Đánh giá kết quả bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai tại khoa tai mũi họng bệnh viện đại học y dược thành phố hồ chí minh từ 2022 2023

• Tác giả: Ngô Thành Đạt
• Người hướng dẫn: TS. Lý Xuân Quang
• Trường học: Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tai Mũi Họng
• Đề tài: Đánh giá kết quả bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai tại khoa Tai Mũi Họng Bệnh Viện Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh từ 2022-2023
• Loại tài liệu: Luận văn bác sĩ nội trú
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1.2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.2.1. Giải phẫu học tuyến mang tai
• 1.2.2. Thần kinh tai lớn (great auricular nerve)
• 1.2.3. Các phương pháp phẫu thuật cắt tuyến mang tai
• 1.2.4. Các nghiên cứu trong và ngoài nước
• 1.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.3.2. Phương pháp nghiên cứu
• 1.3.3. Dự kiến sản phẩm
• 1.3.4. Khả năng và địa chỉ áp dụng
• 1.3.5. Y đức trong nghiên cứu
• 1.4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu
• 1.4.2. Đặc điểm phẫu thuật
• 1.4.3. Đặc điểm giải phẫu dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật
• 1.4.4. Đặc điểm dị cảm ở vùng cảm giác dây thần kinh tai lớn sau phẫu thuật
• 1.4.5. Đặc điểm nhóm bệnh nhân nghiên cứu
• 1.4.6. Đặc điểm phẫu thuật cắt tuyến mang tai
• 1.4.7. Đặc điểm giải phẫu dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật
• 1.4.8. Đặc điểm dị cảm ở vùng cảm giác dây thần kinh tai lớn sau phẫu thuật
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Phẫu Thuật Cắt Tuyến Mang Tai Bảo Tồn TKTL

Phẫu thuật cắt tuyến mang tai là phương pháp điều trị chính cho các bệnh lý u tuyến mang tai, bao gồm cả u lành tính và u ác tính. Mục tiêu của phẫu thuật hiện đại không chỉ là loại bỏ khối u một cách triệt để mà còn là giảm thiểu tối đa các biến chứng sau phẫu thuật. Trước đây, biến chứng liệt mặt do tổn thương dây thần kinh mặt (dây thần kinh VII) thường được quan tâm hàng đầu. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đã tập trung vào việc giảm thiểu các biến chứng khác, đặc biệt là rối loạn cảm giác da vùng tai và quanh tai do tổn thương dây thần kinh tai lớn (TKTL). Sự phát triển của kỹ thuật bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn ngày càng được chú trọng. Việc bảo tồn TKTL là không bắt buộc, nhưng lợi ích của nó trong việc phục hồi cảm giác sau mổ đã được nhiều nghiên cứu nhấn mạnh. Nghiên cứu này sẽ đánh giá kết quả bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn tại Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, trong khoảng thời gian từ 2022-2023.

1.1. Tại Sao Cần Bảo Tồn Dây Thần Kinh Tai Lớn

Việc bảo tồn dây thần kinh tai lớn (TKTL), đặc biệt là nhánh sau dây thần kinh tai lớn, có ý nghĩa quan trọng trong việc duy trì cảm giác da vùng tai và quanh tai sau phẫu thuật cắt tuyến mang tai. Mất cảm giác ở vùng này có thể gây khó chịu cho bệnh nhân trong các hoạt động hàng ngày, chẳng hạn như đeo bông tai, tai nghe, hoặc máy trợ thính. Ngoài ra, bệnh nhân có nguy cơ bị bỏng hoặc chấn thương cao hơn, cũng như cảm giác khó chịu khi tiếp xúc. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn giúp phục hồi nhanh chóng cảm giác ở vùng chi phối của dây thần kinh.

1.2. Nghiên Cứu Về Bảo Tồn TKTL Trong Nước Và Thế Giới

Hiện tại, vẫn còn thiếu các nghiên cứu đầy đủ về đặc điểm giải phẫu của dây thần kinh tai lớn và kết quả của việc bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật u tuyến mang tai, đặc biệt là tại Việt Nam. Các nghiên cứu trên thế giới cũng chưa đưa ra kết luận thống nhất. Do đó, nghiên cứu này nhằm mục đích làm rõ hơn về đặc điểm giải phẫu của TKTL, kỹ thuật bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn và tỉ lệ dị cảm sau phẫu thuật khi áp dụng kỹ thuật này. Nghiên cứu được thực hiện tại Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM.

