Đặc Điểm Tế Bào Máu Ngoại Vi và Tủy Xương Bệnh Nhân U Lympho Thể Nang Tại Viện Huyết Học – Truyền Máu Trung Ương

• Tác giả: Vũ Thị Thủy
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Ngọc Dũng
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Kỹ Thuật Xét Nghiệm Y Học
• Đề tài: Đặc Điểm Tế Bào Máu Ngoại Vi và Tủy Xương Bệnh Nhân U Lympho Thể Nang Tại Viện Huyết Học – Truyền Máu Trung Ương
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• ĐẶT VẤN ĐỀ
• MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Đại cương về U lympho thể nang
• 1.2. Giới thiệu chung về U lympho thể nang
• 1.3. Dịch tễ học U lympho thể nang
• 1.4. Bệnh sinh U lympho thể nang
• 1.5. Chẩn đoán xác định U lympho thể nang
• 1.6. Tiên lượng U lympho thể nang
• 1.7. Các hình thái xâm lấn tuỷ xương
• 1.8. Các kỹ thuật xét nghiệm và phương pháp tiến hành trong nghiên cứu
• 1.8.1. Xét nghiệm huyết đồ
• 1.8.2. Xét nghiệm huyết tuỷ đồ
• 1.8.3. Xét nghiệm sinh thiết tuỷ xương
• 1.8.4. Xét nghiệm Hoá mô miễn dịch
• 1.9. Đặc điểm tế bào máu ngoại vi của bệnh nhân U lympho trong nước và trên thế giới
• 1.10. Đặc điểm tuỷ xương của bệnh nhân U lympho trong nước và trên thế giới
• 1.11. Giới thiệu địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian thu thập số liệu và địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp chọn mẫu
• 2.5. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.6. Các biến số nghiên cứu
• 2.7. Đánh giá kết quả xét nghiệm
• 2.7.1. Các thông số hồng cầu
• 2.7.2. Các thông số bạch cầu
• 2.7.3. Thông số tiểu cầu
• 2.8. Phân tích và xử lý số liệu
• 2.9. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu
• 2.10. Hạn chế của nghiên cứu, sai số và biện pháp khắc phục sai số
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân U lympho thể nang
• 3.2. Phân bố bệnh nhân theo giới
• 3.3. Phân bố bệnh nhân theo tuổi
• 3.4. Đặc điểm tế bào máu ngoại vi
• 3.5. Đặc điểm các dòng tế bào máu và các hình thái xâm lấn tuỷ xương
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu
• 4.2. Đặc điểm tế bào máu ngoại vi ở bệnh nhân ULP thể nang
• 4.3. Đặc điểm huyết sắc tố
• 4.4. Đặc điểm bạch cầu máu ngoại vi
• 4.5. Đặc điểm tiểu cầu máu ngoại vi
• 4.6. Đặc điểm thay đổi về ba dòng tế bào máu ngoại vi
• 4.7. Đặc điểm các dòng tế bào máu và các hình thái xâm lấn tủy xương ở bệnh nhân U lympho thể nang
• 4.8. Đặc điểm số lượng các dòng tế bào tuỷ xương
• 4.9. Đặc điểm các dòng tế bào tuỷ xương
• 4.10. Tỷ lệ phát hiện xâm lấn tuỷ xương qua tuỷ đồ và sinh thiết tuỷ xương
• 4.11. Đặc điểm các hình thái xâm lấn tuỷ xương
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan U Lympho Thể Nang Đặc Điểm Bệnh 55 ký tự

U lympho thể nang (ULP thể nang) là một loại u lympho không Hodgkin, chiếm khoảng 20-25% các trường hợp. Đây là một rối loạn của tế bào lympho B trung tâm mầm. Tuổi chẩn đoán trung bình là 58. Bệnh thường liên quan đến sự biểu hiện quá mức của BCL2, một proto-oncogene thường được kích hoạt thông qua chuyển đoạn nhiễm sắc thể t(14; 18)(q32; q21). Ước tính tỷ lệ mắc ULP thể nang của Hoa Kỳ từ năm 2011 đến năm 2012 là 3,4 trên 100.000 dân, với tỷ lệ nữ/nam là 1,18. Theo phân loại của WHO, ULP không Hodgkin được chia làm nhiều thể, trong đó U lympho thể nang (ULP thể nang) là loại phổ biến thứ hai sau ULP tế bào B lớn lan tỏa.

