Đặc Điểm Ngữ Pháp Của Động Từ To Be Trong Tiếng Anh Và Cách Chuyển Dịch Sang Tiếng Việt

• Người hướng dẫn: GS. Buøi Khaùnh Theá
• Trường học: Đại Học Quốc Gia Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Ngôn Ngữ Học
• Đề tài: Đặc Điểm Ngữ Pháp, Ngữ Nghĩa Của Động Từ To Be Trong Tiếng Anh Và Cách Chuyển Dịch Sang Tiếng Việt
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2007
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
• 2. LỊCH SỬ VẤN ĐỀ
• 3. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 5. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN
• 6. BỐ CỤC CỦA LUẬN VĂN
• 1. CHƯƠNG 1: CÁC VẤN ĐỀ LÝ THUYẾT LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC CHUYỂN DỊCH TO BE SANG TIẾNG VIỆT
• 1.1. LÝ THUYẾT NGÔN NGỮ HỌC ĐỐI CHIẾU ỨNG DỤNG VÀO VIỆC PHIÊN DỊCH
• 1.2. PHƯƠNG PHÁP ĐỐI CHIẾU VÀ VỊ TRÍ CỦA NGÔN NGỮ HỌC ĐỐI CHIẾU (CONTRASTIVE LINGUISTICS) TRONG BA HƯỚNG NGHIÊN CỨU SO SÁNH TRONG NGÔN NGỮ HỌC
• 1.3. CÁC NGUYÊN TẮC ĐỐI CHIẾU
• 1.4. VẤN ĐỀ ĐỐI CHIẾU TRONG TỪ VỰNG
• 1.5. SO SÁNH HAI KHOÁI TỪ VỰNG
• 1.6. VẤN ĐỀ TỪ VÀ CÁC ĐƠN VỊ TỪ VỰNG HOẶC TỪ VỰNG - NGỮ PHÁP TƯƠNG ĐƯƠNG VỚI TỪ: TRONG TIẾNG ANH - TRONG TIẾNG VIỆT
• 1.7. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TỪ
• 1.8. ĐỊNH NGHĨA VỀ TỪ TRONG TIẾNG ANH
• 1.9. ĐỊNH NGHĨA VỀ TỪ TRONG TIẾNG VIỆT
• 1.10. CÁC TỪ LOẠI TRONG TIẾNG ANH
• 1.11. CÁC TỪ LOẠI TRONG TIẾNG VIỆT
• 1.12. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHIÊN DỊCH
• 1.13. MỘT VÀI NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA DỊCH THUẬT
• 1.14. PHÂN LOẠI DỊCH
• 1.15. NHỮNG KHÓ KHĂN TRONG DỊCH THUẬT
• 2. CHƯƠNG 2: NHỮNG ĐẶC ĐIỂM NGỮ PHÁP CỦA TO BE TRONG TIẾNG ANH
• 2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
• 2.2. TO BE TRONG LỊCH SỬ
• 2.3. TO BE TRONG TIẾNG ANH HIỆN ĐẠI
• 2.4. TO BE GIỮ VAI TRÒ LÀM ĐỘNG TỪ
• 2.5. TO BE GIỮ VAI TRÒ LIÊN ĐỘNG TỪ
• 2.6. TO BE GIỮ VAI TRÒ HỆ TỪ (COPULA)
• 2.7. NGHĨA CỦA TO BE THEO TỪ ĐIỂN
• 3. CHƯƠNG 3: ĐỐI CHIẾU CÁCH CHUYỂN DỊCH TO BE TRONG TIẾNG ANH SANG TIẾNG VIỆT
• 3.1. VIỆC DỊCH TO BE
• 3.2. VIỆC CHUYỂN DỊCH TO BE KHI LÀ HỆ TỪ (COPULA)
• 3.3. CÁCH DỊCH TO BE KẾT HỢP VỚI MỘT GIỚI TỪ ĐỊNH VỊ
• 3.4. VIỆC CHUYỂN DỊCH TO BE DỰA THEO ĐỐI TƯỢNG ĐỊNH VỊ
• 3.5. NGỮ CẢNH QUYẾT ĐỊNH VIỆC DỊCH TO BE
• 3.6. VIỆC GIẢNG DẠY TO BE
• 3.7. TO BE VỚI PHẠM TRÙ THỜI
• 3.8. TO BE VỚI PHẠM TRÙ BỎ ĐÓNG
• 3.9. TO BE MANG NGHĨA TƯƠNG ĐƯƠNG VỚI “LÀ” (HỆ TỪ)
• 3.10. TO BE KẾT HỢP VỚI MỘT GIỚI TỪ ĐỊNH VỊ KHÔNG GIAN (IN, ON, AT)
• 3.11. NHỮNG TRƯỜNG HỢP KHÔNG NÊN DÙNG TO BE HAY CỤM TỪ TO BE
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Các vấn đề lý thuyết liên quan đến việc chuyển dịch to be sang tiếng Việt

