Đặc Điểm Lâm Sàng và Cận Lâm Sàng của Bệnh Nhân Viêm Mũi Xoang Do Nấm Tại Bệnh Viện Tai Mũi Họng TP.HCM

• Tác giả: Phạm Minh Tuấn
• Người hướng dẫn: TS. Lê Trần Quang Minh
• Trường học: Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tai Mũi Họng
• Đề tài: Đặc Điểm Lâm Sàng và Cận Lâm Sàng của Bệnh Nhân Viêm Mũi Xoang Do Nấm
• Loại tài liệu: Luận Văn Chuyên Khoa Cấp II
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Thuật ngữ và định nghĩa
• 1.2. Sơ lược giải phẫu ứng dụng trong phẫu thuật nội soi mũi xoang
• 1.3. Sinh lý bệnh viêm mũi xoang
• 1.4. Tiêu chuẩn chẩn đoán viêm mũi xoang
• 1.5. Viêm mũi xoang do nấm
• 1.6. Một số nghiên cứu về viêm mũi xoang do nấm ở nước ta
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Đối tượng nghiên cứu
• 2.4. Cỡ mẫu của nghiên cứu
• 2.5. Các biến số và chỉ số nghiên cứu
• 2.6. Phương pháp và công cụ đo lường, thu thập số liệu
• 2.7. Quy trình nghiên cứu
• 2.8. Phương pháp phân tích dữ liệu
• 2.9. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân viêm mũi xoang do nấm
• 3.2. Đặc điểm hình ảnh học và cận lâm sàng của bệnh nhân viêm mũi xoang do nấm
• 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Viêm Mũi Xoang Do Nấm Hiểu Rõ Bệnh Tác Hại

Viêm mũi xoang là bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và năng suất lao động. Theo ESPOS 2020, tỷ lệ mắc viêm mũi xoang cấp hàng năm từ 6-15%, viêm mũi xoang mạn ảnh hưởng đến 5-12% dân số. Viêm mũi xoang do nấm chỉ chiếm 6-12% các trường hợp viêm mũi xoang, nhưng có đến sáu thể bệnh với bệnh cảnh khác nhau. Thể viêm mũi xoang do nấm xâm lấn cấp tính diễn tiến nhanh, vi nấm xâm nhập máu và lan khắp cơ thể, tỉ lệ tử vong cao. Các thể khác thường diễn tiến âm thầm với triệu chứng không đặc hiệu. Việc chẩn đoán chậm trễ do hạn chế kinh nghiệm và phương tiện, đặc biệt ở tuyến dưới. Các thống kê gần đây cho thấy tần suất bệnh viêm mũi xoang do nấm gia tăng đáng kể. Cần nghiên cứu thường xuyên để có những cập nhật mới nhất cho việc chẩn đoán sớm và chính xác bệnh. Nghiên cứu tập trung vào khảo sát đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân được phẫu thuật tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM. Mục tiêu nhằm đóng góp vào việc chẩn đoán sớm và chính xác bệnh.

1.1. Tầm Quan Trọng của Việc Nghiên Cứu Viêm Xoang Nấm

Nghiên cứu về viêm mũi xoang do nấm là cần thiết do sự gia tăng tần suất bệnh và những thách thức trong chẩn đoán. Các công trình nghiên cứu trước đây còn chưa thống nhất do khác biệt về vùng dịch tễ, thời điểm và phương pháp nghiên cứu. Sự khác biệt về địa lý, khí hậu, tập quán sinh hoạt cũng ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu. Biến đổi khí hậu và di dân làm thay đổi môi trường sống và tỷ lệ lưu hành các bệnh nền. Do đó, cần cập nhật liên tục đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh để chẩn đoán sớm và chính xác.