1.1. Lịch Sử Phát Triển và Phân Loại U Lympho Thể Nang

ULP thể nang là một trong những ULP không Hodgkin sớm nhất được mô tả. Bảng phân loại Henry Rappaport (1956) đánh dấu bước ngoặt, giúp tách biệt ULP thể nang trong nhóm ULP ác tính. Lĩnh vực ung thư hạch đã có nhiều bảng phân loại khác nhau và đôi khi mang tính cách mạng như Gall và Mallory, Rappaport Kiel, Lukes Collins, và gần đây là công thức thực hành (WF), REAL và cuối cùng là WHO.

1.2. Dịch Tễ Học và Sự Phân Bố Địa Lý Của U Lympho Thể Nang

ULP thể nang phổ biến nhất ở Bắc Mỹ và Tây Âu. Bệnh ít gặp hơn ở Đông Âu, Châu Á, Châu Phi và ở người Mỹ gốc Phi. Tuổi trung bình trong chẩn đoán là 59 tuổi và tỷ lệ nam nữ là 1:1. Bệnh hiếm gặp ở những người dưới 20 tuổi và các trường hợp nhi dường như đại diện cho một thực thể bệnh riêng biệt, thường khu trú, thiếu sự chuyển vị t(14; 18) và giảm biểu hiện BCL2 tiên lượng rất tốt.

1.3. Các Yếu Tố Nguy Cơ và Bệnh Sinh Của U Lympho Thể Nang

Nguyên nhân sinh bệnh của ULP nói chung chưa được chứng minh rõ ràng. Yếu tố miễn dịch và nhiễm khuẩn có liên quan, nhưng không rõ ràng. Nghiên cứu cho thấy các bệnh tự miễn thường không liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc ULP thể nang ngoại trừ hội chứng Sjögren. Các yếu tố gây suy giảm miễn dịch như nhiễm HIV, cấy ghép tạng, nhiễm EBV làm tăng nguy cơ mắc ULP ác tính khác nhưng không làm tăng nguy cơ mắc ULP thể nang.

II. Chẩn Đoán U Lympho Thể Nang Cách Xác Định Chính Xác 59 ký tự

Chẩn đoán xác định ULP thể nang cần dựa vào các dấu hiệu lâm sàng đặc trưng (hạch bạch huyết lan tỏa không đau, đôi khi có triệu chứng B) và xét nghiệm mô bệnh học hạch hoặc tổ chức lympho. Xét nghiệm mô bệnh học là tiêu chuẩn vàng. Các nang tân sinh phát triển đồng nhất với sự mất cực tính. Tế bào u thường xuất hiện ở khu vực gian nang. Thay đổi cấu trúc nang lympho: các nang tân sinh phát triển đồng nhất với sự mất cực tính, vùng rìa co nhỏ, thay đổi tỷ lệ của tâm bào và nguyên tâm bào.

2.1. Dấu Hiệu Lâm Sàng và Triệu Chứng Của U Lympho Thể Nang

Bệnh nhân thường thấy xuất hiện hạch bạch huyết lan tỏa không đau. Hiếm hơn, có thể thấy đau bụng, no sớm và bụng to lên do khối bụng lớn hoặc gan lách to gây ra. Khoảng 10% bệnh nhân có triệu chứng B (sốt, đổ mồ hôi đêm hoặc giảm 10% trọng lượng cơ thể). ULP thể nang đôi khi xuất hiện ở các vị trí ngoài hạch như da, đường tiêu hóa, mắt và vú.

