## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh giáo dục đại học Việt Nam, việc phát triển chương trình giảng dạy tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng viết, đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực ngoại ngữ cho sinh viên. Tại Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội (HULIS-VNU), chương trình môn Viết dành cho sinh viên năm thứ nhất và năm thứ hai đã được triển khai trong năm học 2009-2010. Tuy nhiên, qua thực tế giảng dạy và khảo sát, nhiều bất cập đã được phát hiện như yêu cầu sinh viên năm nhất phải thành thạo các dạng viết phức tạp như tóm tắt và phản ánh trong khi trình độ ngôn ngữ chưa đạt mức ALTE cấp 2, hay sự không liên tục và nhất quán giữa các giai đoạn học tập. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá mức độ phù hợp giữa mục tiêu khóa học với nội dung và hoạt động giảng dạy, đảm bảo tính liên tục, nhất quán trong chương trình viết tiếng Anh cho sinh viên năm thứ nhất và năm thứ hai tại HULIS-VNU. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào chương trình giảng dạy đã được thực hiện trong năm học 2009-2010, với đối tượng là sinh viên và giảng viên của Khoa Sư phạm Tiếng Anh. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc cải tiến chương trình đào tạo, giúp rút ngắn thời gian học tập, nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập, đồng thời tiết kiệm nguồn lực cho nhà trường và sinh viên.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình phát triển chương trình giảng dạy, trong đó:

- **Định nghĩa chương trình giảng dạy và giáo trình**: Chương trình giảng dạy được hiểu theo quan điểm rộng là tổng thể các trải nghiệm học tập nhằm đạt được mục tiêu giáo dục, bao gồm kế hoạch, nội dung, phương pháp, tài nguyên học tập, đánh giá và đánh giá lại (McKay & Scarino, 1991; UNESCO-IBE, 2007). Giáo trình là tài liệu cốt lõi phục vụ cho khóa học, phản ánh nội dung và phương pháp giảng dạy (Tomlinson, 1998).

- **Phân loại chương trình giảng dạy**: Nghiên cứu áp dụng các mô hình như chương trình dựa trên nội dung, trải nghiệm, khung chương trình, dựa trên kết quả và dựa trên tiêu chuẩn, đồng thời phân tích ưu nhược điểm của mô hình phát triển chương trình từ trên xuống và từ dưới lên (Bolstad, 2004).

- **Tiêu chí đánh giá chương trình giảng dạy**: Sử dụng bộ tiêu chí đánh giá của McKay & Scarino (1991) tập trung vào sự phù hợp mục tiêu, tính liên tục, nhất quán, sự đa dạng và tính khả thi của các hoạt động, bài tập và đánh giá trong chương trình.

- **Khung chuẩn ALTE**: Áp dụng khung chuẩn năng lực ngoại ngữ ALTE để đánh giá mức độ phù hợp của nội dung chương trình với trình độ ngôn ngữ của sinh viên.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu**: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu hỗn hợp bao gồm phân tích tài liệu (giáo trình, đề cương môn học), phân tích bài viết của 100 sinh viên năm thứ hai, khảo sát ý kiến 100 sinh viên cùng 5 giảng viên và phỏng vấn 2 nhà thiết kế đề cương.

- **Phương pháp chọn mẫu**: Sinh viên được chọn ngẫu nhiên từ 4 nhóm lớp khác nhau nhằm đảm bảo tính đại diện; giảng viên và nhà thiết kế đề cương được chọn dựa trên kinh nghiệm và sự đồng thuận tham gia.

- **Phương pháp phân tích**: Dữ liệu định lượng từ khảo sát và điểm số được xử lý bằng phần mềm SPSS với các thống kê mô tả như tỷ lệ phần trăm, trung bình, độ lệch chuẩn; dữ liệu định tính từ phỏng vấn và câu hỏi mở được phân tích theo phương pháp tổng hợp tương tác.

