Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh xã hội hiện đại và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông trở thành một yêu cầu cấp thiết. Theo báo cáo của ngành giáo dục, môn Tin học và Công nghệ giữ vai trò quan trọng trong việc trang bị kiến thức và kỹ năng cho học sinh tiểu học, giúp các em phát triển năng lực công nghệ thông tin, đáp ứng yêu cầu của thời đại số. Tuy nhiên, tại một số địa phương như trường Tiểu học Bình Định, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh, hoạt động dạy học môn Tin học và Công nghệ theo chương trình giáo dục phổ thông mới còn gặp nhiều thách thức về quản trị hoạt động dạy học, ảnh hưởng đến hiệu quả giáo dục.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản trị hoạt động dạy học môn Tin học và Công nghệ tại trường Tiểu học Bình Định theo chương trình giáo dục phổ thông mới, từ đó đề xuất các biện pháp quản trị hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn năm học 2018-2019, tập trung tại trường Tiểu học Bình Định, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ nhà trường và các cấp quản lý giáo dục địa phương nâng cao hiệu quả quản trị, góp phần phát triển năng lực công nghệ thông tin cho học sinh tiểu học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết quản trị giáo dục và mô hình quản trị hoạt động dạy học. Lý thuyết quản trị giáo dục tập trung vào quá trình xây dựng, tổ chức và kiểm soát các hoạt động giáo dục nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Mô hình quản trị hoạt động dạy học bao gồm các thành phần: mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức và đánh giá kết quả dạy học.

Các khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm:

  • Quản trị hoạt động dạy học: quá trình xây dựng kế hoạch, tổ chức, điều hành và kiểm tra các hoạt động dạy học nhằm đạt hiệu quả giáo dục.
  • Môn Tin học và Công nghệ: môn học trang bị kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin và ứng dụng công nghệ trong học tập.
  • Chương trình giáo dục phổ thông mới: chương trình đổi mới giáo dục phổ thông theo quyết định số 32/2018/TT-BGDĐT, nhấn mạnh phát triển năng lực và phẩm chất học sinh.
  • Hiệu quả quản trị: mức độ đạt được mục tiêu giáo dục thông qua các hoạt động quản trị dạy học.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính. Nguồn dữ liệu chính gồm:

  • Phiếu khảo sát 200 người tham gia, bao gồm 100 giáo viên và 100 học sinh trường Tiểu học Bình Định.
  • Phỏng vấn sâu với 10 cán bộ quản lý và giáo viên chủ chốt.
  • Tài liệu, văn bản pháp luật liên quan đến quản trị giáo dục và chương trình giáo dục phổ thông mới.

Phương pháp phân tích dữ liệu bao gồm phân tích thống kê mô tả, phân tích nội dung phỏng vấn và so sánh kết quả với các nghiên cứu tương tự. Cỡ mẫu được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm giáo viên và học sinh. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 9/2018 đến tháng 6/2019.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản trị hoạt động dạy học môn Tin học và Công nghệ còn nhiều hạn chế: Khoảng 65% giáo viên cho biết công tác quản trị chưa đồng bộ, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận trong nhà trường. 70% học sinh phản ánh việc học tập chưa được tổ chức hiệu quả, ảnh hưởng đến hứng thú và kết quả học tập.

  2. Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ dạy học còn thiếu và lạc hậu: Chỉ khoảng 55% giáo viên đánh giá cơ sở vật chất đáp ứng được yêu cầu dạy học theo chương trình mới. Trang thiết bị như máy tính, phần mềm hỗ trợ còn thiếu, gây khó khăn trong việc áp dụng phương pháp dạy học hiện đại.

  3. Phương pháp dạy học chưa đổi mới toàn diện: 60% giáo viên vẫn sử dụng phương pháp truyền thống, ít áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Điều này làm giảm hiệu quả phát triển năng lực công nghệ của học sinh.

  4. Ý thức và năng lực quản trị của đội ngũ giáo viên còn hạn chế: Khoảng 50% giáo viên chưa được đào tạo bài bản về quản trị hoạt động dạy học môn Tin học và Công nghệ theo chương trình mới, dẫn đến hiệu quả quản trị thấp.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc thiếu đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, cũng như chưa có chính sách đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên phù hợp. So với một số nghiên cứu gần đây tại các trường tiểu học khác trong tỉnh Bắc Ninh, mức độ đổi mới quản trị và phương pháp dạy học tại trường Tiểu học Bình Định còn thấp hơn khoảng 15-20%. Biểu đồ so sánh hiệu quả quản trị giữa các trường tiểu học trong huyện cho thấy sự chênh lệch rõ rệt, phản ánh nhu cầu cấp thiết phải nâng cao năng lực quản trị và đổi mới phương pháp dạy học.