2.2. Xét Nghiệm Mô Bệnh Học và Đánh Giá Cấu Trúc Nang Lympho

Xét nghiệm mô bệnh học hạch hoặc tổ chức lympho là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán. ULP thể nang và tăng sản lympho nang Nguồn: Sakhdari, A. Pathologic Features, Grading, and Variants of Follicular Lymphoma. (A) Hình ảnh ULP nang với độ phóng đại thấp cho thấy nhiều nang tân sinh với quần thể tế bào đồng nhất, thiếu phân cực và giao diện mờ giữa vùng phủ và trung tâm mầm bệnh. (B) Hình ảnh ULP thể nang độ phóng đại cao cho thấy ưu thế của các tế bào nhỏ và rải rác các tâm bào lớn.

2.3. Phân Biệt U Lympho Thể Nang với Tăng Sản Lympho Nang

Cần phân biệt ULP thể nang với tăng sản lympho nang. Tăng sản lympho nang có các trung tâm mầm tăng sản và tăng khoảng cách các nang, các nang phản ứng cho thấy ranh giới giữa vùng phủ và trung tâm mầm còn rõ, còn tính phân cực của các trung tâm mầm. ULP nang cũng có xu hướng liên quan đến các mô và cấu trúc xung quanh.

III. Đặc Điểm Tế Bào Máu và Tuỷ Xương U Lympho Thể Nang 59 ký tự

Nghiên cứu đặc điểm tế bào máu ngoại vi và tế bào tủy xương ở bệnh nhân U lympho thể nang giúp tìm dấu hiệu gợi ý sớm ULP xâm lấn tủy xương, từ đó chọn phác đồ điều trị. Các nghiên cứu đã chỉ ra tỷ lệ thâm nhiễm tủy xương cao trong ULP thể nang. Tủy xương là cơ quan tạo máu chủ yếu, dễ bị ảnh hưởng bởi các quá trình bệnh lý, đặc biệt là các khối u ác tính, dẫn đến giảm sút các tế bào máu. Phát hiện sớm sự thâm nhiễm tủy xương là rất quan trọng.

3.1. Tỷ Lệ Xâm Lấn Tuỷ Xương và Các Mô Hình Xâm Lấn

Theo tác giả Canioni, ULP thể nang có tỷ lệ thâm nhiễm tủy xương cao (chiếm 68%). Nghiên cứu của Sovani và cộng sự năm 2013 cũng cho thấy ULP thể nang có tới 76% số trường hợp là xâm lấn kiểu tập trung quanh bè xương. Đặc điểm tế bào máu ngoại vi và tủy xương riêng trên nhóm bệnh nhân ULP thể nang.

3.2. Ảnh Hưởng Của Xâm Lấn Tuỷ Xương Đến Chức Năng Tạo Máu

Do tủy xương là cơ quan tạo máu chủ yếu ở người trưởng thành, phân bố rải rác khắp cơ thể và là nơi “màu mỡ”, cung cấp nhiều chất dinh dưỡng và yếu tố tăng trưởng nên rất dễ bị ảnh hưởng bởi các quá trình bệnh lý, đặc biệt là các khối u ác tính. Hậu quả là giảm sút các tế bào máu: hồng cầu, bạch cầu hạt và tiểu cầu.

3.3. Tầm Quan Trọng Của Xét Nghiệm Tế Bào Máu Ngoại Vi

Việc thực hiện xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi thường quy giúp theo dõi sự thay đổi các các chỉ số tế bào máu từ đó kịp thời chỉ định xét nghiệm tuỷ đồ và sinh thiết tuỷ xương để phát hiện sớm tình trạng xâm lấn tuỷ trên nhóm bệnh nhân ULP thể nang.