1.2. Các Thể Bệnh Viêm Mũi Xoang Do Nấm Tổng Quan Chi Tiết

Viêm mũi xoang do nấm bao gồm nhiều thể bệnh khác nhau, từ nấm xâm lấn cấp tính đến các thể nấm không xâm lấn. Mỗi thể bệnh có đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng riêng biệt. Thể xâm lấn cấp tính có diễn tiến nhanh và nguy hiểm, trong khi các thể khác có thể kéo dài và khó chẩn đoán. Sự hiểu biết về các thể bệnh này là rất quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

II. Thách Thức Chẩn Đoán Viêm Xoang Nấm Vấn Đề Giải Pháp

Chẩn đoán viêm mũi xoang do nấm gặp nhiều thách thức do triệu chứng không đặc hiệu và hạn chế về phương tiện chẩn đoán. Bệnh nhân thường tìm đến thầy thuốc ở giai đoạn muộn do diễn tiến âm thầm của bệnh. Kinh nghiệm của người thầy thuốc và các phương tiện hỗ trợ chẩn đoán như nội soi, CT scan ở tuyến dưới còn hạn chế, làm chậm trễ thời gian chẩn đoán. Đôi khi, viêm mũi xoang do nấm chỉ được chẩn đoán sau khi điều trị viêm mũi xoang do các nguyên nhân khác thất bại. Cần nâng cao nhận thức về bệnh và cải thiện khả năng chẩn đoán để điều trị hiệu quả.

2.1. Các Triệu Chứng Không Đặc Hiệu Rào Cản Chẩn Đoán Sớm

Các triệu chứng của viêm mũi xoang do nấm thường không đặc hiệu và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý viêm mũi xoang khác. Nghẹt mũi, chảy mũi, đau đầu, và khó chịu vùng mặt là những triệu chứng thường gặp, nhưng không đặc trưng cho nhiễm nấm. Do đó, cần kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác để xác định chính xác nguyên nhân.

2.2. Vai Trò Của Nội Soi và CT Scan Trong Chẩn Đoán Viêm Xoang Nấm

Nội soi mũi xoang và CT scan xoang là các phương pháp chẩn đoán hình ảnh quan trọng trong viêm mũi xoang do nấm. Nội soi giúp quan sát trực tiếp các bất thường trong hốc mũi và xoang. CT scan cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc xương và mô mềm, giúp phát hiện các tổn thương đặc trưng của nhiễm nấm. Kết hợp cả hai phương pháp này giúp tăng độ chính xác trong chẩn đoán.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Sàng Chi Tiết Thuyết Minh

Nghiên cứu được tiến hành tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM để khảo sát đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân viêm mũi xoang do nấm được phẫu thuật. Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang. Đối tượng nghiên cứu là bệnh nhân được chẩn đoán viêm mũi xoang do nấm và được phẫu thuật tại bệnh viện trong một khoảng thời gian nhất định. Các biến số nghiên cứu bao gồm tiền sử bệnh, triệu chứng lâm sàng, kết quả nội soi, CT scan, giải phẫu bệnh và các chỉ số eosinophil máu ngoại vi. Dữ liệu được thu thập và phân tích bằng các phương pháp thống kê phù hợp.

3.1. Thiết Kế Nghiên Cứu Mô Tả Cắt Ngang Tại Bệnh Viện TMH

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang để khảo sát đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân viêm mũi xoang do nấm. Thiết kế này cho phép thu thập dữ liệu tại một thời điểm duy nhất, cung cấp bức tranh tổng quan về tình trạng bệnh. Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM, nơi có số lượng bệnh nhân viêm mũi xoang do nấm được phẫu thuật đáng kể.

3.2. Tiêu Chí Chọn Mẫu Bệnh Nhân Viêm Xoang Nấm Phẫu Thuật

Đối tượng nghiên cứu là bệnh nhân được chẩn đoán viêm mũi xoang do nấm và được phẫu thuật tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM. Tiêu chí chọn mẫu giúp đảm bảo tính đồng nhất của nhóm nghiên cứu. Việc phẫu thuật là một tiêu chí quan trọng, vì nó cho phép thu thập mẫu bệnh phẩm để phân tích giải phẫu bệnh.

IV. Phân Tích Đặc Điểm Lâm Sàng Triệu Chứng Tiền Sử Bệnh

Nghiên cứu tập trung vào phân tích các đặc điểm lâm sàng như triệu chứng (tắc nghẽn mũi, chảy mũi, đau đầu, khó chịu vùng mặt, mất khứu giác, nghẹt mũi, chảy máu mũi), bệnh sử và tiền sử bệnh. Thông tin về tiền sử bệnh (tiền căn bệnh lý nội khoa, tiền căn điều trị bệnh lý mũi xoang), yếu tố nguy cơ, độ tuổi mắc bệnh, giới tính và vùng xoang bị ảnh hưởng được thu thập. Phân tích các đặc điểm lâm sàng giúp xác định các yếu tố liên quan đến viêm mũi xoang do nấm và phân biệt với các bệnh lý khác.

