I. Tính cấp thiết của đề tài
Đề tài nghiên cứu mô hình công tác xã hội (CTXH) đối với trẻ em mồ côi (TEMC) tại Trung tâm nuôi dưỡng Hà Cầu, Hà Đông, Hà Nội có tính cấp thiết cao. Theo Công ước Quốc tế về Quyền trẻ em, trẻ em là nhóm đối tượng cần được bảo vệ, chăm sóc và phát triển toàn diện. Việt Nam đã phê chuẩn công ước này từ năm 1990 và đã ban hành nhiều văn bản pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi cho trẻ em. Hệ thống cơ sở bảo trợ xã hội dành cho trẻ em, đặc biệt là trẻ em mồ côi, đã được hình thành nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Nhiều trẻ em mồ côi vẫn chưa nhận được sự chăm sóc và bảo vệ đầy đủ, dẫn đến việc cần thiết phải nghiên cứu và cải thiện mô hình CTXH cho nhóm đối tượng này. Đặc biệt, sự gia tăng về số lượng trẻ em cần được bảo vệ trong bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay càng làm nổi bật tầm quan trọng của nghiên cứu này.
II. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng trẻ em mồ côi là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương và cần sự quan tâm đặc biệt. Một số công trình nghiên cứu như báo cáo của UNICEF đã phân tích tình hình trẻ em ở Việt Nam, cho thấy nhiều trẻ em không sống với cả cha mẹ và cần sự hỗ trợ từ các cơ sở bảo trợ xã hội. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các mô hình chăm sóc trẻ em hiện tại vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong việc kết hợp giữa các dịch vụ xã hội và giáo dục. Một số mô hình can thiệp, như mô hình chăm sóc dựa vào cộng đồng, đã được đề xuất như một giải pháp khả thi. Tuy nhiên, việc áp dụng mô hình CTXH cho trẻ em mồ côi tại các trung tâm nuôi dưỡng vẫn chưa được nghiên cứu sâu. Điều này tạo ra khoảng trống trong việc hiểu biết và phát triển các chính sách phù hợp cho nhóm trẻ em này.
III. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Kết quả nghiên cứu mô hình CTXH đối với TEMC tại TTND không chỉ làm rõ lý luận về mô hình này mà còn cung cấp cái nhìn tổng quan về thực trạng hoạt động của các trung tâm nuôi dưỡng trẻ em mồ côi. Nghiên cứu này có thể giúp các nhà quản lý điều chỉnh các chính sách và chương trình nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các trung tâm. Thực tiễn cho thấy, việc áp dụng mô hình CTXH sẽ giúp trẻ em mồ côi được chăm sóc tốt hơn, có cơ hội hòa nhập cộng đồng và phát triển toàn diện. Hơn nữa, nghiên cứu còn là tài liệu tham khảo quý giá cho các học giả, nhà nghiên cứu trong lĩnh vực công tác xã hội và bảo vệ trẻ em.
IV. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là mô hình CTXH đối với TEMC tại trung tâm nuôi dưỡng. Khách thể nghiên cứu bao gồm cán bộ quản lý, nhân viên xã hội và trẻ em mồ côi đang sinh sống tại trung tâm. Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc đánh giá các hoạt động nuôi dưỡng, giáo dục, dạy nghề và kết nối xã hội cho trẻ em mồ côi. Điều này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của mô hình CTXH và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ cho trẻ em.
V. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện nghiên cứu, nhiều phương pháp đã được áp dụng như phân tích tài liệu, trưng cầu ý kiến và phỏng vấn sâu. Phân tích tài liệu giúp thu thập thông tin từ các báo cáo, văn bản pháp lý và các công trình nghiên cứu trước đó. Phương pháp trưng cầu ý kiến nhằm lấy ý kiến từ trẻ em về các dịch vụ mà trung tâm cung cấp, trong khi phỏng vấn sâu giúp hiểu rõ hơn về vai trò của cán bộ, nhân viên trong việc chăm sóc trẻ em. Qua đó, nghiên cứu sẽ cung cấp cái nhìn tổng thể về mô hình CTXH và những thách thức mà nó đang đối mặt.