IV. Nghiên Cứu Tại Viện Huyết Học Kết Quả Tế Bào Máu 57 ký tự

Nghiên cứu tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương (2019-2022) nhằm mô tả đặc điểm tế bào máu ngoại vi và tủy xương ở bệnh nhân ULP thể nang. Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 50 người bệnh được chẩn đoán xác định ULP thể nang theo tiêu chuẩn của WHO 2016. Kết quả cho thấy tuổi trung bình là 57,9 ± 13,3 tuổi, chủ yếu là trung niên và cao tuổi. Tỷ lệ nam/nữ là 1,5/1.

4.1. Đặc Điểm Chung Của Nhóm Bệnh Nhân Nghiên Cứu

Tuổi trung bình là 57,9 ± 13,3 tuổi; chủ yếu là trung niên và cao tuổi. Tỷ lệ nam/nữ là 1,5/1. Tỷ lệ người bệnh có thiếu máu là 30,0%, chủ yếu là thiếu máu nhẹ và trung bình. Tỷ lệ người bệnh giảm bạch cầu (BC) máu ngoại vi là 10,0%.

4.2. Phân Tích Số Lượng và Tỷ Lệ Các Dòng Tế Bào Máu

Tỷ lệ trung bình dòng bạch cầu hạt (BCH) là 52,7±15,0%, ở nhóm ULP không xâm lấn tuỷ xương cao hơn nhóm có xâm lấn tuỷ xương (p<0,05). Tỷ lệ người bệnh giảm tiểu cầu (TC) là 16,0%. Tỷ lệ người bệnh có giảm cả 3 dòng máu ngoại vi chiếm 8,0%.

4.3. Đánh Giá Tủy Đồ và Sinh Thiết Tủy Xương Kết Quả

Trên xét nghiệm tủy xương có 14,0% số lượng tế bào tủy giảm; 18,0% số lượng tế bào tủy tăng. Dòng hồng cầu (HC), bạch cầu hạt (BCH) và mẫu tiểu cầu (MTC) hầu hết chiếm tỷ lệ bình thường. Tỷ lệ người bệnh tăng lympho khá cao (52,0%). Tỷ lệ người bệnh phát hiện xâm lấn tủy xương trên tủy đồ chỉ có 8,0%; trên sinh thiết tủy xương là 48,0%.

V. Phân Loại Xâm Lấn Tủy Xương Các Hình Thái Thường Gặp 58 ký tự

Trong nhóm bệnh nhân có xâm lấn tủy xương, hình thái xâm lấn tập trung chiếm tỷ lệ cao nhất (41,7%), dạng lan toả và hỗn hợp chiếm tỷ lệ thấp nhất (12,5%). Cần tiến hành cả xét nghiệm tủy đồ và sinh thiết tủy xương để phát hiện sớm tình trạng xâm lấn tủy xương. Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi định kỳ (3-6 tháng) giúp phát hiện những thay đổi sớm.

5.1. Các Kiểu Xâm Lấn Tủy Xương Thường Gặp Trong ULP Thể Nang

Trong nhóm người bệnh có xâm lấn tủy xương, hình thái xâm lấn tập trung chiếm tỷ lệ cao nhất (41,7%), dạng lan toả và hỗn hợp chiếm tỷ lệ thấp nhất (12,5%). Cần tiến hành cả xét nghiệm tủy đồ và sinh thiết tủy xương để phát hiện sớm tình trạng xâm lấn tủy xương

5.2. So Sánh Độ Nhạy Của Tủy Đồ và Sinh Thiết Tủy Xương

Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi định kỳ (3-6 tháng) giúp phát hiện những thay đổi sớm. Xét nghiệm mô bệnh học hạch hoặc tổ chức lympho là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán. Tỷ lệ người bệnh phát hiện xâm lấn tủy xương trên tủy đồ chỉ có 8,0%; trên sinh thiết tủy xương là 48,0%.

5.3. Khuyến Nghị Về Theo Dõi và Phát Hiện Sớm

Khuyến nghị: Cần tiến hành cả xét nghiệm tủy đồ và sinh thiết tủy xương để phát hiện sớm tình trạng xâm lấn tủy xương và làm xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi định kỳ (3-6 tháng) để kịp thời phát hiện những thay đổi từ đó định hướng chỉ định xét nghiệm tủy đồ và sinh thiết tủy xương giúp phát hiện sớm tình trạng xâm lấn tủy xương.

