I. Tổng quan về khai thác mỏ đá và ảnh hưởng môi trường
Khai thác mỏ đá tại Núi Nứa, Long Khánh, Đồng Nai đã gây ra nhiều ảnh hưởng môi trường đáng kể. Quá trình khai thác làm hạ thấp mực nước dưới đất, gây ô nhiễm và lầy hóa cục bộ. Đặc biệt, việc khai thác dưới mực nước hiện hữu khiến việc bơm hút nước gặp nhiều khó khăn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và nuôi trồng của các hộ dân xung quanh, đặc biệt là những hộ sử dụng nguồn nước từ tầng chứa nước Bazan Olivin. Nghiên cứu sử dụng 65 giếng khoan thăm dò, 2 giếng bơm hút thí nghiệm và 3 giếng quan trắc để xác định các thông số thủy văn. Kết quả cho thấy mực nước tĩnh cao nhất là +140.8m và thấp nhất là +109.3m.
1.1. Tác động khai thác đến nước dưới đất
Tác động khai thác đã làm thay đổi đáng kể dòng chảy của nước dưới đất. Việc bơm hút nước trong moong khai thác không chỉ làm giảm mực nước trong khu vực khai thác mà còn ảnh hưởng đến các khu vực lân cận. Điều này dẫn đến sự suy giảm trữ lượng nước trong tầng chứa nước Bazan Olivin, gây khó khăn cho việc cung cấp nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc hạ thấp mực nước có thể tạo điều kiện cho các chất ô nhiễm xâm nhập vào tầng nước ngầm, làm giảm chất lượng nguồn nước.
1.2. Bảo vệ nguồn nước và quản lý tài nguyên
Để bảo vệ nguồn nước, cần có các biện pháp quản lý tài nguyên nước hiệu quả. Nghiên cứu đề xuất việc sử dụng các mô hình toán học để dự báo và đánh giá tác động của hoạt động khai thác đến tầng nước ngầm. Phần mềm GMS được sử dụng để mô phỏng dòng chảy nước dưới đất, giúp dự báo các thay đổi trong tương lai. Các kết quả từ mô hình này sẽ là cơ sở để đề xuất các biện pháp bảo vệ và quản lý nguồn nước bền vững.
II. Phương pháp nghiên cứu và kết quả khảo sát
Nghiên cứu sử dụng các phương pháp khảo sát, quan trắc và mô hình hóa để đánh giá ảnh hưởng môi trường của hoạt động khai thác mỏ đá. Các giếng khoan thăm dò và quan trắc được sử dụng để thu thập dữ liệu về mực nước và chất lượng nước. Phần mềm GMS được áp dụng để xây dựng mô hình dòng chảy nước dưới đất, giúp dự báo các tác động trong tương lai. Kết quả khảo sát cho thấy mực nước dưới đất dao động từ +110m đến +140m, với xu hướng giảm dần từ Bắc xuống Nam.
2.1. Phương pháp khảo sát và quan trắc
Các phương pháp khảo sát bao gồm việc thu thập dữ liệu từ 65 giếng khoan thăm dò, 2 giếng bơm hút thí nghiệm và 3 giếng quan trắc. Dữ liệu được sử dụng để xác định các thông số thủy văn như mực nước, lưu lượng và hệ số thấm. Các phương pháp Duypuy và Jacob được áp dụng để tính toán các thông số này. Kết quả cho thấy mực nước tĩnh cao nhất là +140.8m và thấp nhất là +109.3m.
2.2. Xây dựng mô hình dòng chảy
Phần mềm GMS được sử dụng để xây dựng mô hình dòng chảy nước dưới đất. Mô hình này giúp dự báo các thay đổi trong tầng chứa nước Bazan Olivin do hoạt động khai thác mỏ. Kết quả mô hình cho thấy mực nước dưới đất dao động từ +110m đến +140m, với xu hướng giảm dần từ Bắc xuống Nam. Mô hình cũng dự báo lượng nước chảy vào moong khai thác và bán kính ảnh hưởng đến mực nước dưới đất.
III. Kết luận và kiến nghị
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng hoạt động khai thác mỏ đá tại Núi Nứa có ảnh hưởng môi trường đáng kể, đặc biệt là đối với nước dưới đất. Việc hạ thấp mực nước và ô nhiễm nguồn nước là những vấn đề cần được quan tâm. Để bảo vệ nguồn nước, cần áp dụng các biện pháp quản lý tài nguyên nước hiệu quả, bao gồm việc sử dụng các mô hình toán học để dự báo và đánh giá tác động. Nghiên cứu cũng đề xuất các biện pháp giảm thiểu tác động và bảo vệ môi trường trong quá trình khai thác.
3.1. Giá trị thực tiễn của nghiên cứu
Nghiên cứu này có giá trị thực tiễn cao trong việc đánh giá tác động môi trường của hoạt động khai thác mỏ đá. Các kết quả từ mô hình dòng chảy nước dưới đất có thể được sử dụng để đề xuất các biện pháp bảo vệ và quản lý nguồn nước bền vững. Nghiên cứu cũng cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách và quy hoạch khai thác tài nguyên nước tại Long Khánh, Đồng Nai.
3.2. Kiến nghị cho tương lai
Để giảm thiểu tác động khai thác, cần thực hiện các biện pháp như tăng cường quan trắc mực nước, áp dụng công nghệ khai thác thân thiện với môi trường và xây dựng các hồ chứa nước để điều tiết dòng chảy. Ngoài ra, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương để đảm bảo việc khai thác bền vững và bảo vệ môi trường.