4.1. Các Triệu Chứng Lâm Sàng Thường Gặp Thống Kê Chi Tiết

Nghiên cứu thống kê chi tiết các triệu chứng lâm sàng thường gặp ở bệnh nhân viêm mũi xoang do nấm. Các triệu chứng như tắc nghẽn mũi, chảy mũi, đau đầu, khó chịu vùng mặt, mất khứu giác, nghẹt mũi, và chảy máu mũi được ghi nhận và phân tích tần suất xuất hiện. Thông tin này giúp xác định các triệu chứng quan trọng trong chẩn đoán.

4.2. Tiền Sử Bệnh Lý Yếu Tố Nguy Cơ Viêm Xoang Nấm

Nghiên cứu thu thập thông tin về tiền sử bệnh lý của bệnh nhân, bao gồm tiền căn bệnh lý nội khoa (ví dụ: tiểu đường, suy giảm miễn dịch) và tiền căn điều trị bệnh lý mũi xoang (ví dụ: sử dụng kháng sinh kéo dài, corticoid). Phân tích tiền sử bệnh giúp xác định các yếu tố nguy cơ liên quan đến viêm mũi xoang do nấm.

V. Kết Quả Cận Lâm Sàng Phân Tích Hình Ảnh Giải Phẫu Bệnh

Nghiên cứu phân tích các kết quả cận lâm sàng bao gồm kết quả nội soi mũi xoang, kết quả CT scan xoang, kết quả MRI xoang (nếu có), kết quả giải phẫu bệnh và các chỉ số eosinophil trong máu ngoại vi. Kết quả nội soi giúp đánh giá tình trạng niêm mạc mũi xoang, sự hiện diện của polyp, mủ hoặc chất tiết bất thường. Kết quả CT scan cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc xương và mô mềm, giúp phát hiện các tổn thương đặc trưng của nhiễm nấm. Kết quả giải phẫu bệnh xác định loại nấm gây bệnh. Các chỉ số eosinophil máu ngoại vi có thể liên quan đến viêm xoang nấm dị ứng.

5.1. Phân Tích Hình Ảnh Nội Soi CT Scan Xoang Dấu Hiệu Nấm

Nghiên cứu phân tích hình ảnh nội soi mũi xoang và CT scan xoang để tìm kiếm các dấu hiệu đặc trưng của viêm mũi xoang do nấm. Các dấu hiệu như khối u nấm, chất tiết đặc, vôi hóa, dày niêm mạc, và tắc nghẽn lỗ thông xoang được ghi nhận và phân tích. So sánh hình ảnh CT Scan trước và sau phẫu thuật cũng được thực hiện để đánh giá hiệu quả điều trị.

5.2. Giải Phẫu Bệnh Xác Định Loại Nấm Gây Bệnh Aspergillus Mucor

Giải phẫu bệnh là phương pháp quan trọng để xác định loại nấm gây bệnh. Mẫu bệnh phẩm thu được trong quá trình phẫu thuật được nhuộm và soi dưới kính hiển vi để xác định hình thái của nấm. Các loại nấm thường gặp trong viêm mũi xoang bao gồm Aspergillus, Mucor, và Candida. Việc xác định loại nấm giúp định hướng điều trị.

VI. Ứng Dụng Kết Quả Nghiên Cứu Cải Thiện Chẩn Đoán Điều Trị

Kết quả nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân viêm mũi xoang do nấm có thể được ứng dụng để cải thiện chẩn đoán và điều trị bệnh. Việc nhận biết các yếu tố nguy cơ, triệu chứng lâm sàng điển hình, và các dấu hiệu đặc trưng trên hình ảnh nội soi và CT scan giúp chẩn đoán sớm và chính xác bệnh. Thông tin về loại nấm gây bệnh giúp lựa chọn phác đồ điều trị kháng nấm phù hợp. Nghiên cứu cũng cung cấp cơ sở dữ liệu để so sánh và đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị khác nhau.