VI. Tiến Bộ và Hướng Nghiên Cứu U Lympho Thể Nang 53 ký tự

ULP thể nang tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng nếu phát hiện sớm và đáp ứng điều trị tốt, người bệnh có thể duy trì sức khoẻ và cuộc sống gần như bình thường. Cần đẩy mạnh nghiên cứu đặc điểm tế bào máu ngoại vi và tủy xương để can thiệp và điều trị kịp thời. Các phương pháp điều trị mới và tiềm năng cần được khám phá.

6.1. Tiên Lượng và Chất Lượng Cuộc Sống Của Bệnh Nhân

Cũng giống như các bệnh lý huyết học khác, ULP thể nang tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng nếu phát hiện sớm và đáp ứng điều trị tốt, người bệnh vẫn có thể duy trì sức khoẻ và có cuộc sống gần như bình thường.

6.2. Các Phương Pháp Điều Trị Mới Đầy Tiềm Năng

Việc đẩy mạnh nghiên cứu đặc điểm tế bào máu ngoại vi và tuỷ xương bệnh nhân ULP thể nang là một yêu cầu cấp thiết giúp người bệnh can thiệp, điều trị kịp thời và có chất lượng cuộc sống tốt hơn.

6.3. Hướng Nghiên Cứu Tương Lai Giải Mã Gen và Miễn Dịch

Tại Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu về ULP không Hodgkin, tuy nhiên vẫn còn rất ít nghiên cứu chi tiết về đặc điểm tế bào máu ngoại vi và tủy xương riêng trên nhóm bệnh nhân ULP thể nang.

Tổng quan nghiên cứu

U lympho thể nang (ULP thể nang) là một trong những loại ung thư phổ biến thuộc nhóm U lympho không Hodgkin, chiếm khoảng 20-25% các trường hợp ULP không Hodgkin trên thế giới. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 2400 ca mắc mới, chủ yếu ở người trung niên và cao tuổi, với tỷ lệ nam giới cao hơn nữ giới. ULP thể nang thường được phát hiện muộn, đặc biệt khi đã có sự xâm lấn tủy xương, một hình thái xâm lấn phổ biến và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tạo máu. Tỷ lệ xâm lấn tủy xương trong ULP thể nang dao động từ 40% đến 70% tùy theo nghiên cứu, với hình thái xâm lấn tập trung quanh bè xương chiếm ưu thế.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm mô tả đặc điểm tế bào máu ngoại vi và tủy xương của bệnh nhân ULP thể nang tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương trong giai đoạn 2019-2022, từ đó góp phần phát hiện sớm tình trạng xâm lấn tủy xương và hỗ trợ lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp. Nghiên cứu được thực hiện trên 50 bệnh nhân, với độ tuổi trung bình 57,9 ± 13,3 tuổi, trong đó 60% là nam giới. Việc đánh giá các chỉ số tế bào máu ngoại vi và hình thái tế bào tủy xương có ý nghĩa quan trọng trong theo dõi tiến triển bệnh và tiên lượng.

Phạm vi nghiên cứu tập trung tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, với dữ liệu thu thập từ tháng 1/2019 đến tháng 4/2022. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp nâng cao chất lượng chẩn đoán mà còn góp phần cải thiện hiệu quả điều trị và chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân ULP thể nang tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về sinh bệnh học, phân loại và chẩn đoán U lympho thể nang theo tiêu chuẩn WHO 2016. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

1. Lý thuyết về sinh bệnh U lympho thể nang: ULP thể nang là rối loạn tế bào lympho B trung tâm mầm, liên quan đến sự biểu hiện quá mức của proto-oncogene BCL2 do chuyển đoạn nhiễm sắc thể t(14;18)(q32;q21). Yếu tố miễn dịch, môi trường và di truyền đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát sinh bệnh.