II. Vấn Đề Rối Loạn Cảm Giác Sau Phẫu Thuật Tuyến Mang Tai

Một trong những biến chứng thường gặp sau phẫu thuật cắt tuyến mang tai là rối loạn cảm giác da vùng tai và quanh tai. Điều này xảy ra do tổn thương đến dây thần kinh tai lớn trong quá trình phẫu thuật. Biến chứng này có thể gây ra nhiều khó chịu cho bệnh nhân, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Mặc dù không đe dọa tính mạng, nhưng rối loạn cảm giác có thể kéo dài và gây ra những vấn đề về tâm lý cho người bệnh. Do đó, việc tìm hiểu và áp dụng các phương pháp bảo tồn dây thần kinh tai lớn là rất quan trọng để giảm thiểu biến chứng này.

2.1. Ảnh Hưởng Của Mất Cảm Giác Đến Sinh Hoạt Hàng Ngày

Mất hoặc giảm cảm giác ở vùng tai và quanh tai có thể gây khó khăn cho bệnh nhân trong nhiều hoạt động hàng ngày. Ví dụ, việc đeo bông tai hoặc tai nghe có thể trở nên khó chịu hoặc thậm chí gây đau. Ngoài ra, bệnh nhân có thể không nhận biết được các tác nhân gây hại như nhiệt độ cao, dẫn đến nguy cơ bị bỏng. Cảm giác ngứa ngáy hoặc tê bì cũng có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ.

2.2. Tâm Lý Bệnh Nhân Khi Bị Rối Loạn Cảm Giác

Rối loạn cảm giác da vùng tai và quanh tai không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn tác động đến tâm lý của bệnh nhân. Cảm giác khó chịu liên tục có thể gây ra lo lắng, căng thẳng và thậm chí là trầm cảm. Một số bệnh nhân có thể cảm thấy tự ti về ngoại hình của mình, đặc biệt nếu có sẹo lớn sau phẫu thuật. Việc tư vấn tâm lý và hỗ trợ bệnh nhân là rất quan trọng để giúp họ vượt qua những khó khăn này.

2.3 Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Về Dây Thần Kinh Tai Lớn

Nghiên cứu về dây thần kinh tai lớn và các phương pháp bảo tồn nó trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Việc hiểu rõ về giải phẫu và chức năng của TKTL, cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả phẫu thuật, sẽ giúp các bác sĩ đưa ra quyết định điều trị tốt nhất cho từng trường hợp cụ thể. Nghiên cứu này sẽ góp phần vào việc nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu biến chứng sau phẫu thuật tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM.

III. Phương Pháp Kỹ Thuật Bảo Tồn Nhánh Sau Dây TK Tai Lớn

Nghiên cứu này tập trung vào đánh giá kết quả của kỹ thuật bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai tại Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Kỹ thuật này đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm của phẫu thuật viên để xác định và bảo vệ TKTL trong quá trình phẫu thuật. Mục tiêu chính là giảm thiểu tổn thương đến dây thần kinh tai lớn, từ đó giảm nguy cơ rối loạn cảm giác sau mổ. Việc sử dụng các thiết bị hỗ trợ như kính hiển vi phẫu thuật hoặc hệ thống định vị thần kinh có thể giúp tăng độ chính xác của phẫu thuật.

3.1. Quy Trình Phẫu Thuật Cắt Tuyến Mang Tai Và Xác Định TKTL

Quy trình phẫu thuật bắt đầu bằng việc rạch da và bóc tách vạt da để tiếp cận tuyến mang tai. Việc xác định dây thần kinh tai lớn là một bước quan trọng. TKTL thường được tìm thấy ở vị trí điểm McKinney (McKinney’s point), nằm ở giữa bụng cơ ức đòn chũm, cách ống tai ngoài khoảng 6,5 cm. Phẫu thuật viên cần cẩn thận bóc tách xung quanh dây thần kinh tai lớn để tránh làm tổn thương nó.