Việc áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới đòi hỏi sự thay đổi căn bản trong quản trị hoạt động dạy học, đặc biệt là môn Tin học và Công nghệ, nhằm phát triển toàn diện năng lực công nghệ cho học sinh. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh vai trò của quản trị hiệu quả trong việc tạo môi trường học tập tích cực, đổi mới phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng giáo dục.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại: Nhà trường phối hợp với các cấp quản lý địa phương xây dựng kế hoạch đầu tư trang thiết bị công nghệ thông tin, đảm bảo 100% phòng học Tin học được trang bị máy tính và phần mềm hỗ trợ hiện đại trong vòng 2 năm tới.

  2. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản trị và phương pháp dạy học cho giáo viên: Tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về quản trị hoạt động dạy học và ứng dụng công nghệ thông tin cho 100% giáo viên Tin học trong năm học tiếp theo, nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy.

  3. Xây dựng và triển khai quy trình quản trị hoạt động dạy học đồng bộ, hiệu quả: Thiết lập hệ thống quản lý, kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Tin học và Công nghệ theo chuẩn mực quản trị giáo dục hiện đại, áp dụng từ năm học 2021-2022.

  4. Khuyến khích đổi mới phương pháp dạy học tích cực, sáng tạo: Khuyến khích giáo viên áp dụng phương pháp dạy học dựa trên dự án, học tập trải nghiệm và sử dụng công nghệ số trong giảng dạy, nhằm tăng cường sự hứng thú và phát triển năng lực cho học sinh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chính sách, kế hoạch đầu tư và đào tạo nhằm nâng cao chất lượng quản trị hoạt động dạy học môn Tin học và Công nghệ.

  2. Giáo viên Tin học và Công nghệ tiểu học: Tham khảo các biện pháp quản trị và đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới, nâng cao hiệu quả giảng dạy.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục: Cung cấp tài liệu tham khảo về quản trị hoạt động dạy học trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

  4. Các tổ chức, đơn vị đào tạo giáo viên: Làm cơ sở để thiết kế chương trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản trị và phương pháp dạy học hiện đại cho giáo viên tiểu học.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản trị hoạt động dạy học môn Tin học và Công nghệ là gì?
    Quản trị hoạt động dạy học là quá trình xây dựng, tổ chức, điều hành và kiểm tra các hoạt động giảng dạy nhằm đạt mục tiêu giáo dục. Ví dụ, quản trị hiệu quả giúp đảm bảo giáo viên có đủ trang thiết bị và phương pháp phù hợp để giảng dạy.

  2. Tại sao cần đổi mới quản trị hoạt động dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông mới?
    Chương trình mới nhấn mạnh phát triển năng lực học sinh, đòi hỏi quản trị phải linh hoạt, đồng bộ và hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học. Một nghiên cứu gần đây cho thấy quản trị hiệu quả giúp tăng 20% kết quả học tập môn Tin học.

  3. Những khó khăn chính trong quản trị hoạt động dạy học môn Tin học tại trường tiểu học hiện nay?
    Thiếu trang thiết bị hiện đại, giáo viên chưa được đào tạo đầy đủ về quản trị và phương pháp dạy học mới, phối hợp nội bộ chưa hiệu quả. Khoảng 65% giáo viên phản ánh những khó khăn này.

  4. Làm thế nào để nâng cao năng lực quản trị cho giáo viên?
    Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu, tập huấn kỹ năng quản trị, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giảng dạy. Ví dụ, sau khóa tập huấn, 80% giáo viên cải thiện kỹ năng quản trị và đổi mới phương pháp.

  5. Vai trò của cơ sở vật chất trong quản trị hoạt động dạy học?
    Cơ sở vật chất hiện đại tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực, nâng cao hiệu quả giáo dục. Theo khảo sát, trường có đủ thiết bị đạt hiệu quả dạy học cao hơn 25% so với trường thiếu thiết bị.

Kết luận

  • Quản trị hoạt động dạy học môn Tin học và Công nghệ tại trường Tiểu học Bình Định còn nhiều hạn chế về cơ sở vật chất, phương pháp và năng lực quản trị giáo viên.
  • Cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông mới.
  • Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản trị và đổi mới phương pháp dạy học cho giáo viên là nhiệm vụ cấp thiết.
  • Xây dựng quy trình quản trị đồng bộ, hiệu quả giúp nhà trường phát huy tối đa tiềm năng của đội ngũ giáo viên và học sinh.
  • Đề xuất các giải pháp quản trị cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Tin học và Công nghệ trong giai đoạn 2020-2025.

Kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học quan trọng để các cấp quản lý giáo dục và nhà trường triển khai các hoạt động đổi mới quản trị, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông trong thời gian tới. Đề nghị các đơn vị liên quan phối hợp thực hiện các khuyến nghị nhằm phát huy hiệu quả nghiên cứu.