Căng Thẳng và Kiệt Sức Nghề Nghiệp của Nhân Viên Y Tế: Một Số Biện Pháp Ứng Phó Tại Trung Tâm Y Tế Huyện Đông Anh

• Tác giả: Dương Quý Đông
• Người hướng dẫn: PGS.TS Bùi Thị Tú Quyên
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Tổ Chức Quản Lý Y Tế
• Đề tài: Căng Thẳng và Kiệt Sức Nghề Nghiệp của Nhân Viên Y Tế: Biện Pháp Ứng Phó Tại Trung Tâm Y Tế Huyện Đông Anh
• Loại tài liệu: Luận Văn
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 3. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 3.1. Một số khái niệm
• 3.1.1. Khái niệm về căng thẳng
• 3.1.2. Khái niệm kiệt sức nghề nghiệp
• 3.1.3. Khái niệm về nhân viên y tế
• 3.2. Một số bộ công cụ, thang đo đo lường căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp
• 3.2.1. Công cụ, thang đo kiệt sức nghề nghiệp
• 3.2.2. Công cụ, thang đo tình trạng căng thẳng
• 3.2.2.1. Thang đo Cảm nhận căng thẳng (Perceived Stress Scale - PSS)
• 3.2.2.2. Bảng câu hỏi đo lường căng thẳng trong công việc (The Work Stress Questionnaire - WSQ)
• 3.2.2.3. Thang đo căng thẳng tiêu chuẩn (The Standard Stress Scale – SSS)
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Căng Thẳng và Kiệt Sức Nghề Nghiệp Tổng Quan Tác Động

Căng thẳng nghề nghiệp và kiệt sức nghề nghiệp là những vấn đề sức khỏe tâm thần ngày càng được quan tâm, đặc biệt trong bối cảnh áp lực công việc gia tăng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), kiệt sức nghề nghiệp là một hội chứng liên quan đến căng thẳng mạn tính tại nơi làm việc không được kiểm soát. Căng thẳng nghề nghiệp là phản ứng khi áp lực công việc không phù hợp với khả năng. Nếu không được kiểm soát, cả hai đều có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần, cũng như hiệu suất làm việc của nhân viên y tế. Một số nghiên cứu còn chỉ ra stress là yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh ung thư và các vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng như trầm cảm, thậm chí tự tử.

1.1. Định nghĩa Phân biệt Căng thẳng và Kiệt sức

Căng thẳng (stress) là phản ứng sinh học không đặc hiệu của cơ thể trước những tình huống căng thẳng. Nhà tâm lý học Richard S.Lazarus định nghĩa căng thẳng là sự mất cân bằng giữa những yêu cầu và nguồn lực. Kiệt sức nghề nghiệp (burnout), theo WHO, là hội chứng liên quan đến căng thẳng mạn tính tại nơi làm việc, biểu hiện qua cảm giác cạn kiệt năng lượng, tiêu cực về công việc, và giảm hiệu quả làm việc. Hai khái niệm này liên quan mật thiết nhưng không đồng nhất. Căng thẳng có thể là nguyên nhân dẫn đến kiệt sức nếu không được giải quyết. Cần phân biệt rõ để có biện pháp can thiệp phù hợp.

1.2. Ảnh hưởng của Căng thẳng lên Nhân viên Y tế

Nhân viên y tế là đối tượng đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp. Áp lực công việc cao, ca trực kéo dài, tiếp xúc với bệnh tật và sự đau khổ của bệnh nhân, cũng như nguy cơ lây nhiễm bệnh tật là những yếu tố gây căng thẳng lớn. Theo nghiên cứu của Elbarazi và cộng sự (2017), tỷ lệ các hội chứng kiệt sức ở nhân viên y tế rất cao, với suy kiệt cảm xúc (20,0-81,0%), hoài nghi (9,2-80,0%) và giảm thành tích cá nhân (13,8-85,8%). Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng chăm sóc bệnh nhân và sự ổn định của hệ thống y tế.