3.2. Bí Quyết Bảo Tồn Nhánh Sau Dây Thần Kinh Tai Lớn

Việc bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỹ thuật cao. Nhánh này thường nhỏ và dễ bị tổn thương trong quá trình phẫu thuật. Phẫu thuật viên cần sử dụng các dụng cụ phẫu thuật nhỏ và kỹ thuật bóc tách nhẹ nhàng để bảo vệ nhánh thần kinh này. Việc sử dụng kính hiển vi phẫu thuật có thể giúp tăng độ chính xác của phẫu thuật. Thân chính dây thần kinh tai lớn thường sẽ tận cùng bởi nhánh trước và nhánh sau.

3.3. Các Mốc Giải Phẫu Quan Trọng Trong Phẫu Thuật

Các mốc giải phẫu quan trọng cần xác định trong quá trình phẫu thuật bao gồm: cơ ức đòn chũm, tĩnh mạch cảnh ngoài, và bờ dưới tuyến mang tai. Dây thần kinh tai lớn thường chạy song song và nằm ngoài tĩnh mạch cảnh ngoài. Việc xác định chính xác các mốc giải phẫu này giúp phẫu thuật viên định vị và bảo vệ TKTL một cách hiệu quả.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Đánh Giá Kết Quả Bảo Tồn TKTL Tại BV ĐHYD

Nghiên cứu được thực hiện tại Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM trong giai đoạn 2022-2023, đánh giá kết quả của việc bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai. Các chỉ số được đánh giá bao gồm: tỉ lệ bảo tồn thành công TKTL, tỉ lệ rối loạn cảm giác sau phẫu thuật, và mức độ phục hồi cảm giác sau một thời gian theo dõi. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan trọng về hiệu quả của kỹ thuật bảo tồn này trong việc giảm thiểu biến chứng rối loạn cảm giác.

4.1. Tỉ Lệ Bảo Tồn Thành Công Nhánh Sau Dây TK Tai Lớn

Một trong những chỉ số quan trọng nhất là tỉ lệ bảo tồn thành công nhánh sau dây thần kinh tai lớn. Tỉ lệ này cho thấy mức độ thành công của phẫu thuật viên trong việc xác định và bảo vệ TKTL trong quá trình phẫu thuật. Các yếu tố ảnh hưởng đến tỉ lệ bảo tồn bao gồm: kích thước và vị trí khối u, kinh nghiệm của phẫu thuật viên, và việc sử dụng các thiết bị hỗ trợ phẫu thuật.

4.2. Tỉ Lệ Dị Cảm Sau Phẫu Thuật Có Bảo Tồn TKTL

Tỉ lệ dị cảm (rối loạn cảm giác) sau phẫu thuật là một chỉ số quan trọng khác để đánh giá kết quả của việc bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn. Tỉ lệ này cho biết có bao nhiêu bệnh nhân gặp phải tình trạng mất hoặc giảm cảm giác ở vùng tai và quanh tai sau phẫu thuật. So sánh tỉ lệ dị cảm giữa nhóm bệnh nhân được bảo tồn TKTL và nhóm không được bảo tồn sẽ cho thấy hiệu quả của kỹ thuật này.

4.3. Mức Độ Phục Hồi Cảm Giác Sau Phẫu Thuật

Mức độ phục hồi cảm giác sau phẫu thuật cũng là một yếu tố quan trọng để đánh giá hiệu quả của việc bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn. Theo dõi bệnh nhân trong một khoảng thời gian nhất định (ví dụ, 6 tháng hoặc 1 năm) để đánh giá mức độ phục hồi cảm giác. So sánh mức độ phục hồi giữa các nhóm bệnh nhân sẽ giúp xác định lợi ích của việc bảo tồn TKTL trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cải Thiện Kỹ Thuật Phẫu Thuật Chăm Sóc

Kết quả của nghiên cứu này có thể được sử dụng để cải thiện kỹ thuật phẫu thuật và quy trình chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật cắt tuyến mang tai tại Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Việc hiểu rõ hơn về đặc điểm giải phẫu của dây thần kinh tai lớn và các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả bảo tồn sẽ giúp các bác sĩ đưa ra quyết định điều trị tốt nhất cho từng bệnh nhân. Ngoài ra, nghiên cứu cũng có thể góp phần vào việc phát triển các phương pháp phục hồi chức năng sau phẫu thuật để giúp bệnh nhân phục hồi cảm giác nhanh chóng hơn.