6.1. Chẩn Đoán Sớm Viêm Xoang Nấm Ứng Dụng Trong Thực Tiễn

Việc chẩn đoán sớm viêm mũi xoang do nấm là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Các bác sĩ cần nâng cao nhận thức về bệnh và áp dụng các phương pháp chẩn đoán phù hợp, bao gồm khai thác bệnh sử kỹ lưỡng, khám lâm sàng cẩn thận, thực hiện nội soi mũi xoang và CT scan xoang khi cần thiết. Việc phối hợp các phương pháp chẩn đoán giúp tăng độ chính xác và giảm thời gian chẩn đoán.

6.2. Phác Đồ Điều Trị Kháng Nấm Lựa Chọn Thuốc Phẫu Thuật

Điều trị viêm mũi xoang do nấm bao gồm sử dụng thuốc kháng nấm và phẫu thuật. Lựa chọn thuốc kháng nấm phụ thuộc vào loại nấm gây bệnh và tình trạng bệnh nhân. Phẫu thuật có thể được chỉ định để loại bỏ khối u nấm, cải thiện dẫn lưu xoang, và lấy mẫu bệnh phẩm để phân tích. Cần có phác đồ điều trị toàn diện và cá nhân hóa để đạt hiệu quả tối ưu.

Tổng quan nghiên cứu

Viêm mũi xoang là bệnh lý phổ biến trên toàn cầu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và năng suất lao động. Theo ESPOS 2020, tỉ lệ hiện mắc viêm mũi xoang cấp tính hàng năm dao động từ 6 - 15%, trong khi viêm mũi xoang mạn tính ảnh hưởng đến khoảng 5 - 12% dân số. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, viêm mũi xoang chiếm hơn 1/3 trong số bệnh nhân khám chuyên khoa tai mũi họng, với viêm mũi xoang do nấm chiếm 6 - 12% trong tổng số các trường hợp viêm mũi xoang. Bệnh có nhiều thể khác nhau, trong đó thể xâm lấn cấp tính có tỉ lệ tử vong cao và diễn tiến nhanh, còn các thể khác thường tiến triển âm thầm, gây khó khăn trong chẩn đoán sớm.

Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ tháng 11/2021 đến tháng 8/2022 nhằm khảo sát đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân viêm mũi xoang do nấm được phẫu thuật tại đây. Mục tiêu cụ thể bao gồm khảo sát triệu chứng lâm sàng, hình ảnh nội soi, CT scan, giải phẫu bệnh và chỉ số eosinophil trong máu ngoại vi. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cập nhật kiến thức, hỗ trợ chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả, góp phần giảm thiểu biến chứng và nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về viêm mũi xoang do nấm, bao gồm:

• Phân loại viêm mũi xoang do nấm theo hệ thống deShazo RD, chia thành nhóm không xâm lấn (u nấm, dị ứng) và nhóm xâm lấn (cấp tính, mạn tính, dạng u hạt).
• Sinh lý bệnh viêm mũi xoang liên quan đến tắc nghẽn lỗ thông xoang, tổn thương hệ thống lông chuyển và thay đổi dịch tiết.
• Khái niệm về các thể bệnh viêm mũi xoang do nấm: u nấm (fungal ball), dị ứng nấm (allergic fungal rhinosinusitis), viêm nấm xâm lấn cấp tính (acute invasive fungal rhinosinusitis), viêm nấm xâm lấn mạn tính (chronic invasive fungal rhinosinusitis), viêm nấm dạng u hạt mạn tính (chronic granulomatous invasive fungal rhinosinusitis).
• Các chỉ số cận lâm sàng như hình ảnh nội soi, CT scan, giải phẫu bệnh và xét nghiệm eosinophil máu ngoại vi.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp mô tả cắt ngang, tiến hành tại Khoa Mũi Xoang - Bệnh viện Tai Mũi Họng Thành phố Hồ Chí Minh từ tháng 11/2021 đến tháng 8/2022. Cỡ mẫu là 40 bệnh nhân được chọn ngẫu nhiên theo tiêu chuẩn:

• Tuổi từ 18 trở lên, có triệu chứng và cận lâm sàng nghi ngờ viêm mũi xoang do nấm.
• Có chỉ định phẫu thuật nội soi mũi xoang và đồng ý tham gia nghiên cứu.
• Phát hiện tổ chức nghi nấm trong quá trình phẫu thuật.

