I. Cơ sở lý luận của việc cải tiến phương pháp dạy học
Cải tiến phương pháp dạy học là một trong những yếu tố quan trọng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, việc chuyển từ phương pháp dạy học truyền thống sang dạy học tích cực là cần thiết. Theo nhiều nghiên cứu, kỹ thuật đo màu là một môn học có tính ứng dụng cao, nhưng lại gặp khó khăn trong việc truyền đạt kiến thức. Việc áp dụng phương pháp giảng dạy tích cực không chỉ giúp sinh viên (SV) tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả mà còn kích thích sự sáng tạo và chủ động trong học tập. Các phương pháp như thảo luận nhóm, vấn đáp, và học tập dựa trên vấn đề đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc nâng cao tính tích cực của người học. Đặc biệt, trong môn học Kỹ thuật đo màu, việc áp dụng các phương pháp này sẽ giúp SV dễ dàng hơn trong việc hiểu và áp dụng kiến thức vào thực tiễn.
1.1. Tư tưởng dạy học tích cực trong giáo dục
Tư tưởng dạy học tích cực đã được hình thành từ lâu và ngày càng được khẳng định trong giáo dục hiện đại. Các nhà giáo dục đã chỉ ra rằng, việc tạo ra môi trường học tập tích cực sẽ giúp SV phát huy tối đa khả năng của mình. HCMUTE đã áp dụng nhiều phương pháp dạy học mới nhằm khuyến khích SV tham gia vào quá trình học tập. Việc này không chỉ giúp SV cảm thấy hứng thú mà còn tạo ra sự gắn kết giữa lý thuyết và thực hành. Các nghiên cứu cho thấy, khi SV được tham gia vào các hoạt động học tập tích cực, họ sẽ có khả năng ghi nhớ và áp dụng kiến thức tốt hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong môn học Kỹ thuật đo màu, nơi mà sự chính xác và ứng dụng thực tiễn là rất cần thiết.
II. Thực trạng dạy học môn Kỹ thuật đo màu tại HCMUTE
Thực trạng dạy học môn Kỹ thuật đo màu tại HCMUTE cho thấy nhiều vấn đề cần cải tiến. Qua khảo sát ý kiến của giảng viên và SV, nhiều người cho rằng phương pháp dạy học hiện tại còn mang tính truyền thụ một chiều, thiếu sự tương tác và khuyến khích SV tham gia. Điều này dẫn đến việc SV không hứng thú với môn học, ảnh hưởng đến kết quả học tập. Đặc biệt, trong bối cảnh áp dụng học chế tín chỉ, việc thay đổi phương pháp dạy học là cần thiết để phù hợp với yêu cầu mới. Việc áp dụng công nghệ giáo dục và các phương pháp dạy học tích cực sẽ giúp SV có cơ hội thực hành nhiều hơn, từ đó nâng cao chất lượng dạy và học.
2.1. Khảo sát thực trạng dạy học
Khảo sát thực trạng dạy học cho thấy rằng, nhiều giảng viên vẫn sử dụng phương pháp giảng dạy truyền thống, dẫn đến việc SV không thể phát huy hết khả năng của mình. Nhiều SV cho biết họ cảm thấy nhàm chán và không có động lực học tập. Điều này cho thấy sự cần thiết phải cải tiến phương pháp dạy học để tạo ra môi trường học tập tích cực hơn. Việc áp dụng các phương pháp như thảo luận nhóm, học tập dựa trên vấn đề sẽ giúp SV cảm thấy hứng thú hơn với môn học. Đặc biệt, trong môn Kỹ thuật đo màu, việc áp dụng các phương pháp này sẽ giúp SV dễ dàng hơn trong việc hiểu và áp dụng kiến thức vào thực tiễn.
III. Đề xuất giải pháp cải tiến phương pháp dạy học
Để cải tiến phương pháp dạy học môn Kỹ thuật đo màu, cần áp dụng các giải pháp cụ thể nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của SV. Một trong những giải pháp quan trọng là xây dựng kế hoạch giảng dạy theo hướng tích cực hóa người học. Việc này bao gồm việc thiết kế các bài giảng có tính tương tác cao, khuyến khích SV tham gia vào quá trình học tập. Ngoài ra, việc sử dụng công nghệ giáo dục cũng là một yếu tố quan trọng giúp nâng cao chất lượng dạy học. Các công cụ như phần mềm mô phỏng, video hướng dẫn sẽ giúp SV dễ dàng tiếp cận kiến thức hơn. Thực nghiệm sư phạm cũng cần được thực hiện để đánh giá hiệu quả của các biện pháp cải tiến này.
3.1. Kế hoạch giảng dạy tích cực
Kế hoạch giảng dạy cần được xây dựng dựa trên các nguyên tắc của dạy học tích cực. Điều này bao gồm việc xác định rõ mục tiêu học tập, nội dung bài học và phương pháp dạy học phù hợp. Việc áp dụng các phương pháp như thảo luận nhóm, học tập dựa trên vấn đề sẽ giúp SV cảm thấy hứng thú hơn với môn học. Đồng thời, việc đánh giá kết quả học tập cũng cần được thực hiện một cách công bằng và khách quan, nhằm khuyến khích SV tham gia tích cực vào quá trình học tập. Các giảng viên cũng cần được đào tạo để nâng cao kỹ năng giảng dạy, từ đó tạo ra môi trường học tập tích cực và hiệu quả hơn.