5.1. Cập Nhật Phác Đồ Phẫu Thuật Dựa Trên Kết Quả Nghiên Cứu

Dựa trên kết quả nghiên cứu, các bác sĩ có thể điều chỉnh phác đồ phẫu thuật để tối ưu hóa việc bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng các kỹ thuật bóc tách mới, sử dụng các thiết bị hỗ trợ phẫu thuật, hoặc thay đổi vị trí rạch da. Mục tiêu là giảm thiểu tổn thương đến TKTL và cải thiện kết quả phẫu thuật.

5.2. Tối Ưu Hóa Quy Trình Chăm Sóc Sau Phẫu Thuật

Nghiên cứu cũng có thể cung cấp thông tin để tối ưu hóa quy trình chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng các phương pháp giảm đau hiệu quả, hướng dẫn bệnh nhân cách chăm sóc vết thương, và cung cấp các bài tập phục hồi chức năng để giúp bệnh nhân phục hồi cảm giác nhanh chóng hơn. Tư vấn tâm lý cho bệnh nhân cũng là một phần quan trọng của quy trình chăm sóc.

5.3. Hướng Dẫn Lựa Chọn Phương Pháp Phẫu Thuật Phù Hợp

Dựa trên kết quả nghiên cứu, các bác sĩ có thể đưa ra hướng dẫn cụ thể về việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp cho từng bệnh nhân. Ví dụ, đối với những bệnh nhân có nguy cơ cao bị tổn thương TKTL, có thể cân nhắc sử dụng các kỹ thuật phẫu thuật ít xâm lấn hơn hoặc sử dụng các thiết bị hỗ trợ phẫu thuật để tăng độ chính xác.

VI. Kết Luận Bảo Tồn TKTL Hướng Đi Tối Ưu Hóa Điều Trị

Nghiên cứu về đánh giá kết quả bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai tại Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (2022-2023) đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng điều trị cho bệnh nhân. Việc bảo tồn TKTL là một hướng đi đầy hứa hẹn để giảm thiểu biến chứng rối loạn cảm giác sau mổ, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu với quy mô lớn hơn và thời gian theo dõi dài hơn để khẳng định chắc chắn hiệu quả của kỹ thuật này.

6.1. Tổng Kết Lợi Ích Của Việc Bảo Tồn Nhánh Sau TKTL

Việc bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân sau phẫu thuật cắt tuyến mang tai, bao gồm: giảm nguy cơ rối loạn cảm giác da vùng tai và quanh tai, phục hồi cảm giác nhanh chóng hơn, và cải thiện chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, kỹ thuật này đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm của phẫu thuật viên để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Dây Thần Kinh Tai Lớn

Trong tương lai, cần có thêm nhiều nghiên cứu để khám phá sâu hơn về đặc điểm giải phẫu và chức năng của dây thần kinh tai lớn. Các nghiên cứu nên tập trung vào việc phát triển các kỹ thuật bảo tồn tiên tiến hơn, đánh giá hiệu quả của các phương pháp phục hồi chức năng sau phẫu thuật, và tìm kiếm các yếu tố dự đoán nguy cơ rối loạn cảm giác sau mổ.

6.3. Cam Kết Nâng Cao Chất Lượng Điều Trị Tại BV ĐHYD

Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cam kết tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các kỹ thuật tiên tiến nhất để nâng cao chất lượng điều trị cho bệnh nhân. Việc bảo tồn dây thần kinh tai lớn là một trong những ưu tiên hàng đầu trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai, nhằm mang lại kết quả tốt nhất cho người bệnh.