- **Timeline nghiên cứu**: Quá trình thu thập và phân tích dữ liệu diễn ra qua 4 giai đoạn chính: nghiên cứu tài liệu, thu thập bài viết và khảo sát sinh viên, phỏng vấn giảng viên và nhà thiết kế đề cương, tổng hợp và phân tích kết quả.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

1. **Mức độ phù hợp giữa mục tiêu và nội dung chương trình còn hạn chế**: Sinh viên năm nhất được yêu cầu thành thạo kỹ năng viết tóm tắt và phản ánh trong khi trình độ ALTE chỉ đạt cấp 2, thấp hơn yêu cầu thực tế của bài tập. Kết quả điểm trung bình cho bài tập tóm tắt và phản ánh lần lượt là 5.71 và 4.17 trên thang 10, cho thấy sinh viên chưa đạt yêu cầu.

2. **Tính liên tục và nhất quán trong chương trình bị phá vỡ**: Sinh viên năm nhất học viết bài luận với cấu trúc chuẩn trong khi năm hai mới bắt đầu học viết đoạn văn, gây ra sự gián đoạn trong quá trình phát triển kỹ năng. Nội dung học tập giữa hai năm có nhiều điểm trùng lặp nhưng được phát triển khác nhau mà không có lý do rõ ràng.

3. **Khó khăn trong việc tiếp cận và thực hiện các dạng bài viết phức tạp**: 90% sinh viên năm nhất đánh giá bài tập tóm tắt và phản ánh là khó hoặc rất khó, trong khi 95% sinh viên năm hai cho rằng các bài tập này phù hợp với trình độ của họ.

4. **Các lỗi phổ biến trong bài viết của sinh viên**: Bao gồm đưa quá nhiều chi tiết không cần thiết, bỏ sót ý chính, lặp từ, và mở rộng chủ đề không phù hợp với nội dung gốc, ảnh hưởng đến chất lượng bài viết và hiệu quả học tập.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các vấn đề trên xuất phát từ việc thiết kế chương trình chưa dựa trên sự đánh giá chính xác năng lực sinh viên và thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa các giai đoạn học tập. So với các nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục ngoại ngữ, việc không đảm bảo tính liên tục và nhất quán trong chương trình giảng dạy dẫn đến hiệu quả học tập thấp và sự lãng phí nguồn lực. Kết quả khảo sát và phân tích bài viết sinh viên được trình bày qua biểu đồ phân bố điểm và tỷ lệ đánh giá độ khó, minh họa rõ ràng sự không phù hợp giữa yêu cầu chương trình và năng lực thực tế của sinh viên. Việc này cũng phản ánh sự cần thiết của việc áp dụng các mô hình phát triển chương trình kết hợp giữa trên xuống và dưới lên để đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tiễn.

## Đề xuất và khuyến nghị

1. **Điều chỉnh mục tiêu và nội dung chương trình phù hợp với năng lực sinh viên**: Giảm bớt yêu cầu về các dạng bài viết phức tạp ở năm nhất, tập trung phát triển kỹ năng cơ bản trước khi nâng cao, nhằm tăng tỷ lệ hoàn thành bài tập đạt yêu cầu trong vòng 1-2 năm tới, do Khoa Sư phạm Tiếng Anh chủ trì.

2. **Tăng cường tính liên tục và nhất quán trong thiết kế chương trình**: Xây dựng lộ trình học tập rõ ràng, đảm bảo sự phát triển kỹ năng viết từ đơn giản đến phức tạp, tránh trùng lặp nội dung không cần thiết, thực hiện trong 1 năm học tiếp theo với sự phối hợp của nhóm thiết kế chương trình và giảng viên.

3. **Đào tạo và hỗ trợ giảng viên trong việc áp dụng chương trình mới**: Tổ chức các khóa tập huấn về phương pháp giảng dạy và đánh giá kỹ năng viết, nâng cao năng lực giảng dạy, dự kiến triển khai trong 6 tháng, do Ban Đào tạo và Bộ môn Tiếng Anh đảm nhiệm.