II. Nguyên Nhân Gây Căng Thẳng Kiệt Sức ở Nhân Viên Y Tế

Có nhiều yếu tố góp phần vào tình trạng căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp của nhân viên y tế. Các yếu tố này có thể chia thành nhóm yếu tố liên quan đến công việc, nhóm yếu tố liên quan đến tổ chức và nhóm yếu tố cá nhân. Áp lực công việc quá tải, thiếu nguồn lực, môi trường làm việc căng thẳng, thiếu sự hỗ trợ từ đồng nghiệp và cấp trên, cũng như các vấn đề cá nhân đều có thể gây ra căng thẳng. Đặc biệt, đại dịch COVID-19 đã làm gia tăng đáng kể áp lực lên nhân viên y tế, dẫn đến tình trạng kiệt sức nghiêm trọng.

2.1. Yếu tố Công việc Áp lực Khối lượng Công việc

Áp lực và khối lượng công việc là những yếu tố chính gây căng thẳng. Ca trực dài, làm việc ngoài giờ thường xuyên, số lượng bệnh nhân quá lớn so với khả năng đáp ứng của nhân viên y tế, đặc biệt trong các tình huống khẩn cấp hoặc dịch bệnh. Ngoài ra, tính chất công việc đòi hỏi sự chính xác và trách nhiệm cao cũng tạo ra áp lực tâm lý lớn. Áp lực công việc có thể dẫn đến mệt mỏi về thể chất và tinh thần, giảm khả năng tập trung và ra quyết định.

2.2. Môi trường Làm Việc Thiếu Hỗ trợ từ Đồng Nghiệp

Môi trường làm việc thiếu an toàn, thiếu trang thiết bị, và thiếu sự hỗ trợ từ đồng nghiệp và cấp trên là những yếu tố góp phần vào căng thẳng. Sự cạnh tranh trong công việc, giao tiếp kém hiệu quả, và thiếu sự công nhận cũng có thể gây ra căng thẳng. Hỗ trợ xã hội từ đồng nghiệp và gia đình là yếu tố quan trọng giúp giảm căng thẳng và tăng cường khả năng ứng phó. Sự thiếu hụt này có thể dẫn đến cảm giác cô đơn, bị cô lập và giảm động lực làm việc.

2.3. Tác Động của COVID 19 Áp lực Lên Nhân Viên Y Tế

Đại dịch COVID-19 đã tạo ra áp lực chưa từng có lên hệ thống y tế và nhân viên y tế. Nguy cơ lây nhiễm bệnh tật, số lượng bệnh nhân tăng đột biến, thiếu nguồn lực và trang thiết bị, cũng như áp lực phải đưa ra những quyết định khó khăn đã gây ra căng thẳng cực độ. Một số yếu tố gây căng thẳng khác biệt đã tồn tại trong đại dịch COVID-19, có thể liên quan đến tình trạng kiệt sức của các bác sĩ/nhân viên y tế. Điều này dẫn đến tình trạng kiệt sức trên diện rộng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần của nhân viên y tế.

III. Biện Pháp Ứng Phó Căng Thẳng cho Nhân Viên Y Tế Đông Anh

Để giảm thiểu tình trạng căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp của nhân viên y tế tại Trung tâm Y tế huyện Đông Anh, cần có các biện pháp ứng phó toàn diện từ cả cá nhân và tổ chức. Các biện pháp cá nhân bao gồm tự chăm sóc bản thân, quản lý thời gian hiệu quả, và tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè. Các biện pháp tổ chức bao gồm cải thiện môi trường làm việc, cung cấp các chương trình hỗ trợ tâm lý, và tạo điều kiện cho nhân viên y tế nghỉ ngơi và phục hồi sức khỏe. Trung tâm Y tế huyện Đông Anh nên triển khai các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế để bảo vệ sức khỏe tinh thần cho cán bộ nhân viên.

3.1. Tự Chăm Sóc Bản Thân Quản lý Stress Hiệu quả

Tự chăm sóc bản thân là yếu tố then chốt. Nhân viên y tế cần chú trọng đến việc nghỉ ngơi đầy đủ, ăn uống lành mạnh, và tập thể dục thường xuyên. Thực hành chánh niệm (mindfulness), thiền định, hoặc yoga có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tinh thần. Kỹ năng quản lý thời gian và ưu tiên công việc cũng giúp giảm áp lực. Điều quan trọng là phải biết lắng nghe cơ thể và dành thời gian cho những hoạt động yêu thích.