Tổng quan nghiên cứu

Phẫu thuật cắt tuyến mang tai là phương pháp điều trị chủ yếu cho các khối u tuyến mang tai, bao gồm cả u lành và u ác tính. Theo báo cáo của ngành y tế, tỷ lệ u tuyến mang tai chiếm khoảng 70-80% các khối u tuyến nước bọt lớn nhất, với trọng lượng tuyến từ 14 đến 28 gram. Một trong những biến chứng thường gặp sau phẫu thuật là rối loạn cảm giác vùng da tai và quanh tai do tổn thương dây thần kinh tai lớn (Great Auricular Nerve - GAN). Biến chứng này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, gây khó chịu khi đeo bông tai, tai nghe hoặc máy trợ thính, thậm chí tăng nguy cơ bỏng và chấn thương vùng da này.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá kết quả bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai tại Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2022-2023. Nghiên cứu tập trung mô tả đặc điểm giải phẫu dây thần kinh tai lớn, xác định tỷ lệ dị cảm và khả năng hồi phục cảm giác vùng da chi phối bởi dây thần kinh này sau phẫu thuật có bảo tồn nhánh sau. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 60 bệnh nhân được phẫu thuật cắt tuyến mang tai có bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn, với độ tuổi trung bình 53,4 ± 12,9 tuổi, đa số u nằm ở thùy nông tuyến mang tai (88,3%) và kích thước u trung bình 28 ± 10,5 mm.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải tiến kỹ thuật phẫu thuật, giảm thiểu biến chứng dị cảm sau mổ, góp phần nâng cao chất lượng điều trị và phục hồi chức năng cảm giác cho bệnh nhân sau phẫu thuật tuyến mang tai.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết giải phẫu học và mô hình phẫu thuật tuyến mang tai, tập trung vào:

• Giải phẫu dây thần kinh tai lớn (GAN): GAN xuất phát từ rễ thần kinh tủy sống C2-C3, là nhánh cảm giác lớn nhất của đám rối cổ nông, phân chia thành nhánh trước và nhánh sau. Nhánh sau chi phối cảm giác vùng dái tai, góc hàm và mỏm chũm, có vai trò quan trọng trong cảm giác da vùng tai.

• Mô hình phẫu thuật cắt tuyến mang tai: Bao gồm các phương pháp cắt một phần thùy nông, cắt toàn bộ thùy nông, cắt u ngoài vỏ bao và cắt toàn bộ tuyến mang tai. Mục tiêu là loại bỏ khối u hiệu quả đồng thời bảo tồn các cấu trúc thần kinh quan trọng để giảm biến chứng.

• Khái niệm bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn: Việc bảo tồn nhánh sau giúp giảm thiểu tổn thương cảm giác, rút ngắn thời gian hồi phục cảm giác sau phẫu thuật, đồng thời không làm tăng đáng kể thời gian phẫu thuật.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang hàng loạt ca, tiến hành trên 60 bệnh nhân được phẫu thuật cắt tuyến mang tai có bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM từ tháng 7/2022 đến 7/2023.

• Chọn mẫu: Mẫu thuận tiện, bao gồm bệnh nhân lần đầu phẫu thuật tuyến mang tai, không có bất thường cảm giác vùng tai trước phẫu thuật, không có khối u xâm lấn thần kinh tai lớn.

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thu thập từ hồ sơ bệnh án, kết quả phẫu thuật, đánh giá cảm giác da vùng tai và quanh tai trước và sau phẫu thuật.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm Excel 365 và STATA 14 để xử lý số liệu. Các biến số được phân tích bao gồm đặc điểm chung mẫu, đặc điểm phẫu thuật, đặc điểm giải phẫu dây thần kinh tai lớn, và kết quả cảm giác sau phẫu thuật.

• Timeline nghiên cứu: Tiến hành trong vòng 12 tháng, từ tháng 7/2022 đến tháng 7/2023, với đánh giá cảm giác sau phẫu thuật tại các thời điểm 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng và 12 tháng.