4. **Xây dựng hệ thống đánh giá và phản hồi liên tục**: Thiết lập cơ chế thu thập ý kiến sinh viên và giảng viên định kỳ để điều chỉnh chương trình kịp thời, áp dụng công cụ khảo sát trực tuyến và phỏng vấn sâu, thực hiện hàng học kỳ, do Ban Quản lý chương trình phối hợp với Trung tâm Khảo thí.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. **Sinh viên ngành Sư phạm Tiếng Anh**: Giúp hiểu rõ về cấu trúc và yêu cầu của chương trình viết, từ đó chủ động điều chỉnh phương pháp học tập để đạt hiệu quả cao hơn.

2. **Nhà thiết kế chương trình và giáo trình**: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích thực tiễn để cải tiến nội dung, phương pháp và tài liệu giảng dạy phù hợp với năng lực và nhu cầu học tập của sinh viên.

3. **Giảng viên giảng dạy kỹ năng viết tiếng Anh**: Hỗ trợ nhận diện các khó khăn của sinh viên, từ đó áp dụng các chiến lược giảng dạy hiệu quả, nâng cao chất lượng đào tạo.

4. **Các nhà nghiên cứu giáo dục và phát triển chương trình đào tạo**: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp đánh giá chương trình giảng dạy, mô hình phát triển chương trình kết hợp, và các vấn đề thực tiễn trong giáo dục ngoại ngữ đại học.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Chương trình viết hiện tại có những điểm yếu chính nào?**  
Chương trình yêu cầu sinh viên năm nhất phải thành thạo các dạng viết phức tạp không phù hợp với trình độ, gây khó khăn trong học tập và giảm hiệu quả đào tạo.

2. **Làm thế nào để đảm bảo tính liên tục trong chương trình giảng dạy?**  
Cần xây dựng lộ trình học tập từ đơn giản đến phức tạp, tránh trùng lặp và mâu thuẫn nội dung giữa các năm học, đồng thời liên tục đánh giá và điều chỉnh chương trình.

3. **Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?**  
Kết hợp phương pháp định lượng (phân tích điểm số, khảo sát) và định tính (phỏng vấn, phân tích bài viết) nhằm thu thập dữ liệu toàn diện và chính xác.

4. **Sinh viên gặp khó khăn gì khi thực hiện bài tập tóm tắt và phản ánh?**  
Sinh viên thường mắc lỗi như đưa quá nhiều chi tiết không cần thiết, bỏ sót ý chính, lặp từ và mở rộng chủ đề không phù hợp, ảnh hưởng đến chất lượng bài viết.

5. **Đề xuất cải tiến chương trình có thể được thực hiện trong thời gian bao lâu?**  
Các giải pháp có thể được triển khai và đánh giá hiệu quả trong vòng 1-2 năm học, tùy thuộc vào sự phối hợp và cam kết của các bên liên quan.

## Kết luận

- Chương trình viết tiếng Anh cho sinh viên năm nhất và năm hai tại HULIS-VNU còn nhiều bất cập về sự phù hợp mục tiêu, tính liên tục và nhất quán.  
- Sinh viên năm nhất gặp khó khăn lớn trong việc thực hiện các dạng bài viết phức tạp như tóm tắt và phản ánh, ảnh hưởng đến kết quả học tập.  
- Việc thiết kế chương trình chưa dựa trên đánh giá năng lực thực tế của sinh viên và thiếu sự liên kết giữa các giai đoạn học tập.  
- Cần có sự điều chỉnh mục tiêu, nội dung và phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo và tiết kiệm nguồn lực.  
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp cải tiến, đào tạo giảng viên và xây dựng hệ thống đánh giá liên tục để đảm bảo chất lượng chương trình.

**Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng đào tạo kỹ năng viết tiếng Anh tại HULIS-VNU và góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.**