: Các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng các chương trình hỗ trợ phù hợp, đồng thời các bà mẹ có con tự kỷ nên tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên môn để cải thiện sức khỏe tâm thần và chất lượng cuộc sống.