2. Mô hình phân loại và tiên lượng ULP thể nang: Dựa trên phân loại mô học WHO và chỉ số tiên lượng quốc tế FLIPI, nghiên cứu tập trung vào phân độ mô học (cấp thấp và cấp cao), các hình thái xâm lấn tủy xương (tập trung, xen kẽ, lan tỏa) và các chỉ số huyết học như số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu.

Các khái niệm chính bao gồm: tế bào máu ngoại vi, tế bào tủy xương, xâm lấn tủy xương, hình thái tế bào, xét nghiệm huyết đồ, huyết tuỷ đồ, sinh thiết tủy xương, hóa mô miễn dịch.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu mô tả cắt ngang được tiến hành trên 50 bệnh nhân được chẩn đoán xác định ULP thể nang theo tiêu chuẩn WHO 2016, điều trị tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương từ tháng 1/2019 đến tháng 4/2022. Trong đó, 26 bệnh nhân không có xâm lấn tủy xương và 24 bệnh nhân có xâm lấn tủy xương.

• Nguồn dữ liệu: Hồ sơ bệnh án, tiêu bản xét nghiệm huyết đồ, huyết tuỷ đồ và sinh thiết tủy xương.

• Phương pháp chọn mẫu: Toàn bộ bệnh nhân đủ tiêu chuẩn trong giai đoạn nghiên cứu được lựa chọn, với cỡ mẫu tối thiểu 16 người bệnh theo công thức tính cỡ mẫu cho tỷ lệ trong quần thể.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS 20.0 để phân tích mô tả và so sánh các chỉ số huyết học giữa nhóm có và không có xâm lấn tủy xương. Kiểm định Chi-square và Fisher Exact được áp dụng với mức ý nghĩa p ≤ 0,05.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu từ tháng 1/2019 đến tháng 4/2022; xử lý và phân tích số liệu từ tháng 5/2022 đến tháng 7/2022.

Các xét nghiệm huyết đồ, huyết tuỷ đồ và sinh thiết tủy xương được thực hiện theo quy trình chuẩn của Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, sử dụng các thiết bị hiện đại như máy đếm tế bào tự động DxH800, ADVIA2120i, cùng kỹ thuật nhuộm Giemsa, HE và hóa mô miễn dịch.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm chung nhóm bệnh nhân: Tuổi trung bình 57,9 ± 13,3 tuổi, chủ yếu là trung niên và cao tuổi (96%), tỷ lệ nam/nữ là 1,5/1.

2. Tế bào máu ngoại vi: Lượng huyết sắc tố trung bình là 124,4 ± 24,0 g/l, với 30% bệnh nhân thiếu máu, chủ yếu mức độ nhẹ và trung bình. Số lượng bạch cầu trung bình 9,3 ± 12,9 G/L, tiểu cầu trung bình 225,3 ± 101,1 G/L. Tỷ lệ giảm bạch cầu là 10%, giảm tiểu cầu 16%, giảm cả 3 dòng tế bào chiếm 8%. Nhóm có xâm lấn tủy xương có tỷ lệ giảm 3 dòng tế bào cao hơn (12,5% so với 3,8%, p<0,05).

3. Đặc điểm tủy xương: 50% bệnh nhân có mật độ tế bào tủy bình thường, 18% tăng và 14% giảm. Tỷ lệ tăng lympho trong tủy xương khá cao (52%). Tỷ lệ phát hiện xâm lấn tủy xương qua tủy đồ chỉ 8%, trong khi qua sinh thiết tủy xương là 48%. Hình thái xâm lấn tập trung chiếm ưu thế (41,7%), dạng lan tỏa và hỗn hợp thấp hơn (12,5%).

