Đánh Giá Kết Quả Thực Hiện Công Tác Bồi Thường Khi Nhà Nước Thu Hồi Đất Tại Huyện Mỹ Đức, Thành Phố Hà Nội

Bồi thường là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất cho người sử dụng khi đất bị thu hồi. Hỗ trợ là các biện pháp giúp người dân ổn định đời sống, sản xuất sau khi bị thu hồi đất. Theo Luật Đất đai 2013, hỗ trợ bao gồm hỗ trợ ổn định đời sống, đào tạo nghề, tái định cư và các hỗ trợ khác. Việc phân biệt rõ ràng giữa bồi thường và hỗ trợ là rất quan trọng để đảm bảo quyền lợi của người dân. Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai. Trong trường hợp bị thu hồi đất ở, quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất trực tiếp bị xâm hại. Họ không chỉ mất quyền sử dụng đất ở mà còn buộc phải di chuyển chỗ ở.

Công tác bồi thường, hỗ trợ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi của người dân bị thu hồi đất, tạo sự đồng thuận xã hội và thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Bồi thường thỏa đáng giúp người dân ổn định cuộc sống, tái sản xuất và hòa nhập vào cộng đồng mới. Hỗ trợ kịp thời giúp người dân chuyển đổi nghề nghiệp, tìm kiếm việc làm và nâng cao thu nhập. Việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tốt làm tăng tiến độ thu hồi đất góp phần gián tiếp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng giảm tỷ trọng sản xuất nông nghiệp, tăng tỷ trọng sản xuất công nghiệp, dịch vụ.

Quy trình bồi thường hiện nay còn nhiều thủ tục hành chính phức tạp, gây khó khăn cho người dân. Việc công khai, minh bạch thông tin về quy hoạch, giá đất, chính sách bồi thường còn hạn chế. Sự tham gia của người dân vào quá trình bồi thường còn hình thức. Cần rà soát, đơn giản hóa quy trình, tăng cường công khai, minh bạch và đảm bảo sự tham gia thực chất của người dân. Nhà nước phải thu hồi đất để thực hiện các dự án phục vụ cho sự phát triển thì nhất thiết phải có công tác bồi thường, hỗ trợ cho người bị thu hồi. Việc thực hiện bồi thường giữ vị trí hết sức quan trọng là yếu tố có tính quyết định trong toàn bộ quá trình bồi thường GPMB.

Giá đất bồi thường thường thấp hơn nhiều so với giá thị trường, gây thiệt thòi cho người dân. Mức hỗ trợ tái định cư chưa đủ để người dân xây dựng nhà ở mới hoặc mua nhà ở tương đương. Cần điều chỉnh giá đất bồi thường sát với giá thị trường, tăng mức hỗ trợ tái định cư và tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi. Đặc biệt, Hà Nội là thủ đô, là trung tâm kinh tế, chính trị và xã hội của cả nước do vậy vấn đề công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước càng rõ nét hơn.

Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, đảm bảo phù hợp với thực tế và quyền lợi của người dân. Xây dựng cơ chế định giá đất độc lập, khách quan, dựa trên giá thị trường. Ban hành các chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng cho người dân bị thu hồi đất. Nếu không thực hiện tốt công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người bị thu hồi đất sẽ dẫn đến tình trạng khi các công trình phúc lợi được xây dựng trên những diện tích đất bị thu hồi mang lại lợi ích cho cộng đồng thì trái ngược lại người bị thu hồi đất lại rơi vào tình trạng khó khăn về sản xuất và đời sống do bị mất đất sản xuất hoặc mất nhà ở (Hoàng Thị Nga, 2010).

Thành lập các tổ chức giám sát độc lập, có sự tham gia của đại diện người dân, các tổ chức xã hội. Công khai, minh bạch thông tin về quy hoạch, giá đất, chính sách bồi thường. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong công tác bồi thường, giải quyết khiếu nại, tố cáo kịp thời, đúng pháp luật. Do đó, vấn đề bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phải giải quyết hài hòa các mối quan hệ về lợi ích của Nhà nước, của xã hội vừa để đảm bảo nhu cầu sử dụng đất đai phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; vừa bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của người SDĐ, bồi hoàn cho họ những thành quả lao động, kết quả đầu tư bị thiệt hại do việc thu hồi đất gây ra.

Các tiêu chí đánh giá cần bao gồm: tính đầy đủ, kịp thời của bồi thường, hỗ trợ; mức độ hài lòng của người dân; tác động của việc thu hồi đất đến đời sống kinh tế - xã hội của người dân; hiệu quả sử dụng đất sau thu hồi. Cần có phương pháp đánh giá định lượng và định tính, đảm bảo tính khách quan, khoa học. Trên cơ sở đánh giá kết quả thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Mỹ Đức, để thấy được những thuận lợi và khó khăn cũng như đời sống của người dân có đất bị thu hồi.

Sử dụng các phương pháp khảo sát, phỏng vấn, thu thập số liệu thống kê, phân tích định lượng và định tính. Tổ chức các cuộc đối thoại, tham vấn cộng đồng để lắng nghe ý kiến của người dân. Xây dựng hệ thống chỉ số đánh giá hiệu quả công tác bồi thường, hỗ trợ. Từ đó đề xuất giải pháp góp phần khắc phục khó khăn và nâng cao hiệu quả công tác bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất cho người dân bị thu hồi tại huyện Mỹ Đức, Tp.

Nhấn mạnh lại những vấn đề còn tồn tại trong công tác bồi thường, như giá đất chưa sát thị trường, quy trình còn rườm rà, công tác hỗ trợ tái định cư chưa đáp ứng nhu cầu. Khẳng định tầm quan trọng của việc giải quyết hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. + Dự án đầu tư xây dựng công trình Cải tạo, nâng cấp mở rộng đường tỉnh 419 đoạn Km 44 + 00 đến Km 60 + 00 huyện Mỹ Đức; Đoạn qua xã Phù Lưu Tế, Mỹ Thành, An Mỹ, Phúc Lâm, huyện Mỹ Đức.

Đề xuất các giải pháp cụ thể về hoàn thiện chính sách, quy trình, tăng cường giám sát và nâng cao năng lực cán bộ. Khuyến nghị các cấp chính quyền quan tâm hơn nữa đến công tác bồi thường, tạo điều kiện cho người dân ổn định cuộc sống và tái sản xuất. + Xây dựng Doanh trại ban CHQS Mỹ Đức/BTL thành phố Hà Nội tại Thị trấn Đại Nghĩa, huyện Mỹ Đức. Phạm vi thời gian Dự án thực hiện từ năm 2016 - 2018 Số liệu điều tra các hộ dân có đất thu hồi tại thời điểm năm 2018