Dữ liệu thu thập bao gồm thông tin lâm sàng, tiền sử bệnh, hình ảnh nội soi, CT scan, kết quả giải phẫu bệnh và chỉ số eosinophil trong máu ngoại vi. Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20.0 với các phép kiểm định thống kê phù hợp. Quy trình nghiên cứu tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc đạo đức trong nghiên cứu y sinh học, đảm bảo quyền lợi và bảo mật thông tin cho người tham gia.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm dịch tễ: Tuổi trung bình của bệnh nhân là 52,15 ± 10,57 tuổi, trong đó nhóm tuổi trung niên (40-60 tuổi) chiếm 72,5%, nhóm trên 60 tuổi chiếm 20%. Tỉ lệ nữ giới chiếm 60%, nam giới 40%, không có sự khác biệt ý nghĩa thống kê về giới tính (p > 0,05).

2. Phân bố nghề nghiệp: Nông dân chiếm tỉ lệ cao nhất với 30%, tiếp theo là buôn bán (20%), nội trợ (17,5%), nghỉ hưu (15%), công nhân (12,5%) và lái xe (5%).

3. Triệu chứng lâm sàng: Các triệu chứng phổ biến gồm chảy mũi đục, nghẹt mũi, đau nhức mặt, mất mùi và ho dai dẳng. Tỉ lệ bệnh nhân có triệu chứng nghẹt mũi và chảy mũi đục chiếm trên 80%.

4. Hình ảnh nội soi và CT scan: Nội soi thường ghi nhận phù nề mõm móc, bóng sàng, polyp mũi và mô nghi nấm. CT scan cho thấy tăng đậm độ xoang không đồng nhất, tắc nghẽn khe giữa, nốt vôi hóa và một số trường hợp có hủy xương hoặc xâm lấn cơ quan lân cận.

5. Giải phẫu bệnh và chỉ số eosinophil: Tổ chức nghi nấm được xác định rõ trên tiêu bản nhuộm H&E, PAS và GMS. Chỉ số eosinophil trong máu ngoại vi tăng ở một số bệnh nhân, đặc biệt trong thể viêm mũi xoang dị ứng do nấm.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các báo cáo trong nước và quốc tế, khẳng định viêm mũi xoang do nấm thường gặp ở nhóm tuổi trung niên và nữ giới chiếm ưu thế. Nghề nghiệp nông dân và các công việc tiếp xúc nhiều với môi trường bụi bẩn, vi nấm có thể là yếu tố nguy cơ. Triệu chứng lâm sàng không đặc hiệu, dễ nhầm lẫn với các thể viêm mũi xoang khác, do đó hình ảnh nội soi và CT scan đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, tỉ lệ tăng eosinophil và hình ảnh đặc trưng trên CT scan giúp phân biệt thể dị ứng nấm với các thể khác. Việc xác định tổ chức nghi nấm qua giải phẫu bệnh là tiêu chuẩn vàng, tuy nhiên cần kết hợp với lâm sàng và cận lâm sàng để nâng cao độ chính xác. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tuổi, giới tính, nghề nghiệp và bảng tổng hợp triệu chứng, hình ảnh học để minh họa rõ nét đặc điểm bệnh nhân.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo chuyên môn cho bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng về nhận diện sớm các thể viêm mũi xoang do nấm, đặc biệt là thể xâm lấn cấp tính nhằm giảm thiểu tỉ lệ tử vong. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; chủ thể: các bệnh viện tuyến trung ương và tuyến tỉnh.

2. Trang bị và nâng cấp thiết bị chẩn đoán hình ảnh như máy nội soi mũi xoang và CT scan chất lượng cao tại các cơ sở y tế tuyến dưới để hỗ trợ chẩn đoán chính xác và kịp thời. Thời gian thực hiện: 12-18 tháng; chủ thể: Sở Y tế và các bệnh viện.