4. So sánh nhóm có và không có xâm lấn tủy xương: Nhóm không xâm lấn có tỷ lệ huyết sắc tố trung bình cao hơn (129,0 ± 20,9 g/l so với 119,4 ± 26,5 g/l), tỷ lệ bạch cầu trung tính cao hơn (63,5% so với 50,3%), tỷ lệ tiểu cầu cũng cao hơn (247,3 ± 67,8 G/L so với 201,5 ± 124,9 G/L), tuy nhiên các khác biệt này không có ý nghĩa thống kê (p>0,05). Tỷ lệ dòng bạch cầu hạt trong tủy xương ở nhóm không xâm lấn cao hơn đáng kể (58,5% so với 46,5%, p=0,01), trong khi tỷ lệ lympho tăng ở nhóm có xâm lấn (28,1% so với 17,1%, p=0,045).

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các báo cáo quốc tế về đặc điểm lâm sàng và huyết học của bệnh nhân ULP thể nang. Tỷ lệ thiếu máu và giảm các dòng tế bào máu ngoại vi phản ánh ảnh hưởng của khối u lên chức năng tạo máu do xâm lấn tủy xương. Tỷ lệ phát hiện xâm lấn tủy xương qua sinh thiết cao hơn nhiều so với tủy đồ cho thấy sinh thiết tủy xương là phương pháp nhạy hơn trong chẩn đoán xâm lấn.

Sự khác biệt về tỷ lệ dòng bạch cầu hạt và lympho trong tủy xương giữa nhóm có và không có xâm lấn tủy xương cho thấy sự thay đổi tế bào học đặc trưng liên quan đến tiến triển bệnh. Các hình thái xâm lấn tập trung quanh bè xương chiếm ưu thế, phù hợp với đặc điểm mô bệnh học của ULP thể nang.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỷ lệ thiếu máu, giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu giữa hai nhóm, bảng so sánh các chỉ số huyết học và hình thái xâm lấn tủy xương, giúp minh họa rõ nét sự khác biệt và hỗ trợ phân tích sâu hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Thực hiện đồng thời xét nghiệm tủy đồ và sinh thiết tủy xương để tăng khả năng phát hiện sớm xâm lấn tủy xương, đặc biệt ở bệnh nhân ULP thể nang có dấu hiệu thay đổi tế bào máu ngoại vi. Thời gian thực hiện: ngay khi chẩn đoán hoặc khi có dấu hiệu nghi ngờ; Chủ thể: bác sĩ chuyên khoa huyết học.

2. Theo dõi định kỳ tổng phân tích tế bào máu ngoại vi mỗi 3-6 tháng nhằm phát hiện kịp thời các thay đổi về số lượng và hình thái tế bào máu, từ đó chỉ định xét nghiệm tủy đồ và sinh thiết tủy xương phù hợp. Chủ thể: bác sĩ lâm sàng và kỹ thuật viên xét nghiệm.

3. Đào tạo nâng cao năng lực kỹ thuật viên và bác sĩ chuyên khoa về kỹ thuật xét nghiệm huyết học, đặc biệt kỹ thuật sinh thiết tủy xương và hóa mô miễn dịch để đảm bảo kết quả chính xác và kịp thời. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương và các cơ sở y tế tuyến dưới.

4. Xây dựng quy trình chuẩn trong chẩn đoán và theo dõi ULP thể nang dựa trên kết quả xét nghiệm tế bào máu ngoại vi và tủy xương, nhằm tối ưu hóa phác đồ điều trị và nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân. Chủ thể: Ban lãnh đạo Viện và các chuyên gia huyết học; Thời gian: trong vòng 1 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ chuyên khoa huyết học và truyền máu: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu chi tiết về đặc điểm tế bào máu ngoại vi và tủy xương, hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi tiến triển bệnh ULP thể nang.

2. Kỹ thuật viên xét nghiệm y học: Tham khảo quy trình và kỹ thuật xét nghiệm huyết đồ, huyết tuỷ đồ, sinh thiết tủy xương và hóa mô miễn dịch, nâng cao kỹ năng thực hành và phân tích kết quả.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên y học: Tài liệu tham khảo về dịch tễ học, sinh bệnh học, phân loại và phương pháp nghiên cứu trong lĩnh vực ung thư huyết học, đặc biệt ULP thể nang.