3.2. Chương trình Hỗ trợ Tâm lý Tư vấn cho Nhân viên

Chương trình hỗ trợ nhân viên (EAP) cung cấp các dịch vụ tư vấn tâm lý, hỗ trợ giải quyết các vấn đề cá nhân và công việc. Các buổi tư vấn nhóm hoặc cá nhân có thể giúp nhân viên y tế chia sẻ những khó khăn, được lắng nghe và nhận được sự hỗ trợ từ chuyên gia. Hỗ trợ tâm lý là yếu tố quan trọng giúp giảm căng thẳng và ngăn ngừa kiệt sức. TTYT cần tạo điều kiện để NVYT tiếp cận các dịch vụ này dễ dàng.

3.3. Cải thiện Môi trường Làm Việc Chính sách Hỗ trợ

Cải thiện môi trường làm việc là một biện pháp quan trọng. Đảm bảo cung cấp đủ trang thiết bị, cải thiện điều kiện làm việc, và tạo ra một môi trường làm việc an toàn và thân thiện. Xây dựng chính sách hỗ trợ cho nhân viên y tế, bao gồm chế độ nghỉ phép hợp lý, bảo hiểm sức khỏe, và các khoản phụ cấp phù hợp. Công nhận và khen thưởng những đóng góp của nhân viên cũng là yếu tố quan trọng để tăng động lực làm việc.

IV. Nghiên Cứu Ứng Phó Căng Thẳng tại Trung Tâm Y Tế Đông Anh

Nghiên cứu năm 2022 về "Căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp của nhân viên y tế và một số biện pháp ứng phó ở Trung tâm Y tế huyện Đông Anh" đã chỉ ra thực trạng đáng báo động. Kết quả cho thấy 41,72% nhân viên có biểu hiện căng thẳng, trong đó 4,14% ở mức độ nặng. Tỷ lệ nhân viên có biểu hiện kiệt sức nghề nghiệp ở mức độ thấp là 53,5%, mức độ trung bình là 46,5%, và có 14,97% nhân viên vừa bị căng thẳng vừa bị kiệt sức ở mức độ trung bình. Các biện pháp ứng phó thường được sử dụng là "Tự đánh lạc hướng", "Đối phó tích cực", và "Chấp nhận".

4.1. Thực trạng Căng thẳng Kiệt sức theo Nghiên cứu

Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ căng thẳng và kiệt sức ở nhân viên y tế tại Trung tâm Y tế huyện Đông Anh là đáng lo ngại. Có tới 41,72% nhân viên có biểu hiện căng thẳng, tỷ lệ căng thẳng ở mức độ nặng là 4,14%. Có 53,5% nhân viên có biểu hiện kiệt sức nghề nghiệp ở mức độ thấp, mức độ trung bình 46,5% và khoảng 14,97% nhân viên y tế bị căng thẳng đồng thời mắc kiệt sức nghề nghiệp ở mức độ trung bình.

4.2. Phân tích Biện Pháp Ứng phó của Nhân viên Y tế

Để ứng phó với căng thẳng và kiệt sức, nhân viên y tế có xu hướng thường xuyên “Tự đánh lạc hướng”; “Đối phó tích cực/linh hoạt/thiết thực”; hoặc “chấp nhận”. Điều này cho thấy NVYT có xu hướng né tránh vấn đề hoặc cố gắng giải quyết một cách chủ động. Tuy nhiên, việc sử dụng các biện pháp ứng phó không phù hợp có thể không mang lại hiệu quả lâu dài và thậm chí làm tăng thêm căng thẳng.

4.3. Đề xuất Giải pháp Dựa trên Kết quả Nghiên cứu

Qua kết quả này, các cán bộ nhân viên y tế của TTYT nên chủ động tìm hiểu để nâng cao hiểu biết hơn về căng thẳng và kiệt sức, không nên che dấu hoặc tự mình chịu đựng khi gặp căng thẳng. Cùng với đó, Ban lãnh đạo TTYT huyện Đông Anh cân nhắc kết hợp các biện pháp như: đào tạo, tập huấn nâng cao kiến thức cho nhân viên, tổ chức các buổi thăm quan, du lịch, hoạt động thể thao, văn nghệ,… xây dựng kế hoạch sắp xếp/điều phối nhân sự phù hợp với từng cá nhân, đồng thời ban hành chế độ phúc lợi phù hợp, công bằng và kịp thời, để giúp hỗ trợ giảm thiểu căng thẳng và kiệt có cán bộ nhân viên của đơn vị.