• Đánh giá cảm giác: Bao gồm cảm giác chủ quan (không tê, tê nhẹ, tê vừa, tê nặng) và cảm giác khách quan (xúc giác, nhiệt, đau) được kiểm tra bằng các dụng cụ chuyên biệt như gòn, cồn và kim tiêm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu: Trong 60 bệnh nhân, tỷ lệ nam giới chiếm 53%, nữ giới 47%. Độ tuổi trung bình là 53,4 ± 12,9 tuổi, với 63,3% bệnh nhân dưới 60 tuổi. Vị trí u chủ yếu ở thùy nông (88,3%), kích thước u trung bình 28 ± 10,5 mm.

2. Phương pháp phẫu thuật: Cắt một phần thùy nông tuyến mang tai chiếm 50%, cắt toàn bộ thùy nông 16,7%, cắt u ngoài vỏ bao 11,7%, cắt toàn bộ tuyến mang tai 5%. Tất cả các ca đều bảo tồn dây thần kinh mặt và nhánh sau dây thần kinh tai lớn.

3. Thời gian phẫu thuật: Thời gian trung bình từ lúc rạch da đến xác định dây thần kinh tai lớn là 4,5 ± 1,6 phút, với 83,3% ca dưới 5 phút. Thời gian bóc tách bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trung bình khoảng 5-15 phút, không làm kéo dài đáng kể thời gian mổ.

4. Tỷ lệ dị cảm và hồi phục cảm giác: Tỷ lệ dị cảm sau phẫu thuật giảm dần theo thời gian, với khoảng 70% bệnh nhân có cảm giác hồi phục tốt sau 6 tháng. Các vùng da bị giảm cảm giác chủ yếu là vùng dái tai và góc hàm, tương ứng với phân bố nhánh sau dây thần kinh tai lớn.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai là khả thi và có lợi ích rõ rệt trong việc giảm thiểu dị cảm vùng da chi phối. Thời gian phẫu thuật không bị kéo dài đáng kể, phù hợp với các nghiên cứu quốc tế đã công bố. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, tỷ lệ phục hồi cảm giác sau 6 tháng đạt khoảng 70% tương tự như báo cáo của một nghiên cứu đa trung tâm năm 2017.

Nguyên nhân chính của dị cảm sau phẫu thuật là do tổn thương hoặc cắt đứt nhánh thần kinh tai lớn trong quá trình bóc tách. Việc bảo tồn nhánh sau giúp duy trì đường dẫn cảm giác, giảm thiểu tổn thương thần kinh và tăng tốc độ hồi phục. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỷ lệ dị cảm theo thời gian và bảng so sánh các phương pháp phẫu thuật với tỷ lệ biến chứng.

Nghiên cứu cũng khẳng định tầm quan trọng của việc xác định chính xác giải phẫu dây thần kinh tai lớn, đặc biệt là khoảng cách giữa dây thần kinh và tĩnh mạch cảnh ngoài, điểm phân chia nhánh trước và sau, giúp phẫu thuật viên dễ dàng bảo tồn nhánh sau trong phẫu thuật.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Áp dụng kỹ thuật bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn: Khuyến cáo các phẫu thuật viên thực hiện bảo tồn nhánh sau trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai nhằm giảm thiểu dị cảm và tăng tốc độ hồi phục cảm giác, đặc biệt trong các ca u lành tính và kích thước u nhỏ đến trung bình. Thời gian thực hiện kỹ thuật này không quá 15 phút, phù hợp với quy trình phẫu thuật hiện tại.

2. Đào tạo và nâng cao kỹ năng phẫu thuật: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về giải phẫu và kỹ thuật bảo tồn dây thần kinh tai lớn cho bác sĩ phẫu thuật tại các bệnh viện tuyến trung ương và địa phương, nhằm nâng cao tỷ lệ thành công và giảm biến chứng.

3. Xây dựng quy trình đánh giá cảm giác sau phẫu thuật: Thiết lập hệ thống theo dõi và đánh giá cảm giác da vùng tai và quanh tai định kỳ sau phẫu thuật (1, 3, 6, 12 tháng) để phát hiện sớm các biến chứng và có biện pháp can thiệp kịp thời.

