Giáo trình Đạo đức Kinh doanh và Văn hóa Doanh nghiệp của Nguyễn Văn Tiến, Hồ Thiện Thông Minh, Hà Văn Dũng

• Tác giả: Nguyễn Văn Tiến
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng TPHCM
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Đạo Đức Kinh Doanh Và Văn Hóa Doanh Nghiệp
• Loại tài liệu: Giáo trình
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI NÓI ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐẠO ĐỨC KINH DOANH
• 1.1. Khái niệm về đạo đức kinh doanh
• 1.2. Sự cần thiết của đạo đức kinh doanh
• 1.3. Vai trò của đạo đức kinh doanh
• 1.4. Các nghĩa vụ trong trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp
• 2. CHƯƠNG 2: NGHIÊN CỨU, TIẾP CẬN HÀNH VI ĐẠO ĐỨC KINH DOANH
• 2.1. Các khía cạnh thể hiện chức năng của đạo đức kinh doanh
• 2.2. Quá trình ra quyết định về hành vi đạo đức kinh doanh
• 3. CHƯƠNG 3: XÂY DỰNG HÀNH VI ĐẠO ĐỨC KINH DOANH
• 3.1. Dẫn nhập chương
• 3.2. Các hành vi đạo đức trong kinh doanh được nhận biết qua công cụ Algorithm
• 3.3. Xây dựng đạo đức kinh doanh trong văn hóa doanh nghiệp
• 3.3.1. Sự cần thiết của việc xây dựng chương trình tuân thủ đạo đức hiệu quả
• 3.3.2. Xây dựng và truyền đạt dựa trên việc phổ biến hiệu quả các tiêu chuẩn đạo đức
• 3.3.3. Thiết lập hệ thống điều hành, thực hiện, kiểm tra việc tuân thủ đạo đức
• 3.3.4. Cải thiện liên tục chương trình tuân thủ đạo đức
• 4. CHƯƠNG 4: VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
• 4.1. Dẫn nhập chương
• 4.2. Khái niệm và đặc điểm của văn hóa doanh nghiệp
• 4.3. Biểu trưng của văn hóa doanh nghiệp
• 4.3.1. Biểu trưng trực quan
• 4.3.2. Biểu tượng phi trực quan
• 4.4. Các dạng văn hóa doanh nghiệp
• 4.4.1. Các dạng văn hóa của Harrison/Handy
• 4.4.2. Các dạng văn hóa của Deal và Kennedy
• 4.4.3. Các dạng văn hóa của Quinn và McGrath
• 4.4.4. Các dạng văn hóa của Scholz
• 4.4.5. Các dạng văn hóa doanh nghiệp của Draft
• 4.4.6. Các dạng văn hóa của Sethia và Klinow
• 4.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến văn hóa doanh nghiệp
• 4.5.1. Phong cách lãnh đạo mang triết lý văn hóa
• 4.5.2. Quản lý hình tượng
• 4.5.3. Các hệ thống trong tổ chức
• 5. CHƯƠNG 5: TẠO LẬP VÀ XÂY DỰNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
• 5.1. Mục tiêu
• 5.2. Tình huống dẫn nhập
• 5.3. Tạo lập bản sắc văn hóa doanh nghiệp
• 5.3.1. Bản chất thay đổi của văn hóa doanh nghiệp
• 5.3.2. Tạo lập bản sắc văn hóa doanh nghiệp
• 5.4. Hoàn thiện hệ thống tổ chức
• 5.4.1. Quan điểm thiết kế, lựa chọn mô hình tổ chức
• 5.4.2. Quan điểm tổ chức định hướng môi trường
• 5.4.3. Quan điểm tổ chức định hướng con người
• 5.4.3.1. Tổ chức là một cỗ máy
• 5.4.3.2. Tổ chức là một bộ não
• 5.4.3.3. Tổ chức như một nền văn hóa
• 5.4.3.4. Tổ chức như một hệ thống chính trị
• 5.4.3.5. Tổ chức như một công cụ thống trị
• 5.4.4. Các hệ thống cơ bản trong cơ cấu tổ chức
• 5.5. Xây dựng phong cách định hướng đạo đức
• 5.5.1. Quan điểm về vai trò của quản lý
• 5.5.2. Năng lực lãnh đạo và quyền lực của người quản lý
• 5.5.3. Phong cách lãnh đạo
• 5.5.4. Vận dụng trong quản lý
• 5.6. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp
• 5.6.1. Nội dung xây dựng văn hóa doanh nghiệp
• 5.6.2. Quy trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp
• 6. CHƯƠNG 6: DUY TRÌ VÀ THAY ĐỔI VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
• 6.1. Tình huống dẫn nhập
• 6.2. Dẫn nhập chương
• 6.3. Duy trì văn hóa doanh nghiệp
• 6.3.1. Vai trò và ý nghĩa
• 6.3.2. Cách thức thực hiện việc duy trì văn hóa doanh nghiệp
• 6.4. Thay đổi văn hóa doanh nghiệp
• 6.4.1. Khái niệm, hình thức, mô hình thay đổi và sự quản lý thay đổi
• 6.4.2. Cách thức thay đổi văn hóa doanh nghiệp
• 6.5. Các ví dụ về thay đổi văn hóa doanh nghiệp
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về đạo đức kinh doanh

Chương đầu tiên của tài liệu tập trung vào khái niệm và tầm quan trọng của đạo đức kinh doanh. Đạo đức trong kinh doanh không chỉ là nguyên tắc mà còn là chuẩn mực để điều chỉnh hành vi của các chủ thể trong mối quan hệ kinh doanh. Các nguyên tắc này hướng tới việc đánh giá hành vi của doanh nghiệp, từ nhà đầu tư đến khách hàng, nhằm đảm bảo rằng các hành động diễn ra trong khuôn khổ pháp luật và đạo lý. Sự cần thiết của đạo đức kinh doanh được nhấn mạnh qua vai trò trong việc tạo dựng hình ảnh và uy tín cho doanh nghiệp. Đạo đức không chỉ giúp doanh nghiệp tránh khỏi những rủi ro pháp lý mà còn góp phần tạo dựng lòng tin từ phía khách hàng, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.

1.1 Khái niệm và vai trò của đạo đức kinh doanh

Khái niệm đạo đức kinh doanh được định nghĩa là tập hợp các nguyên tắc và chuẩn mực nhằm điều chỉnh hành vi trong kinh doanh. Vai trò của đạo đức kinh doanh rất quan trọng, nó không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì mối quan hệ tốt với các đối tác mà còn tạo dựng niềm tin từ khách hàng. Việc thực hiện đạo đức kinh doanh còn giúp doanh nghiệp nâng cao giá trị thương hiệu và tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững. Một doanh nghiệp có đạo đức sẽ thu hút được nhiều khách hàng hơn và có thể phát triển bền vững hơn trong thời gian dài.

II. Văn hóa doanh nghiệp

Chương này khám phá khái niệm và vai trò của văn hóa doanh nghiệp trong việc hình thành và phát triển một tổ chức. Văn hóa doanh nghiệp không chỉ là các giá trị, niềm tin mà còn là cách thức mà các thành viên trong tổ chức tương tác với nhau và với bên ngoài. Một văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ có thể thúc đẩy sự hợp tác, sáng tạo và đổi mới trong tổ chức. Điều này rất quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, khi mà các doanh nghiệp cần phải cạnh tranh không chỉ về sản phẩm mà còn về cách thức hoạt động và giá trị mà họ mang lại cho xã hội.

2.1 Khái niệm và đặc điểm của văn hóa doanh nghiệp

Khái niệm văn hóa doanh nghiệp được hiểu là tập hợp các giá trị, niềm tin, và quy tắc ứng xử mà các thành viên trong tổ chức chia sẻ. Các đặc điểm của văn hóa doanh nghiệp bao gồm sự đồng nhất trong mục tiêu, sự tôn trọng lẫn nhau và sự cam kết với trách nhiệm xã hội. Một văn hóa doanh nghiệp tích cực sẽ thúc đẩy sự phát triển bền vững và tạo ra môi trường làm việc tốt đẹp cho nhân viên, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc và sự hài lòng của khách hàng.

III. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

Chương này đề cập đến khái niệm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) và các nghĩa vụ mà doanh nghiệp cần thực hiện đối với cộng đồng và môi trường. Trách nhiệm xã hội không chỉ là một yếu tố bổ sung mà đã trở thành một phần thiết yếu trong chiến lược kinh doanh của nhiều doanh nghiệp hiện đại. Việc thực hiện CSR không chỉ giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh tích cực mà còn tạo ra giá trị cho xã hội. Doanh nghiệp có trách nhiệm phải đảm bảo rằng hoạt động của mình không gây hại đến môi trường và cộng đồng.

3.1 Khái niệm và các khía cạnh của trách nhiệm xã hội

Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp được hiểu là nghĩa vụ của doanh nghiệp trong việc đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội. Các khía cạnh của CSR bao gồm việc bảo vệ môi trường, hỗ trợ cộng đồng và đảm bảo quyền lợi cho nhân viên. Việc thực hiện tốt CSR không chỉ giúp doanh nghiệp tạo dựng được lòng tin từ phía khách hàng mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của toàn xã hội. Do đó, doanh nghiệp cần tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội và môi trường để thể hiện trách nhiệm xã hội của mình.