I. Hội đồng quản trị và rủi ro ngân hàng
Hội đồng quản trị đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và quản lý rủi ro ngân hàng. Nghiên cứu chỉ ra rằng cấu trúc và đặc điểm của Hội đồng quản trị ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ chấp nhận rủi ro của các ngân hàng thương mại. Các yếu tố như độ tuổi trung bình, quy mô, tỷ lệ thành viên nữ, và trình độ chuyên môn của Hội đồng quản trị đều có tác động đáng kể. Ví dụ, Hội đồng quản trị có độ tuổi trung bình cao thường giảm thiểu rủi ro, trong khi tỷ lệ thành viên nữ có xu hướng làm tăng rủi ro. Điều này phản ánh sự khác biệt trong cách tiếp cận và quyết định quản lý rủi ro.
1.1. Độ tuổi và quy mô Hội đồng quản trị
Độ tuổi trung bình và quy mô của Hội đồng quản trị là hai yếu tố chính ảnh hưởng đến rủi ro ngân hàng. Nghiên cứu cho thấy Hội đồng quản trị có độ tuổi trung bình cao thường có xu hướng thận trọng hơn trong việc chấp nhận rủi ro. Quy mô lớn của Hội đồng quản trị cũng giúp giảm thiểu rủi ro do sự đa dạng trong kinh nghiệm và quan điểm. Tuy nhiên, quy mô quá lớn có thể dẫn đến sự phức tạp trong quá trình ra quyết định.
1.2. Tỷ lệ thành viên nữ và trình độ chuyên môn
Tỷ lệ thành viên nữ trong Hội đồng quản trị có xu hướng làm tăng rủi ro ngân hàng, điều này có thể liên quan đến sự khác biệt trong cách tiếp cận quản lý rủi ro. Trình độ chuyên môn của các thành viên, đặc biệt là những người có bằng tiến sĩ trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, hoặc ngân hàng, cũng ảnh hưởng đến việc chấp nhận rủi ro. Các thành viên có trình độ cao thường có khả năng đánh giá và quản lý rủi ro tốt hơn.
II. Cấu trúc quản trị và rủi ro tài chính
Cấu trúc quản trị của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam có mối liên hệ chặt chẽ với rủi ro tài chính. Nghiên cứu sử dụng phương pháp hồi quy GMM để phân tích dữ liệu từ 26 ngân hàng trong giai đoạn 2012-2022. Kết quả cho thấy cấu trúc quản trị hiệu quả giúp giảm thiểu rủi ro tài chính, bao gồm rủi ro mất khả năng thanh toán, rủi ro tín dụng, và rủi ro thanh khoản. Các biến số như tỷ lệ nợ xấu và tài sản thanh khoản cũng được sử dụng để đo lường mức độ rủi ro.
2.1. Rủi ro mất khả năng thanh toán
Rủi ro mất khả năng thanh toán được đo lường bằng chỉ số Z-score, phản ánh khả năng ngân hàng đối mặt với nguy cơ phá sản. Cấu trúc quản trị hiệu quả giúp cải thiện chỉ số này, giảm thiểu nguy cơ mất khả năng thanh toán. Các ngân hàng có Hội đồng quản trị với độ tuổi trung bình cao và quy mô lớn thường có chỉ số Z-score cao hơn.
2.2. Rủi ro tín dụng và thanh khoản
Rủi ro tín dụng được đo lường bằng tỷ lệ nợ xấu, trong khi rủi ro thanh khoản được đánh giá qua tỷ lệ tài sản thanh khoản trên tổng tài sản. Cấu trúc quản trị hiệu quả giúp giảm thiểu cả hai loại rủi ro này. Các ngân hàng có Hội đồng quản trị với trình độ chuyên môn cao thường quản lý rủi ro tín dụng và thanh khoản tốt hơn.
III. Quản trị doanh nghiệp và rủi ro kinh doanh
Quản trị doanh nghiệp hiệu quả là yếu tố then chốt giúp giảm thiểu rủi ro kinh doanh trong các ngân hàng thương mại. Nghiên cứu chỉ ra rằng các ngân hàng có Hội đồng quản trị với tỷ lệ thành viên độc lập cao thường quản lý rủi ro tốt hơn. Sự độc lập của Hội đồng quản trị giúp đảm bảo tính khách quan trong quá trình ra quyết định, từ đó giảm thiểu các rủi ro liên quan đến quản trị và kinh doanh.
3.1. Tỷ lệ thành viên độc lập
Tỷ lệ thành viên độc lập trong Hội đồng quản trị có tác động tích cực đến việc quản lý rủi ro kinh doanh. Các thành viên độc lập thường đưa ra các quyết định khách quan và không bị ảnh hưởng bởi lợi ích cá nhân, giúp giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
3.2. Quản trị hiệu quả và rủi ro
Quản trị hiệu quả là yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu rủi ro kinh doanh. Các ngân hàng có Hội đồng quản trị với cấu trúc và quy trình quản lý rõ ràng thường đối mặt với ít rủi ro hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường tài chính biến động và cạnh tranh khốc liệt.