Phần này trình bày tổng quan về lý thuyết ngôn ngữ học đối chiếu ứng dụng vào việc phiên dịch. Ngôn ngữ học so sánh có ba hướng nghiên cứu chính: ngôn ngữ học so sánh lịch sử, ngôn ngữ học loại hình, và ngôn ngữ học đối chiếu. Ngôn ngữ học đối chiếu tập trung vào việc xác định điểm giống và khác nhau giữa hai ngôn ngữ, không cần xét đến nguồn gốc hay loại hình của chúng. Đây là phương pháp chủ yếu được áp dụng trong luận văn này để nghiên cứu hoạt động của "to be" trong tiếng Anh và các hình thức biểu hiện tương ứng trong tiếng Việt. Ngôn ngữ học đối chiếu có vai trò quan trọng trong việc giảng dạy ngoại ngữ và phiên dịch, giúp giải quyết các vấn đề thực tế trong việc so sánh và chuyển dịch giữa các ngôn ngữ.

II. Vấn đề từ và các đơn vị từ vựng hoặc từ vựng ngữ pháp tương đương với từ trong tiếng Anh trong tiếng Việt

Phần này tập trung vào việc so sánh hai khoái từ vựng tiếng Anh và tiếng Việt, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến đơn vị từ vựng hoặc từ vựng - ngữ pháp tương đương với từ. Tác giả trình bày những định nghĩa về từ trong tiếng Anh và tiếng Việt, phân loại các từ loại trong hai ngôn ngữ. Từ đó, tác giả nêu bật sự khác biệt về cấu trúc và nghĩa của từ giữa tiếng Anh và tiếng Việt, tạo cơ sở cho việc phân tích và chuyển dịch "to be" một cách chính xác và phù hợp với ngữ cảnh.

III. Những vấn đề chung về phiên dịch

Phần này giới thiệu một số nguyên tắc cơ bản của dịch thuật, phân loại dịch thuật và nêu bật những khó khăn trong dịch thuật. Đặc biệt, tác giả nhấn mạnh việc lựa chọn phương pháp dịch phù hợp, đảm bảo truyền tải chính xác ý nghĩa của văn bản nguồn sang văn bản đích. Phần này là nền tảng lý thuyết cho việc nghiên cứu chuyển dịch "to be" sang tiếng Việt, giúp người đọc hiểu rõ hơn những vấn đề cần lưu ý trong quá trình chuyển dịch.

IV. Những đặc điểm ngữ pháp của to be trong tiếng Anh

Phần này đi sâu vào phân tích những đặc điểm ngữ pháp của "to be" trong tiếng Anh. Tác giả đưa ra những luận cứ lịch sử, giải thích sự phát triển của "to be" từ tiếng Anh cổ đại, tiếng Anh trung đại đến tiếng Anh hiện đại. Bên cạnh đó, tác giả phân tích vai trò của "to be" trong các cấu trúc ngữ pháp tiếng Anh, bao gồm vai trò làm trợ động từ, động từ chính, và hệ từ (copula). Phần này cung cấp những kiến thức cơ bản về ngữ pháp tiếng Anh, giúp người đọc hiểu rõ hơn cách thức hoạt động của "to be" trong các câu tiếng Anh.

V. Đối chiếu cách chuyển dịch to be trong tiếng Anh sang tiếng Việt

Phần này tập trung vào việc nghiên cứu đối chiếu cách chuyển dịch "to be" trong tiếng Anh sang tiếng Việt. Tác giả phân tích các cách dịch "to be" khi nó đóng vai trò làm hệ từ (copula), kết hợp với giới từ định vị, dựa theo đối tượng định vị, và ngữ cảnh quyết định việc dịch "to be". Ngoài ra, tác giả còn đề cập đến việc giảng dạy "to be", chuyển dịch "to be" với phạm trù thời, phạm trù bị động, và những trường hợp không nên dùng "to be" hoặc cụm từ "to be". Phần này cung cấp những kiến thức thực tiễn và hữu ích cho việc giảng dạy, học tập, và dịch thuật "to be".