V. Giải Pháp Toàn Diện Ứng Phó Căng Thẳng và Kiệt Sức Nghề Nghiệp

Ứng phó hiệu quả với căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các biện pháp cá nhân, tổ chức và chính sách. Nhân viên y tế cần chủ động tự chăm sóc bản thân, tìm kiếm sự hỗ trợ từ đồng nghiệp và gia đình. Tổ chức cần cải thiện môi trường làm việc, cung cấp các chương trình hỗ trợ tâm lý, và tạo điều kiện cho nhân viên nghỉ ngơi và phục hồi. Các chính sách cần đảm bảo quyền lợi và phúc lợi cho nhân viên y tế, cũng như tạo ra một môi trường làm việc công bằng và tôn trọng.

5.1. Tăng Cường Hỗ trợ Tâm Lý và Kỹ năng Ứng phó

Tăng cường các chương trình hỗ trợ tâm lý và huấn luyện kỹ năng ứng phó cho nhân viên y tế. Cung cấp các buổi tập huấn về quản lý stress, giao tiếp hiệu quả, và giải quyết vấn đề. Tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích sự chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau. Xây dựng mạng lưới hỗ trợ tâm lý từ đồng nghiệp, gia đình, và bạn bè.

5.2. Điều chỉnh Khối lượng Công việc Lịch Trình

Điều chỉnh khối lượng công việc và lịch trình làm việc để giảm áp lực cho nhân viên y tế. Áp dụng các giải pháp như phân công công việc hợp lý, luân phiên ca trực, và tăng cường sử dụng công nghệ để tự động hóa các quy trình. Đảm bảo nhân viên y tế có đủ thời gian nghỉ ngơi và phục hồi sức khỏe.

5.3. Chính sách Đầu tư vào Sức khỏe Tinh thần

Xây dựng và thực hiện các chính sách bảo vệ quyền lợi và phúc lợi cho nhân viên y tế. Đầu tư vào các chương trình sức khỏe tinh thần, bao gồm tư vấn tâm lý, các hoạt động thể thao và giải trí, và các chương trình đào tạo về quản lý stress. Tạo ra một môi trường làm việc công bằng, tôn trọng, và hỗ trợ sự phát triển cá nhân.

VI. Kết luận Tương lai của Nhân Viên Y Tế Đông Anh

Căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp là những thách thức lớn đối với nhân viên y tế, đặc biệt trong bối cảnh hệ thống y tế đang phải đối mặt với nhiều áp lực. Việc giải quyết vấn đề này đòi hỏi sự nỗ lực từ cả cá nhân, tổ chức, và chính sách. Bằng cách áp dụng các biện pháp ứng phó toàn diện, chúng ta có thể bảo vệ sức khỏe tinh thần cho nhân viên y tế, nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân, và xây dựng một hệ thống y tế bền vững.

6.1. Tầm quan trọng của Phòng ngừa Kiệt sức

Phòng ngừa kiệt sức quan trọng hơn là điều trị. Cần chú trọng đến việc xây dựng một văn hóa làm việc hỗ trợ, khuyến khích sự chia sẻ và hợp tác. Cung cấp các chương trình đào tạo về quản lý stress và tự chăm sóc bản thân. Tạo ra một môi trường làm việc nơi nhân viên y tế cảm thấy được tôn trọng, được đánh giá cao, và được hỗ trợ.