4. Quản lý y tế và hoạch định chính sách: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chương trình sàng lọc, chẩn đoán và điều trị hiệu quả cho bệnh nhân ULP thể nang, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.

Câu hỏi thường gặp

1. U lympho thể nang là gì và có đặc điểm gì nổi bật?
   ULP thể nang là loại ung thư lympho B phổ biến thứ hai trong nhóm U lympho không Hodgkin, đặc trưng bởi sự biểu hiện quá mức của BCL2 do chuyển đoạn nhiễm sắc thể t(14;18). Bệnh thường gặp ở người trung niên và cao tuổi, với tiến triển chậm nhưng dễ xâm lấn tủy xương.

2. Tại sao cần xét nghiệm cả tủy đồ và sinh thiết tủy xương?
   Tủy đồ giúp đánh giá mật độ và hình thái tế bào tủy, nhưng có thể bỏ sót do tế bào u xâm nhập không đồng đều. Sinh thiết tủy xương cung cấp hình ảnh mô học toàn diện, tăng khả năng phát hiện xâm lấn tủy xương, đặc biệt trong ULP thể nang.

3. Các chỉ số tế bào máu ngoại vi thay đổi như thế nào khi có xâm lấn tủy xương?
   Bệnh nhân có thể bị thiếu máu, giảm bạch cầu và tiểu cầu, đặc biệt tỷ lệ giảm cả 3 dòng tế bào cao hơn ở nhóm có xâm lấn tủy xương. Tỷ lệ lympho trong tủy xương cũng tăng lên, phản ánh sự xâm lấn của tế bào u.

4. Tần suất theo dõi tế bào máu ngoại vi nên là bao nhiêu?
   Theo nghiên cứu, nên thực hiện tổng phân tích tế bào máu ngoại vi định kỳ mỗi 3-6 tháng để phát hiện sớm các thay đổi tế bào máu, từ đó kịp thời chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu như tủy đồ và sinh thiết tủy xương.

5. Ý nghĩa của việc phân loại hình thái xâm lấn tủy xương?
   Các hình thái xâm lấn như tập trung quanh bè xương, xen kẽ hay lan tỏa giúp đánh giá mức độ và kiểu xâm lấn của tế bào u, từ đó hỗ trợ tiên lượng và lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp.

Kết luận

• Nghiên cứu mô tả chi tiết đặc điểm tế bào máu ngoại vi và tủy xương của 50 bệnh nhân ULP thể nang tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương giai đoạn 2019-2022.
• Tỷ lệ thiếu máu là 30%, giảm bạch cầu 10%, giảm tiểu cầu 16%, với sự khác biệt rõ rệt về giảm 3 dòng tế bào giữa nhóm có và không có xâm lấn tủy xương.
• Tỷ lệ phát hiện xâm lấn tủy xương qua sinh thiết cao hơn nhiều so với tủy đồ, hình thái xâm lấn tập trung quanh bè xương chiếm ưu thế.
• Kết quả nhấn mạnh vai trò quan trọng của xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi định kỳ và kết hợp tủy đồ, sinh thiết tủy xương trong chẩn đoán và theo dõi ULP thể nang.
• Đề xuất triển khai đồng bộ các xét nghiệm và nâng cao năng lực chuyên môn nhằm cải thiện chất lượng chăm sóc và tiên lượng bệnh nhân.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất, mở rộng nghiên cứu với cỡ mẫu lớn hơn và ứng dụng kỹ thuật xét nghiệm hiện đại hơn để nâng cao độ chính xác chẩn đoán.

Call-to-action: Các chuyên gia và cơ sở y tế chuyên khoa huyết học nên áp dụng kết quả nghiên cứu để cải thiện quy trình chẩn đoán và điều trị ULP thể nang, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.