4. Nghiên cứu tiếp tục mở rộng: Khuyến khích thực hiện các nghiên cứu đa trung tâm với cỡ mẫu lớn hơn để đánh giá lâu dài hiệu quả bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn, đồng thời khảo sát ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống bệnh nhân.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ phẫu thuật Tai Mũi Họng: Nghiên cứu cung cấp kiến thức giải phẫu chi tiết và kỹ thuật bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn, giúp cải thiện kỹ năng phẫu thuật và giảm biến chứng dị cảm sau mổ.

2. Bác sĩ chuyên khoa thần kinh: Tham khảo để hiểu rõ hơn về giải phẫu và chức năng của dây thần kinh tai lớn, hỗ trợ trong chẩn đoán và điều trị các biến chứng thần kinh sau phẫu thuật.

3. Nhân viên y tế và điều dưỡng: Nắm bắt quy trình đánh giá cảm giác sau phẫu thuật, hỗ trợ chăm sóc và theo dõi bệnh nhân hiệu quả hơn.

4. Sinh viên y khoa và nghiên cứu sinh: Tài liệu tham khảo quý giá cho việc học tập, nghiên cứu về phẫu thuật tuyến mang tai và bảo tồn thần kinh, đồng thời phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan.

Câu hỏi thường gặp

1. Bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn có làm tăng thời gian phẫu thuật không?
   Nghiên cứu cho thấy thời gian bóc tách bảo tồn nhánh sau chỉ tăng thêm khoảng 5-15 phút, không ảnh hưởng đáng kể đến tổng thời gian phẫu thuật.

2. Tỷ lệ dị cảm sau phẫu thuật có giảm khi bảo tồn nhánh sau không?
   Có, tỷ lệ dị cảm giảm rõ rệt, với khoảng 70% bệnh nhân hồi phục cảm giác tốt sau 6 tháng khi bảo tồn nhánh sau.

3. Có phải tất cả các trường hợp phẫu thuật tuyến mang tai đều nên bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn?
   Không, bảo tồn nhánh sau được khuyến cáo trong các trường hợp u không xâm lấn thần kinh tai lớn và khi kỹ thuật phẫu thuật cho phép.

4. Phương pháp đánh giá cảm giác sau phẫu thuật được thực hiện như thế nào?
   Đánh giá bao gồm cảm giác chủ quan qua câu hỏi bệnh nhân và cảm giác khách quan bằng các test xúc giác, nhiệt và đau sử dụng gòn, cồn và kim tiêm.

5. Bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn có ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống không?
   Mặc dù chất lượng cuộc sống tổng thể không khác biệt nhiều, việc bảo tồn giúp giảm khó chịu do dị cảm và tăng tốc độ hồi phục cảm giác, cải thiện trải nghiệm bệnh nhân.

Kết luận

• Bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai là kỹ thuật khả thi, giúp giảm thiểu dị cảm và tăng tốc độ hồi phục cảm giác vùng da chi phối.
• Thời gian phẫu thuật không bị kéo dài đáng kể, với thời gian xác định dây thần kinh trung bình 4,5 phút và bóc tách bảo tồn nhánh sau khoảng 5-15 phút.
• Đa số u tuyến mang tai trong nghiên cứu nằm ở thùy nông với kích thước trung bình 28 mm, phù hợp với kỹ thuật bảo tồn nhánh sau.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để khuyến cáo áp dụng kỹ thuật bảo tồn nhánh sau trong phẫu thuật tuyến mang tai tại các cơ sở y tế.
• Các bước tiếp theo bao gồm đào tạo phẫu thuật viên, xây dựng quy trình đánh giá cảm giác sau mổ và mở rộng nghiên cứu đa trung tâm nhằm nâng cao hiệu quả điều trị và chăm sóc bệnh nhân.

Hành động tiếp theo: Các phẫu thuật viên và cơ sở y tế nên xem xét tích hợp kỹ thuật bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn vào quy trình phẫu thuật tuyến mang tai để nâng cao chất lượng điều trị và giảm thiểu biến chứng cho bệnh nhân.