6.2. Nghiên cứu sâu hơn về Ứng phó Căng thẳng

Cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố gây căng thẳng và kiệt sức ở nhân viên y tế, cũng như hiệu quả của các biện pháp ứng phó. Phát triển các công cụ đánh giá và theo dõi sức khỏe tinh thần cho nhân viên y tế. Chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức giữa các cơ sở y tế để nâng cao hiệu quả của các chương trình hỗ trợ.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành y tế đang chịu áp lực lớn từ đại dịch COVID-19 và các dịch bệnh mới nổi, tình trạng căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp (KSNN) của nhân viên y tế trở thành vấn đề cấp thiết cần được quan tâm. Theo ước tính, tỷ lệ nhân viên y tế mắc căng thẳng nghề nghiệp dao động từ 44% đến 48%, trong khi tỷ lệ kiệt sức nghề nghiệp có thể lên tới 62,6% ở một số nghiên cứu trong nước. Trung tâm Y tế huyện Đông Anh, với khoảng 350 cán bộ nhân viên, là đơn vị tuyến cơ sở chịu nhiều áp lực trong công tác khám chữa bệnh và phòng chống dịch bệnh, đặc biệt trong giai đoạn “Dịch chồng dịch” năm 2022. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu mô tả thực trạng căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp của nhân viên y tế tại Trung tâm Y tế huyện Đông Anh, đồng thời phân tích các biện pháp ứng phó hiện có và đề xuất giải pháp phù hợp. Thời gian nghiên cứu từ tháng 2 đến tháng 8 năm 2022, với cỡ mẫu 314 nhân viên y tế tham gia khảo sát định lượng và 8 cuộc phỏng vấn sâu/thảo luận nhóm định tính. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực y tế, giảm thiểu tác động tiêu cực của căng thẳng và kiệt sức, góp phần đảm bảo hiệu quả công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết căng thẳng nghề nghiệp và mô hình kiệt sức nghề nghiệp. Căng thẳng nghề nghiệp được định nghĩa là phản ứng của cá nhân khi đối mặt với yêu cầu công việc vượt quá khả năng thích ứng, theo WHO. Kiệt sức nghề nghiệp là hội chứng liên quan đến căng thẳng mạn tính tại nơi làm việc, bao gồm ba khía cạnh: suy kiệt cảm xúc, cảm giác hoài nghi/sai lệch về bản thân và giảm hiệu quả công việc. Bộ công cụ Maslach Burnout Inventory (MBI) được sử dụng để đo lường KSNN, trong khi thang đo DASS-21 (phần căng thẳng) được dùng để đánh giá mức độ căng thẳng. Ngoài ra, bảng kiểm Brief-COPE được áp dụng để khảo sát các chiến lược ứng phó với căng thẳng, phân thành ba nhóm: ứng phó né tránh, tập trung vào vấn đề và tập trung vào cảm xúc.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu thiết kế cắt ngang kết hợp định lượng và định tính. Phần định lượng khảo sát toàn bộ 314 nhân viên y tế tại Trung tâm Y tế huyện Đông Anh bằng bộ câu hỏi trực tuyến gồm các thang đo DASS-21, MBI và Brief-COPE. Cỡ mẫu được xác định dựa trên tỷ lệ căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp từ các nghiên cứu trước, với sai số chấp nhận 6% và độ tin cậy 95%. Phần định tính thực hiện 8 cuộc phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm với các cán bộ lãnh đạo và nhân viên y tế thuộc các khoa/phòng khác nhau. Số liệu định lượng được phân tích bằng phần mềm Stata 14 với các phân tích mô tả, kiểm định chi bình phương và phân tích tỷ lệ chênh lệch. Số liệu định tính được mã hóa và phân tích theo chủ đề để làm rõ nguyên nhân và biện pháp ứng phó. Nghiên cứu tuân thủ các quy định đạo đức, được Hội đồng đạo đức Trường Đại học Y tế Công cộng phê duyệt.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ căng thẳng nghề nghiệp: Có 41,7% nhân viên y tế tại Trung tâm Y tế huyện Đông Anh có biểu hiện căng thẳng, trong đó 4,1% ở mức rất nặng và 8% ở mức nặng. Nhóm tuổi trên 50 có tỷ lệ căng thẳng cao nhất (55,8%). Nhân viên làm việc trên 20 năm tại phòng ban có tỷ lệ căng thẳng 65%, cao hơn đáng kể so với các nhóm khác (p<0,05). Bác sĩ và nhân viên làm thêm giờ cũng có tỷ lệ căng thẳng cao hơn, lần lượt là 59,1% và 49,8%.

2. Tỷ lệ kiệt sức nghề nghiệp: 53,5% nhân viên có mức độ kiệt sức nghề nghiệp thấp, 46,5% ở mức trung bình. Khoảng 15% nhân viên bị căng thẳng đồng thời mắc kiệt sức nghề nghiệp ở mức trung bình. Các biểu hiện suy kiệt cảm xúc như cảm thấy công việc quá sức và kiệt sức trong công việc xuất hiện hàng ngày ở 8% và 7,6% nhân viên.

3. Chiến lược ứng phó: Nhân viên y tế chủ yếu sử dụng các biện pháp ứng phó như “tự đánh lạc hướng”, “đối phó tích cực/linh hoạt” và “chấp nhận”. Tuy nhiên, Trung tâm Y tế chưa tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao kiến thức về ứng phó căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp. Các hoạt động hỗ trợ như thăm quan, du lịch, thể dục thể thao và văn hóa văn nghệ chưa được triển khai đầy đủ.

4. Đánh giá về công tác phòng chống dịch COVID-19: 75,8% nhân viên cho rằng khối lượng công việc phòng chống dịch quá sức, 68,2% chưa hài lòng với chế độ lương thưởng, 44,9% lo lắng về đồ bảo hộ chưa an toàn. Hơn 77% cảm thấy sự hỗ trợ chưa thỏa đáng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy mức độ căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp của nhân viên y tế tại Trung tâm Y tế huyện Đông Anh tương đồng với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, phản ánh áp lực công việc gia tăng trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài. Tỷ lệ căng thẳng cao ở nhóm tuổi lớn và nhân viên làm việc lâu năm có thể do sự tích tụ áp lực và sức khỏe giảm sút theo thời gian. Tỷ lệ kiệt sức nghề nghiệp trung bình đến thấp cho thấy cần có các biện pháp can thiệp kịp thời để ngăn ngừa tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn.

Chiến lược ứng phó của nhân viên chủ yếu là tự điều chỉnh cá nhân, trong khi sự hỗ trợ từ tổ chức còn hạn chế, đặc biệt là về đào tạo và các hoạt động nâng cao tinh thần. Điều này phù hợp với các nghiên cứu cho thấy sự kết hợp giữa biện pháp cá nhân và tổ chức là cần thiết để giảm thiểu căng thẳng và kiệt sức. Việc nhân viên y tế tham gia nhiều công việc phòng chống dịch với khối lượng lớn, chế độ lương thưởng chưa thỏa đáng và thiếu sự hỗ trợ đầy đủ góp phần làm tăng áp lực tâm lý, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và sức khỏe tinh thần.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố mức độ căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp theo nhóm tuổi, chuyên môn và thời gian công tác, cũng như bảng so sánh các chiến lược ứng phó được sử dụng phổ biến. Các kết quả định tính bổ sung giúp làm rõ nguyên nhân và bối cảnh áp lực công việc, từ đó hỗ trợ đề xuất giải pháp phù hợp.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao nhận thức và kỹ năng ứng phó căng thẳng, kiệt sức nghề nghiệp cho toàn bộ nhân viên y tế trong vòng 6 tháng tới. Ban lãnh đạo Trung tâm Y tế huyện Đông Anh phối hợp với các chuyên gia tâm lý tổ chức các khóa học, hội thảo nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng thực hành.

2. Xây dựng và triển khai các hoạt động nâng cao tinh thần, giảm áp lực công việc như tổ chức thăm quan, du lịch, các hoạt động thể dục thể thao và văn hóa văn nghệ định kỳ hàng quý. Phòng Tổ chức - Hành chính chịu trách nhiệm phối hợp với các khoa/phòng để thực hiện.

3. Cải thiện chế độ khen thưởng, phúc lợi và điều phối công việc hợp lý nhằm đảm bảo công bằng, kịp thời và phù hợp với khối lượng công việc từng cá nhân. Ban Giám đốc cần rà soát, điều chỉnh chính sách lương thưởng và xây dựng kế hoạch nghỉ luân phiên phù hợp trong vòng 3 tháng.

4. Tăng cường hỗ trợ về sức khỏe tinh thần và không gian làm việc bằng cách thiết lập các kênh tư vấn tâm lý, không gian nghỉ ngơi thoải mái và đảm bảo trang thiết bị bảo hộ an toàn. Phòng Hành chính phối hợp với bộ phận y tế tổ chức thực hiện trong vòng 6 tháng.

Các giải pháp trên cần được thực hiện đồng bộ, có sự giám sát và đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh kịp thời, góp phần giảm thiểu căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực y tế.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban lãnh đạo các Trung tâm Y tế và bệnh viện tuyến cơ sở: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn và giải pháp thiết thực giúp cải thiện môi trường làm việc, nâng cao hiệu quả quản lý nhân sự y tế.

2. Nhân viên y tế và cán bộ quản lý chuyên môn: Hiểu rõ về mức độ căng thẳng, kiệt sức nghề nghiệp và các chiến lược ứng phó, từ đó chủ động nâng cao sức khỏe tinh thần và hiệu quả công việc.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành tổ chức quản lý y tế, tâm lý học: Tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu kết hợp định lượng và định tính trong lĩnh vực sức khỏe nghề nghiệp.

4. Cơ quan hoạch định chính sách y tế: Cung cấp bằng chứng khoa học để xây dựng các chính sách hỗ trợ nhân viên y tế, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh và áp lực công việc gia tăng.

Câu hỏi thường gặp

1. Căng thẳng nghề nghiệp và kiệt sức nghề nghiệp khác nhau như thế nào?
   Căng thẳng nghề nghiệp là phản ứng tâm lý khi đối mặt với áp lực công việc, còn kiệt sức nghề nghiệp là hội chứng mạn tính liên quan đến căng thẳng không được kiểm soát, gây suy giảm năng lượng, thái độ tiêu cực và hiệu quả công việc giảm sút.

2. Tại sao nhân viên y tế dễ bị căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp?
   Do đặc thù công việc áp lực cao, khối lượng công việc lớn, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh, cùng với nguy cơ lây nhiễm và áp lực từ gia đình, xã hội khiến nhân viên y tế dễ bị căng thẳng và kiệt sức.

3. Các biện pháp ứng phó cá nhân nào hiệu quả nhất?
   Các chiến lược tập trung vào vấn đề, đối phó tích cực và chấp nhận tình huống được đánh giá là hiệu quả hơn so với ứng phó né tránh, giúp giảm mức độ căng thẳng và kiệt sức.

4. Vai trò của tổ chức trong việc giảm căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp là gì?
   Tổ chức cần cung cấp hỗ trợ về đào tạo, môi trường làm việc, chế độ phúc lợi và các hoạt động nâng cao tinh thần để hỗ trợ nhân viên y tế vượt qua áp lực công việc.

5. Làm thế nào để đánh giá mức độ căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp của nhân viên y tế?
   Có thể sử dụng các bộ công cụ chuẩn hóa như DASS-21 để đo căng thẳng và Maslach Burnout Inventory (MBI) để đánh giá kiệt sức nghề nghiệp, kết hợp khảo sát định tính để hiểu sâu hơn về nguyên nhân và ảnh hưởng.

Kết luận

• Tỷ lệ căng thẳng và kiệt sức nghề nghiệp của nhân viên y tế tại Trung tâm Y tế huyện Đông Anh năm 2022 là đáng báo động, với 41,7% mắc căng thẳng và gần 47% có mức độ kiệt sức trung bình.
• Nhóm tuổi lớn, thời gian công tác lâu năm, làm thêm giờ và trực đêm là các yếu tố liên quan đến mức độ căng thẳng cao hơn.
• Chiến lược ứng phó chủ yếu là tự điều chỉnh cá nhân, trong khi sự hỗ trợ từ tổ chức còn hạn chế, đặc biệt về đào tạo và các hoạt động nâng cao tinh thần.
• Các giải pháp đồng bộ từ đào tạo, cải thiện chế độ phúc lợi đến tổ chức các hoạt động nâng cao tinh thần cần được triển khai kịp thời để giảm thiểu tác động tiêu cực.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học quan trọng cho các đơn vị y tế và cơ quan quản lý trong việc xây dựng chính sách hỗ trợ nhân viên y tế, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực y tế trong tương lai.

Hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe tinh thần của nhân viên y tế chính là đầu tư cho sự phát triển bền vững của ngành y tế và sức khỏe cộng đồng.