I. Cơ sở lý luận của đề tài
Luận văn thạc sĩ tâm lý học lâm sàng này tập trung vào việc nghiên cứu can thiệp trị liệu cho bệnh nhân rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD). Rối loạn này được đặc trưng bởi những nỗi ám ảnh và hành vi cưỡng chế, gây ra sự khó chịu cho người bệnh. Tổ chức Y tế Thế giới đã xếp OCD vào nhóm 10 bệnh lý gây tàn phế nặng nề nhất toàn cầu. Nghiên cứu chỉ ra rằng, mặc dù có nhiều phương pháp điều trị, nhưng trị liệu tâm lý vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân vượt qua những khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Các phương pháp như trị liệu nhận thức và trị liệu hành vi đã được chứng minh là hiệu quả trong việc giảm triệu chứng của OCD. Đặc biệt, việc kết hợp giữa can thiệp tâm lý và điều trị bằng thuốc có thể mang lại hiệu quả cao hơn trong việc cải thiện tình trạng của bệnh nhân.
1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề
Theo thống kê, tỷ lệ mắc OCD trong dân số chung khoảng 2-3%. Nghiên cứu cho thấy, bệnh thường khởi phát ở độ tuổi thanh thiếu niên và có thể kéo dài mãn tính. Các phương pháp trị liệu hành vi đã được áp dụng cho bệnh nhân OCD và cho thấy hiệu quả tích cực. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, trị liệu hành vi nhận thức (CBT) có thể giúp bệnh nhân cải thiện triệu chứng một cách đáng kể. Việc áp dụng các phương pháp trị liệu này không chỉ giúp bệnh nhân giảm triệu chứng mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống của họ.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
Các khái niệm như trị liệu, rối loạn, ám ảnh, và rối loạn ám ảnh cưỡng chế được định nghĩa rõ ràng trong luận văn. Trị liệu tâm lý được hiểu là sự trợ giúp cho những người gặp khó khăn tâm lý. Rối loạn ám ảnh cưỡng chế là trạng thái mà người bệnh cảm thấy không thể kiểm soát được những ý nghĩ và hành vi của mình. Điều này dẫn đến việc họ phải thực hiện các hành động cưỡng chế để giảm bớt lo âu. Việc hiểu rõ các khái niệm này là rất quan trọng trong việc áp dụng các phương pháp trị liệu hiệu quả cho bệnh nhân.
II. Tổ chức can thiệp trị liệu cho thân chủ
Chương này trình bày quy trình can thiệp trị liệu cho một bệnh nhân nữ mắc rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Quy trình được chia thành ba giai đoạn: tiền trị liệu, trong trị liệu và sau trị liệu. Trong giai đoạn tiền trị liệu, việc đánh giá tình trạng tâm lý của bệnh nhân là rất quan trọng. Các yếu tố như lịch sử bệnh lý, các triệu chứng hiện tại và các yếu tố tác động từ môi trường sống được xem xét kỹ lưỡng. Giai đoạn trong trị liệu tập trung vào việc áp dụng các phương pháp như trị liệu nhận thức và trị liệu hành vi để giúp bệnh nhân nhận diện và thay đổi các mẫu suy nghĩ tiêu cực. Cuối cùng, giai đoạn sau trị liệu bao gồm việc theo dõi và đánh giá hiệu quả của quá trình trị liệu, từ đó đưa ra các biện pháp hỗ trợ tiếp theo.
2.1. Tiền trị liệu
Giai đoạn tiền trị liệu bao gồm việc thu thập thông tin về bệnh nhân, xác định các triệu chứng và đánh giá mức độ nghiêm trọng của rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Việc này giúp nhà trị liệu hiểu rõ hơn về tình trạng của bệnh nhân và xây dựng kế hoạch can thiệp phù hợp. Các công cụ như bảng hỏi và phỏng vấn sâu được sử dụng để thu thập dữ liệu. Điều này không chỉ giúp xác định các yếu tố gây ra rối loạn mà còn tạo điều kiện cho bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn khi chia sẻ những khó khăn của mình.
2.2. Trong trị liệu
Trong giai đoạn trị liệu, các phương pháp như trị liệu hành vi và trị liệu nhận thức được áp dụng. Bệnh nhân được hướng dẫn để nhận diện và đối mặt với những nỗi sợ hãi của mình thông qua các kỹ thuật như phơi nhiễm. Việc này giúp họ giảm bớt lo âu và cải thiện khả năng kiểm soát hành vi của mình. Các buổi trị liệu được tổ chức định kỳ, và bệnh nhân được khuyến khích thực hành các kỹ năng đã học trong cuộc sống hàng ngày. Sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình trị liệu.