3. Xây dựng quy trình chuẩn trong chẩn đoán và điều trị viêm mũi xoang do nấm, bao gồm hướng dẫn sử dụng thuốc kháng nấm, phẫu thuật nội soi và theo dõi sau điều trị nhằm giảm tỉ lệ tái phát. Thời gian thực hiện: 6 tháng; chủ thể: Bộ Y tế và các chuyên gia đầu ngành.

4. Tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về các yếu tố nguy cơ và triệu chứng viêm mũi xoang do nấm, đặc biệt ở nhóm nghề nghiệp có nguy cơ cao như nông dân, công nhân. Thời gian thực hiện: liên tục; chủ thể: các trung tâm y tế dự phòng và truyền thông y tế.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng: Nâng cao kiến thức về đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của viêm mũi xoang do nấm, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

2. Nhân viên y tế tuyến cơ sở: Hiểu rõ các dấu hiệu nghi ngờ để kịp thời chuyển tuyến, giảm thiểu biến chứng do chẩn đoán muộn.

3. Nhà nghiên cứu y học: Cung cấp dữ liệu cập nhật về dịch tễ, hình ảnh học và mô bệnh học, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về bệnh lý viêm mũi xoang do nấm.

4. Quản lý y tế và hoạch định chính sách: Tham khảo để xây dựng các chương trình đào tạo, trang bị thiết bị và chính sách y tế phù hợp nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân.

Câu hỏi thường gặp

1. Viêm mũi xoang do nấm có dễ chẩn đoán không?
   Viêm mũi xoang do nấm thường có triệu chứng không đặc hiệu, dễ nhầm với viêm mũi xoang do vi khuẩn hoặc virus. Chẩn đoán chính xác cần kết hợp lâm sàng, nội soi, CT scan và giải phẫu bệnh. Ví dụ, hình ảnh tăng đậm độ không đồng nhất trên CT scan là dấu hiệu gợi ý quan trọng.

2. Phẫu thuật nội soi mũi xoang có phải là phương pháp điều trị chính?
   Đúng, phẫu thuật nội soi mũi xoang (FESS) là phương pháp điều trị chủ yếu, đặc biệt với các thể không xâm lấn như u nấm và dị ứng nấm. Phẫu thuật giúp làm sạch tổ chức nghi nấm và cải thiện dẫn lưu xoang.

3. Chỉ số eosinophil trong máu có vai trò gì trong chẩn đoán?
   Tăng eosinophil thường gặp ở thể viêm mũi xoang dị ứng do nấm, giúp phân biệt với các thể khác. Ví dụ, nghiên cứu cho thấy khoảng 67% bệnh nhân dị ứng nấm có eosinophil tăng cao.

4. Viêm mũi xoang do nấm xâm lấn cấp tính có nguy hiểm không?
   Rất nguy hiểm, thể này tiến triển nhanh, có thể lan rộng vào mạch máu và các cơ quan khác, tỉ lệ tử vong lên đến 50-80%. Cần chẩn đoán và điều trị cấp cứu kịp thời.

5. Có thể phòng ngừa viêm mũi xoang do nấm không?
   Phòng ngừa chủ yếu là kiểm soát các yếu tố nguy cơ như bệnh nền suy giảm miễn dịch, tránh tiếp xúc môi trường ô nhiễm, và điều trị kịp thời các bệnh viêm mũi xoang khác. Tuyên truyền và nâng cao nhận thức cộng đồng cũng rất quan trọng.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định rõ đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của 40 bệnh nhân viêm mũi xoang do nấm tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM, với tuổi trung bình 52,15 ± 10,57 và tỉ lệ nữ chiếm 60%.
• Triệu chứng lâm sàng không đặc hiệu, hình ảnh nội soi và CT scan đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán.
• Giải phẫu bệnh là tiêu chuẩn vàng để xác định tổ chức nghi nấm, kết hợp với chỉ số eosinophil giúp phân biệt các thể bệnh.
• Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực chẩn đoán, điều trị và tuyên truyền phòng ngừa nhằm giảm thiểu biến chứng và nâng cao chất lượng chăm sóc.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai đào tạo chuyên môn, nâng cấp trang thiết bị và xây dựng quy trình chuẩn trong chẩn đoán và điều trị viêm mũi xoang do nấm.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị viêm mũi xoang do nấm, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng!